Kelenken

Kelenken
Khoảng thời gian tồn tại: Trung Tân giữa ~15 triệu năm trước đây TiềnЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Khung xương phục dựng tại Bảo tàng Khủng long Tỉnh Fukui
Phân loại khoa học
Vực:	Eukaryota
Giới:	Animalia
Ngành:	Chordata
Lớp:	Aves
Bộ:	Cariamiformes
Họ:	†Phorusrhacidae
Phân họ:	†Phorusrhacinae
Chi:	†Kelenken Bertelli et al. 2007
Loài:	†K. guillermoi
Danh pháp hai phần
†Kelenken guillermoi Bertelli et al. 2007

Kelenken là một chi chim săn mồi khổng lồ không biết bay thuộc họ Phorusrhacidae mà nay đã tuyệt chủng, chúng còn gọi là "chim khủng bố" (Terror birds). Loại và loài duy nhất là Kelenken guillermoi được mô tả chính thức lần đầu tiên vào năm 2007 sau khi phát hiện vào năm 1999, loài này là thành viên lớn nhất được biết đến của họ chim Phorusrhacidae.

Mô tả

Theo những hóa thạch khai quật được và phục dựng hiện đại thì Kelenken guillermoi sống cách đây mười lăm triệu năm ở Argentina và là loài chim khủng bố cao nhất được biết đến. Kelenken có cái đầu lớn nhất trong số các loài chim được biết đến với chiều dài hộp sọ là 71,6 cm, tính riêng cái mỏ chim của nó đã dài 45,7 cm. Dù không biết bay nhưng những con Kelenken có khả năng đuổi theo con mồi với tốc độ cao mà sau khi đã tóm sống được con mồi, loài chim này sẽ giết chết con mồi bằng một vài cú táp từ mỏ với lực mạnh tới mức có thể làm gãy vụn xương của những con vật là nạn nhân của nó. Ngoài ra, chúng còn một kiểu kết liễu con mồi khác đó là dùng chiếc mỏ khổng lồ để ngậm con mồi sau đó lắc mạnh, những cú lắc như vậy sẽ khiến cho con mồi gãy hết xương sống và chết.

Tham khảo

• Bertelli, S.; Chiappe, L.M.; Tambussi, C. (2007), “A new phorusrhacid (Aves: Cariamae) from the middle Miocene of Patagonia, Argentina”, Journal of Vertebrate Paleontology, 27: 409, truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018
• Jones, Washington W (2010), Nuevos aportes sobre la paleobiología de los Fororrácidos (Aves: Phorusrhacidae) basados en el análisis de estructuras biológicas (PhD thesis) (PDF), PEDECIBA, tr. 1–213, Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 29 tháng 12 năm 2020, truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018
• Rehr, Darryl (2007), Prehistoric Predators - Terror Bird, National Geographic, tr. 5:40–11:40, truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018
• Tonni, Eduardo P.; Carlini, Alfredo A. (2008), Chapter 13, "Neogene Vertebrates from Argentine Patagonia: Their Relationship with the Most Significant Climatic Changes" in "J. Rabassa (ed.) The Late Cenozoic of Patagonia and Tierra del Fuego", Elsevier Science, tr. 269–284
• Dalla Salda, Luis; Franzese, Juan (1987), “Las megaestructuras del Macizo y Cordillera Norpatagónica argentina y la génesis de las cuencas volcano-sedimentarias terciarias”, Revista Geológica de Chile, 31: 3–13, truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2018
• Degrange, F.J.; Tambussi, C.P.; Moreno, K.; Witmer, L.M.; Wroe, S. (2010), “Mechanical Analysis of Feeding Behavior in the Extinct "Terror Bird" Andalgalornis steulleti (Gruiformes: Phorusrhacidae)”, PLoS ONE, 5: e11856, truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018
• Escosteguy, Leonardo; Franchi, Mario (2010), “Estratigrafía de la región de Chapelco, Provincia del Neuquén” (PDF), Revista de la Asociación Geológica Argentina, 66: 418–429, truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2018
• Kramarz, Alejandro; Garrido, Alberto; Forasiepi, Analía; Bond, Mariano; Tambussi, Claudia (2005), “Estratigrafia y vertebrados (Aves y Mammalia) de la Formación Cerro Bandera, Mioceno Temprano de la Provincia del Neuquén, Argentina” (PDF), Revista Geológica de Chile, 32: 273–291, truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2017