Danh sách di sản thế giới tại Thụy Sĩ

Tu viện Thánh Gioan

La Chaux-de-Fonds

Lavaux

Monte San Giorgio

Thành cổ Bern

Tuyến đường sắt Rhaetian

Ägelmoos

Riesi

Vingelz / Hafen

Dorfstation

Lobsigensee

Rütte

Bahnhof

Strandboden

Les Grèves

Spitz

Mộtier I

Segelboothafen

En Praz des Gueux

Port

Bourg

Egolzwil 3

Seematte

Port-Conty

Les Argilliez

L’Abbaye 2

La Saunerie

Les Graviers

Kehrsiten

Weier I - III

Freienbach–Hurden Rosshorn

Freienbach–Hurden Seefeld

Burgäschisee Ost

Inkwilersee Insel

Feldbach (Seegubel)

Rapperswil-Jona–Technikum

Bleiche 2-3

Insel Werd

Egelsee

Nussbaumersee

Pointe de Montbec I

La Bessime

Village

Stations de Concise

Corcelettes Les Violes

Les Roseaux

Stations de Morges

Chenevières de Guévaux I

Baie de Clendy

Le Marais

Oterswil / Insel Eielen

Riedmatt

Sumpf

Erlenbach–Winkel

Greifensee–Storen/Wildsberg

Meilen–Rorenhaab

Wädenswil–Vorder Au

Wetzikon-Robenhausen

Zürich–Enge Alpenquai

Grosser Hafner

Vị trí của các di sản thế giới tại Thụy Sĩ. Các chấm màu xanh lá cây là các địa điểm nhà cọc thời tiền sử, tổng số 56 vị trí.

Dưới đây là danh sách di sản thế giới tại Thụy Sĩ bao gồm các di sản văn hóa và thiên nhiên được UNESCO công nhận, cùng với các di sản dự kiến trong tương lai. Thụy Sĩ đã phê chuẩn Công ước Di sản thế giới vào ngày 17 tháng 9 năm 1975, kể từ đó Thụy Sĩ có thể đề cử các tài sản trên lãnh thổ của họ vào danh sách Di sản thế giới.

Tính đến năm 2019, có 12 di sản thế giới ở Thụy Sĩ được UNESCO công nhận, trong đó có 9 địa điểm văn hóa và 3 địa điểm tự nhiên. Ba di sản đầu tiên được công nhận vào năm 1983 trong khi đó địa điểm mới nhất được thêm vào năm 2019. Ngoài ra, có hai địa điểm khác trong danh sách dự kiến.^[1]

Danh sách

UNESCO liệt kê các địa điểm theo mười tiêu chí; mỗi một di sản phải đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí đó. Tiêu chí từ (i) đến (vi) là văn hóa, trong khi (vii) đến (x) là thiên nhiên.^[2]

Dưới đây là danh sách các di sản thế giới tại Thụy Sĩ.

* di sản xuyên quốc gia

Địa điểm	Vị trí (bang)	Năm công nhận	Dữ liệu của UNESCO	Mô tả
Thành cổ Bern	Bern	1983	267; iii (văn hóa)	Được thành lập vào thế kỷ 12 trên một khu đồi được bao quanh bởi sông Aare, Bern phát triển dọc theo "bán đảo" sông đó. Sau một trận hỏa hoạn kinh hoàng, toàn bộ thị trấn đã được xây dựng lại theo một phong cách thống nhất. Các tòa nhà bằng gỗ ban đầu được thay thế bằng đá sa thạch, sau đó là các mái vòm thế kỷ 15 và đài phun nước thế kỷ 16. Thị trấn thời Trung Cổ được xây dựng lại vào thế kỷ 18, nhưng vẫn giữ được đặc điểm trước đó của nó.^[3]
Tu viện Thánh Gall	St. Gallen	1983	268; ii, iv (văn hóa)	Tu viện Carolingian Thánh Gall là một trong những tu viện quan trọng nhất ở châu Âu. Nó hoạt động từ thế kỷ thứ 8 cho đến khi được hoàn tục vào năm 1805. Thư viện của nó là một trong những nơi phong phú và lâu đời nhất trên thế giới có chứa một số bản thảo quý giá như Bản thiết kế của Tu viện Thánh Gall. Các phần của tòa nhà được xây dựng lại theo phong cách kiến trúc Baroque.^[4]
Tu viện dòng Biển Đức của Thánh Gioan tại Müstair	Grisons	1983	269; iii (văn hóa)	Tu viện của Müstair là một tu viện Cơ đốc giáo từ thời Carolingian. Nó có một loạt các bức tranh tường lớn nhất Thụy Sĩ, được vẽ vào khoảng năm 800 sau Công nguyên, cùng với các tác phẩm nghệ thuật và thiết kế khác theo phong cách Romanesque.^[5]
Các lâu đài của Bellinzona	Ticino	2000	884; iv (văn hóa)	Địa điểm Bellinzona bao gồm một nhóm các công sự xung quanh lâu đài Castelgrande, nằm trên một đỉnh núi đá nhìn ra toàn bộ thung lũng Ticino. Chạy từ lâu đài, một loạt các bức tường kiên cố bảo vệ thị trấn cổ và chặn lối đi qua thung lũng. Lâu đài thứ hai là Montebello tạo thành một phần không thể thiếu của các công sự, trong khi lâu đài thứ ba nhưng riêng biệt tên là Sasso Corbaro được xây dựng trên một mỏm đá biệt lập ở phía đông nam của các công sự khác.^[6]
Jungfrau-Aletsch Anpơ Thụy Sĩ	Bern và Valais	2007	1037bis; vii, viii, ix (thiên nhiên)	Địa điểm này bao gồm một số ngọn núi cao nhất ở Trung Anpơ cùng với sông băng lớn nhất đại lục Á-Âu. Cảnh quan cung cấp thông tin về sự kế tiếp của các loài thực vật sau khi sông băng rút đi và cho phép nghiên cứu sự rút lui của các sông băng do biến đổi khí hậu. Cảnh quan ấn tượng cũng đóng một vai trò quan trọng trong nghệ thuật, văn học, leo núi và du lịch của châu Âu.^[7]
Lavaux, vườn nho bậc thang	Vaud	2007	1243; iii, iv, v (văn hóa)	Vườn nho Lavaux trải dài khoảng 30 km (19 mi) dọc theo bờ phía bắc của hồ Geneva từ lâu đài Chillon đến vùng ngoại ô phía đông của Lausanne trong tiểu bang Vaud. Các ruộng bậc thang hiện tại có thể bắt nguồn từ thế kỷ 11, khi các tu viện dòng Biển Đức và Xitô kiểm soát khu vực này.^[8]
Tuyến đường sắt Rhaetian trong Cảnh quan văn hóa Albula / Bernina*	Grisons	2008	1276; ii, iv (văn hóa)	Tuyến đường sắt Rhaetian trong Cảnh quan văn hóa Albula / Bernina, tập hợp hai tuyến đường sắt lịch sử băng qua dãy Anpơ của Thụy Sĩ băng qua hai con đèo cùng tên. Các tuyến đường sắt cung cấp một tuyến đường nhanh chóng và dễ dàng tới nhiều khu định cư trên núi cao bị cô lập trước đây. Việc xây dựng các tuyến đường sắt đòi hỏi phải vượt qua một số thách thức kỹ thuật với việc sử dụng các cây cầu và hầm xuyên núi.^[9]
Kiến tạo Arena Sardona của Thụy Sĩ	Grisons, Glarus, St. Gallen	2008	1179; viii (thiên nhiên)	Kiến tạo Arena Sardona của Thụy Sĩ ở phía đông bắc của đất nước bao gồm một khu vực miền núi có bảy đỉnh cao trên 3.000 m (9.800 ft). Khu vực này hiển thị một ví dụ đặc biệt về việc kiến tạo núi bởi sự va chạm lục địa và hiển thị một ví dụ rõ ràng về kiến tạo đẩy, tức là quá trình theo đó những tảng đá già hơn, sâu hơn được chuyển sang đá trẻ hơn, nông hơn. Nơi này đã là một địa điểm quan trọng của khoa học địa chất từ thế kỷ 18.^[10]
La Chaux-de-Fonds / Le Locle, quy hoạch thị trấn chế tác đồng hồ	Neuchâtel	2009	1302; iv (văn hóa)	Địa điểm này bao gồm hai thị trấn nằm gần nhau trong một môi trường hẻo lánh ở vùng núi Jura của Thụy Sĩ. Do đất nông nghiệp nghèo nàn, ngành công nghiệp sản xuất đồng hồ đã phát triển ở các thị trấn vào thế kỷ 19. Sau một số trận hỏa hoạn kinh hoàng, các thị trấn đã được xây dựng lại để hỗ trợ ngành công nghiệp duy nhất này. Thị trấn La Chaux-de-Fonds được Karl Marx mô tả là “thị trấn nhà máy khổng lồ” ở Das Kapital, nơi ông phân tích sự phân công lao động trong ngành sản xuất đồng hồ của Jura.^[11]
Monte San Giorgio*	Ticino	2010	1090; viii (thiên nhiên)	Ngọn núi có nhiều cây cối, hình kim tự tháp của Monte San Giorgio bên cạnh Hồ Lugano được coi là bản ghi hóa thạch tốt nhất của sinh vật biển từ Kỷ Trias (245–230 triệu năm trước). Nó ghi lại cuộc sống trong môi trường đầm phá nhiệt đới, được che chở và ngăn cách một phần với biển bởi một rạn san hô. Đa dạng sinh vật biển phát triển mạnh mẽ trong đầm phá này, bao gồm các loài bò sát, cá, hai mảnh, da thú, da gai và giáp xác. Bởi vì đầm phá gần đất liền, những di tích còn lại bao gồm các hóa thạch trên đất liền của các loài bò sát, côn trùng và thực vật, tạo thành nguồn hóa thạch vô cùng phong phú.^[12]
Nhà sàn thời tiền sử xung quanh dãy núi Anpơ*	56 địa điểm	2011	1363; iv, v (văn hóa)	Bao gồm 111 địa điểm riêng nhỏ lẻ với dấu tích của các khu định cư đóng cọc (hoặc nhà sàn) thời tiền sử trong và xung quanh dãy Anpơ được xây dựng từ khoảng 5000 đến 500 năm trước Công nguyên trên các bờ hồ, sông hoặc vùng đầm lầy. Chúng chứa nhiều thông tin về cuộc sống và hoạt động thương mại của các nền văn hóa thời kỳ đồ đá mới và đồ đồng trên khu vực núi cao của Châu Âu. Có 56 địa điểm nằm ở Thụy Sĩ.^[13]
Công trình kiến trúc của Le Corbusier, một đóng góp cho phong trào kiến trúc hiện đại*	Vaud, Geneva	2016	1321rev; i, ii, vi (văn hóa)	Địa điểm xuyên quốc gia này bao gồm 17 tác phẩm của kiến trúc sư Pháp-Thụy Sĩ Le Corbusier ở 7 quốc gia, minh chứng cho sự đột phá sáng tạo của ông để điều chỉnh kiến trúc phù hợp với nhu cầu của xã hội hiện đại. Hai địa điểm được liệt kê ở Thụy Sĩ, Immeuble Clarté và biệt thự Le Lac.^[14]

Danh sách dự kiến

Địa điểm	Hình ảnh	Vị trí (bang)	Năm công nhận	Tiêu chí UNESCO	Mô tả
Cầu Salginatobel		Grisons	2017	i, iv (văn hóa)	Cây cầu bê tông cốt thép cao 132 mét (433 ft) và dài 93 mét (305 ft) bắc qua hẻm núi Salgina, được thiết kế bởi kỹ sư xây dựng Thụy Sĩ Robert Maillart (1872-1949) và được hoàn thành vào năm 1930. Cây cầu nổi bật do việc sử dụng sáng tạo các vật liệu mới trong quá trình xây dựng và thiết kế trang nhã.^[15]
Các khu rừng sồi nguyên sinh trên dãy Carpath và các khu vực khác của châu Âu (mở rộng)		Ticino, Solothurn	2018	ix (thiên nhiên)	Đây là sự mở rộng của di sản đã được công nhận ở 12 quốc gia khác ở Châu Âu. Các địa điểm này ghi lại sự mở rộng sau băng hà của sồi châu Âu. Hai địa điểm ở Thụy Sĩ được liệt kê vào danh sách dự kiến là, rừng Vallée de Lodano và Bettlachstock.^[16]