Trang trợ giúp này là một hướng dẫn. Nó là một hướng dẫn chi tiết các cách thực hiện quy chuẩn của Wikipedia và không phải là quy định, bởi vì nó chưa được cộng đồng xem xét một cách kỹ lưỡng. |
Bản quyền trong Wikipedia |
---|
Quy định |
|
Hướng dẫn |
Quy trình |
Trợ giúp |
Tài nguyên |
Để sử dụng tài liệu đã giữ bản quyền trên Wikipedia, sẽ là không đủ nếu chúng ta chỉ có quyền sử dụng nó chỉ trên Wikipedia. Đó là bởi vì bản thân Wikipedia nói rằng tất cả các tài liệu đều có thể dùng được bởi bất cứ ai, với bất cứ mục đích gì. Do đó chúng ta phải chắc chắn rằng tất cả các tài liệu trên thực tế đều phải được cấp phép vì mục đích đó, dù là người nào cung cấp.
Để làm được điều này, chúng ta thường phải gửi thư điện tử hoặc liên lạc với người giữ bản quyền và yêu cầu cho phép chúng ta sử dụng nó theo giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế (CC BY-SA) hoặc một giấy phép tương thích với CC BY-SA, và nếu được thì cả giấy phép Giấy phép Tài liệu Tự do GNU (GFDL) nữa. Mời xem Wikipedia:Quyền tác giả để biết thêm thông tin.
Ý pháp lý chính mà việc giải thích cho những người có thể đóng góp nội dung cho Wikipedia được là: họ phải đồng ý rằng hình ảnh (hoặc nội dung) của họ có thể được Wikipedia VÀ những thành viên của nó sử dụng tự do, và việc sử dụng như vậy có thể gồm cả sử dụng cho thương mại, cùng với nó là người đóng góp sẽ không yêu cầu tiền bản quyền hoặc đền bù. Wikimedia bản thân nó là một tổ chức phi lợi nhuận, và tiền bạc quyên góp từ việc sử dụng lại nội dung Wikimedia sẽ được dùng cho việc mua sắm các máy chủ mới để giữ cho trang web hoạt động hiệu quả, tạo ra các bản in, in Wikipedia trên CD/DVD cho trường học và các nước đang phát triển. Tuy nhiên, không phải tất cả những người tái sử dụng nội dung của chúng tôi đều có lòng tốt như vậy.
Điều đó có nghĩa là một tác phẩm của người đóng góp có thể xuất hiện trong bản in hoặc bản điện tử của bách khoa toàn thư này và nó được đem bán ngoài tiệm. Nó có thể xuất hiện trong WikiReader, hoặc những thành phần con chuyên biệt của các gói lý lịch giáo viên, các tờ rơi quảng cáo, hoặc những cách sử dụng mà chúng tôi chưa từng nghĩ đến. Nó sẽ chắc chắn được dùng trên những trang web khác mà được sao chép nội dung của chúng tôi một cách hợp pháp.
Khoảng một nửa số người mà chúng hỏi đã trả lời đồng ý, đặc biệt nếu họ được giải thích rằng các điều khoản giấy phép có nghĩa là nó sẽ được cảm kích nhiều hơn và rằng chúng tôi không muốn sử dụng tất cả tài liệu của họ, mà chỉ một hình hoặc một đoạn mà thôi. Xem Wikipedia:Ví dụ về xin cấp phép để biết thêm chi tiết.
Trang này giải thích những gì phải làm nếu bạn muốn sử dụng nội dung có bản quyền, bất kể bạn biết hoặc không biết người tạo ra nó là ai.
Đôi khi cũng có trường hợp người dùng tải lên những đoạn văn bản từ những trang web khác mà trên đó có ghi họ có quyền làm việc đó. Khi khác, hình ảnh từ những trang web khác được tải lên và cho rằng nó thuộc về giấy phép tự do (CC BY-SA, phạm vi công cộng, GFDL, v.v.). Nếu trang web bên ngoài không có chỗ nào ghi những lời tuyên bố như vậy một cách vững chắc, sẽ là một ý tốt nếu thử xác nhận lời tuyên bố như vậy bằng cách liên lạc trực tiếp với đại diện trang web. Tuy nhiên, bạn nên giữ thiện ý và tự mình quyết định xem lời tuyên bố đó có đáng tin cậy hay không hay phải cần xác nhận lại.
Nếu người đăng hoặc tải ảnh tuyên bố rằng mình là người giữ bản quyền và chính là chủ của trang web đó, hãy để lại một lời nhắn trên Wiki yêu cầu họ ghi một đoạn trên trang web của họ nói rằng văn bản hoặc hình ảnh đang được xem xét thực sự được phát hành theo giấy phép đã tuyên bố. Đó là cách dễ nhất để xác nhận lời tuyên bố như vậy. Nếu họ không làm điều đó, hoặc tuyên bố rằng được cấp phép từ bên thứ ba (thường là tác giả gốc hoặc người chụp), hãy liên lạc với họ hoặc bên thứ ba thông qua thư điện tử.
Nếu bạn tìm ra một hình ảnh và muốn liên hệ với người chụp hình hoặc người giữ bản quyền hiện tại để bảo đảm rằng họ cho phép trước khi tải ảnh, bạn nên làm theo những hướng dẫn này.
Tìm trong trang web chứa văn bản/hình đó để tìm ra địa chỉ liên lạc của họ. Đa số các trang web đều cung cấp địa chỉ thư điện tử của chủ trang web. Nếu bạn biết được cụ thể tác giả văn bản hay người chụp hình là ai, hãy liên lạc thẳng với họ. Nhìn chung là, bạn đừng gửi yêu cầu đến một địa chỉ thư điện tử bạn tìm thấy trên Wikipedia: nếu bạn có lý do để nghi vấn về một tuyên bố bản quyền trên Wikipedia, bạn cũng có lý do để nghi ngờ thông tin liên lạc cung cấp trên Wikipedia là đúng hay không. Hãy cố gắng tìm một địa chỉ liên lạc từ một nguồn khác bên ngoài Wiki. Gửi cho họ một email giải thích tình hình và xin họ cấp phép bản quyền. Nếu tình trạng quyền tác giả còn chưa rõ ràng, hãy yêu cầu họ xác nhận rằng đoạn văn hoặc hình ảnh đó thực sự là của họ.
Văn bản đưa vào bài viết Wikipedia phải được cấp phép theo giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế (viết tắt là CC BY-SA). Các giấy phép tương thích với CC BY-SA (chẳng hạn như văn bản đã được phát hành vào phạm vi công cộng) cũng đều hợp lệ. Khi hỏi xin cấp phép, bạn nên giải thích rằng điều này có nghĩa là
Bạn cũng có thể giải thích rằng tác giả không hề từ bỏ bất kỳ quyền lợi nào khi sử dụng văn bản: họ vẫn có thể phát hành văn bản đó ở nơi khác; họ cũng có thể cấp phép cho cùng đoạn văn bản đó cho một nơi khác theo một giấy phép khác.
Nếu được thì bạn cũng nên xin bên giữ bản quyền cấp giấy phép GFDL. Đây cũng là một giấy phép tự do nhưng không tương thích với Wikipedia. Đa số nội dung trên Wikipedia đều được cấp phép kép, tức là cấp phép theo cả hai giấy phép CC BY-SA và GFDL này. Khi bạn đưa văn bản từ nguồn ngoài vào đây, giấy phép GFDL là không bắt buộc, nhưng nếu có thì sẽ tiện lợi hơn cho những ai muốn tái sử dụng nội dung.
Đối với hình ảnh thì không nhất thiết phải là CC BY-SA, giấy phép tự do nào cũng được. Nếu danh tính của người chụp hình còn chưa rõ ràng (ví dụ, nếu một hình được đăng lên Wikipedia kèm tên người chụp và tuyên bố được cấp phép tự do, nhưng không tìm thấy hình trên trang web), hãy yêu cầu họ xác nhận rằng đó là hình của họ. Trong bất kỳ trường hợp nào, hãy yêu cầu họ xác nhận giấy phép mà họ đã ghi đó. Đối với giấy phép CC BY-SA, hãy trình bày các điểm như ở trên. Bất kỳ giấy phép tự do nào cũng phải cho phép tất cả những điều sau đây, kể cả cho hình ảnh đó lẫn mọi phiên bản chỉnh sửa từ nó:
Hạn chế duy nhất cho phép đó là phải ghi công thích đáng người tạo ra nó và yêu cầu các tác phẩm phái sinh phải được phát hành theo giấy phép tương tự.
Nếu bạn là chủ thể trong một bài viết trên Wikipedia và muốn tặng ảnh cho chúng tôi, vui lòng đọc hướng dẫn tại Wikipedia:Liên lạc/Cấp phép.
Nếu bạn chắc chắn được rằng một trang web hay một cá nhân nào đó là bên giữ bản quyền hợp pháp của một tấm ảnh do chính họ tự đăng lên Internet, bạn có thể yêu cầu họ đề một câu cấp phép bằng tiếng Anh ngay cạnh hoặc bên dưới tấm ảnh đó. Chẳng hạn như "This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license." (có nghĩa là Tập tin này được cấp phép theo giấy phép Creative Commons Ghi công-Chia sẻ tương tự 4.0 Quốc tế). Cách này có thể áp dụng cho các hình được đăng trên Internet, các trang báo điện tử, mạng xã hội, blog miễn là người cấp phép cũng chính là tác giả chân chính và hợp pháp của hình đó.
Ví dụ mẫu:
Giấy phép CC-BY SA là giấy phép thông dụng nhưng không phải là giấy phép duy nhất. Bạn có thể tham khảo thêm về các giấy phép hợp lệ khác ở đây.
Do số lượng lớn các câu trả lời nhập nhằng cho những lời yêu cầu liên quan tới việc cho phép sử dụng lại bức ảnh, văn bản hoặc những thứ tương tự (dạng như "Tôi cho phép Wikipedia dùng lại hình của tôi") chúng tôi khuyến cáo bạn đính kèm theo bức thư xin phép một lời tuyên bố đồng ý tiêu chuẩn (và nhắc đến nó trong thư), để rồi nó có thể được gửi tác giả/người nắm bản quyền gửi trả lại trong thư trả lời. Những tiền lệ dưới đây nên được cải thiện, nếu cần thiết, với những thông tin bổ sung sau:
Tôi xin khẳng định rằng tôi là người sáng tạo ra và/hoặc là người chủ sở hữu duy nhất bản quyền của TÁC PHẨM [liên kết chèn vào].
Tôi đồng ý phát hành tác phẩm đó theo giấy phép tự do GIẤY PHÉP [chọn ít nhất một từ http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_tags ].
Tôi công nhận rằng tôi cho mọi người quyền được sử dụng tác phẩm trong một sản phẩm thương mại và điều chỉnh nó tùy theo yêu cầu họ, miễn là họ tuân theo các điều khoản của giấy phép.
Tôi ý thức được rằng tôi luôn là người giữ bản quyền của tác phẩm của tôi, và giữ quyền được ghi công theo cách mà giấy phép đã chọn. Những sự điều chỉnh mà những người khác thực hiện đối với tác phẩm của tôi sẽ không được ghi công cho tôi.
Tôi công nhận rằng tôi không thể rút lại thỏa thuận này, và rằng hình ảnh có hoặc không có thể được giữ vĩnh viễn tại một dự án Wikimedia.
NGÀY, TÊN CỦA NGƯỜI GIỮ BẢN QUYỀN
TÁC PHẨM, GIẤY PHÉP và NGÀY, TÊN CỦA NGƯỜI GIỮ BẢN QUYỀN cần phải được điền vào thì mới có thể sử dụng được. Cái này cũng giúp người sở hữu hiểu rõ hơn họ đang đồng ý cái gì.
Khi bạn đã được người giữ bản quyền đồng ý xác nhận cấp phép thông qua thư viết tay/thư điện tử, bạn nên:
Xem thêm: Wikipedia:Quyền tác giả, Wikipedia:Có khả năng vi phạm bản quyền
Xin chào [TÊN],
Tôi viết thư này để xác nhận về giấy phép được cung cấp để dùng *[một trang/nội dung] từ trang web của bạn theo những điều khoản của giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế (CC BY-SA). Một thành viên với *[IP xxx/ tên thành viên xxx] đã dán một đoạn văn bản từ trang web [ĐỊA CHỈ TRANG WEB] của bạn vào Bách khoa toàn thư mở Wikipedia tiếng Việt. Nội dung đó có liên quan đến [CHỦ ĐỀ HOẶC TRANG] và bản gốc có thể được xem tại [địa chỉ trước khi gắn bản Vi phạm bản quyền].
Thành viên này tuyên bố trên trang thảo luận [ĐỊA CHỈ TRANG THẢO LUẬN] rằng *[họ được phép phát hành tài liệu này theo CC BY-SA/ họ là tác giả gốc của tài liệu], nhưng để trang này tồn tại trên trang web của chúng tôi, chúng tôi cần thêm bằng chứng rằng đây là sự thật. Xin hãy tin tưởng rằng nếu bạn không cho phép, nội dung của bạn sẽ không được dùng trên Wikipedia; chúng tôi có quy định nghiêm khắc để chống lại vi phạm bản quyền.
Bạn có thể đọc nguyên văn CC BY-SA tại https://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF . (Để giữ cho việc này đơn giản, chúng tôi không sử dụng Phần biến đổi, văn bản bìa trước, hoặc bìa sau). Giấy phép quy định rằng bất kỳ bản sao chép nào của tài liệu, thậm chí nếu có điều chỉnh, đều phải kèm theo cùng giấy phép này. Điều này có nghĩa là bất cứ ai cũng được cấp phép để phân phối tài liệu, có thể có một mức phí (còn chúng tôi sẽ phân phối tác phẩm của bạn miễn phí). Theo giấy phép này, không có nhà phân phối nào (thương mại hoặc không) có thể hạn chế sự phân phối khác trong tương lai, do đó tác phẩm của bạn sẽ không bao giờ trở thành sở hữu của người khác. Thêm vào đó, giấy phép không cho phép quyền bao hàm sự xác nhận của bạn về một phiên bản đã chỉnh sửa.
Xin hãy chú ý rằng các đóng góp của bạn có thể sẽ không được giữ nguyên không bị đụng chạm đến như khi nó được đăng; giấy phép này và bản chất hợp tác của dự án của chúng tôi cho phép mọi người được sửa đổi, thay đổi, và cập nhật nội dung theo ý thích, có nghĩa là, để theo kịp thông tin mới, hoặc phù hợp đoạn văn bản với một mục đích khác. Có nhiều thông tin hơn về bản quyền tại quy định về bản quyền của chúng tôi: http://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Quyền_tác_giả.
Bài viết sẽ bị xóa trong vòng bảy ngày nếu giấy phép không được chứng thực, tuy nhiên nó có thể được phục hồi sau đó nếu bạn chọn cách phản hồi sau rằng việc sử dụng đó được cho phép.
Xin cảm ơn vì thời gian quý báu của bạn. Chờ hồi âm.
Kính thư,
[TÊN]
*có thể xóa nếu cần