Jakub (imię)

Ten artykuł dotyczy imienia. Zobacz też: inne znaczenie tego słowa.

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Jaksa

Jakub – imię męskie wywodzące się od hebrajskiego יַעֲקֹב (Yaʿaqōḇ). Imię to przynależy do grupy imion teoforycznych, które w formie skróconej znaczy: "Niech Bóg strzeże"^[1].

Imię to było znane w Mezopotamii w brzmieniu Ja-ah-qu-ub-el i w Egipcie Ja’qob-hr. Popularne imię biblijne - nosił je syn Izaaka, a także dwóch Apostołów. W Polsce imię Jakub znane jest od XIII wieku, w formach i ze zdrobnieniami: Jakuś, Jakób, Jakob, Jakow, Jekub, Jokob, Jokub, Jakusz, Jakuszek, Jakubek, Jakubko, Jaksa, Kiba, Kuba, Kusz, Kuszęt, Kubuś.

Dawniej pisano je przez „ó”, ale w 1936 wprowadzono reformę ortograficzną. Zmieniając niektóre zasady, wprowadzono między innymi pisownię tego imienia przez „u” (Jakób → Jakub)^[2].

Od 2000 do 2015 włącznie było najczęściej nadawanym imieniem nowo narodzonym chłopcom w Polsce^[3][4][5][6]. W 2022 imię Jakub nosiło 416804 obywateli Rzeczypospolitej Polskiej (9. miejsce wśród imion męskich)^[7]. Dość popularny staje się wariant Kuba, traktowany zazwyczaj jako zdrobnienie, jednakże obecny również jako oficjalne imię - w 2022 nosiło je 15403 obywateli Rzeczypospolitej Polskiej (129. pozycja)^[8].

Imieniny

Jakub imieniny obchodzi: 28 stycznia, 5 lutego, 7 lutego, 9 lutego, 22 lutego, 3 marca, 14 marca, 3 kwietnia, 17 kwietnia, 27 kwietnia, 29 kwietnia, 30 kwietnia, 1 maja, 6 maja, 11 maja, 1 czerwca, 5 czerwca, 8 czerwca, 5 lipca, 14 lipca, 25 lipca, 6 sierpnia, 23 sierpnia, 2 września, 9 września, 21 października, 1 listopada, 19 listopada, 27 listopada i 28 listopada.

Żeńska forma imienia – Jakubina, a w wersji zapożyczonej z jęz. francuskiego i spolszczonej fonetycznie – Żaklina.

Imię Jakub w innych językach

Obraz Govaerta Flincka Izaak i Jakub

• angielski: Jacob, James, Jay, Jake, Jim(my) (zdrobniale)
• arabski: يعقوب (Yaʿqūb)
• baskijski: Jakes
• białoruski: Якуб (Jakub), Якаў (Jakau)
• bretoński: Jagu
• chiński: Yǎ gè bù (雅各布)
• chorwacki: Jakov
• czeski: Jakub, Kuba, Kubik (zdrobniale)
• esperanto: Jakobo^[9]
• estoński: Jaak
• farerski: Jákup
• fiński: Jaakko
• francuski: Jacques, Jame, Gemmes (Normandia), Gemme (Normandia), Jacomo, Jacob
• galicyjski: Xaime
• grecki: Ιάκωβος (Jákowos)
• gruziński: იაკობ (Iakob)
• hawajski: Kimo
• hebrajski: Ja’akov (יעקב)
• hiszpański: Jacobo, Jaime, Diego, Iago, Santiago, Tiago
• irlandzki: Séamas, Seamus (zangielszczone), Shamus (zangielszczone), Séimí (zdrobniale)
• japoński: Jakubbu
• jidysz: Jankew, Jankl, Jankel, Jankele
• kataloński: Jaume, Xaume
• kornijski: Jago, Jammes, Jamma
• litewski: Jokūbas
• łacina: Iacobus, Iacomus
• łotewski: Jēkab
• manx: Jayms
• malajalam: Chacko, Jakob
• niderlandzki: Jaap, Jacob, Jakob, Koos, Sjaak
• niemiecki: Jakob
• ormiański: Հակոբ (Hakob)
• oksytański: Jammes, James
• portugalski: Jacó, Jaime, Iago, Tiago, Diogo
• prowansalski: Jacme
• rosyjski: Я́куб (Jakub), Я́ков (Jakow), Я́ша (Jasza) (zdrobniale)
• rumuński: Iacov, Iacob, Iame
• samoański: Iakopo (eh-yuk-oh-po)
• słowacki: Jakub, zdrobniale: Kubo, Kubko, Jakubko, Kubík, Jakubík
• szkocki: Seumas, Sheumais, Jamsey, Hamish (zangielszczone)
• turecki: Yakup
• ukraiński: Яків (Jakiw, odmiana: Jakowa, Jakowowi)
• walijski: Siam, Iago
• węgierski: Jakab
• wietnamski: Giacôbê
• włoski: Giacobbe, Giacomo, Jacopo

Znane osoby noszące imię Jakub

Św. Jakub Starszy

Postacie biblijne

• patriarcha Jakub – syn Izaaka
• św. Jakub Większy Apostoł – syn Zebedeusza (wspomnienie 25 lipca)
• św. Jakub Mniejszy Apostoł – syn Alfeusza (wspomnienie 3 maja, w Polsce 6 maja, dawniej 1 maja)
• Jakub Sprawiedliwy – przyrodni brat Chrystusa

Święci i błogosławieni Kościoła katolickiego

• św. Jakub z Numidii – męczennik
• św. Jakub Chastan – francuski ksiądz, misjonarz, męczennik
• św. Jakub Đỗ Mai Năm – wietnamski ksiądz, męczennik
• św. Jakub Kisai – męczennik japoński
• św. Jakub Kyusei Gorōbyōe Tomonaga – japoński ksiądz, męczennik
• św. Jakub Yan Guodong – męczennik chiński
• św. Jakub Zhao Quanxin – męczennik chiński
• św. Jakub z Marchii – włoski misjonarz
• św. Jakub z Nisibis – biskup Nisibis, odkrywca Arki Noego
• bł. Jakub Alberione – włoski ksiądz
• bł. Jakub Carvalho – męczennik japoński
• bł. Jakub Hayashida – męczennik japoński
• bł. Jakub Strzemię – arcybiskup halicki (wspomnienie 21 października, dawniej 1 czerwca)
• bł. Jakub Zhou Wenmo – męczennik chiński
• bł. Jakub z Bitetto – chorwacki franciszkanin

Jakub I Stuart - król Anglii i Szkocji

Królowie Szkocji lub Anglii

• Jakub I
• Jakub II
• Jakub III
• Jakub IV
• Jakub V
• Jakub I Stuart
• Jakub II Stuart

Królowie Aragonii

• Jakub I Zdobywca
• Jakub II Sprawiedliwy

Prezydenci Stanów Zjednoczonych

• James Madison (1751–1836) – 4. prezydent Stanów Zjednoczonych
• James Monroe (1758–1831) – 5. prezydent Stanów Zjednoczonych
• James Buchanan (1791–1868) – 15. prezydent Stanów Zjednoczonych
• James Knox Polk (1795–1849) – 11. prezydent Stanów Zjednoczonych
• James Garfield (1831–1881) – 20. prezydent Stanów Zjednoczonych
• Jimmy Carter (1924–2024) – 39. prezydent Stanów Zjednoczonych

Wiceprezydenci Stanów Zjednoczonych

• James Schoolcraft Sherman (1855–1912) – 27. wiceprezydent za kadencji Williama Tafta
• James Danforth „Dan” Quayle III (1947– ) – 44. wiceprezydent za kadencji George’a H.W. Busha

Premierzy Wielkiej Brytanii

• James Callaghan (1912-2005)

Muzycy

• James Arthur – brytyjski piosenkarz
• Jakub Birecki – polski raper
• Jacques Brel – belgijski bard, kompozytor, piosenkarz i aktor
• James Brown – amerykański piosenkarz, kompozytor, instrumentalista
• James Blunt – brytyjski piosenkarz
• Diego Boneta – meksykański piosenkarz
• Jacob Druckman – amerykański kompozytor
• Jakob Dylan – amerykański piosenkarz
• Jakub Grabowski – polski raper
• James Hetfield – muzyk w zespole Metallica
• James Horner – twórca muzyki filmowej
• Maynard James Keenan, właściwie James Herbert Keenan – wokalista zespołu Tool
• James LaBrie – muzyk Dream Theater
• Jim Corr – klawiszowiec i gitarzysta z zespołu The Corrs
• James Marshall Hendrix – amerykański gitarzysta, wokalista, kompozytor rockowy
• Jim Morrison – muzyk The Doors
• James Patrick Page – muzyk Led Zeppelin
• Jakub Molęda – wokalista
• Jakub Sienkiewicz – muzyk Elektryczne Gitary
• James Owen Sullivan – muzyk, perkusista Avenged Sevenfold
• Jakub Kawalec – muzyk, wokalista Happysad
• James Root – gitarzysta w grupie Slipknot
• Jakub Urbańczyk – polski tubista

Aktorzy i reżyserzy

• Jakub Bohosiewicz – polski aktor filmowy i teatralny
• James Caan – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny
• James Cagney – amerykański aktor
• James Cameron – kanadyjski reżyser filmowy kina akcji
• Jim Carrey – amerykański aktor filmowy i komik
• James Caviezel – amerykański aktor
• Jakub Chasz-Grodner – polski aktor
• James Coburn – amerykański aktor
• James Dean – amerykański aktor filmowy i teatralny
• Jakub Dmochowski – polski aktor
• James Fox – angielski aktor
• James Gandolfini – amerykański aktor
• Jakub Goldberg – polski aktor, reżyser i scenarzysta
• Jakub Gierszał – polski aktor
• Jake Gyllenhaal – amerykański aktor filmowy i teatralny
• Jakub Handelblit – polski aktor
• James Ivory – amerykański reżyser i scenarzysta
• Jakub Jankiewicz – polski aktor
• Jim Jarmusch – amerykański reżyser i scenarzysta
• Jan Jakub Kolski – polski reżyser, scenarzysta, operator, producent
• Jakub Kornacki – polski aktor i reżyser
• Jakub Kotyński – polski aktor filmowy i teatralny
• Jakub Kucner – polski aktor
• Jakub Libert – polski aktor
• James Marsters – amerykański aktor filmowy
• James McAvoy – brytyjski aktor filmowy
• Jakub Palacz – polski aktor filmowy i teatralny
• Jakub Przebindowski – polski aktor
• James Purefoy – angielski aktor
• Jakub Rajnglas – polski aktor filmowy i teatralny
• Jacques Rivette – francuski reżyser i scenarzysta
• James Spader – amerykański aktor
• James Stewart – amerykański aktor filmowy i teatralny
• Jakub Szydłowski – polski aktor
• Jacques Tati – francuski aktor, reżyser i scenarzysta
• Jakub Tolak – polski aktor
• Jakub Truszczyński – polski aktor dubbingowy
• Jakub Wesołowski – polski aktor
• Jakub Wieczorek – polski aktor filmowy i teatralny
• Jakub Wocial – polski aktor
• Jakub Wons – polski aktor
• James Woods – amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy i telewizyjny
• Jacques Villeret – francuski aktor
• Jacob Young – amerykański aktor
• Jakub Zając – polski aktor

Sportowcy

• Jaime Alguersuari – hiszpański kierowca wyścigowy
• Jacob Barsøe – duński wioślarz
• Jacob van den Berg – holenderski żeglarz
• Santiago Bernabéu – hiszpański piłkarz i działacz piłkarski
• Jakub Biedrzycki – polski judoka
• Jakub Biskup – polski piłkarz
• Jacob Blyth – angielski piłkarz
• Jakub Błaszczykowski – polski piłkarz
• Jacob Butterfield – angielski piłkarz
• Santiago Cañizares – hiszpański piłkarz
• Diego Capel – hiszpański piłkarz
• Jacob Clear – australijski kajakarz
• Jimmy Connors – amerykański tenisista
• Jacob Curby – amerykański zapaśnik
• Jakub Dziółka – polski piłkarz
• Jakov Fak – chorwacki biatlonista
• Jacques Freitag – południowoafrykański lekkoatleta
• Diego Forlán – urugwajski piłkarz
• Jakob Fuglsang – duński kolarz szosowy
• Jakub Giermaziak – kierowca wyścigowy
• Diego Godín – urugwajski piłkarz
• Jakub Grzegorzewski – polski piłkarz
• Jacob Gundersen – norweski zapaśnik
• Jacob Herrmann – niemiecki rugbysta
• Jakob Ingebrigtsen – norweski lekkoatleta
• Jakub Janda – czeski skoczek narciarski
• Jacob Jordaens – flamandzki malarz
• Jacob Josefson – szwedzki hokeista
• Jacob Kean – angielski piłkarz
• Jakub Kindl – czeski hokeista
• Jakub Kipa – polski speedcuber
• Jakub Klepiš – czeski hokeista
• Jakub Kot – polski skoczek narciarski
• Jakub Kovář – czeski hokeista
• Jakub Kowalewski – polski saneczkarz
• Jakub Krzewina – polski lekkoatleta
• Jakub Książek – polski pływak
• Jacob Larsen – duński wioślarz
• Jacob Lekgetho – południowoafrykański piłkarz
• Diego Lugano – urugwajski piłkarz
• Diego Maradona – argentyński piłkarz
• Jacob Markström – szwedzki hokeista
• Jacob Micflikier – kanadyjski hokeista
• Jacob Mulenga – zambijski piłkarz
• Jakub Nakládal – czeski hokeista
• Jacques Noël – francuski szermierz
• Jakub Ostrowski – polski piłkarz
• Jakub Petružálek – czeski hokeista
• Jakub Przygoński – polski motocyklista rajdowy
• Jacques Rogge – belgijski sportowiec
• Diego Ruiz Asín – hiszpański biegacz narciarski
• Jakub Rzeźniczak – polski piłkarz
• Diego Schwartzman – argentyński tenisista
• Jakub Sedláček – czeski hokeista
• Jakub Štěpánek – czeski hokeista
• Jakub Szałankiewicz – polski siatkarz plażowy
• James Tavernier – angielski piłkarz
• Jacob Trouba – amerykański hokeista
• Jacob Tullin Thams – norweski skoczek narciarski i żeglarz
• Jakub Wawrzyniak – polski piłkarz
• Jimmy White – snookerzysta angielski
• Jakub Wierzchowski – polski piłkarz
• Jakub Wolny – polski skoczek narciarski
• Jacob Wukie – amerykański łucznik
• Jacques Villeneuve – kanadyjski kierowca wyścigowy, mistrz świata Formuły 1
• Jacobo Ynclán – hiszpański piłkarz
• Jakub Zięć – polski judoka

James Cook - żeglarz, odkrywca

Inni

• Jaksa z Kopanicy – słowiański książę połabskich Stodoran
• Jakub z Marchii – święty katolicki
• Jakub z Paradyża – cysters, teolog i filozof
• Jakub z Sienna – prymas Polski
• Jacob Aagaard – duński szachista
• Jacob Aall – norweski pisarz, polityk
• Jakub Adamczewski – polski dramatopisarz, redaktor i tłumacz melodramatów oraz włoskich i francuskich librett operowych
• Jacobo Arbenz Guzmán – prezydent Gwatemali
• James Baldwin – pisarz amerykański
• Jakub Berman – polski działacz komunistyczny
• Jakob Bernoulli – szwajcarski matematyk i fizyk
• Jakub Bojko – polski publicysta i pisarz ludowy
• Jakob Böhme – niemiecki mistyk i filozof religii
• Jacob Bronowski – brytyjski pisarz
• James Boswell – angielski pamiętnikarz
• Santiago Calatrava – hiszpański architekt
• Jacques Chaban-Delmas – francuski polityk
• Jacques Chirac – francuski polityk, prezydent Francji
• James Clavell – amerykański pisarz
• James Cook – angielski kapitan, żeglarz i odkrywca
• James Counsilman – amerykański trener pływania
• Jakub Czakon – polski szachista
• Jacques-Louis David – francuski malarz
• Jacques Delors – francuski ekonomista i polityk
• Jakow Dżugaszwili – syn Józefa Stalina
• Jacob Epstein – amerykański rzeźbiarz
• Jakub Fontana – polski architekt włoskiego pochodzenia
• Jacques Fromental Halévy – francuski kompozytor
• Jakob Fugger – niemiecki przedsiębiorca
• Jakub Gąsienica Wawrytko – przewodnik tatrzański i ratownik górski
• Jacob Grimm – niemiecki pisarz i językoznawca
• Jaksa Gryfita – kasztelan krakowski
• Jacques Salomon Hadamard – francuski matematyk
• James Hill – czeski filozof
• Jakiw Hołowacki – ukraiński poeta i folklorysta
• Jakub Janidło – polski prawnik i profesor, rektor Akademii Krakowskiej
• Jakub Jarosz – polski siatkarz
• Jakub Jasiński – polski szlachcic i generał
• Jacob Jordaens – malarz flamandzki
• James Joyce – irlandzki pisarz
• Jakub (Kostiuczuk) – polski biskup prawosławny
• Jakub Krzyżanowski – polski szlachcic
• Jakub Kubicki – polski architekt
• Jakub Kulesza – polski polityk. Od 2015 roku poseł.
• Jakob Emanuel Lange – duński botanik, mykolog i nauczyciel
• Jakub Major – polski społecznik i samorządowiec
• Jacobo Majluta Azar – dominikański polityk
• James Manjackal – ksiądz katolicki z Indii, zakonnik MSFS
• James Mattis – amerykański generał
• James Meek – brytyjski pisarz
• James Mill – szkocki filozof, historyk, polityk i ekonomista
• James Moody – szósty oficer na RMS Titanic
• Jacques Offenbach – francuski kompozytor
• James Pawelczyk – amerykański neurofizjolog i astronauta polskiego pochodzenia
• Jakub Penson – polski lekarz, profesor nauk medycznych

• 

  Giacomo Puccini - kompozytor operowy

  Giacomo Puccini – włoski kompozytor muzyki operowej
• Jacques Rogge – belgijski chirurg, sportowiec, przewodniczący MKOl
• James Rockefeller – bankowiec amerykański
• Jakub Stanisław Rokitnicki – wojskowy polski, rotmistrz wojsk koronnych
• Jakob Rosenfeld – austriacki lekarz
• Jan Jakub Rousseau – szwajcarski pisarz, filozof i pedagog
• Jacob van Ruisdael – malarz holenderski
• Jakub Rutnicki – polski polityk
• Jean-Jacques Sempé – francuski rysownik
• Jakob Sporrenberg – niemiecki zbrodniarz wojenny
• Jakub Sobieski – ojciec Jana III Sobieskiego
• Jakub Ludwik Sobieski – syn Jana III Sobieskiego, jeden z kandydatów na tron Polski
• Jakub Strzyczkowski – polski dziennikarz
• Jakub Jan Susza – polski duchowny greckokatolicki
• Jakub Szela – przywódca chłopski
• Jakub Szydłowiecki – protoplasta rodu Szydłowieckich
• Jakub Szydłowiecki – podskarbi wielki koronny
• Jakub Świnka – arcybiskup gnieźnieński
• Jacopone da Todi – włoski poeta i mistyk franciszkański
• Jakub Uchański – prymas polski, pierwszy interrex
• Jakob von Uexküll – szwedzki filantrop
• James Ussher – anglikański arcybiskup
• Jakub Wojewódzki – polski dziennikarz
• Diego Velázquez – hiszpański malarz
• Jaume Viladrich i Gaspa – biskup la Seu d’Urgell i zarazem współksiążę episkopalny Andory
• Jakub Żeberski – polski szachista
• Jakub Żulczyk – polski pisarz
• Kuba Rozpruwacz – pseudonim nadany seryjnemu mordercy, działającemu w Londynie.

Postacie fikcyjne

• Diego de la Vega (Zorro) – słynny banita w czarnej masce
• James Bond – bohater serii filmów szpiegowskich
• Kubuś Puchatek – imię misia w polskim tłumaczeniu książek angielskiego pisarza A.A. Milne’a
• Kubuś – służący z książki Kubuś Fatalista i jego pan francuskiego pisarza Denisa Diderot
• Kubuś Piekielny – bohater komiksów Szarloty Pawel
• Kuba Guzik – bohater książek Michaela Ende
• Jakub – główny bohater powieści Janusza Wiśniewskiego Samotność w sieci
• Jakub Wędrowycz – bohater książek Andrzeja Pilipiuka
• Jakub Burski – bohater serialu Na dobre i na złe
• Jakub Jakub – bohater kanadyjskiego serialu animowanego
• Jakub Szapiro – główny bohater powieści Szczepana Twardocha Król oraz Królestwo
• Jacob Black – główny bohater sagi Zmierzch, istota zmiennokształtna
• James T. Kirk – bohater serialu Star Trek
• James Howlett – bohater komiksów Marvela, mutant znany też jako Wolverine (rosomak), Logan, Patch, Heath, Peter Richards, Emilio Garra
• James Crockett – główny bohater serialu Miami Vice
• James Wilson – przyjaciel dr. House’a
• Jim Levenstein – bohater serii filmów American Pie
• Seamus McFly – postać z filmu Powrót do przyszłości III
• Tiago Gunderson – syn Blu z filmu Rio 2
• Diego – postać z serii gier komputerowych Gothic

Nazwiska pochodzące od imienia Jakub

Jakowlew, Jakubczak, Jakubczyk, Jakubiak, Jakubik, Jakubowicz, Jakubowski, Kubas, Kubasa, Kubasik, Kubiak, Kubica, Kubicki, Kubik, Kubacki

Zobacz też

Zobacz hasło Jakub w Wikisłowniku

• jakobini
• żakeria
• Jaksice

Przypisy

1. J. Lemański, Księga Rodzaju. Rozdziały 11,27-36,43. Wstęp. Przekład z oryginały. Komentarz, t. 1/2, Częstochowa 2014 (=Nowy Komentarz Biblijny, red. A. Paciorek i in.)., s. 622
2. Innowacje oraz zmiany ortograficzne i interpunkcyjne. Szkolenie zorganizowane przez Bibliotekę Analiz Sp. z o.o. 23 października 2008 roku.
3. Monika Janusz-Lorkowska. Makary będzie Makaronem a Tytus Tyfusem. „Rzeczpospolita”. Środa, 26 września 2007 roku. 225 (7822). s. 13. 
4. Teresa Kruszona: Jakub, Jakub, Jakub.... Gazeta.pl eDziecko, 2008-02-12. [dostęp 2008-10-28].
5. Najpopularniejsze imiona w 2008 roku.
6. Lena i Jakub - to najpopularniejsze imiona mijającego roku - Aktualności - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych [online], msw.gov.pl [dostęp 2021-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-31] .
7. Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-01-05] .
8. Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-01-05] .
9. Kazimierz Tymiński: Mały słownik polsko-esperancki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 430. ISBN 83-214-0326-3.