น้ำเต้าพระฤๅษี

น้ำเต้าพระฤๅษี
Nepenthes smilesii จากกัมพูชา ที่ระดับความสูง 16 ม.
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช (Plantae)
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Caryophyllales
วงศ์:	Nepenthaceae
สกุล:	Nepenthes
สปีชีส์:	N.  smilesii
ชื่อทวินาม
Nepenthes smilesii Hemsl. (1895)
ชื่อพ้อง
Nepenthes mirabilis f. smilesii (Hemsl.) Hort.Westphal (2000) Nepenthes mirabilis var. smilesii (Hemsl.) Hort.Weiner in sched. (1985)

น้ำเต้าพระฤๅษี^[1] (Nepenthes smilesii; ได้ชื่อตามสไมลซ์ (Smiles), นักพฤกษศาสตร์) เป็นชนิดที่แพร่กระจายอย่างกว้างขวางในอินโดจีน น้ำเต้าพระฤๅษีถูกบันทึกไว้ว่าพบในพื้นที่ชื้นแฉะ เปิดโล่ง ดินเป็นแบบดินปนทราย สามารถทนต่อสภาพแห้งแล้งได้ดีเยี่ยม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

Nepenthes smilesii เป็นไม้เลื้อยไต่ ยาวได้ถึง 5 ม.^[2] ใบไร้ก้าน คล้ายแผ่นหนัง ใบเดี่ยวรูปหอกใบเรียงตัวเป็นเกลียว ยาวถึง 40 ซม.กว้าง 4 ซม.^[2] หม้อมีขนาดประมาณ 10 เซนติเมตร สีส้ม ฝาหม้อมีลักษณะรูปวงรี

ดอกเป็นแบบช่อกระจะ ยาวประมาณ 50-100 เซนติเมตร ผลคล้ายแคปซูลและแตกเมื่อแก่ ลักษณะคล้ายกับหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิด N. thorelii^[3]

ลำต้นและใบมีขนสั้นนุ่มสีขาวทั้งหน้าใบและท้องใบ ขอบใบเรียบมีขนเล็กน้อย ช่อดอกมีขนนุ่ม สีน้ำตาล

นิเวศวิทยา

Nepenthes smilesii จากกัมพูชา (16 m asl)

Nepenthes smilesii จากกัมพูชา (~700 m asl)

Nepenthes smilesii มีการกระจายพันธุ์เป็นวงกว้างในอินโดจีน มีบันทึกว่าพบในกัมพูชา,^[4] ตะวันออกเฉียงเหนือของไทย, ตอนใต้ของลาว, และอาจจะพบในทางตะวันตกของเวียดนาม^[2] พบที่ระดับความสูง 200–1500 ม.เหนือจากระดับน้ำทะเล แต่โดยส่วนมากแล้วจะพบที่ความสูงประมาณ 800 ม.^[2]

ลูกผสมทางธรรมชาติ

• N. mirabilis × N. smilesii^[5]

มีลูกผสมตามธรรมชาติชนิดเดียวของ Nepenthes smilesii ที่เป็นที่รู้จัก คือลูกผสมที่ผสมกับ N. mirabilis^[2] ลูกผสมนี้จะแสดงลักษณะอยู่กึ่งกลางระหว่างพ่อและแม่ ซึ่งยากต่อการจำแนกความแตกต่าง^[2] ที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึงในประเทศไทยเป็นหนึ่งในไม่กี่แห่งที่ N. smilesii ไม่ขึ้นปะปนกับหม้อข้าวหม้อแกงลิงชนิดอื่นและการเฝ้าสังเกตที่มั่นใจในการขาดนัยสำคัญของอินโทรเกรสชัน^[2]

อ้างอิง

1. สำนักงานหอพรรณไม้. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เต็ม สมิตินันทน์ -- กรุงเทพมหานคร : กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, 2549
2. McPherson, S.R. 2009. Pitcher Plants of the Old World. Redfern Natural History Productions Ltd., Poole.
3. "หม้อข้าวหม้อแกงลิงในเมืองไทย" เก็บถาวร 2009-02-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เอ็กโซฟลอร่า
4. Mey, F.S. 2009. N. smilesii in Kampot, Cambodia เก็บถาวร 2011-10-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Carnivorous Plants in the tropics.
5. Lee, C.C. 2006. N. mirabilis × N. smilesii เก็บถาวร 2007-09-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. WildBorneo.

• Mokkamul, P., A. Chaveerach, R. Sudmoon & T. Tanee 2007. Species Identification and Sex Determination of the Genus Nepenthes (Nepenthaceae).PDF (702 KiB) Pakistan Journal of Biological Sciences 10(4): 561–567.

แหล่งข้อมูลอื่น

• WildBorneo: Nepenthes smilesii เก็บถาวร 2007-09-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน