Bộ chỉ huy tối cao Lực lượng Viễn chinh Đồng minh

Bộ chỉ huy tối cao Lực lượng Viễn chinh Đồng minh Supreme Headquarters, Allied Expeditionary Force (SHAEF)
Phù hiệu SHAEF
Hoạt động	1943–1945
Giải tán	14 tháng 7, 1945
Quốc gia	United Kingdom  United States  Australia  Canada  India  New Zealand  South Africa Occupied countries: Belgium Czechoslovakia  Free France Greece Luxembourg Netherlands Norway Poland Yugoslavia
Phục vụ	Đồng Minh
Phân loại	Bộ chỉ huy hỗn hợp
Chức năng	Chiến trường tác chiến
Bộ phận của	Tham mưu liên quân
Tên khác	SHAEF
Tham chiến	Thế chiến thứ hai
Các tư lệnh
Tư lệnh tối cao	Dwight D. Eisenhower
Phó tư lệnh tối cao	Arthur Tedder

Các chỉ huy SHAEF tại một hội nghị ở London Từ trái sang phải: Trung tướng Omar N. Bradley, Đô đốc Sir Bertram Ramsay, Đại tướng Không quân Sir Arthur Tedder, Đại tướng Dwight D. Eisenhower, Đại tướng Sir Bernard Montgomery, Đại tướng Không quân Sir Trafford Leigh-Mallory và Trung tướng Walter Bedell Smith

Bộ chỉ huy tối cao Lực lượng Viễn chinh Đồng minh (tiếng Anh: Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force - SHAEF ; /ˈʃeɪf/ SHAYF) là cơ quan chỉ huy các lực lượng Đồng minh ở Tây Bắc châu Âu, từ cuối năm 1943 cho đến khi Thế chiến thứ hai kết thúc. Đại tướng Hoa Kỳ Dwight D. Eisenhower là Chỉ huy trưởng của SHAEF trong suốt thời gian tồn tại của nó. Về bản chất, vai trò này có chung nhiệm vụ với Bộ tư lệnh tối cao quân Đồng Minh tại châu Âu và Bộ tư lệnh tối cao quân Đồng Minh tại Đại Tây Dương, tuy nhiên chúng là những cơ quan khác nhau.

Lịch sử trong Thế chiến thứ hai

Eisenhower được chuyển từ vai trò chỉ huy trưởng Chiến trường Tác chiến Địa Trung Hải sang chỉ huy trưởng SHAEF, được thành lập tại Trại Griffiss, Bushy Park, Teddington, London, từ tháng 12 năm 1943; trụ sở tại một con phố liền kề tên là Shaef Way, và một cổng vào công viên được gọi là Shaef Gate, vẫn còn cho đến ngày nay.^[1] Southwick House được sử dụng làm trụ sở thay thế gần Portsmouth. Các nhân viên của nó đã lên kế hoạch phác thảo cho Chiến dịch Overlord do Trung tướng Sir Frederick E. Morgan, Tham mưu trưởng cho Tư lệnh tối cao quân Đồng Minh (Chief of Staff to the Supreme Allied Commander - COSSAC), và Thiếu tướng Ray Barker, lập ra.^[2] Morgan, người đã được bổ nhiệm làm tham mưu trưởng vào giữa tháng 3 năm 1943, bắt đầu lên kế hoạch cho cuộc đổ bộ vào châu Âu trước khi Eisenhower được bổ nhiệm ^[3] và đưa kế hoạch này thành phiên bản cuối cùng, được thực hiện vào ngày 6 tháng 6 năm 1944. Quá trình đó được định hình bởi Eisenhower và chỉ huy lực lượng trên bộ, Đại tướng Sir Bernard Law Montgomery, trong phần đầu của cuộc đổ bộ.

Chỉ huy sở của SHAEF vẫn ở lại Anh cho đến khi quân Đồng Minh đổ bộ thành công vào nước Pháp.^[4] Tại thời điểm đó, Montgomery không còn chỉ huy trưởng các lực lượng trên bộ nhưng tiếp tục làm Tổng tư lệnh Cụm tập đoàn quân 21 của Anh (21 AG) phụ trách cánh phía đông của đầu cầu Normandy. Cụm tập đoàn quân 12 của Mỹ (12 AG) do Trung tướng Omar Bradley chỉ huy phụ trách cánh phía tây của đầu cầu. Khi cuộc đột phá vào Normandy diễn ra, quân Đồng minh tiến hành cuộc tiến công vào miền nam nước Pháp vào ngày 15 tháng 8 năm 1944 với Cụm tập đoàn quân 6 của Mỹ (6 AG) dưới sự chỉ huy của Trung tướng Jacob L. Devers. Trong chiến dịch này, 6 AG nằm dưới quyền chỉ huy của Bộ chỉ huy Lực lượng Đồng minh (Allied Forces Headquarters - AFHQ) thuộc Chiến trường Tác chiến Địa Trung Hải, nhưng sau một tháng quyền chỉ huy được chuyển cho SHAEF. Vào thời điểm này, ba cụm tập đoàn quân đã giữ các hướng tiến công trên Mặt trận phía Tây cho đến khi kết thúc chiến tranh — 21 AG của Anh ở phía Bắc, 12 AG của Mỹ ở Trung tâm và 6 AG ở phía Nam. Đến tháng 12 năm 1944, SHAEF đã dời chỉ huy sở về Khách sạn Trianon Palace ở Versailles, Pháp.^[5] Vào tháng 2 năm 1945, nó chuyển đến Reims và vào ngày 26 tháng 5 năm 1945, SHAEF chuyển đến Frankfurt.^[6]

Lực lượng thuộc quyền

SHAEF chỉ huy số lượng biên chế đơn vị lớn nhất từng tham gia vào một chiến dịch ở Mặt trận phía Tây, với các đơn vị của Mỹ, Pháp Tự do, lực lượng Lục quân Anh và Canada. Nó chỉ huy tất cả các lực lượng đổ bộ đường không của Đồng minh với tư cách là một Tập đoàn quân Dù, cũng như ba cụm tập đoàn quân, với tổng cộng tám tập đoàn quân dã chiến;

• Tập đoàn quân Nhảy dù 1 Đồng minh
• Cụm tập đoàn quân 21 Anh
  • Tập đoàn quân 1 Canada
  • Tập đoàn quân 2 Anh
• Cụm tập đoàn quân 12 Hoa Kỳ
  • Tập đoàn quân 1 Hoa Kỳ
  • Tập đoàn quân 3 Hoa Kỳ
  • Tập đoàn quân 9 Hoa Kỳ
  • Tập đoàn quân 15 Hoa Kỳ
• Cụm tập đoàn quân 6 Hoa Kỳ
  • Tập đoàn quân 1 Pháp
  • Tập đoàn quân 7 Hoa Kỳ

SHAEF cũng đã giữ quyền chỉ huy một lực lượng hải quân đáng kể trong Chiến dịch Neptune, giai đoạn tấn công Overlord, và hai lực lượng không quân chiến thuật: Không lực 9 Hoa Kỳ và Không lực 2 Chiến thuật RAF. Lực lượng máy bay ném bom chiến lược của Đồng minh tại Anh cũng được đặt dưới sự chỉ huy của SHAEF trong Chiến dịch Neptune.

Chỉ huy và tham mưu cao cấp

	Tên	ảnh	Chi nhánh
Chỉ huy trưởng	Thống tướng Lục quân Dwight D. Eisenhower		Lục quân Hoa Kỳ
Phó chỉ huy trưởng	Đại tướng Không quân Sir Arthur Tedder		Không quân Hoàng gia Anh
Tham mưu trưởng	Trung tướng Walter Bedell Smith		Lục quân Hoa Kỳ
Phó tham mưu trưởng (Tác chiến)	Trung tướng Frederick E. Morgan		Lục quân Anh
Phó tham mưu trưởng (Hành chính)	Trung tướng Humfrey Gale		Lục quân Anh
Phó tham mưu trưởng (Không quân)	Trung tướng Không quân James Robb (to May 1945[7])		Không quân Hoàng gia Anh
	Thiếu tướng Không quân Roderick Carr (from June 1945)		Không quân Hoàng gia Anh
Chỉ huy lực lượng mặt đất	Thống chế Lục quân[8] Sir Bernard Montgomery		Lục quân Anh Cụm tập đoàn quân số 21
	Trung tướng Omar Bradley		Lục quân Hoa Kỳ Cụm tập đoàn quân số 12 (activated 14 July 1944)
	Trung tướng Jacob L. Devers		Lục quân Hoa Kỳ Cụm tập đoàn quân số 6 (activated 29 July 1944)
Tổng tư lệnh Không quân	Trung tướng Không quân Sir Trafford Leigh-Mallory		Không quân Hoàng gia Anh AEAF
Phó tổng tư lệnh Không quân	Thiếu tướng Hoyt Vandenberg		United States Army Air Force
Tư lệnh lực lượng Hải quân	Đô đốc Sir Bertram Ramsay.[9]		Hải quân Hoàng gia Anh
Đại diện Pháp	Trung tướng Marie-Pierre Kœnig		Quân đội Pháp
Đại diện Liên Xô	Thiếu tướng Ivan Susloparov		Hải quân Liên Xô

Các trưởng ban

• Bí thư, Bộ Tổng tham mưu: Đại tá Ford Trimble
• G-1: Thiếu tướng Ray Barker
• G-2 (Tình báo): John Whiteley,^[10] sau đó là Thiếu tướng Kenneth Strong
• G-3: Thiếu tướng Harold Bull
• G-4: Thiếu tướng Robert Crawford
• G-5: Thiếu tướng Sir Roger Lumley sau đó là Trung tướng Arthur Edward Grasett
• Ban Cung ứng / Liên lạc: Trung tướng John CH Lee

Sĩ quan chính trị

• Đại sứ William Phillips (Hoa Kỳ)
• Ông Charles Peake (Anh)
• Ông Christopher Steel (Anh)
• Ông Samuel Reber (Mỹ)
• Đại sứ Robert Daniel Murphy (Hoa Kỳ)

Các phái bộ

Phái bộ SHAEF ^[11]

Quốc gia	Tên	Nhánh	Chức vụ
Belgium &  Luxembourg	Thiếu tướng George Erskine	Lục quân Anh	Trưởng phái bộ
	Đại tá John B. Sherman	Lục quân Hoa Kỳ	Phó trưởng phái bộ (đặc trách Bỉ)
	Đại tá F. E. Fraser	Lục quân Hoa Kỳ	Phó trưởng phái bộ (đặc trách Luxembourg)
France	Thiếu tướng John Taylor Lewis	Lục quân Hoa Kỳ	Trưởng phái bộ
	Thiếu tướng Harold Redman	Lục quân Anh	Phó trưởng phái bộ
Netherlands	Thiếu tướng John George Walters Clark	Lục quân Anh	Trưởng phái bộ
	Chuẩn tướng George P. Howell	Lục quân Hoa Kỳ	Phó trưởng phái bộ
Denmark	Thiếu tướng R. H. Dewing	Lục quân Anh	Trưởng phái bộ
	Đại tá Ford Trimble	Lục quân Hoa Kỳ	Phó trưởng phái bộ
Norway	Đại tướng Sir Andrew Thorne	Lục quân Anh	Trưởng phái bộ
	Đại tá Charles H. Wilson	Lục quân Hoa Kỳ	Phó trưởng phái bộ

Sau khi Đức đầu hàng, SHAEF được giải thể vào ngày 14 tháng 7 năm 1945.

Chú thích

Ghi chú

1. “Shaef Gate - Bushy Park - Hampton”. Traces of War. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019.
2. Harrison, Gordon A. (2002) [1951]. “Chapter II Outline Overlord”. Cross Channel Attack. United States Army in World War II. United States Army Center of Military History. CMH Pub 7-4. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 2 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 7 năm 2022.
3. See: Ambrose, Stephen E. (1994). D-Day. Simon & Schuster. ISBN 0-684-80137-X., p. 71.
4. Eisenhower moved to Normandy and set up an advance command post on the morning of 7 August 1944. See: Ambrose, Stephen E. (1997). Citizen Soldiers. Simon & Schuster. ISBN 0-7434-5015-9., p. 92.
5. Ambrose, Stephen E. (1997). Citizen Soldiers. Simon & Schuster. ISBN 0-7434-5015-9., p. 199.
6. Linke, Vera (2 tháng 3 năm 2002). “Das I.G. Farbenhaus – Ein Bau der, deutsche Geschichte widerspiegelt (The IG Farben Building – A building that reflects German History)”. Transcript of lecture given in Frankfurt Archive No.K20840 (bằng tiếng Đức). Hausarbeiten.de. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 2 năm 2008. Truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2006.
7. Robb became AOC RAF Fighter Command.
8. from 1 September 1944 when he was promoted from general.
9. “Unity of Command – Normandy Invasions”. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 23 tháng 9 năm 2007.
10. until Brooke released Strong; Whitely then became deputy to G3.
11. Forrest C. Pogue European Theater of Operations: The Supreme Command, Appendix C, Roster of Key Officers SHAEF United States Army in World War II via Hyperwar Foundation.

Tham khảo

• Winters, Major Dick, with Cole C. Kingseed (2006). Beyond Band of Brothers: The War Memoirs of Major Dick Winters. Berkley Hardcover. ISBN 978-0-425-20813-7., p. 210.
• Pogue, Forrest C. (1954), European Theater of Operations The Supreme Command, United States Army in World War II, Washington, D. C.: Office of the Chief of Military History, Department of the Army, LCCN 53-61717 – qua Hyperwar Foundation

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Bộ chỉ huy tối cao Lực lượng Viễn chinh Đồng minh.

• Records of Supreme Headquarters, Allied Expeditionary Force, Dwight D. Eisenhower Presidential Library
• Papers of Ernest R. "Tex" Lee, military aide to General Eisenhower, 1942–1945, Dwight D. Eisenhower Presidential Library
• Papers of Thor Smith, Public Relations Division, SHAEF, Dwight D. Eisenhower Presidential Library
• Daily Battle Communiques, SHAEF, June 6, 1944 – May 7, 1945, L. Tom Perry Special Collections, Harold B. Lee Library, Brigham Young University
• BBC WW2 People's War article on Uxbridge SHAEF and London Bushey