Trái Đất sơ khai

Dòng thời gian của sự sống
Hộp này: xem thảo luận sửa
−4500 — – — – −4000 — – — – −3500 — – — – −3000 — – — – −2500 — – — – −2000 — – — – −1500 — – — – −1000 — – — – −500 — – — – 0 —	Nước   Sự sống đơn bào   Quang hợp   Sinh vật nhân thực   Sự sống đa bào   T h ự c v ậ t   Chân khớp Thân mềm Hoa Khủng long   Thú Chim L. trưởng H. t h à n h T h á i c ổ N g u y ê n s i n h H. s i n h	← Trái Đất hình thành ← Nước sớm nhất ← Sự sống sớm nhất ← Oxy sớm nhất ← Băng hà Pongola* ← Oxy khí quyển ← Sinh sản hữu tính ← Thực vật sớm nhất ← Băng hà Cryogen* ← Khu hệ Ediacara ← Đv bốn chân sớm nhất ← Vượn / người sớm nhất ← Băng hà Đệ Tứ*
(triệu năm trước) *Kỷ băng hà

Trái Đất sơ khai (đôi khi được gọi là Gaia, được đặt tên theo nữ thần Hy Lạp cổ đại) được định nghĩa một cách lỏng lẻo là Trái Đất trong một tỷ năm đầu tiên, hay năm giga.^[1] Theo thang thời gian địa chất, nó bao gồm tất cả các Liên đại Hỏa thành (bắt đầu từ sự hình thành Trái Đất khoảng 4,6 tỷ năm trước ^[2]), cũng như Đại Tiền Thái cổ (bắt đầu 4 tỷ năm trước) và một phần của Đại Cổ Thái Cổ (bắt đầu từ 3,6 tỷ năm trước) thời đại của Liên đại Thái cổ.

Thời kỳ này của lịch sử Trái Đất liên quan đến sự hình thành của hành tinh từ tinh vân Mặt Trời thông qua một quá trình được gọi là bồi tụ. Khoảng thời gian này bao gồm sự bắn phá vẫn thạch dữ dội cũng như các tác động khổng lồ, bao gồm cả tác động hình thành Mặt Trăng, dẫn đến một loạt các đại dương magma và các giai đoạn hình thành lõi.^[3] Sau khi hình thành lõi, việc cung cấp vật liệu thiên thạch hoặc sao chổi trong "lớp vỏ ngoài muộn" có thể đã đưa nước và các hợp chất dễ bay hơi khác đến Trái Đất.^[4] Mặc dù ít vật liệu lớp vỏ từ giai đoạn này tồn tại, các mẫu vật cổ xưa nhất là một mẫu khoáng zircon có niên đại 4,404 ± 0,008 Ga kèm theo trong một cuội kết sa thạch biến chất trong Jack Hills của địa khu Narryer Gneiss của Tây Úc.^[5] Các đá tiền mặt sớm nhất (như vành đai đá xanh Isua) có từ nửa sau của giai đoạn này, khoảng 3,8 gya, cùng thời điểm với Bắn phá nặng muộn.

Theo bằng chứng từ việc xác định niên đại bằng phóng xạ và các nguồn khác, Trái Đất hình thành khoảng 4,54 tỷ năm trước.^[6][7][8] Trong một tỷ năm đầu tiên,^[9] sự sống xuất hiện trong các đại dương của nó và bắt đầu ảnh hưởng đến bầu khí quyển và bề mặt của nó, thúc đẩy sự sinh sôi của các sinh vật hiếu khí cũng như kỵ khí. Kể từ đó, sự kết hợp giữa khoảng cách Trái Đất với Mặt Trời, các tính chất vật lý và lịch sử địa chất của nó đã cho phép sự sống xuất hiện, phát triển quang hợp và sau đó, phát triển hơn nữa và phát triển mạnh. Sự sống sớm nhất trên Trái Đất phát sinh ít nhất 3,5 tỷ năm trước.^[10][11][12] Bằng chứng trước đây về sự sống bao gồm than chì, có thể có nguồn gốc sinh học, trong các loại đá biến chất 3,7 tỷ năm tuổi được phát hiện ở phía tây nam Greenland ^[13] và zircon 4,1 tỷ năm tuổi ở Tây Úc.^[14][15]

Trái Đất sơ khai - chấm màu cam nhạt (khái niệm ý tưởng)

Tham khảo

1. Bleeker, W (2004). “Toward a 'natural' Precambrian time scale”. Trong Felix M. Gradstein; James G. Ogg; Alan G. Smith (biên tập). A Geologic Time Scale 2004. Cambridge University Press. tr. 142–143. ISBN 978-0-521-78673-7.
2. “International Chronostratigraphic Chart 2015” (PDF). ICS. Truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2016.
3. Carlson, Richard W.; Garnero, Edward; Harrison, T. Mark; Li, Jie; Manga, Michael; McDonough, William F.; Mukhopadhyay, Sujoy; Romanowicz, Barbara; Rubie, David (ngày 1 tháng 1 năm 2014). “How Did Early Earth Become Our Modern World?”. Annual Review of Earth and Planetary Sciences. 42 (1): 151–178. Bibcode:2014AREPS..42..151C. doi:10.1146/annurev-earth-060313-055016.
4. Drake, Michael J.; Righter, Kevin (ngày 7 tháng 3 năm 2002). “Determining the composition of the Earth”. Nature (bằng tiếng Anh). 416 (6876): 39–44. Bibcode:2002Natur.416...39D. doi:10.1038/416039a. ISSN 0028-0836.
5. Wilde, Simon A.; Valley, John W.; Peck, William H.; Graham, Colin M. (ngày 11 tháng 1 năm 2001). “Evidence from detrital zircons for the existence of continental crust and oceans on the Earth 4.4 Gyr ago: Abstract: Nature”. Nature. 409 (6817): 175–178. doi:10.1038/35051550. ISSN 0028-0836. PMID 11196637.
6. “Age of the Earth”. U.S. Geological Survey. 1997. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 12 năm 2005. Truy cập ngày 10 tháng 1 năm 2006.
7. Dalrymple, G. Brent (2001). “The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved”. Special Publications, Geological Society of London. 190 (1): 205–221. Bibcode:2001GSLSP.190..205D. doi:10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14.
8. Manhesa, Gérard; Allègre, Claude J.; Dupréa, Bernard & Hamelin, Bruno (1980). “Lead isotope study of basic-ultrabasic layered complexes: Speculations about the age of the earth and primitive mantle characteristics”. Earth and Planetary Science Letters. 47 (3): 370–382. Bibcode:1980E&PSL..47..370M. doi:10.1016/0012-821X(80)90024-2.
9. See:
10. Schopf, JW, Kudryavtsev, AB, Czaja, AD, and Tripathi, AB. (2007). Evidence of Archean life: Stromatolites and microfossils. Precambrian Research 158:141–155.
11. Schopf, JW (2006). Fossil evidence of Archaean life. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 29;361(1470) 869-85.
12. Hamilton Raven, Peter; Brooks Johnson, George (2002). Biology. McGraw-Hill Education. tr. 68. ISBN 978-0-07-112261-0. Truy cập ngày 7 tháng 7 năm 2013.
13. Ohtomo, Yoko; Kakegawa, Takeshi; Ishida, Akizumi; và đồng nghiệp (tháng 1 năm 2014). “Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks”. Nature Geoscience. 7 (1): 25–28. Bibcode:2014NatGe...7...25O. doi:10.1038/ngeo2025. ISSN 1752-0894.
14. Borenstein, Seth (ngày 19 tháng 10 năm 2015). “Hints of life on what was thought to be desolate early Earth”. Excite. Yonkers, NY: Mindspark Interactive Network. Associated Press. Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2015.
15. Bell, Elizabeth A.; Boehnike, Patrick; Harrison, T. Mark; và đồng nghiệp (ngày 19 tháng 10 năm 2015). “Potentially biogenic carbon preserved in a 4.1 billion-year-old zircon” (PDF). Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 112 (47): 14518–21. Bibcode:2015PNAS..11214518B. doi:10.1073/pnas.1517557112. ISSN 1091-6490. PMC 4664351. PMID 26483481. Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2015. Early edition, published online before print.