Arya bàn bên thỉnh thoảng lại trêu ghẹo tôi bằng tiếng Nga (Nhật: 時々ボソッとロシア語でデレる隣のアーリャさん,Hepburn: Tokidoki Bosotto Roshiago de Dereru Tonari no Ārya-san?, tiếng Nga: Иногда Аля внезапно кокетничает по-русски, chuyển tự Inogda Alya vnezapno koketnichayet po-russki), viết tắt Roshidere (ロシデレ,Roshidere?) là một loạt light novel do SunSunSun[1] viết và Momoco đảm nhận vai trò minh họa. Ban đầu, ấn phẩm xuất bản trực tuyến dưới dạng 2 truyện ngắn trên trang web xuất bản tiểu thuyết Shōsetsuka ni Narō từ ngày 6 tháng 5 đến ngày 27 tháng 5 năm 2020. Sau đó, Kadokawa Shoten mua lại light novel, đồng thời xuất bản 9 tập cùng 1 tập truyện ngắn từ tháng 3 năm 2021 dưới ấn hiệu Kadokawa Sneaker Bunko. Chuyển thể manga của Tenamachi Saho đăng dài kỳ trên trang web và ứng dụng Magazine Pocket của Kodansha từ tháng 10 năm 2022. Phiên bản anime truyền hình chuyển thể do xưởng Doga Kobo sản xuất và chính thức lên sóng từ tháng 7 năm 2024.
Alisa Mikhailovna Kujo (Alya)[b], học viên tại trường tư thục Seirei Gakuen, là một nữ sinh gốc Nga, với mái tóc bạch kim, xinh đẹp đến nỗi bất cứ ai cũng có thể quay lại nếu cô ấy bước đi. Nhân vật chính, Kuze Masachika ngồi cạnh Alya, là một con người không có động lực, chỉ ngủ ở trường và thường xuyên bị phàn nàn. Vì một số lí do, Alya đôi khi tự độc thoại bằng tiếng Nga. Tuy nhiên, Alya không hề biết rằng, Kuze cũng biết tiếng Nga.
Nam chính. Học sinh năm nhất. Cậu hay bị nhiều chàng trai ghen tị vì ngồi cạnh và thân thiết với Alya. Vì một số lý do, cậu luôn che giấu về khả năng ngoại ngữ của mình.
Nữ chính. Tên thật là Alisa Mikhailovna Kujō (アリサ・ミハイロヴナ・九条,Arisa Mihairovuna Kujō?, tiếng Nga: Алиса Михайловна Куджо). Bạn cùng lớp với Kuze. Cô là một cô gái người Nhật gốc Nga, rất tài năng và nổi tiếng. Vì một số lý do, cô luôn che giấu cảm xúc thật của mình bằng những câu tiếng Nga.
Alya đã ra mắt với tư cách là YouTuber ảo đầu tiên trong lịch sử light novel nhân dịp kỷ niệm phát hành tập thứ hai.[4]
Học sinh năm nhất từng là quan hệ công chúng của hội học sinh. Cô là con gái lớn của nhà Suō, xuất thân là một gia đình quý tộc trước đây và đã gánh vác vai trò ngoại giao qua nhiều thế hệ. Bề ngoài cô là một tiểu thư chính hiệu, nhưng bên trong thì cô lại là một otaku. Thực ra cô là em gái ruột của Kuze, hai anh em sống tách ra do cha mẹ họ ly hôn và người cha rời bỏ nhà Suō rồi đổi lại về họ Kuze. Do không muốn ảnh hưởng đến danh dự của nhà Suō nên hai anh em họ chỉ biểu thị ra bên ngoài rằng họ là bạn thuở nhỏ.
Tên thật là Maria Mikhailovna Kujō (マリヤ・ミハイロヴナ・九条,Mariya Mihairovuna Kujō?, tiếng Nga: Мария Михайловна Куджо). Chị gái của Alya. Là học sinh năm hai kiêm thư ký hội học sinh.
Trước khi xuất bản light novel, 2 truyện ngắn đã ra mắt trên Shōsetsuka ni Narō vào ngày 6 tháng 5 và ngày 27 tháng 5 năm 2020. Tuy nhiên, nội dung câu chuyện và nhân vật trong phiên bản web hoàn toàn khác với light novel đã xuất bản.[6]
SunSunSun chấp bút light novel và do Momoco minh họa. Vào tháng 6 năm 2020, SunSunSun nhận lời mời từ Kadokawa Sneaker Bunko về việc xin xuất bản tác phẩm.[7] Vào ngày 22 tháng 12 năm 2020, Kadokawa Shoten thông báo các truyện ngắn phát hành trên Shōsetsuka ni Narō sẽ chuyển thể thành một loạt light novel, đồng thời xuất bản dưới dấu ấn Kadokawa Sneaker Bunko.[6] Tựa đề light novel được đặt theo tên của một trong hai truyện ngắn.[6] Tập đầu tiên xuất bản vào ngày 1 tháng 3 năm 2021.
Tại Sakura-Con 2022, Yen Press tiết lộ cấp phép ấn bản tiếng Anh cho light novel.[8] Nhà xuất bản Kim Đồng nắm giữ bản quyền light novel tại Việt Nam, xuất bản tác phẩm dưới ấn hiệu Wings Books.[9]
Ngày 17 tháng 3 năm 2023, Kadokawa chính thức công bố tác phẩm anime truyền hình chuyển thể từ loạt light novel.[34]Doga Kobo là đơn vị sản xuất hoạt họa, Itō Ryōta giữ vai đạo diễn kiêm biên kịch, Murota Yūhei thiết kế nhân vật, Tsutsumi Hiroaki soạn nhạc nền. Bộ phim ban đầu được lên kế hoạch lên sóng vào tháng 4 năm 2024 nhưng đã bị dời đến tháng 7 cùng năm.[35]Uesaka Sumire, dưới vai trò Alya trình bày ca khúc mở đầu là "Ichiban Kagayaku Hoshi" (1番輝く星」アーリャ,"Ichiban Kagayaku Hoshi"?), về phần nhạc đoạn kết anime sẽ là nhiều ca khúc nổi tiếng được hát lại (cover) bởi Uesaka.[36] Hãng Medialink chịu trách nhiệm cấp phép bộ phim tại thị trường Đông Nam Á, và châu Đại Dương (ngoại trừ Úc, và New Zealand) với phiên bản phụ đề tiếng Việt trên kênh YouTube Ani-One Vietnam.[37][38]
Sau khi tập cuối cùng của mùa đầu tiên được phát sóng, mùa thứ hai của loạt anime truyền hình này đã được công bố.[39]
Vào ngày 17 tháng 7 năm 2024, nhà phát triển Poppin Games Japan thông báo về việc trò chơi giải đố dành cho hai hệ máy Android và iOS mang tên 時々ボソッとロシア語でデレる隣のアーリャさん パズルパーティ! (Tokidoki Bosotto Roshiago de Dereru Tonari no Ārya-san Pazurupāti!, 時々ボソッとロシア語でデレる隣のアーリャさん パズルパーティ!?) hiện đang trong quá trình sản xuất và cho người dùng đăng ký trước.[52][53]
^Theo chuyển tự Latinh tiếng Nga, tên gốc tiếng Nga "Аля" chuyển tự chính xác từ chữ Kirin sang chữ Latin phải là Alya, không phải Arya (mà nếu viết theo tiếng Nga sẽ là "Аря"). Nguyên nhân chuyển tự sai do "Аля" được phiên âm trong tiếng Nhật thành アーリャ, romaji sẽ chuyển tự là Ārya, và NXB Kim Đồng lại dùng romaji (chỉ dành cho tiếng Nhật) thay vì chuyển tự Latinh tiếng Nga. Việc chuyển tự đã bị sai lệch do NXB Kim Đồng dùng một chuyển tự trung gian qua ngôn ngữ khác (romaji dành cho tiếng Nhật) thay vì từ ngôn ngữ gốc (trực tiếp theo chuyển tự Latinh tiếng Nga). Để đảm bảo tính chính xác, trừ tên bài do bản quyền, tên nhân vật trong bài viết này sẽ để thành Alya thay vì "Arya".
^Tựa đề tiếng Việt được lấy từ kênh YouTube Ani-One Vietnam.[41]
^燦々SUN (23 tháng 12 năm 2020). 書籍化秘話① 始動 (bằng tiếng Nhật). Shōsetsuka ni Narō. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 7 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2022.
^ abcde“Story”. Website chính thức của tựa anime truyền hình 'Arya bàn bên thỉnh thoảng lại trêu ghẹo tôi bằng tiếng Nga' (bằng tiếng Nhật). Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 6 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2024.