Tiếng Karen S'gaw

Tiếng Karen Sgaw
K'nyaw
ကညီကျိာ်
Phát âm	[sɣɔʔ]
Sử dụng tại	Myanmar, Thái Lan
Khu vực	Bang Kayin, miền Đông Myanmar; miền Tây Thái Lan
Tổng số người nói	1,5 triệu
Dân tộc	Người Karen
Phân loại	Hán-Tạng Karen Sgaw–Bghai Tiếng Karen Sgaw
Hệ chữ viết	Chữ Miến Chữ Karen S'gaw Chữ Latinh Hệ chữ nổi Karen
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Kayin
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Thái Lan  Myanmar
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2	kar
ISO 639-3	tùy trường hợp: ksw – S'gaw jkp – Paku jkm – Mopwa wea – Wewaw
Glottolog	sout1554[1]
Karen
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Karen Sgaw/S'gaw, tiếng Kayin Sgaw, thường gọi ngắn gọn tiếng Karen, là một ngôn ngữ Hán-Tạng, là ngôn ngữ của người Karen Sgaw ở Myanmar và Thái Lan. Tiếng Karen Sgaw là tiếng nói của hơn một triệu người sinh sống ở vùng Tanintharyi, vùng Ayeyarwady, vùng Yangon, vùng Bago của Myanmar, cũng như của 200.000 người ở bắc và tây Thái Lan, dọc biên giới với bang Kayin. Nó chủ yếu được viết bằng chữ Karen S'gaw, một dạng chữ viết bắt nguồn từ chữ Miến. Người Sgaw ở Thái Lan dùng chữ Latinh.^[2]

Tiếng Karen Sgaw gồm nhiều (nhóm) phương ngữ mà có thể coi là ngôn ngữ riêng: Paku (mạn đông bắc), Mopwa (Mobwa, mạn tây bắc), Wewew, Monnepwa.^[3]

Phân bố và phương ngữ

Tiếng Karen S'gaw được nói ở châu thổ Ayeyarwady, trong các vùng Ayeyarwady, Bago, Kayin, Rangon. Người Karen S’gaw thường xuyên tiếp xúc với người nói tiếng Karen Pwo.

Các phương ngữ tiếng Karen S'gaw:

• Phương ngữ đông (Pa’an)
• Phương ngữ nam (Dawei)
• Phương ngữ vùng đồng bằng

Paku nói ở:^[4]

• trên những dãy đồi phía đông nam Taungoo ở miền đông vùng Bago, kế bang Kayin
• nam bang Kayah

Paku gồm các phương ngữ/tiểu phương ngữ sau: Shwe Kyin, Mawchi, Kyauk Gyi, Bawgali. Tên gọi dựa trên tên làng.

• Kyauk Gyi và Shwe Kyin nói ở huyện Taungoo, đông vùng Bago, gần biên giới bang Kayin
• Mawchi ở bang Kayah.
• Bawgali nói ở mạn bắc bang Kayin.

Mobwa được nói trong 9 ngôi làng bên chân dãy Thandaung, bang Kayin.^[4]

Mobwa gồm hai phương ngữ/tiểu phương ngữ Palaychi (Mobwa bắc) và Dermuha (Mobwa nam).

Nguồn tham khảo

1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Karen Nam”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
2. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 10 năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2019.
3. Christopher Beckwith, International Association for Tibetan Studies, 2002. Medieval Tibeto-Burman languages, p. 108.
4. ^ Tiếng Karen Sgaw tại Ethnologue. 18th ed., 2015.