Murraya koenigii

Murraya koenigii
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
Bộ (ordo)	Sapindales
Họ (familia)	Rutaceae
Chi (genus)	Murraya
Loài (species)	M. koenigii
Danh pháp hai phần
Murraya koenigii (L.) Sprengel[1]

Murraya koenigii (cà ri Ấn Độ, cà ri Patta, chùm hôi trắng, xan tróc hay đơn giản là cây cà ri) là một loài thực vật có hoa trong họ Cửu lý hương. Loài này được (L.) Spreng. mô tả khoa học đầu tiên năm 1817.^[2]

Mô tả

Cây bụi cao 1-2m, có các nhánh màu tía sẫm. Lá kép lông chim lẻ với 17-21 dụi lá chét dài 3–5 cm, mọc so le, hình trái xoan thon, không cân xứng, nhẵn hay hơi có lông mịn, nhạt ở mặt dưới; mép có răng tròn thấp, gân phụ 4-6 cặp, lồi rõ ở mặt dưới. Hoa nhỏ, màu trắng có mùi không thơm lắm, tập hợp thành ngù kép ở ngọn ngắn hơn lá. Quả dạng quả mọng, dài 1 cm, màu tía sẫm, có tuyến, với 1-2 hạt bao bởi chất nhầy^[3].

Phân bố

Cây có nguồn gốc Ấn Độ và Sri Lanka nhưng cũng phổ biến ở Campuchia, Lào, Nam Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam, mọc hoang và được trồng tại nhiều nơi.

Thành phần hóa học

Lá rất thơm, chứa carbazol alcaloid như mukonin, mukonicin, clausenalen. Vỏ rễ có một tỷ lệ cao tinh dầu và một glucosid koenigin.

Công dụng

Toàn bộ lá, thân, quả, hạt và rễ đều được sử dụng làm gia vị và làm thuốc. Ở Ấn Độ, người ta trồng chủ yếu để lấy lá, phần lớn để chế bột cari và làm thuốc. Quả, lá có thể dùng để trị lỵ, tiêu chảy và sốt rét, phát ban, hạ sốt, rắn cắn v.v.

Hình ảnh

• 
• 
• 
• 

Chú thích

1. “Murraya koenigii information from NPGS/GRIN”. www.ars-grin.gov. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 2 năm 2009. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2008.
2. The Plant List (2010). “Murraya koenigii”. Truy cập ngày 12 tháng 6 năm 2013.
3. “Chùm hôi trắng”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2021.

Liên kết ngoài

• Tư liệu liên quan tới Murraya koenigii tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Murraya koenigii tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Murraya koenigii”. International Plant Names Index.