Przygodzice (wieś w województwie wielkopolskim)

Przygodzice

wieś
Kościół NMP Nieustającej Pomocy
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	ostrowski
Gmina	Przygodzice
Liczba ludności (2011)	2534[2]
Strefa numeracyjna	62
Kod pocztowy	63-421[3]
Tablice rejestracyjne	POS
SIMC	0207439
Położenie na mapie Polski Przygodzice
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Przygodzice
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego Przygodzice
Położenie na mapie gminy Przygodzice Przygodzice
51°35′29″N 17°49′28″E/51,591389 17,824444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Przygodzice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Przygodzice^[4]. Leży nad rzeką Barycz przy ujściu do niej cieku Roguszna, niedaleko południowej granicy Ostrowa Wielkopolskiego. Stanowi siedzibę gminy Przygodzice.

Historia

Przygodzice wzmiankowano po raz pierwszy w 1403 roku^[5][6]. Właściciel wsi, podkomorzy kaliski Rafał z Gołuchowa, uzyskał przywilej lokacji na terenie wsi miasta Światłowa, nie został on jednak wykorzystany. Od XIX wieku wieś stanowiła klucz dużego majątku ziemskiego, przekształconego przez Radziwiłłów w ordynację, od 1840 roku o statusie Hrabstwa Przygodzickiego. Wcześniej we wsi rezydowali właściciele okolicznych dóbr, m.in. Ostrowa.

Właścicielami dóbr przygodzickich byli między innymi:

• Jan Jerzy Przebendowski,
• Franciszek Bieliński,
• Marcin Mikołaj Radziwiłł,
• Józef Mikołaj Radziwiłł,
• Michał Hieronim Radziwiłł,
• Antoni Henryk Radziwiłł,
• Wilhelm Radziwiłł,
• Bogusław Fryderyk Radziwiłł,
• Ferdynand Radziwiłł,
• Michał Radziwiłł Rudy.

24 lutego 1739 zmarł tutaj jeden z największych adherentów Augusta Mocnego, Jan Jerzy Przebendowski. O odkryciach w Przygodzicach pisał w Grobie wojownika rzymskiego z Przygodzic Józef Kostrzewski, twórca polskiej szkoły archeologicznej. Z Przygodzicami związany był także pierwszy poległy powstaniec wielkopolski Jan Mertka, uhonorowany tutaj tablicą pamiątkową na murach dawnej Szkoły Powszechnej, do której uczęszczał. W 1895 roku urodził się tu błogosławiony kościoła katolickiego Aleksy Sobaszek.

Miejscowość przynależała administracyjnie przed rokiem 1887 do powiatu odolanowskiego, w latach 1975-1998 do województwa kaliskiego, a w latach 1887–1975 i od 1999 do powiatu ostrowskiego. W końcu XIX wieku wieś liczyła według Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego 46 domów i 444 mieszkańców, a majątek – 19 domów i 263 mieszkańców.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Przygodzice^[7].

Zabytki

Dom strzelecki

• Dom Ludowy im. marsz. Józefa Piłsudskiego, wybudowany w latach 1935–1936 według projektu Józefa Wedera^[6], z cechami tzw. stylu dworkowego i kolumnami wielkiego porządku, obecnie siedziba Urzędu Gminy,
• dwór, prawdopodobnie z XVIII wieku,
• kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy z lat 1925–1930, neobarokowy, jednonawowy, z barokizującym wystrojem wnętrza^[6].

Przyroda

Na zachód od wsi rozciągają się Stawy Przygodzickie zajmujące ponad 400 ha powierzchni, w których prowadzi się hodowlę karpi królewskich^[6]. Ponadto miejscowość leży nieopodal parku krajobrazowego „Dolina Baryczy”.

Transport

Przygodzice leżały niegdyś wzdłuż dróg krajowych nr 11 i nr 25, których przebieg zmieniono po wybudowaniu obwodnicy Ostrowa Wielkopolskiego. Obecnie przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 490. Do wsi kursują autobusy MZK Ostrów Wielkopolski. W południowej części miejscowości znajduje się stacja kolejowa Przygodzice leżąca na linii kolejowej nr 272.

Edukacja

• Zespół Szkół – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Przygodzicach
• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny, ośrodek studiów zaocznych,
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Centrum Kształcenia Ustawicznego – kierunki kształcenia: liceum ogólnokształcące (profil wojskowy, profil zarządzanie kryzysowe), technikum (technik agrobiznesu, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik technologii chemicznej), zasadnicza szkoła zawodowa (mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych, rolnik), studium policealne (technik obsługi turystycznej, technik administracji).

Części miejscowości

• Przygodzice
• Nowe Osiedle (Biniewskie)
• Osiedle Przyroda
• Strugi
• Tarchalskie

Linki zewnętrzne

• Przygodzice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 209 .

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111695
2. Wieś Przygodzice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-04-02] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1062 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
5. Ostrów Wielkopolski - dzieje miasta i regionu, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 91, ISBN 83-210-0851-8 .
6. Piotr Maluśkiewicz: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka – MUZA SA, 2008, s. 307. ISBN 978-83-7495-454-9.
7. Komunikat Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 18 lutego 1992 r. w sprawie sprawozdań finansowych komitetów wyborczych o poniesionych kosztach związanych z prowadzeniem kampanii... [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2017-11-26]  (pol.).