Cù đề

Breynia vitis-idaea
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
Bộ (ordo)	Malpighiales
Họ (familia)	Phyllanthaceae
Tông (tribus)	Phyllantheae
Phân tông (subtribus)	Flueggeinae
Chi (genus)	Breynia
Loài (species)	B. vitis-idaea
Danh pháp hai phần
Breynia vitis-idaea (Burm.f.) C.E.C.Fisch.
Danh pháp đồng nghĩa[1]
Danh sách Breynia accrescens Hayata Breynia formosana (Hayata) Hayata Breynia keithii Ridl. Breynia microcalyx Ridl. Breynia officinalis Hemsl. Breynia rhamnoides Müll.Arg. nom. illeg. Melanthesa ovalifolia Kostel. Melanthesa rhamnoides Blume nom. illeg. Phyllanthus calycinus Wall. nom. inval. Phyllanthus rhamnoides Retz. nom. illeg. Phyllanthus rhamnoides Willd. Phyllanthus sepiarius Roxb. ex Wall. nom. inval. Phyllanthus tinctorius Vahl ex Baill. Phyllanthus tristis A.Juss. Phyllanthus vitis-idea (Burm.f.) D.Koenig ex Roxb. Rhamnus vitis-idaea Burm.f.

Cù đề (danh pháp: Breynia vitis-idaea) là một loài thực vật có hoa trong họ Diệp hạ châu. Loài này được (Burm.f.) C.E.C.Fisch. mô tả khoa học đầu tiên năm 1932.^[2]

Tên gọi

Tên gọi trong các ngôn ngữ khác gồm:

• tiếng Việt: Cù đề
• tiếng Mân Nam: 紅心仔 Âng-sim-á, 紅珠仔 Âng-chu-á, 紅仔珠 Âng-á-chu
• tiếng Trung: 七日暈; nghĩa đen '7-day dizziness'
• tiếng Bài Loan: Takaha'do
• tiếng Mã Lai: Hujan panas, semomah, seruyan
• tiếng Tagalog: Matangulang
• tiếng Cebuano: Sungut-olang
• tiếng Tausug: Santing
• tiếng Thái: เพี้ยะฟาน (phiafān; Phát âm tiếng Thái: [pʰíaʔ faːn]), ดับพิษ (dapphit; Phát âm tiếng Thái: [dàp pʰít]) (miền bắc), ก้างปลาทะเล (kāngplāthalē; Phát âm tiếng Thái: [kâːŋ plaː tʰáʔ leː]), ผักหวานตัวผู้ (phakwāntūaphū; Phát âm tiếng Thái: [pʰàk wǎːn tuːa pʰûː]) (miền trung)^[3]
• tiếng Nhật: 大島小判の木 / オオシマコバンノキ / おおしまこばんのき (Ōshima koban no ki), 台湾小判の木 / タイワンコバンノキ / たいわんこばんのき (Đài Loan kobannoki), 姫小判の木 / ヒメコバンノキ / ひめこばんのき (Hime kobannoki), 高砂小判の木 / タカサゴコバンノキ / こばんのき (Takasago kobannoki)

Đặc điểm

Loài này chứa saponin breynin và glycoside terpenic và phenolic.^[4] Chất độc của B. vitis-idaea có thể gây tổn thương tế bào gan.^[4]

Hình ảnh

• 
• 
• 
• 

Chú thích

1. “The Plant List: A Working List of All Plant Species”. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
2. The Plant List (2010). “Breynia vitis-idaea”. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2013.
3. ค้นหาข้อมูลพืช Lưu trữ 2012-03-30 tại Wayback Machine (tiếng Thái)
4. ^ J. K. Aronson. Meyler's Side Effects of Herbal Medicines. Elsevier, 2008. p. 119. ISBN 978-0-444-53269-5

Liên kết ngoài

• Tư liệu liên quan tới Breynia vitis-idaea tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Breynia vitis-idaea tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Breynia vitis-idaea”. International Plant Names Index.