Hải tặc Biển Đông

Hải tặc Biển Đông (tiếng Anh: Pirates of the South China Coast; giản thể: 华南海盗; phồn thể: 華南海盜; bính âm: huá nán hǎi dào), Hải tặc Trung Hoa hay Tàu ô, sử nhà Nguyễn gọi là Tề ngôi phỉ (齊桅匪), Tề ngôi hải phỉ (齊桅海匪) hay Ô tàu hải phỉ (烏艚海匪), là một số hải tặc người Hoa tại Biển Đông từ cuối thế kỷ 18 đến thế kỷ 19.

Băng nhóm

• Đoàn Cờ Đỏ (Hồng Kỳ bang), thủ lĩnh: Trịnh Thất, Trịnh Nhất, Trịnh Nhất Tẩu, Trương Bảo Tử
• Đoàn Cờ Đen (Hắc Kỳ bang), thủ lĩnh: Quách Bà Đới
• Đoàn Cờ Trắng (Bạch Kỳ bang), thủ lĩnh: Lương Bảo (Tổng binh Bảo)
• Đoàn Cờ Lục (Thanh Kỳ bang), thủ lĩnh: Kim Cổ Dưỡng
• Đoàn Cờ Xanh Da Trời (Lam Kỳ bang), thủ lĩnh: Ô Thạch Nhị
• Đoàn Cờ Vàng (Hoàng Kỳ bang), thủ lĩnh: Ngô Trí Thanh

Nổi tiếng

• Ngô Trí Thanh (吳智青)
• Kim Cổ Dưỡng (金古養, hay Lý Tương Thanh, Lý Thượng Thanh)
• Quách Bà Đới (郭婆帶, hay Quách Học Hiển, Quách Học Hiến)
• Trần Thiên Bảo (陳添保), Đô đốc nhà Tây Sơn năm 1794, Bảo Đức Hầu^[1]
• Mạc Quan Phù (莫觀扶), Tổng binh nhà Tây Sơn, Đông Hải vương^[2][3]
• Lương Văn Canh (梁文庚), Tổng binh nhà Tây Sơn^[3]
• Phàn Văn Tài (樊文才), Tổng binh nhà Tây Sơn ^[3]
• Phùng Liên Quý (馮連貴), Đô đốc nhà Tây Sơn
• Trịnh Thất (鄭七, Trịnh Diệu Hoàng), Đại tư mã nhà Tây Sơn^[4]
• Trịnh Duy Phong (鄭維豐), tướng nhà Tây Sơn, Kim Ngọc Hầu
• Ô Thạch Nhị (烏石二, Mạch Hữu Kim), Đại tướng quân nhà Tây Sơn, Bình Ba Vương năm 1797
• Lương Bảo (梁寶, Tổng binh Bảo), Tổng binh nhà Tây Sơn
• Lương Quý Hưng (梁貴興), tướng nhà Tây Sơn, Hợp Đức Hầu
• Trịnh Lão Đồng (鄭流唐, Trịnh Lưu Đường), Đô đốc nhà Tây Sơn
• Đàm A Chiêu (譚阿招), tướng nhà Tây Sơn, Bình Ba vương
• Trịnh Nhất (鄭一, hay Trịnh Văn Hiển, Trịnh Diệu Nhất), Đô đốc nhà Tây Sơn^[2]
• Trịnh Nhất Tẩu
• Trương Bảo Tử (張保仔)
• Luân Quý Lợi (倫貴利), tướng nhà Tây Sơn, Tiến Lộc Hầu^[5]
• Phạm Quang Hỉ (范光喜), Tổng binh nhà Tây Sơn^[5]
• Hà Hỉ Văn (何喜文), thành viên Thiên Địa hội,^[6] tướng chúa Nguyễn^[7]
• Lương Văn Anh (梁文英), tướng chúa Nguyễn^[7]
• Chu Viễn Quyền (周遠權), tướng chúa Nguyễn^[7]
• Hoàng Trung Toàn (黃忠全), tướng chúa Nguyễn^[7]
• Thập Ngũ Tử (Shap-ng-tsai)
• Từ Á Bảo (Chui A-poo)

Tham khảo

1. Murray, tr.37
2. ^ Murray, tr. 36
3. ^ Đại Nam chính biên liệt truyện sơ tập, quyển 11
4. Nguyễn Duy Chính, Vai trò của Hải phỉ trong chiến thắng Kỷ Dậu. 2004
5. ^ Thanh sử cảo, quyển 527
6. Việt Nam sử lược/Quyển II/Tự chủ thời đại/Chương XII
7. ^ Đại Nam chính biên liệt truyện sơ tập, quyển 28

• Murray, Dian H. (1987). Pirates of the South China Coast, 1790-1810. Stanford University Press. ISBN 0-8047-1376-6.

Liên kết ngoài

• Dian H. Murray, Hải tặc Trung Hoa Lưu trữ 2018-12-25 tại Wayback Machine