Կառլ Յորդան

Կառլ Յորդան
գերմ.՝ Heinrich Ernst Karl Jordan
Ծնվել էդեկտեմբերի 7, 1861(1861-12-07)[1]
Almstedt[2]
Մահացել էհունվարի 12, 1959(1959-01-12)[1] (97 տարեկան)
Tring, Դակորում, Հարթֆորշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[2]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն,  Գերմանիա և  Պրուսիայի թագավորություն
Մասնագիտությունմիջատաբան, կենդանաբան, լեպիդոպտերիստ և գիտական պատկերազարդող
Գործունեության ոլորտմիջատաբանություն
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատերԳյոթինգենի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1]
Պարգևներ
 Karl Jordan Վիքիպահեստում

Կառլ Յորդան (գերմ.՝ Heinrich Ernst Karl Jordan, դեկտեմբերի 7, 1861(1861-12-07)[1], Almstedt[2] - հունվարի 12, 1959(1959-01-12)[1], Tring, Դակորում, Հարթֆորշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[2]), գերմանացի և անգլիացի միջատաբան, թիթեռների, բզեզների և լվերի բնագավառի խոշոր մասնագետ։ Մեծ Բրիտանիայի թագավորական ընկերության (1932) ակադեմիկոս։ 1929-1930-ական թվականներին Լոնդոնի միջատաբանական թագավորական ընկերության նախագահ։ Աշխարհի խոշոր տոքսոնոմիստներից մեկը, նկարագրել է կենդանիների ավելի քան 3 000 նոր տեսակներ, որոնց անվանումներում մինչ այժմ պահպանվում է նրա ստորագրությունը (Jordan, կամ K. J.)[3]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1861 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Ալմշտեդտում (Հաննովերի թագավորություն, Ստորին Սաքսոնիա, Գերմանիա)։ Andreanum в Hildesheim գիմնազիայի ավարտից հետո (ուսման տարիներ՝ 1876-1882) Գյոթինգենի համալսարանում ուսումնասիրել է բուսաբանություն և կենդանաբանություն։

1882 թվականին ընդունվել է Holzminda[4] ընկերություն։ 1893 թվականին սկսել է աշխատել Ուոլթեր Ռոտշիլդի թանգարանում, Տրինգում, որտեղ հավաքածուներ է համակարգել և դարձել տնօրեն[5]։ Հրապարակել է ավելի քան 400 հոդվածներ, որոնց մեծ մասը Չարլզի և Ուոլթեր Ռոտշիլդամի հետ, ինքը նկարագրել է 2 575 նոր տեսակներ և 851 նոր տեսակներ Ռոտշիլդամի հետ։

Միջատաբանական առաջին միջազգային կոնգրեսի նախաձեռնողն ու կազմակերպողն էր (1910 թվական, մինչև 1955 թվականը հիմնական կազմակերպիչն էր)[6]։ Բացի այդ, նա դարձել էր Կենդանաբանական նոմենկլատուրայի միջազգային հանձնաժողովի նախագահ։ Երկու հաստատություններում էլ ավելի ուշ նա դարձավ պատվավոր ցմահ նախագահ։ Չարլզ Ռոտշիլդոմի հետ հայտնաբերեց ժանտախտի փոխանցումը շիկամկից մարդկանց շիկամկան լվերի միջոցով[7]։

1911 թվականից Մեծ Բրիտանիայի հպատակագրված քաղաքացի էր։ Յորդանը ամուսնացել է 1891 թվականին Միննե Բրյունինգի հետ, ունեցել են երկու աղջիկ՝ Հիլդեգարդ (Hildegard (1891) և Ադու (Ada 1891)[3]։

Մահացել է 1959 թվականի հունվարի 12-ին Տրինգեում, 97 տարեկանում։

Ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Թագավորական ընկերության ակադեմիկոս (1932)։
  • Լոնդոնի թագավորական միջատաբանական ընկերության նախագահ՝ 1929-1930-ական թվականներին։ 1894-1939-ական թվականներին՝ Novitates Zoologicae ամսագրի առաջին և միակ խմբագիր։ Նաև Վիեննական միջատաբանական ընկերության անդամ էր 1931 թվականից և Համբուրգի գիտական հետազոտությունների ակադեմիայի անդամ-թղթակից[8]։
  • Միջատաբանական միջազգային կոնգրեսի պատվավոր նախագահ
  • Միջազգային կենդանաբանական նոմենկլատուրայի նախագահ
  • 1973 թվականին Լեպիդոպտերոլոգիական ընկերության կողմից արժանացել է (Lepidopterist' Society) Karl Jordan Medal for lepidopterology (գերմ.՝ Karl-Jordan-Medaille) շքանշանի[9]։
  • Էրնստ Մայերը Կառլ Յորդանին անվանել է մեր ժամանակների խոշորագույն մտածողներից մեկը (“one of the great thinkers of our time”), ով էվոլյուցիոն կենասաբանության և դասակարգության գիտության մեջ ներդրել է նոր հայեցակարգեր[6]։
  • Ի պատիվ Կառլ Յորդանի կոչել են մի շարք նոր միջատների․
    • Adscita jordani
    • Cordylus jordani[10]
    • Corypsylla jordani[11]
    • Epitedia jordani[12]
    • Eudocima jordani[13]
    • Leptopelis jordani[10]
    • Nearctopsylla jordani[11]
    • Jordaniana Hering, 1955[14]
    • Opisthodontia jordani[15]
    • Pirgula jordani[16]
    • Proutiella jordani[17]

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #117182664 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. ↑ 3,0 3,1 N. D. Riley: Heinrich Ernst Karl Jordan. 1861-1959. In: Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. Vol. 6 (Nov., 1960), pp. 106-133.
  4. ↑ Ernst Elsheimer (Hrsg.): Verzeichnis der Alten Burschenschafter nach dem Stande vom Wintersemester 1927/28. Frankfurt am Main 1928, S. 233.
  5. ↑ Verzeichnis der Mitglieder des österreichischen Entomologen-Vereines. pdf Արխիվացված 2012-11-20 Wayback Machine
  6. ↑ 6,0 6,1 Max Whitten: History on International Congresses of Entomology. Արխիվացված 2013-12-19 Wayback Machine (August 2010)
  7. ↑ Lee D. Miller: Nomenclature of Wing Veins and Cells. In: Journal of Research on the Lepidoptera. 8 (2):37-48, 1969 (1970), S. 40–43. pdf Արխիվացված 2015-03-24 Wayback Machine
  8. ↑ Verhandlungen des Verein für naturwissenschaftliche Heimatforschung zu Hamburg. Hamburg 1958, S. ii und vii f.
  9. ↑ http://www.csiro.au/communication/mediarel/mr96036.htm Արխիվացված 2012-05-07 Wayback Machine und Jacqueline Y. Miller: Nominations for the Karl Jordan Medal. In: News of the Lepidopterists’ Society. Autumn 2007, Vol. 49 Nr. 3 S. 77. pdf Արխիվացված 2016-03-06 Wayback Machine
  10. ↑ 10,0 10,1 Hampton Wildman Parker: Dr. Karl Jordans expedition to South-West Africa and Angola: Herpetological collections. In: Novitates Zoologicae. Vol. 40, Tring 1936, S. 115–146.
  11. ↑ 11,0 11,1 Pacific University Bulletin.Vol 37, March 1940, No. 1.
  12. ↑ Pacific University Bulletin.Vol 37, April 1940, No. 2.
  13. ↑ Auch bekannt als: Ophideres jordani und Jordan's Fruit Piercing Moth. Benannt von William Jacob Holland. Nachweis: http://lepidoptera.butterflyhouse.com.au/cato/jordani.html Արխիվացված 2013-04-04 Wayback Machine
  14. ↑ «AfroMoths». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  15. ↑ http://www.afromoths.net/species/show/48794(չաշխատող հղում)
  16. ↑ «AfroMoths». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  17. ↑ Proutiella jordani - Wikispecies

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Riley N. D. (1960). Heinrich Ernst Karl Jordan. 1861—1959. In: Biographical memoirs of fellows of the Royal Society. Band 6, 1960 S. 106—133.
  • Riley N. D. (1955). Karl Jordan and the International Congresses of Entomology. Trans. R. ent. Soc. Lond. Vol 107: pp 15–24
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Յորդան» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Յորդան» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ