Từ của năm (Đức)

Từ của năm (Đức) là những từ ngữ hay được sử dụng trong năm đó cho những biến cố đặc biệt hay những cuộc thảo luận nổi bật, lần đầu tiên được chọn ở Đức vào năm 1971 và từ 1977 thường xuyên được hội tiếng Đức (Gesellschaft für deutsche Sprache) (GfdS) ở Wiesbaden công bố khi nhìn về ngôn ngữ của năm vừa qua và từ năm 1978 được đăng trên tạp chí Der Sprachdienst (dịch vụ ngôn ngữ).^[1] Bắt đầu từ năm 1991, mỗi năm lại được chọn một từ không chuẩn (Unwort) mà lại hay được dùng; thỉnh thoảng nhưng không đều đặn cũng lựa một câu của năm. Từ 2008 còn có lựa chọn một từ thiếu niên (Jugendsprache|Jugendwort) của năm.

Từ 1977 đến 1999 từ của năm tại nước Đức đồng thời cũng là từ tiếng Đức của năm. Nhưng mà vì các từ thường được lựa chọn có liên hệ đến những sự kiện chỉ xảy ra ở Đức, cho nên các nước khác dùng tiếng Đức cũng bắt đầu lựa chọn từ riêng cho nước mình. Ở Áo bắt đầu từ 1999, ở Liechtenstein 2002 và ở Thụy Sĩ 2003.

Năm 1999, cho thế kỷ 20 100 từ của thế kỷ (100 Wörter des Jahrhunderts) đã được lựa chọn.

Từ của năm

Năm	Từ của năm (tiếng Dức)	nghĩa	Giải thích
1971	aufmüpfig	có khuynh hướng nổi loạn, không chịu phục tùng	Ban đầu được dùng khi nói về phong trào 68, nhất là về phong trào của sinh viên Đức
1977	Szene	nhóm, giới, cộng đồng	Từ ghép được dùng nói về các nhóm hay được báo chí chú ý: giới dùng ma túy, giới đồng tính, giới nhảy disco
1978	konspirative Wohnung	căn hộ có mưu đồ	Nói về chỗ ẩn núp những người bắt cóc Hanns-Martin Schleyer, cảnh sát đã thất bại không khám phá ra
1979	Holocaust	Holocaust	Loạt phim của TV Mỹ Holocaust, dẫn tới sự chú ý của quần chúng về tội ác Đức Quốc xã.
1980	Rasterfahndung	Một phương pháp điều tra mới	Biện pháp để tìm ra những tội nhân do sự đe dọa của khủng bố từ thập niên 70.
1981	Nullösung	Giải pháp số không	Đề nghị của tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan rút tất cả các hỏa tiễn nguyên tử khỏi Âu Châu
1982	Ellenbogengesellschaft	xã hội ích kỷ, chụp dựt	Từ dùng bởi các nhà chỉ trích lo sợ xã hội phát triển nền văn hóa thiếu tinh thần xã hội, chỉ đua tranh, ích kỷ, tàn nhẫn
1983	Heißer Herbst	Mùa thu nóng bức	Một loạt các phản đối rộng lớn chống lại quyết định kép của NATO (cho đặt hỏa tiễn nguyên tử ở Tây Âu) và cổ cũ cho phong trào đòi hòa bình
1984	Umweltauto	Xe thân thiện với môi trường, ít hao tốn nhiên liệu	Một đề tài của phong trào bảo vệ môi trường
1985	Glykol	glycol	Vụ bê bối pha chất glycol vào rượu nho của một số nhà làm rượu nho ở Áo và bán số rượu này sang Đức.
1986	Tschernobyl	Chernobyl	Đề cập tới Thảm họa Chernobyl
1987	AIDS, Kondom	AIDS và condom	Việc gia tăng sự chú ý của truyền thông do sự lan tràn bệnh HIV/AIDS disease và đưa đến phong trào cổ vũ cho Tình dục an toàn
1988	Gesundheitsreform	Cải tổ y tế	Dự định của chính phủ Đức để giảm chi phí của thuốc men.
1989	Reisefreiheit	Tự do đi lại	Một đòi hỏi quan trọng của cuộc cách mạng yên bình Đức, mà dẫn tới sự sụp đổ của Bức tường Berlin
1990	Die neuen Bundesländer	Những bang mới	Các bang Brandenburg, Sachsen, Sachsen-Anhalt, Thüringen và Mecklenburg-Vorpommern trở thành một phần của Cộng hòa Liên bang Đức khi nước Đức thống nhất
1991	Besserwessi	Phối hợp chữ Beserwisser và Wessi (người Tây Đức)	Cảm nhận của công dân Đông Đức cũ sau khi thống nhất là những gì họ hoàn thành trướsc đó bị xem là thấp kém và không có giá trị.
1992	Politikverdrossenheit	Không để ý tới các vấn đề chính trị	Cảm nhận qua số người đi bầu và số đảng viên
1993	Sozialabbau	Giảm các phúc lợi xã hội	Các biện pháp tiết kiệm bởi đảng bảo thủ Helmut Kohl
1994	Superwahljahr	năm có nhiều cuộc bầu cử	Năm này có bầu cử quốc hội liên bang, bầu quốc hội Âu Châu và 8 cuộc bầu cử địa phương.
1995	Multimedia	multimedia	Từ để chỉ sự phát triển những tập tin trong thời đại Kỹ thuật số
1996	Sparpaket	Chương trình tiết kiệm	Tập hợp những biện pháp để đạt được chỉ tiêu tiết kiệm chi phí cho việc thống nhất nước Đức
1997	Reformstau	Ngừng trệ cải tổ	Từ để chỉ trích những trễ nải đối với những cải tổ cần thiết thời thủ tướng Kohl.
1998	Rot-Grün	Đỏ-Xanh	Chỉ chính phủ liên hiệp giữa đảng SPD và đảng Xanh, được lãnh đạo bởi thủ tướng Gerhard Schröder^[2]
1999	Millennium	Thiên niên kỷ	Từ được dùng để nói tới năm 2000 sắp tới^[2]
2000	Schwarzgeldaffäre	"Vụ bê bối tiền "Đen""	Nói tới việc bê bối quyên tiền của đảng CDU mà nhân vật chính là Helmut Kohl^[2]
2001	Der elfte September	11 tháng 9	Nói tới Sự kiện 11 tháng 9
2002	Teuro	Từ ghép từ chữ teuer ("đắt đỏ") và Euro	Sự cảm nhận của công chúng việc đổi tiền từ Deutsche Mark sang Euro làm cho giá cả tăng giá ngầm.^[2]
2003	Das alte Europa	Âu Châu cổ hũ	Một từ được tạo ra bởi bộ trưởng bộ quốc phòng Hoa Kỳ Donald Rumsfeld, đề cập tới các quốc gia Âu Châu mà đã không ủng hộ cuộc xâm chiếm Iraq 2003^[2]
2004	Hartz IV		Cải tổ xã hội bằng cách nhập chung trợ cấp những người thấp nghiệp lâu năm với trợ cấp xã hội.^[2]
2005	Bundeskanzlerin	Nữ thủ tướng	Angela Merkel trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ thủ tướng Đức^[2]^[3]
2006	Fanmeile	Quãng đường dài đầy người hâm mộ	Nói tới việc xem truyền hình tập thể những trân đấu 2006 FIFA World Cup, lôi cuốn cả hàng trăm ngàn khán giả ^[2]^[3]
2007	Klimakatastrophe	Thay đổi khí hậu đưa đến những tai họa	Nói tới những ảnh hưởng của Reference to the worst possible outcome of the hâm nóng toàn cầu^[3]^[4]
2008	Finanzkrise	Khủng hoảng tài chính	Cuộc Khủng hoảng tài chính 2007–08 là đề tài chính trong những cuộc thảo luận về chính trị, kinh tế trong năm^[5]
2009	Abwrackprämie	Tiền thưởng phế thải xe	Biện pháp chính trị để giúp đỡ kỹ nghệ xe hơi ảnh hưởng bởi Khủng hoảng tài chính 2007–08, mà thưởng EUR 2.500 cho những ai mua xe mới toanh và phế thải xe cũ thay vì bán lại ^[6]
2010	Wutbürger	Bao gồm chữ Wut ("giận dữ") và Bürger ("người dân")	Tiêu biểu giới người trung tuần, về xã hội và tài chính yên ổn, chưa từng có kinh nghiệm tham dự biểu tình một cách đầy sôi động, nóng nảy (đặc biệt để chỉ những người chống đối chương trình Stuttgart 21)^[7]
2011	Stresstest	Thử nghiệm để đo lường phản ứng đối với stress	Một loạt thử nghiệm về sự vững bền không liên hệ với nhau như: thử sự bền vững của các nhà băng ở EU, định lại vai trò của các nhà máy nguyên tử sau Sự cố nhà máy điện Fukushima I, và việc trọng tài phân xử liên quan đến Stuttgart 21^[8]
2012	Rettungsroutine	Công việc chữa cháy thường xuyên	Một từ ít dùng được tạo ra bởi chính trị gia Đức Wolfgang Bosbach, chỉ teisch một loạt biện pháp đối phó với Khủng hoảng nợ công châu Âu mà được Bundestag chấp thuận một cách vội vã, không được thảo luận kỹ lưỡng, cũng như xem xét các biện pháp khác^[9]
2013	GroKo	Viết tắt từ Große Koalition (Liên minh chính phủ giữa 2 đảng lớn)	Việc thành lập liên minh chính phủ giữa CDU/CSU và SPD^[10]
2014	Lichtgrenze	Ranh giới bằng đèn	Việc thiết lập đèn để ăn mừng 25 năm ngày bức tường Berlin sụp đổ.