Mihailo Rašić

Mihailo Rašić
Lični podaci
Datum rođenja	13. jun 1858.
Mesto rođenja	Aleksinac (Kneževina Srbija)
Datum smrti	17. februar 1932.
Mesto smrti	Beograd (Kraljevina Jugoslavija)
Vojska	Kraljevina Srbija Kraljevina Jugoslavija
Najviši čin	Divizijski general
Bitke i ratovi	Prvi srpsko-turski rat Drugi srpsko-turski rat Srpsko-bugarski rat Prvi balkanski rat Drugi balkanski rat Prvi svetski rat
Nagrade	Orden Karađorđeve zvezde Orden belog orla sa mačevima Orden Takovskog krsta

Mihailo Rašić (Aleksinac, 13. jun 1858 — Beograd, 17. februar 1932) bio je srpski i jugoslovenski general. Ministar vojni Kraljevine Srbije u Prvom svetskom ratu. Po okončanju rata u Kraljevini Jugoslaviji nastavio službu kao ministar vojni.

Biografija

Rođen je 13. juna 1858. godine u Aleksincu, od oca Petra sudskog činovnika i majke Katarine. Osnovnu školu i dva razreda gimanzije završio je u Aleksincu. Početkom trećeg razreda prešao u Beograd i do šestog razereda gimnazije stanovao kod svoje tetke Stane. U vojsku je stupio kao pitomac 11. klase Artiljerijske škole (8. u rangu), 20. septembra 1874.^[1] Kaplar je postao 6. septembra 1875, podnarednik 4. maja 1876. a narednik 1. juna 1876. godine. Školovanje je završio septembra 1880, kao osmi u rangu, ispred budućih vojvoda Stepe Stepanovića i Živojina Mišića, kolegama sa iste klase.^[2][3]

Oženio se Leposavom, kćerkom Gliše Isajlovića, telegrafiste i upravnika pošte. Imao je sinove Svetozara, Branivoja i Dragoljuba, te kćerke Katarinu, Ružicu i Jelenu (umrla kao dete).^[4] Sin Svetozar (r. 1885) bio je pravnik, šef kabineta dr. Voje Marinkovića i diplomata. Kćerke Katarina, Ružica i Jelena bile su udate za generala Dragomira Ž. Stojanovića, apotekara Simu Protica i industrijalca Vladimira Đorđevića. Unuk akademik Dimitrije Đorđević bio je profesor istorije na Kalifornijskom univerzitetu, Santa Barbara od 1970. do 1991. godine.^[5][6][7]

Oficirsko napredovanje

Početkom prvog srpsko-turskog rata on kao i njegove kolege-pitomci narednici Artiljerijske škole su mobilisani. Tokom tog rata unapređen je u čin pešadijskog potporučnika 10. decembra 1876. godine. Poručnik je postao tri godine po okončanju Artiljerijske škole 20. avgusta 1883. U čin Kapetana 2. klase je unapređen 22. februara 1887, kapetan 1. klase je postao 1. januara 1891, major 22. februara 1893, potpukovnik 22. februara 1897, pukovnik 6. aprila 1901, general 20. oktobra 1912. i divizijski general 21. oktobra 1923.^[3][7]

Aktivna služba

Po izbijanju ratnih sukoba, kao pitomac određen je za ordonansa Štaba Šumadijske artiljerijske brigade Narodne vjske. Sa tom jedinicom učestvovao je u ratnom sukobu. Od 10. decembra 1876, kada je unapređen u čin artiljerijskog potporučnika, određen je za vodnog oficira poljske artiljerije u istoj brigadi. U ratnim događajima 1877, od 28. decembra vršio je dužnost ađutanta u 1. šumadijskom artiljerijskom puku. Na toj dužnosti ostao je do 12. aprila 1878, kada je za kratko, do 1. maja, kao oficir u štabu iste brigade, određen na poslove krokiranja novooslobođenog Vranjskog okruga. Od 1. maja do 20. avgusta 1878. otkomandovan je u Štab 1. divizije Šumadijskog kora. Posle toga vraćen je, kao vodni oficir, u Šumadijsku artiljerijsku brigadu. Na toj dužnosti ostao je do 1. decembra 1878, kada je vraćen na nastavak školovanja prekinutog 1876. godine. Po završenom školovanju, 1. septembra 1880, ponovo je vraćen za vodnog oficira u istu jedinicu.^[3][7]

Po povratku iz Nemačke, februara 1883, određen je na službu u Lafetnicu Vojnotehničkog zavoda. Od aprila 1884. bio je ađutant Uprave vojnog zavoda. Novim rasporedom, marta 1885, određen je za vodnog oficira Timočkog artiljerijskog puka. U ratnom sukobu sa bugarskom prekomandovan je najpre u Štab nišavske vojske, a potom u Operativno odeljenje Štaba Vrhovne komande. Od 1. marta 1886. do aprila 1887. godine bio je na ćelu novoformirane jedinice - Telegrafskog odreda. Od 16. aprila 1887. postavljen je za ordonans-oficira kralja Milana Obrenovića. Tu dužnost obavljao je do 21. februara 1889, kada je unapređen za ađutanta princa Aleksandra i vršioca dužnosti ličnog ađutanta kralja Milana. Uz ove dužnosti, od okotobra 1890. do septembra 1892, bio je i na mestu komandira 1. baterije Dunavskog artiljerijskog puka. Od septembra 1892. bio je vršilac dužnosti komandanta artiljerijske Podoficirske škole i član Artiljerijskog komiteta, od novembra 1892.^[3][7]

Na dužnosti kraljevog ađutanta ostao je do avgusta 1893, kada je postavljen za maršala kraljevskog dvora. Maršal dvora bio je skoro sedam godina, do februara 1900, kada je razrešen ove dužnosti i postavljen za komandanta Moravskog artiljerijskog puka. Od aprila 1902. do 1905. bio je komandant Šumdaijske divizijske oblasti. U skoro istom periodu, od juna 1903. do avgusta 1906. bio je i na dužnosti inspektora artiljerije pri Ministarstvu, a do januara 1907. i komesar za pogranične sporove prema Turskoj. Posle dužeg, službenog boravka u Francuskoj, februara 1911. godine je po sopstvenoj želji penzionisan.^[3][7]

Ratne i poslenje godine

U ratu 1912, kao rezervni oficir, ratnim rasporedom postavljen je za komandanta Dunavske divizije 2. poziva. Odlukom od 20. oktobra 1912. vraćen je iz penzije u aktivnu službu i proizveden je u čin generala. Tom divizijom komandovao je u ratovima 1912. i 1913. godine. Po završetku ratova, 1. septembra 1913. godine postavljen je za upravitelja Vojne akdemije, a istovremeno, i za predsednika Vojnodisciplinskog suda. Na tim dužnosti ostao je do objave rata Austrougarske - Srbiji, kada je postavljen za komandanta Kombinovane divizije 1. poziva. Tom divizijom komandovao je do dolaska srpske vojske na Krf, januara 1916. Na Krfu je bio određen za komandanta Timočke vojske. Za delegata Vrhovne komande srpske vojske pri Vrhovnoj komandi francuske vojske određen je 27. februara 1916. godine.^[3]

U junu 1917, zbog organizacionih promena u francuskoj vojsci, postavljen je na novu dužnost - šef Srpske vojne misije u Francuskoj. Na toj funkciji bio je i predstavnik srpske vojske kod ostalih saveznika. U drugoj polovini 1917, kao član državne misije otišao je u SAD, sa zadatkom da agituje i prikuplja dobrovoljce. Na toj dužnosti nalazi se do februara 1918, kada se vratio u Francusku, na dužnost šefa Vojne misije. Rekonstrukcijom vlade Nikole Pašića, postavljen je za ministra vojnog, 24. juna 1918. Ovaj resor zadržao je i u novom kabinetu Nikole Pašića, od 3. novembra 1918. U novoobrazovanom kabinetu Stojana Protića, od 7. decembra 1918, ponovo je bio na čelu istog resora i na toj dužnosti ostaje do 30. marta 1919, kada je podneo ostavku. Od 30. marta 1919. godine stavljen je na raspolaganje. 20. septembra 1920. godine, imenovan je predsednikom Uprave Remontskog fonda. Po svojoj molbi, ponovo je penzionisan 7. novembra 1921. godine. Preveden u rezervu 21. oktobra 1923. unapređenjem u viši čin.^[7]

Umro je u svojoj porodičnoj kući 17. februara 1932. godine. Sahranjen je na Novom groblju.^[2]

Odlikovanja

Domaća odlikovanja

Odlikovanja Divizijskog generala Mihaila Rašića [n 1]

• Orden Karađorđeve zvezde sa mačevima 3. i 4. reda
• Orden Karađorđeve zvezde 1. i 3. reda
• Orden Miloša Velikog 4. reda
• Orden belog orla sa mačevima 1. i 2. reda
• Orden belog orla 3, 4. i 5. reda
• Orden Takovskog krsta sa mačevima 5. reda
• Orden Takovskog krsta 2, 3. i 4. reda
• Zlatna i Srebrna medalja za hrabrost
• Spomenice ratova: 1876-1878, 1885, 1912-1913, 1914-1918.
• Spomenica Kralja Petra I
• Albanska spomenica

Inostrana odlikovanja

• Orden Legije časti 2, 3, 4, i 5. reda, Francuska
• Orden Svetog Stanislava 2. reda, Rusija
• Orden Svetog Đorđa 3. reda, Rusija
• Orden Franca Josifa 3. reda, Austrougarska
• Orden gvozdene krune 3. reda, Austrougarska
• Orden Osmanlije 1. reda, Turska
• Orden Medžedije 1. reda, Turska
• Orden Danila I 1. reda, Crna Gora
• Orden Italijanske krune 3. reda, Italija
• Orden Svetog Spasitelja 3. reda, Grčka
• Orden Lava i Sunca 1. reda, Persija
• Medalja za građanske zasluge, Bugarska

Napomene

1. Spomenice i medalje nisu uključene.

Reference

1. Opačić 2008: str. 405
2. „Juče je umro general Mihailo Rašić - Sahrana će biti danas u 2 sata”. Politika. 18. 2. 1932.. Pristupljeno 11. 8. 2013. ^{[mrtav link]}
3. Milićević & Popović 2003: str. 207-212
4. Milić Milićević; Ljubodrag Popović (2003). Generali Vojske Kneževnine i Kraljevine Srbije. Vojnoizdavački zavod. str. 207-212. ISBN 86-335-0142-2. 
5. „Dimitrije ĐORĐEVIĆ”. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-04. Pristupljeno 2014-01-27. 
6. Serb Expat Group Honors UCSB Historian Dimitrije Djordjevic
7. Bjelajac 2004: str. 263

Literatura

• Milićević, Milić; Popović, Ljubodrag (2003). Generali Vojske Kneževnine i Kraljevine Srbije. Vojnoizdavački zavod. ISBN 86-335-0142-2. 
• Opačić, Petar (2008). Vojvoda Živojin Mišić (Drugo izdanje izd.). Beograd: BeoSing. ISBN 378-86-87187-00-9. 
• Bjelajac, Mile (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 86-7005-039-0. 

prethodnik Stojan Protić kao zastupnik

Ministar vojni Kraljevine Srbije Kraljevine SHS (od 1. decembra 1918) 1918.

sledbenik '

prethodnik '

Ministar vojske i mornarice Kraljevine SHS 1918 — 1919.

sledbenik general Stevan Hadžić