იშტვან ჩუკაში

იშტვან ჩუკაში
დაბადების თარიღი 2 აპრილი, 1936(1936-04-02)[1] [2]
დაბადების ადგილი Kisújszállás
გარდაცვალების თარიღი 24 თებერვალი, 2020(2020-02-24)[3] [4] [5] (83 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ბუდაპეშტი[6]
დასაფლავებულია ფარკაშრეტის სასაფლაო[7]
საქმიანობა მწერალი, პოეტი, საბავშვო მწერალი, სცენარისტი და მეიგავე
მოქალაქეობა  უნგრეთი
ჯილდოები Kossuth Prize, Commander Cross of the Order of Merit of the Hungarian Republic, Q16520161?, Attila József Award, Tibor Déry Prize, Tekintet award, State Youth Award, SZOT prize, State Youth Award, ბუადაპეშტის საპატიო მოქალაქე, Prima Primissima Prize, Ernő Szép award, Attila József Award, Hungarian Heritage Award და National Artist Award

იშტვან ჩუკაში ( უნგრ. István Csukás ; დ. 2 აპრილი 1936, კიშუისალაში, იას-ნადიკუნსოლნოკი — გ. 24 თებერვალი, 2020, ბუდაპეშტი, უნგრეთი) — უნგრელი მწერალი, ლიტერატურული პრემიის ლაურეატი.

დაიბადა კიშუისალაშში მჭედლის ოჯახში (უფროსი ვაჟი).

დაამთავრა მუსიკალური სკოლა ბეკესტარჰოსში ვიოლინოს განხრით. მუსიკის აკადემიაში გამოცდების გარეშე შეეძლო შესულიყო, მაგრამ საბუთები იურიდიულ ინსტიტუტში შეიტანა. გარკვეული პერიოდის შემდეგ იგი გადავიდა ხელოვნების ფაკულტეტზე, მაგრამ 1956 წელს მიატოვა სასწავლებელი და საბოლოოდ უმაღლესი განათლება არ მიუღია.

1953 წელს მეგობრის მაგალითზე მან რამდენიმე ლექსი წარადგინა უნგრეთის რადიოს სტუდენტი-პოეტების კონკურსზე და მიიღო პირველი პრემია. 1962 წელს გამოიცა მისი პირველი პოეტური კრებული "Elmondani adj erőt!" („მითხარი, მომეცი ძალა!“), 1967 წელს გამოსცა პირველი მოთხრობა ბავშვებისთვის „Egy szürke kiscsacsi“ („ნაცრისფერი კისკაჩი“).

უნივერსიტეტის მიტოვების შემდეგ მუშაობდა უნგრეთის სახალხო რესპუბლიკის ხელოვნების ფონდში, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში შრომის სამინისტროს უწყებრივ გაზეთში, შემდეგ კი ორი წლის განმავლობაში — გაზეთ Néphadsereg-ის ჟურნალისტად. 1968 წლიდან 1971 წლამდე იყო უნგრეთის ტელევიზიის დრამატურგი (საბავშვო განყოფილება). შემდეგ — საბავშვო საინფორმაციო გამოშვების Hétmérföldes kamera-ს თანამშრომელი. 1978 წლიდან 1985 წლამდე იკავებდა ახალგაზრდული წიგნის გამომცემლობის — „მორა ფერენცის“ მთავარი რედაქტორი.

1985 წლიდან ცხოვრობდა თავისი ნაწარმოებებიდან მიღებული ჰონორარებით.

2014 წელს მუშაობდა საბავშვო ოპერაზე სეგედელი კომპოზიტორის იმრე ნაგისთან ერთად სახელწოდებით "Szökeveny tszálloks" და მესამედ გამოჩნდა ასტრიდ ლინდგრენის მემორიალურ პრიზზე ნომინირებული ავტორების საერთაშორისო სიაში, რომელიც გამოქვეყნდა ოქტომბერში.

2015 წელს, უნგრული დრამის დღეს, იშტვან ჩუკაშმა მიიღო სპეციალური ჯილდო ერნო სეპისგან სასცენო მითების შექმნისთვის ახალგაზრდა თაობისთვის.

ავტორია 25 პოეტური კრებულის, 55 რომანისა და მოთხრობის, 5 პიესის, 20 ფილმის სცენარის.

ჰოლივუდის მე-10 სატელევიზიო ფესტივალზე მის ნამუშევრებზე დაფუძნებულმა მხატვრულმა ფილმმა "Hard Hat and the Potato Nose" მიიღო მთავარი პრიზი და 1975 წლის საუკეთესო საბავშვო ფილმის ტიტული.

იშტვან ჩუკაში იყო არაერთი პრემიის ლაურეატია, მათგან აღსანიშნავია: ატილა იოზეფის პრემია (1977, 1987), ანდერსენის პრემია (1984), წლის წიგნი (1987), ტიბორ დერის პრემია (1989, 1995) და უნგრეთის მთავარი ლიტერატურული პრემია — კოშუტის პრემია (1999). იყო ბუდაპეშტის საპატიო მოქალაქე (2011). დააჯილდოვეს უნგრეთის ღირსების ორდენის შუა ჯვრით (2016 წ.).

მწერალი გარდაიცვალა 2020 წლის 24 თებერვალს 83 წლის ასაკში. იმავე დღეს, საღამოს, მედიამ პატივი მიაგო მის ხსოვნას მისი ნაწარმოებების მიხედვით გადაღებული ფილმების და მისი მონაწილეობით გასული პროგრამების ჩვენებით. ის დაკრძალეს ბუდაპეშტის ფარკაშრეტის სასაფლაოზე მხატვრების ნაკვეთში.

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. ↑ MAK
  3. ↑ https://www.facebook.com/ujszinhaz.budapest/photos/a.349063978460603/3090041964362777/
  4. ↑ Meghalt Csukás István — 1998.
  5. ↑ Meghalt Csukás István — 2020. — ISSN 1217-9647
  6. ↑ PIM identifier
  7. ↑ Réka M. Eltemették Csukás Istvánt // Index — Magyarország: Index.hu Zrt., 2020. — ISSN 1585-3241