Chùa Sà Lôn

Chùa Sà Lôn Wath Sro Loun វត្ត​ស្រ​ឡូង
Chánh điện chùa Sà Lôn
Tên tự	Chùa Chén Kiểu
Vị trí
Quốc gia	Việt Nam
Địa chỉ	Quốc lộ 1, xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng
Thông tin
Tôn giáo	Phật giáo
Tông phái	Phật giáo Nam tông Khmer
Tôn kính	Phật Thích Ca
Khởi lập	1815
Người sáng lập	Sư cả Tăng Đuch
Di tích cấp tỉnh
Phân loại	Di tích lịch sử – văn hoá
Ngày công nhận	20 tháng 11 năm 2012 (2012-11-20)
Cổng thông tin Phật giáo
x t s

Chùa Sà Lôn (ភាសាខ្មែរ: វត្ត​ស្រ​ឡូង, hay Wath Chro Luông, tục gọi là chùa Chén Kiểu) là một ngôi chùa cổ thuộc hệ phái Phật giáo Nam tông Khmer.

Vị trí

Chùa Sà Lôn tọa lạc bên Quốc lộ 1, cách trung tâm thành phố Sóc Trăng khoảng 12 km về hướng tỉnh Bạc Liêu. Nay thuộc xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, Việt Nam.

Lịch sử

Tên gọi

Chùa có tên Khmer là "Wath Sro Loun", để dễ phát âm, từ "Sro Loun" được đọc chại thành "Sà Lôn". "Sro Loun" lại có nguồn gốc từ chữ "Chro Luong", là tên của một con rạch chạy dọc theo đường làng trước đây ở gần chùa, và tên gọi ấy đồng thời cũng được dùng để đặt tên chùa. Sở dĩ chùa Sà Lôn còn được gọi là "chùa Chén Kiểu" là do dùng những mảnh chén, đĩa sứ ốp lên tường để trang trí.

Nguồn gốc

Bàn thờ Phật Thích Ca trong chính điện

Tương truyền, chùa Sà Lôn được dựng bằng cây lá từ năm 1815, và được trùng tu nhiều lần. Trong chiến tranh, chùa bị bom đạn đánh sập ngôi chánh điện. Năm 1969, sư cả Tăng Đuch (trụ trì đời thứ 9) quyết định dựng lại ngôi chùa gồm: Chánh điện, sala, nhà Tăng, nhà để sách kinh, khu tháp, v.v... bằng vật liệu kiên cố. Đến năm 1980, việc xây dựng cơ bản hoàn thành. Nhưng do thiếu kinh phí, nên nhà chùa có sáng kiến dùng chén dĩa kiểu để trang trí phần sau ngôi chánh điện. Tên chùa Chén Kiểu bắt nguồn từ đó^[1].

Ngày 20 tháng 11 năm 2012, ngôi chùa đã được xếp hạng là di tích Lịch sử-Văn hóa cấp tỉnh.^[2]

Kiến trúc

Chùa tọa lạc trong một khuôn viên rất rộng với nhiều cây xanh. Hai bên cổng ngự hai con sư tử bằng đá trên bệ cao, hướng ra lộ. Trên cổng xây ba ngôi tháp, được trang trí theo kiến trúc truyền thống của đồng bào Khmer ở Nam Bộ. Tháp chính nằm ở giữa, màu vàng, bên trong có lồng kính, tôn trí một pho tượng Phật ngồi uy nghi. Trên thành cổng là tên chùa bằng chữ Khmer và chữ Việt (chùa Sà Lôn).

Ngôi chính điện là một tòa nhà kiên cố và rộng lớn. Nền lát gạch bông, và phần lớn các mảng tường ở đây cũng đều được ốp gạch men (đủ màu, và lớn nhỏ khác nhau) thời hiện đại.

Cũng giống như những ngôi chùa Khmer khác, mái chánh điện chùa chùa Sà Lôn được xây dựng theo dạng tam cấp, tức có 3 nếp, nếp dưới cùng lớn nhất và nhỏ dần ở bên trên. Nếp trên cùng có hình tam giác, hai đầu đao mỗi bên cong lên, và nơi trung tâm có đỉnh nhọn cao vút. Mái được trang trí nhiều họa tiết với màu sắc rất đẹp mắt. Mặt sau chính điện là một mảng tường đắp nổi bởi nhiều mảnh chén kiểu vỡ rất sắc sảo.

Phía trong chánh điện có đặt một bàn thờ, và chỉ thờ duy nhất Phật Thích Ca. Có khoảng 20 tượng phật ở đây; lớn, nhỏ đứng ngồi nhiều tư thế khác nhau, và các gương mặt đều nhìn về hướng Đông để ban phúc ^[3].

Về kiến trúc, ở đây có 16 hàng cột to chống đỡ mái, và đều được dán bằng gạch men. Trên trần có trang trí họa tiết nhiều màu sặc sỡ, và hai bên bức tường có nhiều tranh vẽ kể về cuộc đời của Phật Thích Ca.

Cột cờ chùa

Giữa sân chùa Sà Lôn là một cột cờ với hình tượng rắn thần Nagar xòe 5 đầu, nhắc đến điển tích rắn xòe đầu ra để che mưa cho Phật Thích Ca khi người tọa thiền. Bao quanh khu cột cờ này, là các dãy nhà nhằm phục vụ cho việc tu học của các sư sãi.

Phía sau chùa là Khu vườn Phật Thích Ca. Đây là quần thể kiến trúc gồm nhiều tượng Phật lớn nhỏ, mô phỏng khá sinh động quá trình ra đời, đi tìm chân lý, giác ngộ cho đến khi nhập cõi Niết-bàn của đức Phật ấy.

Khu vườn tháp trong khuôn viên chùa

Và cũng tương tự như những ngôi chùa Khmer khác, tượng các tiên nữ, Krud (hay Garuda), sư tử thần,... cũng được dùng để trang trí tại chùa Sà Lôn.

Hiện nay ngoài số tín đồ Phật tử là người Khmer, chùa Sà Lôn còn thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước đến hành hương hay vãn cảnh.

Hiện vật quý

Một phần đồ gỗ của "Công tử Bạc Liêu" đang được gìn giữ tại chùa

Trong chùa hiện còn lưu giữ một số đồ gỗ được nhà chùa mua lại trong phần gia sản của "Công tử Bạc Liêu" (Trần Trinh Huy) năm 1947, với giá khá cao. Đó là chiếc tủ cẩn xà cừ, bộ trường kỷ cùng 2 chiếc giường ngủ mùa đông và mùa hè. Tất cả đều được chạm, khảm rất tinh tế...^[4]. Ngoài ra, trong chùa hiện cũng đang lưu giữ một bộ điêu khắc gỗ tinh xảo.

Hình ảnh

• 
  Một trong số các ngôi tháp tại chùa
• 
  Một trong số các ngôi nhà tại chùa
• 
  Bộ tượng nhắc tích Thái tử Tất-đạt-đa (về sau là Phật Thích Ca) cắt tóc đi tu
• 
  Khu chợ nhỏ trong khuôn viên chùa, chủ yếu bán một số rau quả, bánh kẹo, v.v... tự sản xuất tại địa phương
• 
  Một số tác phẩm điêu khắc gỗ đang được lưu giữ tại chùa

Tham khảo

1. Nguồn: "Chùa Sà Lôn (Sóc Trăng)..." trên website Du lịch Việt Nam, truy cập ngày 13 tháng 4 năm 2013 [1].
2. Nguồn của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Sóc Trăng ngôi chùa công là 1 trong những nét văn hoá của người dân sóc trăng [2]^{[liên kết hỏng]}.
3. Theo quan niệm tôn giáo của người Khmer ở Nam Bộ, Phật ngự ở phía Tây nhìn về hướng Đông để ban phúc. Xem thêm: "Nghệ thuật kiến trúc Khmer Nam Bộ" của Lê Bá Thanh trên báo Giác Ngộ [3] Lưu trữ 2011-08-27 tại Wayback Machine.
4. Xem chi tiết trên website Du lịch Sóc Trăng [4] Lưu trữ 2013-06-25 tại Wayback Machine.