Lộc Hà
|
|||
---|---|---|---|
Huyện | |||
Huyện Lộc Hà | |||
Hành chính | |||
Quốc gia | Việt Nam | ||
Vùng | Bắc Trung Bộ | ||
Tỉnh | Hà Tĩnh | ||
Huyện lỵ | thị trấn Lộc Hà | ||
Phân chia hành chính | 1 thị trấn, 11 xã | ||
Thành lập | 2007 | ||
Tổ chức lãnh đạo | |||
Chủ tịch UBND | Nguyễn Việt Hùng | ||
Bí thư Huyện ủy | Nguyễn Thế Hoàn | ||
Địa lý | |||
Tọa độ: 18°27′49″B 105°53′43″Đ / 18,4635926°B 105,8951753°Đ | |||
| |||
Diện tích | 118,31 km2 | ||
Dân số (2007) | |||
Tổng cộng | 86.213 người | ||
Thành thị | 9.624 người (11,16%) | ||
Nông thôn | 76.589 người (89,84%) | ||
Mật độ | 729 người/km² | ||
Khác | |||
Mã hành chính | 448[1] | ||
Biển số xe | 38-L1 xxx.xx | ||
Website | locha | ||
Lộc Hà là một huyện ven biển thuộc tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam.
Huyện Lộc Hà nằm ở phía đông bắc của tỉnh Hà Tĩnh, nằm cách thành phố Hà Tĩnh khoảng 18 km về phía đông bắc, có vị trí địa lý:
Huyện Lộc Hà có diện tích tự nhiên là 118,31 km², dân số năm 2007 là 86.213 người, mật độ dân số đạt 729 người/km². 16,4% dân số theo đạo Thiên Chúa.
Địa hình huyện Lộc Hà tương đối bằng phẳng, thấp dần về phía biển, có một số núi thấp như:
Tên huyện Lộc Hà được ghép từ chữ Lộc từ tên huyện Can Lộc và chữ Hà từ tên huyện Thạch Hà.
Ngày 7 tháng 2 năm 2007, Chính phủ ban hành Nghị định số 20/NĐ-CP. Theo đó, huyện Lộc Hà được thành lập trên cơ sở một phần diện tích và dân số của hai huyện Can Lộc và Thạch Hà, với diện tích 11.830,85 ha đất tự nhiên, dân số 86.213 người, 13 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 7.579,8 ha cắt từ 7 xã của huyện Can Lộc với 43.204 nhân khẩu và 4.251,05 ha cắt từ 6 xã của huyện Thạch Hà với 43.009 nhân khẩu. Huyện lỵ đặt tại xã Thạch Bằng.
Ngày 21 tháng 11 năm 2019, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 819/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Hà Tĩnh (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2020)[2]. Theo đó:
Huyện Lộc Hà có 1 thị trấn và 11 xã như hiện nay.
Huyện Lộc Hà có 12 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Lộc Hà (huyện lỵ) và 11 xã: Bình An, Hộ Độ, Hồng Lộc, Ích Hậu, Mai Phụ, Phù Lưu, Tân Lộc, Thạch Châu, Thạch Kim, Thạch Mỹ, Thịnh Lộc.
Huyện Lộc Hà hiện nay có 3 trường trung học phổ thông:
Mỗi xã thường có 1 trường trung học cơ sở và 1 trường tiểu học.
Xã Mai Phụ là quê hương của Mai Thúc Loan, vị Hoàng đế có công đánh đuổi quân xâm lược Nhà Đường, Tiến sĩ Nguyễn Chí Dũng- Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Ninh Thuận, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư, ĐBQH khoá XII,XIII
Làng Thu Hoạch, xã Thạch Châu là quê hương của nhà sử học Phan Phu Tiên nhà nghiên cứu văn học và nhà giáo nổi tiếng đầu đời Lê. Đây còn là quê hương của dòng họ Phan Huy, một dòng họ văn hóa của thế kỷ XVIII và XIX, mở rộng ra cả Bắc Hà. Dòng họ này có các tên tuổi lớn như: Bình Chương Đô đốc Phan Huy Cận, Thượng thư Phan Huy Ích, nhà bác học Phan Huy Chú, các nhà thơ Phan Huy Thực, Phan Huy Ôn,Phan Huy Vịnh, Phan Huy Thàng, Giáo sư sử học Phan Huy Lê, Thừa chính sứ kiêm Quản đô lực sĩ Nguyễn Tông Tây (1436-?)...
Làng Đại Yên, xã Thạch Mỹ là quê hương của dòng họ Phan Trọng, một dòng họ văn hóa của thế kỷ XV mở rộng ra cả Hà Tây. Dòng họ này có các tên tuổi lớn như: Danh tướng khởi nghĩa Lam Sơn Phan Trọng Búp, Bình Chương sự kiêm tri Quốc Tử Giám tư nghiệp Phan Trọng Lê Phiêu, Tri phủ Hoài Đức Tiến sĩ Kỷ Mão(1879) Phan Trọng Mưu, Quan khâm sứ triều đình Phan Trọng Hoa, Quan nha môm Phan Trọng Dung sau ra ở Hà Tây,, nhà thơ cao dao Phan Trọng Bàng, Phó thủ tướng Phan Trọng Tuệ, Chiến sĩ cánh mạng Phan Trọng Bình, Chiến sĩ cánh mạng Phan Trọng Quảng, Giáo sư Phan Trọng Luận...; Tiến sĩ Phạm Tông Tây.
Làng Ích Hậu là quê hương của Hoàng giáp Đông các hiệu thư Trần Đức Mậu đời Lê Thánh Tông (đền thờ đã bị đổ nhưng sắc phong hiện còn), Tam nguyên Hoàng giáp, Tể tướng Nguyễn Văn Giai mở đầu thời Lê Trung Hưng (hiện còn đền thờ và một tấm bia lớn dựng ngay sau khi ông mất), và dòng họ Nguyễn Chi nổi tiếng về truyền thống yêu nước, văn chương và khoa bảng. Dòng họ Nguyễn Chi (tức họ Nguyễn Đức, cháu chắt trực hệ Trần Đức Mậu) sinh ra những tên tuổi lớn như: nhà giáo và chí sĩ Nguyễn Hiệt Chi người đồng sáng lập Công ty Liên Thành và Trường Dục Thanh theo tinh thần Duy Tân ở Phan Thiết, lãnh tụ phong trào chống thuế Nghệ Tĩnh Nguyễn Hàng Chi, Bác sĩ Nguyễn Kinh Chi Thứ trưởng Bộ Y tế thời kháng chiến chống Pháp và Đại biểu Quốc hội bốn khóa I-IV, Giáo sư nhà văn hóa học Nguyễn Đổng Chi, Giáo sư dân tộc học Nguyễn Từ Chi, Giáo sư cổ văn học Nguyễn Huệ Chi, Phó giáo sư chuyên gia mỹ thuật cổ Nguyễn Du Chi... Ngoài ra, cũng ở Ích Hậu còn có nhà cách mạng tiếng tăm Lê Viết Lượng.
Xã Thạch Vinh có Tiến sĩ Thiêm đô Ngự sử Nguyễn Phi Hổ thời Lê Uy Mục; Hồng Lộc có Hoàng giáp Tể tướng Phan Đình Tá dưới triều Nhà Mạc, Tiến sĩ Giám sát ngự sử quyền tham chánh Bùi Đăng Đạt thời Lê Trung Hưng (mộ phần táng tại Trung Lương, thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh); Phù Lưu có võ tướng Nguyễn Biên giúp Lê Thái Tổ chống giặc Minh khôi phục đất nước, được truy tặng Thái phó Nghiêm Quận công (1425), truy phong thần tích Đại vương; thời hiện đại có nhà thơ Chính Hữu...
Những người nổi tiếng ngày nay gồm có: Doanh nhân Phạm Nhật Vượng và Phạm Nhật Vũ, quê gốc xã Phù Lưu...
Huyện Lộc Hà có hàng chục ngôi đền chùa miếu mạo, trong đó có 10 di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia, 30 di tích được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Lễ hội | Địa điểm | Thời gian |
---|---|---|
Lễ hội Đền Tam Lang | đền Cả, làng Phan Xá, xã Ích Hậu | 5 và 6 tháng giêng âm lịch |
Lễ Xuân Điển | làng Phan Xá, Lợi Xá, xã Ích Hậu | 4 đến 8 tháng giêng âm lịch |
Lễ hội chùa Chân Tiên | xã Thịnh Lộc | 3 tháng 3 âm lịch |
Lễ hội chùa Kim Dung | thị trấn Lộc Hà | 15 tháng 3 âm lịch |
Lễ hội đền Phan Trọng Búp | xã Thạch Mỹ | 27 tháng 5 âm lịch |
Hội làng Thanh Lương | xã Phù Lưu | 6 tháng 6 âm lịch |
Hội cờ người | làng Trung Thịnh, Yên Điềm, xã Thịnh Lộc | đầu xuân |
Lễ hội đền Lê Khôi | xã Thạch Kim | 2 đến 4 tháng 5 âm lịch |
Lễ hội chùa Phổ Độ | xã Hộ Độ | 14 tháng giêng âm lịch |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Lộc Hà. |