Bronisław Chromy

Bronisław Chromy
Ilustracja
Bronisław Chromy (2010)
Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1925
Leńcze

Data i miejsce śmierci

4 października 2017
Kraków

Zawód, zajęcie

artysta rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Order Przyjaźni Narodów
Multimedia w Wikimedia Commons
Rzeźby Bronisława Chromego
6 czerwca 2022
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.
Grób Bronisława Chromego na Cmentarzu Salwatorskim.

Bronisław Chromy (ur. 3 czerwca 1925 w Leńczach, zm. 4 października 2017 w Krakowie[1][2]) – polski artysta rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się we wsi Leńcze k. Lanckorony jako syn Andrzeja i Marii z domu Sikora[4], w niezamożnej wielodzietnej rodzinie, która z trudem zaspokajała swoje potrzeby. Śmierć ojca zmusiła go do ciężkiej pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym i poważnie utrudniła rozwijanie wrodzonych zdolności artystycznych.

Po II wojnie światowej, za sprawą starszego brata Jana, znalazł zatrudnienie w artystycznej odlewni metalu Franciszka Tieslera[5] przy ul. Rymarskiej w Krakowie. Tutaj na jego prace zwrócił uwagę popularny w owym czasie rzeźbiarz – Karol Hukan, za którego namową i poleceniem rozpoczął – po uprzednim, w błyskawicznym tempie, w trybie eksternistycznym, ukończeniu krakowskiego Liceum Sztuk Plastycznych – studia na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie był uczniem Xawerego Dunikowskiego. Studia ukończył w 1956[6]. Kilkakrotnie aresztowany przez UB, parę razy trafił do krakowskiego więzienia na Montelupich. Został pedagogiem ASP, początkowo, przez 17 lat w jej filii w Katowicach, a od połowy lat 70. w samym Krakowie w pracowni rzeźby na wydziale grafiki tej uczelni.

W latach 1983–1990 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W latach 1986–1989 należał do Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego, a w latach 1988–1990 – Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[7]. Od 1994 był członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności[8].

Brał udział w wystawach krajowych i zagranicznych; wystawy indywidualne m.in. w Krakowie (1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1969, 1972, 1974), w Warszawie (1968, 1978), Zakopanem (1969, 1973), Toruniu, Białymstoku, Katowicach i Łomży.

Pozaartystyczną pasją Bronisława Chromego, już na I roku studiów, stało się żeglarstwo i Mazury. Pierwszy patent żeglarski (żeglarza) uzyskał w studenckim ośrodku żeglarskim w Giżycku, nad jeziorem Niegocin. Za namową szwagra (leśniczego w leśnictwie Piekło) kupił w Wielowsi k. Ostródy zrujnowany dom, który przebudował według własnego projektu jako swój „Dom Letniej Pracy Twórczej”, gdzie przede wszystkim malował. Prace powstałe w tym letnim plenerze prezentował następnie w swojej galerii autorskiej w Krakowie[9]. Inną pasją Bronisława Chromego była twórczość poetycka, zwieńczona wydanymi tomikami, m.in. tomik pt. „Słowem rzeźbione”.

Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.

Prace rzeźbiarskie

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Słowem rzeźbione [tomik wierszy], Kraków.
  • Kamień i marzenie [autobiografia], Kraków 2005.

Nagrody i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Twórczość Bronisława Chromego.

Rzeźby

[edytuj | edytuj kod]

Pomniki

[edytuj | edytuj kod]
  • Wystawa czasowa „Smoczy ogród – Bronisław Chromy na Wawelu” (30.04 – 30.09.2022)
  • „Paw” (brąz patynowany, 1990)
    „Paw”
    (brąz patynowany, 1990)
  • „Flamingi” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 1996)
    „Flamingi”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 1996)
  • „Żurawie” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 1992)
    „Żurawie”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 1992)
  • „Ryba” (brąz patynowany, 2004)
    „Ryba”
    (brąz patynowany, 2004)
  • „Owce” (aluminium, otoczak granitowy, 2006)
    „Owce”
    (aluminium, otoczak granitowy, 2006)
  • „Piejące koguty” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 1996)
    „Piejące koguty”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 1996)
  • „Kozioł” (brąz patynowany, granit, 1998)
    „Kozioł”
    (brąz patynowany, granit, 1998)
  • „Gołąb” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2010)
    „Gołąb”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2010)
  • „Sowa W Locie” (brąz patynowany, 1991)
    „Sowa W Locie”
    (brąz patynowany, 1991)
  • „Sowy” (brąz patynowany, kamień, 1995)
    „Sowy”
    (brąz patynowany, kamień, 1995)
  • „Kaczki” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2010)
    „Kaczki”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2010)
  • „Rozgwiazdy” i „Koniki Morskie” (brąz patynowany, 2004)
    „Rozgwiazdy” i „Koniki Morskie”
    (brąz patynowany, 2004)
  • „Pegaz” (brąz patynowany, 1998)
    „Pegaz”
    (brąz patynowany, 1998)
  • „Chart Afgański” (brąz patynowany, 2000)
    „Chart Afgański”
    (brąz patynowany, 2000)
  • „Nietoperze” (brąz patynowany, 1991)
    „Nietoperze”
    (brąz patynowany, 1991)
  • „Mrówki” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2007)
    „Mrówki”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2007)
  • „Bażanty” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2004)
    „Bażanty”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2004)
  • „Perkozy” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2005)
    „Perkozy”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2005)
  • „Sowy” (brąz patynowany, 2003)
    „Sowy”
    (brąz patynowany, 2003)
  • „Argusy” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2002, 2003)
    „Argusy”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2002, 2003)
  • „Żaby” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2004)
    „Żaby”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2004)
  • „Żółwie” (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2005)
    „Żółwie”
    (brąz patynowany, otoczak granitowy, 2005)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Konrad Zacharski, Galeria Autorska Bronisława Chromego [online], www.bronislawchromy.pl [dostęp 2017-10-05].
  2. ↑ Nie żyje prof. Bronisław Chromy. Miał 92 lata – Magiczny Kraków [online], krakow.pl [dostęp 2017-10-05] (pol.).
  3. ↑ Prof. Bronisław Chromy, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-10-16].
  4. ↑ Chromy Bronisław, [w:] Władysław Tyrański, Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 50, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-25].
  5. ↑ Katarzyna Siwiec: Bronisław Chromy, nasz artysta renesansowo-wszechstronny. Wyborcza.pl Kraków. [dostęp 2015-10-25]. (pol.).
  6. ↑ Danuta Helwak, Bronisław Chromy – krakowski artysta w Wielowsi....
  7. ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06].
  8. ↑ Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności. Rok 2015/2016
  9. ↑ Danuta Helwak, op. cit.
  10. ↑ Zmarł prof. Bronisław Chromy - autor rzeźby św. Józefa. jozeftorun.pl. [dostęp 2024-02-25].
  11. ↑ Medal im. Michała Oczapowskiego na stronie PAN (dostęp 27.02.2024)
  12. ↑ Laureaci o swych zamierzeniach, „Dziennik Polski”, s. 3, nr 123, 25 maja 1972
  13. ↑ M.P. z 1999 r. nr 22, poz. 319.
  14. ↑ Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, str. 1-2
  15. ↑ prof. Bronisław Chromy – nagrody, odznaczenia i wyróżnienia. Autorska Galeria Rzeźby prof. Bronisława Chromego. [dostęp 2017-08-22].
  16. ↑ Radzieckie odznaczenia dla Polaków [w:] Głos Pomorza, nr 93, 22 kwietnia 1987, s. 1.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kto jest kim w Polsce. Edycja 3, Warszawa 1993.
  • Madeyski Jerzy, Bronisław Chromy, Kraków 1994.
  • Bronisław Chromy, Kamień i marzenie [autobiografia], Kraków 2005.
  • Helwak Danuta, Bronisław Chromy – krakowski artysta w Wielowsi, [w:] „Zapiski Zalewskie” [biuletyn Towarzystwa Miłośników Ziemi Zalewskiej], 2012, nr 23, s. 40–43.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]