I. Bản vị vàng là gì?

Bản vị vàng hay Gold Standard là một hệ thống tiền tệ trong đó giá trị của đơn vị tiền tệ tại các quốc gia khác nhau được đảm bảo bằng vàng (hay nói cách khác là được gắn trực tiếp với vàng.

Trong thời điểm thế giới (hay cụ thể hơn là các ngân hàng) chọn chuyển qua tiền giấy là những tờ phiếu thể hiện sự sở hữu về một lượng vàng nào đó nhất định trong kho bạc của ngân hàng đó. Tức là vào thời đó, bạn hoàn toàn có thể được cho phép quy đổi trực tiếp một tờ phiếu của ngân hàng để đổi thành một lượng vàng nhất định. Một quốc gia sử dụng bản vị vàng sẽ ấn định giá vàng và mua và bán vàng ở mức giá đó. Giá cố định đó lần lượt được sử dụng để xác định giá trị đồng tiền của nó. Ví dụ: nếu Hoa Kỳ đặt giả thuyết giá vàng ở mức 500 USD một ounce (28.35 gram) thì giá trị của đồng đô la sẽ là 1/500 của một ounce vàng hay có thể nói nếu bạn có một đô

II. Sự phát triển và lụi tàn của chế độ bản vị vàng

Trong khi Anh là quốc gia đầu tiên áp dụng chế độ bản vị vàng vào năm 1821 phải nửa thế kỷ sau vào năm 1871 thì chế độ bản vị vàng quốc tế mới được áp dụng sau khi Đức áp dụng chế độ này vào quốc gia của họ. Kể từ khi chế độ này được áp dụng rộng rãi khi các điều kiện chính trị gần như lý tưởng tồn tại ở hầu hết các quốc gia – bao gồm Úc, Canada, New Zealand và Ấn Độ – những quốc gia đã thiết lập chế độ bản vị vàng. “Thành viên” tham gia trễ nhất của chế độ bản vị vàng là Hoa Kỳ vào năm 1900 nhưng thực ra chế độ này chỉ tồn tại được thêm một khoảng thời gian nữa vì một sự kiện ảnh hưởng lớn đến cả thế giới – Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, các liên minh chính trị thay đổi, nợ quốc tế gia tăng và tài chính chính phủ các nước suy yếu. Việc các quốc gia phải huy động lượng lớn vàng để tài trợ cho chiến tranh dẫn đến sự cạn kiệt dự trữ. Đồng thời, họ buộc phải in thêm tiền để đáp ứng nhu cầu chi tiêu, dẫn đến nguy cơ lạm phát gia tăng. Hệ thống Bản Vàng, vốn dựa trên sự liên kết chặt chẽ giữa giá trị tiền tệ và giá trị vàng, trở nên bấp bênh và không còn khả năng đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế.