Ռաֆալ Հաձևիչ

Ռաֆալ Հաձևիչ
լեհ.՝ Rafał Hadziewicz
Ծնվել էհոկտեմբերի 13, 1803(1803-10-13)[1] կամ հոկտեմբերի 13, 1805(1805-10-13)[2]
ԾննդավայրԼյուբլինի վոյեվոդություն, Լեհաստան
Վախճանվել էսեպտեմբերի 7, 1883(1883-09-07) կամ սեպտեմբերի 7, 1886(1886-09-07)[1][2]
Մահվան վայրԿելցե, Q24932577?, Kielce Governorate, Warsaw general-governorate, Ռուսական կայսրություն[2]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտություննկարիչ, համալսարանի դասախոս և նկարչության ուսուցիչ
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն[3]
ԱշակերտներJózef Buchbinder?
ԱնդամակցությունԿրակովի գիտական ​​ընկերություն[2]
 Rafał Hadziewicz Վիքիպահեստում

Ռաֆալ Հաձևիչ (լեհ.՝ Rafał Hadziewicz, հոկտեմբերի 13, 1803(1803-10-13)[1] կամ հոկտեմբերի 13, 1805(1805-10-13)[2], Լյուբլինի վոյեվոդություն, Լեհաստան - սեպտեմբերի 7, 1883(1883-09-07) կամ սեպտեմբերի 7, 1886(1886-09-07)[1][2], Կելցե, Q24932577?, Kielce Governorate, Warsaw general-governorate, Ռուսական կայսրություն[2]), հայկական արմատներով լեհ անվանի նկարիչ և մանկավարժ, ով ապրել ու ստեղծագործել է XIX դարում։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաձևիչը նկարչության առաջին դասերն առել է լեհական Շչեբժեշին քաղաքում լեհական ազնվականական Զամոյսկի տոհմի ներկայացուցիչների նախաձեռնությամբ բացված գեղարվեստի դպրոցում, որտեղ սովորել է 1816 թվականից 1822 թվականներին։ 1822 թվականին մեկնել է Վարշավա՝ իր արվեստը կատարելագործելու մայրաքաղաքի համալսարանի գեղարվեստի ֆակուլտետում, պրոֆեսոր Անտոնի Բրոդովսկու ղեկավարությամբ[4]։ Արժանանալով կրթաթոշակի՝ հնարավորություն է ստացել 1829 թվականից 1833 թվականների միջակայքում կերպարվեստի գաղտնիքների ու նրբությունների մեջ խորամուխ լինելու Դրեզդենում, Փարիզում, Հռոմում։

1834 թվականին բնակություն է հաստատել Կրակովում, որտեղ սրբապատկերներով նկարազարդել է մի շարք ուղղափառ եկեղեցիներ։ 1839 թվականին մեկնել է Մոսկվա՝ դասավանդելու տեղի համալսարանի գեղարվեստի ու մաթեմատիկայի ֆակուլտետում։ 1844 թվականին վերադարձել է Վարշավա, սկսել է դասավանդել Լեհաստանի մայրաքաղաքի գեղարվեստի դպրոցում։ 1871 թվականին Հաձևիչը տեղափոխվել է Կելցե, դասախոսական աշխատանքի անցել տեղի համալսարանում։ Կելցեում էլ նա կնքել է իր մահկանացուն։ Նրա աճյունը տեղափոխել են Վարշավա և հողին հանձնել Պովանզկովյան գերեզմանատանը։

Հաձևիչը հեղինակել է բազմաթիվ դիմանկարներ, կրոնական թեմաներով նկարներ, սակայն նրան մեծ համբավ են բերել հատկապես պատմական թեմաներով ստեղծած երկերը. ուսումնասիրողները դրանք հաճախ համեմատում են իտալական Վերածննդի վարպետների բարձրարվեստ աշխատանքների հետ։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռաֆալ Հաձևիչի ստեղծագործությունները պահվում են Լվովի կերպարվեստի պատկերասրահում, Կելցեի ազգային թանգարանում, մասնավոր հավաքածուներում։ Նրա ընտիր գործերից են հետևյալ նկարները.

  • Սուրբ Նորբերտ (Portret Świętego Norberta, 1826)
  • Անտոնինա Չիշկովսկայի դիմանկարը (Portret Antoniny Czyszkowskiej, 1828)
  • Հովհաննես Մկրտիչ (Święty Jan Chrzciciel według Rafaela, 1831)
  • Կնոջ դիմանկարը (Portret żony – Anastazji z Głowackich, 1834)
  • Սալոմեն՝ Հովհաննես Մկրտչի գլխով (Salome z głową Świętego Jana Chrzciciela, 1835)
  • Սուրբ Պրաքսեդա (Święta Prakseda – rycina)
  • Սուրբ Վալենտին (Święty Walenty pielęgnujący chorych, 1839)
  • Դանթեի «Աստվածային կատակերգության» նկարազարդումներից (Ugolino (1843) – ilustracja do Boskiej komedii Dantego – piekło)
  • Գեներալ Հենրիկ Կամենսկու մահը (Śmierć generała Henryka Kamieńskiego pod Ostrołęką)
  • Միխալ Վիշնևսկու դիմանկարը (Portret Michała Wiszniewskiego)
  • Նկարչի մոր դիմանկարը (Portret matki artysty, 1850)

Հաձևիչը մի շարք օֆորտներ (փորագրանկարներ) է պատրաստել իր հեղինակած նկարների հիման վրա։ Դրանցից են՝

  • Հուդիթը՝ Հողոփեռնեսի գլխով (Judyta z głową Holofernesa)
  • Ծեր հրեան (Stary Żyd)
  • Ինքնանկար (Autoportret)

Նկարչի որոշ ստեղծագործություններ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ (1939 – 1945) կորստյան են մատնվել։ Դրանց շարքում են՝

  • Յուզեֆ Տրուկոլասկցու դիմանկարը (Portret Józefy z Trukolaskich – Ledóchowskiej, 1829)
  • Լյուդվիկ Ռոստավեցկին (Ludwik Rostawiecki, 1838)
  • Պետրոս Առաքյալը (Święty Piotr, 1855)
  • Սուրբ Ավգուստինի վեճը (Dysputa Świętego Augustyna)
  • Անտոնի Բրոդովսկու դիմանկարը (Portret Antoniego Brodowskiego)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • J. Derwojed, Hadziewicz Rafał, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 3, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1979, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wyd. PAN, s. 6-10 (tu, bogata bibl.).
  • J. Puciata-Pawłowska, Rafał Hadziewicz 1803–1886. Życie i twórczość, „Teka Komisji Historii Sztuki”, t. 2, Toruń 1961.

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Նկարչի կնոջ դիմանկարը
    Նկարչի կնոջ դիմանկարը
  • Նկարչի մոր դիմանկարը
    Նկարչի մոր դիմանկարը
  • Հերոս գեներալ Հենրիկ Կամենսկու մահը
    Հերոս գեներալ Հենրիկ Կամենսկու մահը
  • Անտոնինա Չիշկովսկայի դիմանկարը
    Անտոնինա Չիշկովսկայի դիմանկարը
  • Կնոջ դիմանկար
    Կնոջ դիմանկար
  • Միխալ Վիշնևսկու դիմանկարը
    Միխալ Վիշնևսկու դիմանկարը
  • Ինքնանկար, 1872 թ.
    Ինքնանկար, 1872 թ.
  • Ստանիսլավ Շվիձինսկու դիմանկարը
    Ստանիսլավ Շվիձինսկու դիմանկարը

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 http://tnk.krakow.pl/czlonkowie/hadziewicz-rafal/
  3. ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. ↑ Biblioteka warszawska, Volume 2; Éditeur:A. Krasiński, 1868 - Original provenant de l'Université de Harvard.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռաֆալ Հաձևիչ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր