Tiếng Digan

Romani
romani ćhib
Sử dụng tại	Trung và Đông Âu và cộng đồng người Do Thái Romani
Tổng số người nói	3 triệu
Phân loại	Ấn-Âu Ấn-Iran Ấn-Arya Tây[1] Romani
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Colombia[2]  Cộng hoà Séc  Đức[3]  Hungary[4]  Thụy Điển[5]
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2	rom
ISO 639-3	tùy trường hợp: rmn – Balkan Romani rml – Baltic Romani rmc – Carpathian Romani rmf – Finnish Kalo rmo – Sinte Romani rmy – Vlax Romani rmw – Welsh Romani
Glottolog	roma1329[6]
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Ngôn ngữ Digan, hoặc ngôn ngữ Romani (/roʊməni/), hoặc ngôn ngữ Gypsy (tiếng Digan: ćhib romani) là một số ngôn ngữ của người Digan, thuộc ngữ chi Ấn-Arya trong hệ ngôn ngữ Ấn-Âu ^[7].

Theo Ethnologue, có bảy loại ngôn ngữ Digan khác nhau đủ để được coi là các ngôn ngữ riêng. Lớn nhất trong số này là Vlax Romani (với khoảng 900.000 người sử dụng),^[8] Balkan Romani (700.000),^[9] Carpath Romani (500.000)^[10] và Sinte Romani (300.000).^[11] Một số cộng đồng Digan nói các ngôn ngữ hỗn hợp dựa trên các ngôn ngữ bản địa nhưng giữ lại từ vựng có nguồn gốc từ ngôn ngữ Digan cổ - chúng được gọi bằng ngôn ngữ học là các ngôn ngữ Para-Romani, chứ không phải là phương ngữ Romani nữa ^[12].

Sự khác biệt giữa các ngôn ngữ Digan có thể khác nhau rất nhiều như sự khác biệt giữa các ngôn ngữ Slav khác nhau.^[13]

Tham khảo

1. Bản mẫu:E19
2. (tiếng Tây Ban Nha) “Ley de lenguas nativas” (PDF). Bogotá: Ministry of Culture of Colombia. 2010. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 21 tháng 7 năm 2014.
3. (tiếng Đức) “Regional- und Minderheitensprachen” (PDF). Berlin: Federal Ministry of the Interior. 2008. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 3 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
4. (tiếng Hungary) “National and Ethnic Minorities in Hungary” (PDF). Facts About Hungary. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2017. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
5. “National minorities and minority languages”. Swedish Ministry for Integration and Gender Equality. 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
6. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Romani”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
7. “Romani (subgroup)”. SIL International. 20 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2013.
8. “Romani, Vlax”. SIL International. 20 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
9. “Romani, Balkan”. SIL International. 20 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
10. “Romani, Carpathian”. SIL International. 20 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
11. “Romani, Sinte”. SIL International. 20 tháng 12 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 8 năm 2012.
12. Matras (2006)Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFMatras2006 (trợ giúp)"In some regions of Europe, especially the western margins (Britain, the Iberian peninsula, Scandinavia), Romani-speaking communities have given up their language in favor of the majority language, but have retained Romani-derived vocabulary as an in-group code. Such codes, for instance Angloromani (Britain), Caló (Spain), or Rommani (Scandinavia) are usually referred to as Para-Romani varieties."
13. Hübschmannová, Milena (1993). Šaj pes dokaveras - Můžeme se domluvit . Olomouc: Pedagogická fakulta UP Olomouc: p. 23. ISBN 80-7067-355-9. (Czech)

Liên kết ngoài

• Romani project at Manchester University Lưu trữ 2013-01-13 tại Wayback Machine, with a collection of downloadable papers about the Romani language and a collection of links to Romani media
• Outline of Romani Grammar—Victor A. Friedman
• Partial Romani/English Dictionary—Compiled by Angela Ba'Tal Libal and Will Strain
• ROMLEX Lexical Database of different dialects of Romani
• Romani Swadesh list of basic vocabulary words—from Wiktionary's Swadesh list appendix
• "Romani language in Macedonia in the Third Millennium: Progress and Problems" Lưu trữ 2013-05-10 tại Wayback Machine, Victor Friedman.
• "The Romani Language in the Republic of Macedonia: Status, Usage and Sociolinguistic Perspectives Lưu trữ 2014-10-20 tại Wayback Machine, Victor Friedman.