Danh sách quốc gia theo sản lượng điện

Đây là danh sách quốc gia theo sản xuất điện mỗi năm, dựa trên nhiều nguồn nhiên liệu.

Sản lượng điện

[sửa | sửa mã nguồn]
STT Quốc gia Sản lượng điện
(GWh)
Năm
- Thế giới &000000002555130000000025.551.300 2017[1]
1  Trung Quốc &00000000064951000000006.495.100 2017[1]
2  Hoa Kỳ &00000000042818000000004.281.800 2017[1]
3  Ấn Độ &00000000014970000000001.497.000 2017[1]
4  Nga &00000000010912000000001.091.200 2017[1]
5  Nhật Bản &00000000010200000000001.020.000 2017[1]
6  Canada &0000000000693400000000693.400 2017[1]
7  Đức &0000000000654200000000654.200 2017[1]
8  Brazil &0000000000590900000000590.900 2017[1]
9  Hàn Quốc &0000000000571700000000571.700 2017[1]
10  Pháp &0000000000554100000000554.100 2017[1]
11  Ả Rập Xê Út &0000000000375600000000375.600 2017[1]
12  Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland &0000000000335900000000335.900 2017[1]
13  México &0000000000315000000000315.000 2017[1]
14  Iran &0000000000304400000000304.400 2017[1]
15  Thổ Nhĩ Kỳ &0000000000295500000000295.500 2017[1]
16  Ý &0000000000295400000000295.400 2017[1]
17  Tây Ban Nha &0000000000275400000000275.400 2017[1]
18  Đài Loan &0000000000270300000000270.300 2017[1]
19  Indonesia &0000000000260400000000260.400 2017[1]
20  Úc &0000000000259400000000259.400 2017[1]
21  Cộng hòa Nam Phi &0000000000255100000000255.100 2017[1]
22  Ai Cập &0000000000193200000000193.200 2017[1]
23  Việt Nam &0000000000190100000000190.100 2017[1]
24  Thái Lan &0000000000176600000000176.600 2017[1]
25  Ba Lan &0000000000170300000000170.300 2017[1]
26  Thụy Điển &0000000000163900000000163.900 2017[1]
27  Malaysia &0000000000162300000000162.300 2017[1]
28  Ukraina &0000000000157100000000157.100 2017[1]
29  Na Uy &0000000000148700000000148.700 2017[1]
30  Argentina &0000000000147000000000147.000 2017[1]
31  Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất &0000000000135800000000135.800 2017[1]
32  Pakistan &0000000000123900000000123.900 2017[1]
33  Venezuela &0000000000117600000000117.600 2017[1]
34  Hà Lan &0000000000116600000000116.600 2017[1]
35  Kazakhstan &0000000000103000000000103.000 2017[1]
36  Philippines &000000000009440000000094.400 2017[1]
37  Iraq &000000000009330000000093.300 2017[1]
38  Cộng hòa Séc &000000000008700000000087.000 2017[1]
39  Bỉ &000000000008640000000086.400 2017[1]
40  Chile &000000000007860000000078.600 2017[1]
41  Colombia &000000000007530000000075.300 2017[1]
42  Algeria &000000000007520000000075.200 2017[1]
43  Bangladesh &000000000007470000000074.700 2017[1]
44  Kuwait &000000000007260000000072.600 2017[1]
45  Áo &000000000007010000000070.100 2017[1]
46  Israel &000000000006830000000068.300 2017[1]
47  Phần Lan &000000000006790000000067.900 2017[1]
48  Paraguay &000000000006370000000063.700 2016[2]
49  România &000000000006360000000063.600 2017[1]
50  Thụy Sĩ &000000000006320000000063.200 2017[1]
51  Uzbekistan &000000000006010000000060.100 2017[1]
52  Bồ Đào Nha &000000000006000000000060.000 2017[1]
53  Peru &000000000005881700000058.817 2018[3]
54  Hy Lạp &000000000005510000000055.100 2017[1]
55  Singapore &000000000005240000000052.400 2017[1]
56  Bulgaria &000000000004530000000045.300 2017[4]
57  New Zealand &000000000004430000000044.300 2017[1]
58  Qatar &000000000004380000000043.800 2017[1]
59  Serbia &000000000003882100000038.821 2017[5]
60  Hồng Kông &000000000003700000000037.000 2017[1]
61  Oman &000000000003590000000035.900 2017[1]
62  Syria &000000000003589200000035.892 2011[6]
63  Libya &000000000003545000000035.450 2015[7]
64  Belarus &000000000003430000000034.300 2017[1]
65  Đan Mạch &000000000003371600000033.716 2017[8]
66  Hungary &000000000003290000000032.900 2017[1]
67  Maroc &000000000003160000000031.600 2017[1]
68  Ireland &000000000003040000000030.400 2016[9]
69  Ecuador &000000000002800000000028.000 2017[1]
70  Nigeria &000000000002800000000028.000 2017[10]
71  Slovakia &000000000002750000000027.500 2016[9]
72  Azerbaijan &000000000002430000000024.300 2017[1]
73  Turkmenistan &000000000002280000000022.800 2017[1]
74  Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên &000000000002099200000020.992 2011[6]
75  Puerto Rico &000000000002001500000020.015 2011[6]
76  Iceland &000000000001855000000018.550 2016[11]
77  Cuba &000000000001674500000016.745 2011[6]
78  Mozambique &000000000001666100000016.661 2011[6]
79  Slovenia &000000000001650000000016.500 2016[11]
80  Kyrgyzstan &000000000001603500000016.035 2011[6]
81  Liban &000000000001542300000015.423 2011[6]
82  Tajikistan &000000000001495600000014.956 2011[6]
83  Sri Lanka &000000000001490000000014.900 2017[1]
84  Tunisia &000000000001476200000014.762 2012[6]
85  Bosnia và Herzegovina &000000000001447200000014.472 2017[12]
86  Cộng hòa Dominican &000000000001436700000014.367 2015[6]
87  Bahrain &000000000001308600000013.086 2011[6]
88  Jordan &000000000001299800000012.998 2011[6]
89  Croatia &000000000001282000000012.820 2016[11]
90  Lào &000000000001224200000012.242 2011[6]
91  Estonia &000000000001217600000012.176 2016[11]
92  Georgia &000000000001157400000011.574 2016[11]
93  Zambia &000000000001133800000011.338 2010[6]
94  Ghana &000000000001090600000010.906 2011[6]
95  Trinidad và Tobago &000000000001030000000010.300 2017[1]
96  Uruguay &000000000001016100000010.161 2011[6]
97  Costa Rica &00000000000098880000009.888 2011[6]
98  Côte d'Ivoire &00000000000097960000009.796 2017[13]
99  Sudan[14] &00000000000089170000008.917 2011[6]
100  Guatemala &00000000000083610000008.361 2011[6]
101  Cộng hòa Dân chủ Congo &00000000000078020000007.802 2011[6]
102  Armenia &00000000000077630000007.763 2017[15]
103  Panama &00000000000076420000007.642 2011[6]
104  Kenya &00000000000076180000007.618 2011[6]
105  Zimbabwe &00000000000072970000007.297 2011[6]
106  Myanmar &00000000000071440000007.144 2011[6]
107  Bhutan &00000000000069760000006.976 2011[6]
108  Bolivia &00000000000068350000006.835 2011[6]
109  Honduras &00000000000067120000006.712 2011[6]
110  Latvia &00000000000064250000006.425 2016[11]
111  El Salvador &00000000000059920000005.992 2011[6]
112  Kosovo &00000000000059060000005.906 2017[16]
113  Cameroon &00000000000058570000005.857 2011[6]
114  Yemen &00000000000058340000005.834 2011[6]
115  Mông Cổ &00000000000058020000005.802 2016[17]
116  Macedonia &00000000000056290000005.629 2016[11]
117  Angola &00000000000055120000005.512 2011[6]
118  Moldova &00000000000054560000005.456 2010[6]
119  Tanzania &00000000000051150000005.115 2011[6]
120  Ethiopia &00000000000051070000005.107 2011[6]
121  Síp &00000000000048870000004.887 2016[11]
122  Jamaica &00000000000047450000004.745 2011[6]
123  Albania &00000000000045250000004.525 2017[18]
124  Litva &00000000000042660000004.266 2016[11]
125  Sénégal &00000000000039210000003.921 2017[19]
126  Nicaragua &00000000000035220000003.522 2011[6]
127  Brunei &00000000000035000000003.500 2011[6]
128  Papua New Guinea &00000000000033250000003.325 2011[6]
129    Nepal &00000000000032790000003.279 2011[6]
130  Montenegro &00000000000031410000003.141 2016[11]
131  Réunion &00000000000028410000002.841 2011[6]
132  Mauritius &00000000000026270000002.627 2011[6]
133  Uganda &00000000000024930000002.493 2011[6]
134  New Caledonia &00000000000024300000002.430 2011[6]
135  Malta &00000000000022500000002.250 2016[20]
136  Luxembourg &00000000000021960000002.196 2016[11]
137  Bahamas &00000000000021900000002.190 2011[6]
138  Malawi &00000000000020690000002.069 2011[6]
139  Guam &00000000000017340000001.734 2011[6]
140  Martinique &00000000000017020000001.702 2011[6]
141  Gabon &00000000000017020000001.702 2011[6]
142  Guadeloupe &00000000000016500000001.650 2011[6]
143  Suriname &00000000000016000000001.600 2011[6]
144  Namibia &00000000000015850000001.585 2011[6]
145  Madagascar &00000000000013400000001.340 2011[6]
146  Antilles thuộc Hà Lan &00000000000012870000001.287 2011[6]
147  Cộng hòa Congo &00000000000012550000001.255 2011[6]
148  Barbados &00000000000010020000001.002 2011[6]
149  Quần đảo Virgin thuộc Mỹ &0000000000000996000000996 2001[6]
150  Campuchia &0000000000000991000000991 2011[6]
151  Aruba &0000000000000980000000980 2011[6]
152  Guinea &0000000000000950000000950 2011[6]
153  Mauritania &0000000000000930000000930 2011[6]
154  Guyane thuộc Pháp &0000000000000885000000885 2011[6]
155  Fiji &0000000000000836000000836 2011[6]
156  Afghanistan &0000000000000833000000833 2011[6]
157  Ma Cao &0000000000000833000000833 2011[6]
158  Polynésie thuộc Pháp &0000000000000825000000825 2011[6]
159  Botswana &0000000000000794000000794 2011[6]
160  Guyana &0000000000000725000000725 2011[6]
161  Lesotho &0000000000000700000000700 2011[6]
162  Bermuda &0000000000000674000000674 2011[6]
163  Haiti &0000000000000652000000652 2011[6]
164  Quần đảo Cayman &0000000000000594000000594 2011[6]
165  Burkina Faso &0000000000000579000000579 2011[6]
166  Palestine &0000000000000535000000535 2011[6]
167  Mali &0000000000000520000000520 2011[6]
168  Belize &0000000000000452000000452 2011[6]
169  Swaziland &0000000000000460000000460 2007
170  Liberia &0000000000000319000000319 2005
163  Djibouti &0000000000000306000000306 2006
164  Quần đảo Faroe &0000000000000306000000306 2014[21]
165  Saint Lucia &0000000000000304000000304 2005
166  Greenland &0000000000000300000000300 2005
167  Somalia &0000000000000270000000270 2005
168  Eritrea &0000000000000252000000252 2006
170  Sierra Leone &0000000000000245000000245 2005
171  Niger &0000000000000234000000234 2005
173  Liên bang Micronesia &0000000000000192000000192 2002
174  Samoa thuộc Mỹ &0000000000000180000000180 2005
175  Togo &0000000000000176000000176 2005
176  Maldives &0000000000000169000000169 2005
177  Grenada &0000000000000150000000150 2005
178  Gambia &0000000000000145000000145 2005
179  Gibraltar &0000000000000141000000141 2005
180  Burundi &0000000000000137000000137 2005
182  Saint Kitts và Nevis &0000000000000125000000125 2005
183  Saint Vincent và Grenadines &0000000000000115000000115 2005
184  Samoa &0000000000000115000000115 2011[6]
185  Cộng hòa Trung Phi &0000000000000109000000109 2005
186  Antigua và Barbuda &0000000000000105000000105 2005
187  Bénin &0000000000000105000000105 2005
188  Chad &000000000000009500000095 2005
189  Rwanda &000000000000009500000095 2005
190  Tây Sahara &000000000000008500000085 2005
191  Dominica &000000000000008000000080 2005
192  Quần đảo Solomon &000000000000006000000060 2005
193  Guinea-Bissau &000000000000006000000060 2005
194  Tonga &000000000000005400000054 2006
195  Saint Pierre và Miquelon &000000000000005000000050 2005
201  Guinea Xích đạo &000000000000002800000028 2005
202  Comoros &000000000000002000000020 2005
203  Montserrat &000000000000002000000020 2005
204  São Tomé và Príncipe &000000000000001800000018 2005
205  Quần đảo Falkland &000000000000001600000016 2005
206  Quần đảo Turks và Caicos &000000000000001200000012 2005
207  Kiribati &00000000000000090000009 2005
208  Saint Helena &00000000000000080000008 2005
209  Niue &00000000000000030000003 2005

Tỉ lệ các nguồn nhiên liệu sản xuất điện

[sửa | sửa mã nguồn]
Nguồn: Các chỉ số phát triển thế giới: Sản xuất điện, nguồn và tiếp cận (2011)
Quốc gia Sản lượng điện
(TWh)
Không tái tạo Tái tạo Hạt nhân
Than Khí tự nhiên Dầu Tổng Thủy điện Khác Tổng
 Cộng hòa Dominican 15.891 13.5% 23.2% 51.8% 88.4% 9.4% 2.1% 11.6% 0.0%
 Canada 636.9 12.0% 9.8% 1.0% 22.8% 59.0% 3.3% 62.3% 14.7%
 Đức 602.4 45.1% 13.9% 1.1% 60.1% 2.9% 17.6% 20.5% 17.9%
 Pháp 556.9 3.1% 4.8% 0.6% 8.5% 8.0% 3.6% 11.6% 79.4%
 Hàn Quốc 520.1 43.2% 22.3% 3.2% 68.7% 0.9% 0.6% 1.5% 29.8%
 Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland 364.9 30.0% 40.2% 1.0% 71.4% 1.6% 7.9% 9.5% 19.1%
 Ý 300.6 16.7% 48.1% 6.6% 71.4% 15.2% 12.4% 27.6% 0.0%
 México 295.8 11.5% 52.8% 16.4% 80.7% 12.3% 3.6% 15.9% 3.4%
 Tây Ban Nha 289.0 15.5% 29.2% 5.1% 50.2% 10.6% 19.2% 29.8% 20.0%
 Cộng hòa Nam Phi 259.6 93.8% 0.0% 0.1% 93.8% 0.8% 0.2% 1.0% 5.2%
 Úc 252.6 68.6% 19.7% 1.6% 89.9% 6.6% 3.5% 10.1% 0.0%
 Thổ Nhĩ Kỳ 252.0 30.2% 47.9% 0.9% 79.0% 16.1% 4.9% 21.0% 0.0%
 Ả Rập Xê Út 250.1 0.0% 52.8% 47.2% 100.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
 Iran 239.7 0.2% 66.8% 27.8% 94.8% 5.0% 0.1% 5.1% 0.1%
 Ukraina 194.9 38.2% 9.5% 0.3% 48.0% 5.6% 0.1% 5.7% 46.3%
 Indonesia 182.4 44.4% 20.3% 23.2% 88.0% 6.8% 5.2% 12.0% 0.0%
 Ba Lan 163.1 86.7% 3.6% 1.5% 92.0% 1.4% 6.6% 8.0% 0.0%
 Ai Cập 156.6 0.0% 74.7% 15.8% 90.5% 8.3% 1.3% 9.6% 0.0%
 Thái Lan 156.0 22.3% 68.3% 1.3% 92.0% 5.2% 2.8% 8.0% 0.0%
 Thụy Điển 150.3 0.9% 1.0% 0.5% 2.4% 44.2% 11.7% 55.9% 40.2%
 Malaysia 130.1 40.7% 44.7% 7.7% 93.1% 5.9% 1.0% 6.9% 0.0%
 Argentina 129.6 2.5% 51.4% 15.1% 69.0% 24.4% 1.7% 26.1% 4.9%
 Na Uy 126.9 0.1% 3.2% 0.0% 3.3% 95.2% 1.3% 96.7% 0.0%
 Venezuela 122.1 0.0% 17.2% 14.3% 31.5% 68.5% 0.0% 68.5% 0.0%
 Hà Lan 113.0 21.9% 60.6% 1.3% 83.3% 0.1% 10.9% 11.0% 3.7%
 Việt Nam 99.2 21.1% 43.9% 4.8% 69.8% 30.1% 0.1% 30.2% 0.0%
 Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất 99.1 0.0% 98.3% 1.7% 100.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
 Pakistan 95.3 0.1% 29% 35.4% 64.6% 29.9% 0.0% 29.9% 5.5%
 Phần Lan 73.5 14.0% 12.9% 0.6% 27.5% 16.9% 15.9% 32.8% 31.6%
 Philippines 69.2 36.6% 29.8% 4.9% 71.4% 14.0% 14.6% 28.6% 0.0%
 Chile 65.7 29.9% 20.9% 9.7% 60.5% 32.0% 7.6% 39.6% 0.0%
 Áo 62.2 11.8% 19.9% 1.6% 33.3% 55.0% 10.7% 65.7% 0.0%
 Israel 59.6 59.0% 33.1% 7.3% 99.6% 0.0% 0.4% 0.4% 0.0%
 Peru [3] 58.8 0,1% 37.1% 0.3% 37.5% 57.8% 4.7% 62.5% 0.0%
 Kuwait 57.5 0.0% 38% 62% 100.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
 Iraq 54.2 0.0% 79.5% 12.9% 92.4% 7.6% 0.0% 7.6% 0.0%
 Singapore 46.0 0.0% 78% 18.4% 97.7% 0.0% 2.3% 2.3% 0.0%
 New Zealand 44.5 4.9% 19.1% 0.0% 24.0% 56.4% 19.5% 76.0% 0.0%
 Syria 41.1 0.0% 52.4% 39.6% 92.0% 8.0% 0.0% 8.0% 0.0%
 Hồng Kông 39.0 71.2% 28.5% 0.3% 100.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
 Đan Mạch 35.2 39.7% 16.5% 1.3% 57.5% 0.0% 40.2% 40.2% 0.0%
 Libya 27.6 0.0% 56.3% 43.7% 100.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
 Nigeria 27.0 0.0% 63.3% 15.8% 79.1% 20.9% 0.0% 20.9% 0.0%
 Iceland 17.2 0.0% 0.0% 0.0% 0.0% 72.7% 27.3% 100.0% 0.0%
 Sri Lanka 8.7 38.3% 1.1% 16.8% 56.1% 39.4% 4.5% 43.9% 0.0%
 Sudan 8.6 0.0% 0.0% 24.8% 24.8% 75.2% 0.0% 75.2% 0.0%
 Panama 7.9 6.5% 0.0% 41.1% 47.6% 52.2% 0.3% 52.4% 0.0%
 Mông Cổ 4.8 95.1% 0.0% 4.9% 100.0% 0.0% 0.0% 0.0% 0.0%
 Nhật Bản 1,042.7 27.0% 35.9% 10.1% 73.0% 8.0% 4.2% 12.2% 9.8%
 Ấn Độ 1,052.3 67.9% 10.3% 1.2% 79.4% 12.4% 5% 17.4% 3.2%
 Nga 1,053.0 15.5% 49.3% 2.6% 67.4% 15.7% 0.1% 15.8% 16.4%
 Hoa Kỳ 4,326.6 43.3% 24.2% 0.9% 68.6% 7.4% 4.8% 12.2% 19.2%
 Trung Quốc 4,715.7 79.0% 1.8% 0.2% 81.2% 14.8% 2.2% 17.0% 1.8%
Tổng 22,158.5 41.5% 22.1% 3.9% 67.5% 16.1% 4.2% 20.3% 12.2%

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn “BP Statistical Review of World Energy June 2018” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 22 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  2. ^ "Climatescope 2017 - Paraguay". Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  3. ^ a b “Osinergmin: Producción de energía eléctrica por tipo de combustible, SEIN 2018”. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  4. ^ "45.3 TWh of electricity produced in 2017 – Bulgaria". Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  5. ^ "Energy 2018 - Serbia"
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn bo bp bq br bs bt bu bv bw bx Energy Information Administration - International Energy Statistics Lưu trữ 2014-10-24 tại Archive.today — net electricity generation
  7. ^ "Libya Energy Profile"
  8. ^ "Wind covers 43.6% of Denmark's 2017 power demand"
  9. ^ a b “BP Statistical Review of World Energy June 2017” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 14 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  10. ^ "World Electricity Production Statistics"
  11. ^ a b c d e f g h i j k "Eurostat - Total gross electricity generation"
  12. ^ "Bosnia's net electricity production at 14,472 GWh in 2017"
  13. ^ Rapport annuel 2017, page 15
  14. ^ both Sudan and South Sudan
  15. ^ "In Armenia, the generation of electricity in 2017 increased by 6.1% per annum". Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  16. ^ "Kosovo's gross power output falls 9.8% in 2017"
  17. ^ "Energy Sector of Mongolia, Policy and Challenges"
  18. ^ "Albania's electricity imports soar in 2017 as domestic output falls"
  19. ^ "Rapport annuel 2017" (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  20. ^ "Electricity generation by year" (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
  21. ^ "Production Accounts 2014" (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 28 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2019.
Chúng tôi bán
Bài viết liên quan
Hướng dẫn build đồ cho Neuvillette - Genshin Impact
Hướng dẫn build đồ cho Neuvillette - Genshin Impact
Chỉ kích hoạt các passive khả thi chứ ko phải full sức mạnh của vũ khí, ví dụ như Điển tích tây phong chỉ lấy 2 stack
Computer Science: The Central Processing Unit (CPU)
Computer Science: The Central Processing Unit (CPU)
Công việc của CPU là thực thi các chương trình, các chương trình như Microsoft Office, safari, v.v.
Tóm tắt chương 221: Cho và nhận - Jujutsu Kaisen
Tóm tắt chương 221: Cho và nhận - Jujutsu Kaisen
Bài viết sẽ tiết lộ nội dung truyện tuy nhiên thì các bạn chắc cũng biết luôn rồi: Gojo Satoru quay trở lại
5 cách tăng chỉ số cảm xúc EQ
5 cách tăng chỉ số cảm xúc EQ
Chỉ số cảm xúc EQ (Emotional Quotient) là chìa khóa quan trọng cho những ai muốn thành công trong cuộc sống