Tiếng Lo-Toga

Tiếng Lo-Toga
Sử dụng tại	Vanuatu
Khu vực	Quần đảo Torres
Tổng số người nói	580 (2012)[1]
Phân loại	Nam Đảo Mã Lai-Đa Đảo châu Đại Dương Nam châu Đại Dương Vanuatu Bắc Vanuatu Đông Vanuatu Tiếng Lo-Toga
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	lht
Glottolog	loto1240[2]
ELP	Lo-Toga

Tiếng Lo-Toga là một ngôn ngữ châu Đại Dương nói trên quần đảo Torres của Vanuatu.^[3]

Tình trạng và phương ngữ

Thứ tiếng này có 580 người nói, hầu hết sống trên đảo Lo và Toga, hai đảo chính ở mé nam nhóm Torres. Nó cũng là ngôn ngữ của số ít người trên hai đảo Linua và Tegua.

Tiếng Lo-Toga chia ra làm hai phương ngữ gần gũi, Lo (trên đảo Lo) và Toga (trên đảo Toga). Cái tên Toga có khi được dùng để gọi cả tiếng Lo-Toga. Tiếng Lo-Toga có nhiều nét khác với một ngôn ngữ tại nhóm đảo Torres nữa là tiếng Hiw.

Âm vị học

Phương ngữ Lo có 13 âm vị nguyên âm. Gồm 8 nguyên âm đơn /i e ɛ a ə ɔ o ʉ/, và năm nguyên âm đôi /i͡e i͡ɛ i͡a o͡ə o͡ɔ/.^[4]

Hệ thống nguyên âm tiếng Lo-Toga

	Nguyên âm đơn				Nguyên âm đôi
	Trước	Giữa	Sau		Trước	Sau
Đóng	i	ʉ
Nửa đóng	e		o		i͡e
Vừa	ə					o͡ə
Nửa mở	ɛ		ɔ		i͡ɛ	o͡ɔ
Mở	a				i​͡a

Chú thích

1. François (2012):88).
2. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Lo-Toga”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
3. François (2005:444)
4. François (2005:460); François (2011:194)

Tài liệu

• François, Alexandre (2005), “Unraveling the history of vowels in seventeen north Vanuatu languages” (PDF), Oceanic Linguistics, 44 (2): 443–504, doi:10.1353/ol.2005.0034
• François, Alexandre (2010), “Pragmatic demotion and clause dependency: On two atypical subordinating strategies in Lo-Toga and Hiw (Torres, Vanuatu)” (PDF), trong Bril, Isabelle (biên tập), Clause hierarchy and Clause linking: The Syntax and Pragmatics interface, Amsterdam: Benjamins, tr. 499–548
• François, Alexandre (2011), “Social ecology and language history in the northern Vanuatu linkage: A tale of divergence and convergence”, Journal of Historical Linguistics, 1 (2): 175–246, doi:10.1075/jhl.1.2.03fra
• François, Alexandre (2012), “The dynamics of linguistic diversity: Egalitarian multilingualism and power imbalance among northern Vanuatu languages”, International Journal of the Sociology of Language, 214: 85–110, doi:10.1515/ijsl-2012-0022

Liên kết ngoài

• Linguistic map of north Vanuatu, showing range of Lo-Toga.
• Ne Vavatema Vivda Pah Tage Vivda Volquane Lema Rua Portions of the Book of Common Prayer in Toga (1907)
• Audio recordings in the Lo-Toga language Lưu trữ 2018-11-04 tại Wayback Machine, in open access, by A. François (source: Pangloss Collection).