Manhua, en chinés simplificado 漫画, en pinyin Mànhuà, é o nome que recibe a banda deseñada na China e Taiwán.[1] [2] No resto do mundo, a palabra úsase para definir a totalidade dos cómics producidos no país.[3] Aínda que as narracións gráficas análogas ás bandas deseñadas existiron nese territorio ao longo da súa historia imperial,[4] o termo manhua apareceu por primeira vez en 1904 nunha obra titulada shishi manhua, no xornal de Shanghai Jingzhong.[5]
O termo tamén inclúe formatos tradicionais específicos do país como Lianhuanhua.[2] [6] Tamén existe o termo Xin Manhua (que significa "novo manhua", en chinés simplificado 新漫画) para definir a produción levada a cabo a partir da década dos 80 no mesmo estilo que o manga do Xapón.[7]
O termo que abarca tanto a banda deseñada como a animación chinesa é Dongman. [8] [9] [10]
A palabra manhua, que significa 'debuxos borrosos', foi orixinalmente un termo do século XVIII usado na pintura chinesa alfabetizada. A palabra saltou ao Xapón a finais do XVIII, onde se leu como manga. Feng Zikai, na serie de 1925 chamada Zikai Manhua,[11] reintroduciu o termo na lingua chinesa,[10] co significado actual.[12]
Os caracteres chineses utilizados na palabra manhua son os mesmos que os usados no manga xaponés e no coreano manhwa.[13]
Tamén existen termos paralelos, como Katong, unha adaptación fonética do Cartoon inglés.[10] O termo Katong comezou a usarse durante a década de 1920, referíndose orixinalmente tanto á animación como ás viñetas, tal como se usa en inglés.[10] Desde a popularización do termo manhua referido ao debuxo, a palabra Katong reservouse para o cine.[10]
Coa creación da República Popular, a Te Wei atribúeselle a acuñación da expresión Meishu Dianying (en chinés simplificado 美术电影 , literalmente Filmes de Belas Artes), deixando a Katong nun segundo plano. Finalmente, a palabra Donghua, influenciada polo xaponés, tamén ten as súas raíces no Dongbei Dianying Zhipianchang.[10]
Os exemplos máis antigos de debuxos chineses son os relevos de pedra do século XI a.C. e cerámica do 5000 ao 3000 a.C.[6] Outros exemplos inclúen debuxos simbólicos con pincel da dinastía Ming ou un debuxo satírico do artista Zhu Da de principios da dinastía Qing.[6] O Manhua chinés naceu a finais do século XIX e principios do XX, aproximadamente entre os anos 1867 a 1927.[4]
A introdución de métodos de impresión litográfica derivados de Occidente foi un paso de xigante na expansión da imaxe nas publicacións en papel. A partir da década de 1870 apareceron debuxos satíricos en xornais e publicacións periódicas. Na década de 1920, o Lianhuanhua, producido principalmente en Shanghai, fíxose moi popular.[11] Considéranse os predecesores do manhua actual.[4]
A primeira revista de banda deseñada atopou a adaptación de Punch, unha publicación orixinaria do Reino Unido.[14] A primeira obra debuxada por unha persoa de nacionalidade chinesa foi The Situation in the Far East, de Tse Tsan-tai, impresa no Xapón en 1899. Co establecemento da República da China en 1911, publicáronse manhua con propaganda contra a dinastía Qing desde Hong Kong.[14]
En 1927, once artistas, entre eles Huang Wennong, crearían o primeiro estudo dedicado ao cómic no país, Manhua hui. Máis tarde aparecerían máis estudos, todos con sede en Shanghai, e en 1937 creouse unha asociación.[15] En 1928, aparece a primeira revista de viñetas con chistes e banda deseñada ao estilo occidental, Shanghai Manhua. Entre 1934 e 1937, aproximadamente 17 revistas de manhua foron publicadas en Shanghái.[16]
Co inicio da Segunda guerra sino-xaponesa, o 20 de setembro de 1937, Wang Dunqing creou Jiuwang Manhua, unha publicación de salvación nacional coa que declarou a guerra ao Xapón. A partir dese momento comezou o uso da manhua para facer propaganda bélica, como xa estaba a suceder nos países occidentais.[17] Tería edicións en Nanjing, Hankou e Hong Kong,[17] e os principais debuxantes de esquerdas publicarían nas súas páxinas.[17] 41 artistas, o máis vello dos cales tiña 34 anos, formaban parte dun grupo que incluía persoas como Ye Qianyu, Sheng Gongmu, Zhang Leping, Hu Kao, Wang Dunqing e Lu Shaofei.[17] En xaneiro de 1938 trasladaríanse a Wuhan e traballarían para o terceiro departamento do goberno nacionalista, baixo o control de Zhou Enlai e Guo Moruo.[18] Os enfrontamentos entre a á dereita do Guomindang e os esquerdistas farían que a publicación desaparecese en xuño de 1938.[18]
Da etapa primitiva da manhua, destacan catro títulos: Sanmao, Niubizi, Wang Xiansheng e Mifeng Xiaojie, o único debuxado por unha muller.[19]
Coa proclamación da República Popular Chinesa, a industria lianhuanhua foi impulsada, adaptada á liña do Foro Yan'an.[20] A partir dese momento, o aspecto artístico perde importancia fronte á mensaxe política, ao tempo que se prima a sinxeleza e a facilidade de lectura.[20] En 1951, creouse a primeira revista dedicada ao medio, Lianhuanhua Bao.[20] Durante a década dos 50, os temas fantásticos ou que representaban a reis, princesas ou divindades comezaron a desaparecer, e apareceron outros enxalzando a figura de Mao Zedong.[21]
Na década de 1950, Hong Kong converteuse nun importante centro de produción de banda deseñada. A revista máis influente para o público non infantil foi Manhua Shijie, que apareceu en 1956, e personaxes como Cai Shu fixéronse populares.[14] [22] Porén, a competencia dos manga xaponeses de Taiwán puxo en perigo a industria local, xa que as edicións piratas vendéronse a prezos moi baixos. Porén, Hong Kong produciría outros personaxes populares, como o Old Master Q.[14]
A chegada da televisión na década de 1970 viu unha revitalización da industria da cidade, xa que as películas de Bruce Lee provocaron unha onda de cómics inspirados nas artes marciais.[14] Por outra banda, o formato tradicional, o lianhuantu, foi perdendo popularidade.[21]
Na China continental, o lianhuanhua perdería popularidade unha década despois.[23] Ao mesmo tempo, atopamos unha gran popularidade do manga xaponés, grazas ás edicións piratas de baixo custo feitas por editoriais como a taiwanesa Tong Li,[24] e Sichuan Xiwang Shudian. A popularidade do manga é particularmente forte a mediados dos anos 90, grazas a publicacións piratas como Huashu Dawang, onde aparecen os primeiros autores de Xin Manhua, o novo estilo influenciado pola narrativa xaponesa.[25] O goberno da República Popular suprimiu as edicións piratas e lanzou o Proxecto 5155 en 1995, co obxectivo de impulsar a industria nacional do dongman.[26] [27]
A partir dese momento establecéronse debuxantes de Xin Manhua como Xia Da,[26] Yao Feila [26] ou Benjamin.[7]
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Manhua |