Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
Ilustracja
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (2009)
Data i miejsce urodzenia

12 listopada 1962
Wólka Krowicka

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła

Piosenka o zależnościach i uzależnieniach

Nagrody

Nagroda Literacka Gdynia (2006, 2009), Nagroda Literacka „Nike” (2009)

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (ur. 12 listopada 1962 w Wólce Krowickiej[1]) – polski poeta.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jest synem Ukrainki i Polaka[2]. W dzieciństwie mieszkał w okolicach Przemyśla[3]. Absolwent filologii polskiej na UMCS. Tamże rozpoczął, lecz nie ukończył studiów doktoranckich[2]. Debiutował w „Akcencie” nr 4 z 1989 roku[4]. W latach 1990–2003 współpracował z kwartalnikiem literackim „Kresy”. Od 1991 roku mieszka w Warszawie[2], od 1993 roku jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[2]. Jest członkiem kapituły Poznańskiej Nagrody Literackiej.

Jego poezja, łącząca tradycję (m.in. metafizycznej poezji baroku[3]) ze współczesną dykcją, doczekała się wielu recenzji i opracowań. Zdaniem Piotra Matywieckiego można wyróżnić trzy główne tematy w jego poezji: chorobę/agonię/śmierć, seksualną tożsamość podmiotu lirycznego oraz prowincjonalne życie codzienne[3]. Poeta łączy w swej poezji nie tylko fascynację konceptyzmem, marinizmem, ale także nadaje swym wierszom muzyczność (wiersze meliczne[3]) i nacechowanie filozoficzne. Wśród czytelników fascynujących się tą poezją znalazł się także Czesław Miłosz, który osobiście nagrodził poetę[2][1].

Utwory

[edytuj | edytuj kod]

Poezja

[edytuj | edytuj kod]
  • Nenia i inne wiersze (Związek Literatów Polskich, Lublin 1990)[5]
  • Peregrynarz (Przedświt, Warszawa 1992)[6]
  • Młodzieniec o wzorowych obyczajach (Przedświt, Warszawa 1994)[7]
  • Liber mortuorum (Stowarzyszenie Literackie Kresy, Lublin 1997)[8]
  • Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania (Biuro Literackie, Legnica 2000)[9]
  • Przyczynek do nauki o nieistnieniu (Biuro Literackie, Legnica 2003)[10]
  • Dzieje rodzin polskich (Sic!, Warszawa 2005)[11]
  • Piosenka o zależnościach i uzależnieniach (Biuro Literackie, Wrocław 2008)[12]
  • Imię i znamię (Biuro Literackie, Wrocław 2011)[13]
  • Kochanka Norwida (Biuro Literackie, Wrocław 2014)[14]
  • Nie dam ci siebie w żadnej postaci (Lokator, Kraków 2016)[15]
  • Dwie główne rzeki (WBPiCAK, Poznań 2019)[16]
  • Ciało wiersza (Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2021)[17]

Wybory wierszy

[edytuj | edytuj kod]
  • Kamień pełen pokarmu (Świat Literacki, Izabelin 1999)[18]
  • Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało (Zielona Sowa, Kraków 2003)[19]
  • Poezja jako miejsce na ziemi (Biuro Literackie, Wrocław 2006)[20]
  • Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem (Biuro Literackie, Wrocław 2009)[21]
  • Oddam wiersze w dobre ręce (Biuro Literackie, Wrocław 2010)[22]
  • Podaj dalej (WBPiCAK, Poznań 2012)[23]
  • Antologia (Hachette Polska, Warszawa 2013)[24]
  • My się chyba znamy (Convivo, Warszawa 2018)[25]
  • Gdyby ktoś o mnie pytał (Biuro Literackie, Stronie Śląskie 2020)[26]
  • Inaczej nie będzie (Biuro Literackie, Kołobrzeg 2022)[27]

Proza

[edytuj | edytuj kod]
  • Zaplecze (Biuro Literackie, Legnica 2002)[28]

Opracowania

[edytuj | edytuj kod]
  • Opracowanie zbiorowe – Jesień już Panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i krytycy (Korporacja Ha!art, Kraków 2001)[29]
  • Opracowanie zbiorowe – Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego (WBPiCAK, Poznań 2012)[30]
  • Krzysztof Hoffmann – Dubitatio. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego (Wydawnictwo FORMA, Szczecin 2012)[31]
  • Grzegorz Tomicki – Po obu stronach lustra. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego (Wydawnictwo FORMA, Szczecin 2015)[32]

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]

Odniesienia w kulturze

[edytuj | edytuj kod]

Łódzki Teatr Napięcie w 2007 roku wystawił sztukę Przewodnik dla bezdomnych (na podstawie zbioru Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania oraz twórczości Arthura Rimbauda) z muzyką zespołu The Homeless Band.[46]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI, [w:] Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2023-09-24].
  2. ↑ a b c d e Barbara Marzęcka, Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI, [w:] Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku [online], www.ppibl.ibl.waw.pl [dostęp 2023-09-24].
  3. ↑ a b c d Piotr Matywiecki, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. Życie i twórczość [online], Culture.pl, grudzień 2006 [dostęp 2023-09-24] (pol.).
  4. ↑ „Akcent” nr 4 z 1989 roku (pdf).
  5. ↑ Eugeniusz (1962-) Tkaczyszyn-Dycki, Nenia i inne wiersze, Związek Literatow Polskich. Oddział w Lublinie, 1990 [dostęp 2024-12-20].
  6. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Krzysztof Karasek, Peregrynarz, Biblioteka Poetycka Przedświtu, Warszawa: "Przedświt", 1992, ISBN 978-83-85081-42-5 [dostęp 2024-12-20].
  7. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Krzysztof Karasek, Młodzieniec o wzorowych obyczajach, Biblioteka Poetycka Przedświtu, Warszawa: "Przedświt", 1994, ISBN 978-83-85081-74-6 [dostęp 2024-12-20].
  8. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Liber mortuorum, Biblioteka "Kresów". Seria Poetycka, Lublin: Stowarzyszenie Literackie "Kresy", 1997, ISBN 978-83-907093-5-2 [dostęp 2024-12-20].
  9. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Przewodnik dla bezdomnych niezależnie od miejsca zamieszkania, Legnica: Biuro Literackie Port Legnica, 2000, ISBN 978-83-88515-05-7 [dostęp 2024-12-20].
  10. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Przyczynek do nauki o nieistnieniu, Port Legnica, Legnica: Biuro Literackie Port Legnica, 2003, ISBN 978-83-88515-39-2 [dostęp 2024-12-20].
  11. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Dzieje rodzin polskich, Wyd. 1, Warszawa: Sic!, 2005, ISBN 978-83-88807-69-5 [dostęp 2024-12-20].
  12. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Piosenka o zależnościach i uzależnieniach, Poezje, Wrocław: Biuro Literackie, 2008, ISBN 978-83-60602-31-7 [dostęp 2024-12-20].
  13. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Imię i znamię, Poezje, Wrocław: Biuro Literackie, 2011, ISBN 978-83-62006-83-0 [dostęp 2024-12-20].
  14. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Kochanka Norwida, Poezje, Wrocław: Biuro Literackie, 2014, ISBN 978-83-63129-63-7 [dostęp 2024-12-20].
  15. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Nie dam ci siebie w żadniej postaci, Wydanie I, Kraków: Lokator, 2016, ISBN 978-83-63056-31-5 [dostęp 2024-12-20].
  16. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Dwie główne rzeki, Wydanie I, Biblioteka poezji współczesnej, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2019, ISBN 978-83-65772-69-5 [dostęp 2024-12-20].
  17. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Ciało wiersza, Poezje, Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2021, ISBN 978-83-66487-33-8 [dostęp 2024-12-20].
  18. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Kamień pełen pokarmu: księga wierszy z lat 1987-1999, Izabelin: Świat literacki, 1999, ISBN 978-83-86646-82-1 [dostęp 2024-12-20].
  19. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Piotr Iwaszko, Daleko stąd zostawiłem swoje dawne i niedawne ciało, Biblioteka Studium : nowa poezja polska, Kraków: "Zielona Sowa" : Studium Literacko-Artystyczne przy Instytucie Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003, ISBN 978-83-7389-325-2 [dostęp 2024-12-20].
  20. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Poezja jako miejsce na ziemi: 1988-2003, Dożynki, Wrocław: Biuro literackie, 2006, ISBN 978-83-88515-87-3 [dostęp 2024-12-20].
  21. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Karol Augustynowicz, Jacek Gutorow, Rzeczywiste i nierzeczywiste staje się jednym ciałem: 111 wierszy, Poezje, Wrocław: Biuro Literackie, 2009, ISBN 978-83-62006-09-0 [dostęp 2024-12-20].
  22. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Oddam wiersze w dobre ręce (1988-2010), Dożynki, Wrocław: Biuro Literackie, 2010, ISBN 978-83-62006-33-5 [dostęp 2024-12-20].
  23. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Podaj dalej, Wydanie1, Biblioteka poezji współczesnej, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu ; Instytucja Kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego, 2012, ISBN 978-83-62717-68-2 [dostęp 2024-12-20].
  24. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki: antologia, Kolekcja Hachette, Warszawa: Hachette Polska, 2013, ISBN 978-83-7849-417-1 [dostęp 2024-12-20].
  25. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Grzegorz Tomicki, My się chyba znamy: 111 wierszy, Warszawa: Convivo, 2018, ISBN 978-83-951218-1-4 [dostęp 2024-12-20].
  26. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Gdyby ktoś o mnie pytał, Poezje, Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2020, ISBN 978-83-66487-07-9 [dostęp 2024-12-20].
  27. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Jakub Skurtys, Inaczej nie będzie, Poezje, Kołobrzeg: Biuro Literackie, 2022, ISBN 978-83-67249-27-0 [dostęp 2024-12-20].
  28. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Zaplecze, Port Legnica, Legnica: Biuro Literackie Port Legnica, 2002, ISBN 978-83-88515-21-7 [dostęp 2024-12-20].
  29. ↑ Grzegorz Jankowicz, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki (red.), "Jesień już Panie a ja nie mam domu": Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki i krytycy, Seria Portrety obowiązkowe Ha!art, Kraków: Krakowska Alternatywa, 2001, ISBN 978-83-88957-02-4 [dostęp 2024-12-20].
  30. ↑ Piotr Śliwiński, Pokarmy: szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Wielkopolska Biblioteka Poezji, Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, 2012, ISBN 978-83-62717-53-8 [dostęp 2024-12-20].
  31. ↑ Krzysztof Hoffmann, Dubitatio: o poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Wokół Literatury, Szczecin-Bezrzecze Szczecin: Wydawnictwo Forma Fundacja Literatury im. Henryka Berezy, 2012, ISBN 978-83-63316-22-8 [dostęp 2024-12-20].
  32. ↑ Grzegorz Tomicki, Po obu stronach lustra: o poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Wokół literatury (Wydawnictwo Forma), Szczecin-Bezrzecze Szczecin: Wydawnictwo Forma Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy, 2015, ISBN 978-83-64974-42-7 [dostęp 2024-12-20].
  33. ↑ Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI: Ciało wiersza :: Biuro Literackie [online] [dostęp 2023-09-24] (pol.).
  34. ↑ Laureaci Nagrody Literackiej Gdynia (Onet.pl 7.12.2006). [dostęp 2009-06-16].
  35. ↑ Nagroda Literacka Gdynia dla Tkaczyszyn-Dyckiego, Świetlickiego i Poprzęckiej (Wyborcza.pl 15.06.2009). [dostęp 2009-06-16].
  36. ↑ Nagroda Nike 2009. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
  37. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2024-12-20].
  38. ↑ Laureaci | Silesius. silesius.wroclaw.pl. [dostęp 2015-07-15].
  39. ↑ Tkaczyszyn – Dycki i Zadura nominowani – Nagroda Silesius [online], silesius.wroclaw.pl [dostęp 2024-12-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-08-03] (pol.).
  40. ↑ Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego 2015 – nominowani [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2015-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-01].
  41. ↑ nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2015. culture.pl. [dostęp 2015-07-26].
  42. ↑ Nagroda im. Wisławy Szymborskiej [online], nagrodaszymborskiej.pl [dostęp 2017-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-27] (pol.).
  43. ↑ Nike 2017 – nominacje [online], wyborcza.pl, 18 maja 2017 [dostęp 2017-05-18].
  44. ↑ Silesius 2020 – nominacje [online], silesius.wroclaw.pl [dostęp 2020-06-26].
  45. ↑ Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki laureatem Międzynarodowej Nagrody Poetyckiej miasta Münster – Wydawca [online], 8 stycznia 2021 [dostęp 2024-09-23] (pol.).
  46. ↑ Eugeniusz TKACZYSZYN-DYCKI | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2024-12-20].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku. Słownik biobibliograficzny. Tom 2, wyd. IBL PAN, Warszawa 2014
  • Hasło w Leksykonie Lublin
  • Jesień już Panie a ja nie mam domu. Eugeniusz Tkaczyszyn Dycki i krytycy, pod red. Grzegorza Jankowicza, Kraków 2001.
  • Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, red. Piotr Śliwiński, Poznań 2012.
  • Krzysztof Hoffmann, Dubitatio. O poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Szczecin, Bezrzecze 2012.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Laureaci Nagrody Literackiej „Nike”
Nagroda
główna
Wybór
czytelników
Nagroda
25-lecia