55 Cancri

55 Cancri
55 Cancri in die sterrebeeld Kreef (rooi omsirkel).
55 Cancri in die sterrebeeld Kreef (rooi omsirkel).
Sterrebeeld Kreef
Bayer-naam Rho Cancri
Spektraaltipe K0IV-V / M3,5-4V
Soort Dubbelster
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 08h 52m 35,81s
Deklinasie +28° 19′ 51.0″
Skynmagnitude (m) 13,15
B-V-kleurindeks  0,86 / 1,21
U-B-kleurindeks  0,65 / 1,66
Besonderhede
Massa (M☉) 0,95
Radius (R☉) 1,152
Ligsterkte (L☉) 0,63
Ouderdom (jaar) (7,4–8,7) × 109
Temperatuur (K) 5 373
Afstand (ligjaar) 41
Eienskappe
Planete 5
Ander name
BD+28°1660, Gliese 324, HD 75732, HIP 43587, HR 3522, Rho1 Cancri
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

55 Cancri is ’n dubbelster sowat 41 ligjare van die Aarde af in die sterrebeeld Kreef (Cancer). Die stelsel bestaan uit ’n G-tipe hoofreeksster en ’n kleiner rooi dwerg. Hulle is meer as 1 000 AE van mekaar af (duisend keer die afstand tussen die Aarde en die Son).

Sedert 2011 is vyf planete bevestig wat om die hoofster, 55 Cancri A (die geel dwerg), wentel. Daar kan meer planete wees. Die binneste planeet, 55 Cancri e, beweeg voor die ster verby soos van die Aarde af gesien.[1]

Sigbaarheid

[wysig | wysig bron]

Die 55 Cancri-stelsel is taamlik na aan ons sonnestelsel: sowat 40,3 ligjare.[2] Die hoofster het ’n skynbare helderheid van 5,95 en kan dus deur ’n verkyker gesien word. As dit baie donker is, kan dit net-net met die blote oog gesien word. Die rooi dwerg het ’n skynbare helderheid van 13 en kan net met ’n teleskoop gesien word.

Die komponente

[wysig | wysig bron]

Die hoofster is ’n oranje ster van tipe K0IV-V. Dit is óf ’n hoofreeksster óf ’n subreus; dis kleiner as die Son en het ’n effens kleiner massa. Dit het meer metale as die Son. Dit maak dit moeilik om die ster se ouderdom en massa te bepaal, maar sy ouderdom word gewoonlik op sowat 5,5 miljard jaar geraam.[3] Ander studies gee ramings van tussen 7,4 miljard en 8,7 miljard jaar.[4]

55 Cancri B is ’n rooi dwerg sowat 1 065 AE van die hoofster,[5] en is baie kleiner en dowwer as die Son. Ondanks die afstand tussen hulle, lyk dit of die twee sterre swaartekraggebonde is.[6] Daar is aanduidings dat komponent B self ’n dubbelster is, maar dit is onseker.[7]

Planetêre stelsel

[wysig | wysig bron]
’n Vergelyking van die binneste planete van 55 Cancri A (swart) met die planete van ons sonnestelsel.

Die eerste ster wat ontdek is, is b, wat HR 3522b genoem is deur sy ontdekkers (HR 3522 is ’n alternatiewe naam vir 55 Cancri).[8] Die planeet is egter meer bekend as 55 Cancri b.[9]

In 1998 is die ontdekking van ’n moontlike stofring om 55 Cancri A aangekondig,[10] maar dit kon nie bevestig word nie.[11]

Ná verdere metings is die ontdekking van ’n planeet in 2002 aangekondig met ’n wentelafstand van sowat 5 AE.[6] Dit is 55 Cancri d genoem. Nog ’n moontlike planeet, 55 Cancri c, is terselfdertyd ontdek.

Die ontdekking van 55 Cancri e is in 2004 aangekondig.[12] Dit het ’n massa van 8,3 keer dié van die Aarde. Die metings wat tot dié ontdekking gelei het, het ook die bestaan van 55 Cancri c bevestig.

In 2007 is die ontdekking van 55 Cancri f aangekondig. 55 Cancri was dus die eerste bekende vyfplaneetstelsel. Planeet f het dieselfde massa as c gehad en is binne die ster se gebied wat moontlik lewe kan bevat.[13][14] Daar word nie geglo die planeet self het lewe nie, maar hipotetiese mane kan wel minstens mikrobiese lewe huisves.

Daar kan moontlik nog planete wees in die stelsel se stabiele sone, tussen f en d.

Die 55 Cancri-stelsel[1][15]
Planeet of skyf
(vanaf ster) 		Massa Halwe lengteas
(AE) 		Wentelperiode
(dae) 		Eksentrisiteit Baanhelling
(°) 		Radius
e 8,63 ± 0,35 M⊕ 0,01560 ± 0,00011 0,736537 ± 0,000013 0,17 ± 0,04 — 2,00 ± 0,14 R⊕
b 0,825 ± 0,003 MJ 0,1148 ± 0,0008 14,6507 ± 0,0004 0,010 ± 0,003 — —
c ≥0,171 ± 0,004 MJ 0,2403 ± 0,0017 44,364 ± 0,007 0,005 ± 0,003 — —
f ≥0,155 ± 0,008 MJ 0,781 ± 0,006 259,8 ± 0,5 0,30 ± 0,05 — —
d ≥3,82 ± 0,04 MJ 5,74 ± 0,04 5169 ± 53 0,014 ± 0,009 — —

Kommunikasie

[wysig | wysig bron]

’n Boodskap is op 6 Julie 2003 van die Aarde na 55 Cancri gestuur. Dit is "Cosmic Call 2" genoem en sal die ster in Mei 2044 bereik.[16]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Winn, Joshua N.; et al. (2011). "A Super-Earth Transiting a Naked-Eye Star". The Astrophysical Journal Letters. 737 (1). article number L18. arXiv:1104.5230. Bibcode:2011ApJ...737L..18W. doi:10.1088/2041-8205/737/1/L18.
  2. ↑ van Leeuwen, F. (2007). "HIP 43587". Hipparcos, the New Reduction. Besoek op 8 Desember 2009.
  3. ↑ Saffe, C.; et al. (2005). "On the Ages of Exoplanet Host Stars". Astronomy and Astrophysics. 443 (2): 609–626. arXiv:astro-ph/0510092. Bibcode:2005A&A...443..609S. doi:10.1051/0004-6361:20053452.
  4. ↑ Mamajek, Eric E.; Hillenbrand, Lynne A. (2008). "Improved Age Estimation for Solar-Type Dwarfs Using Activity-Rotation Diagnostics". The Astrophysical Journal. 687 (2): 1264–1293. arXiv:0807.1686. Bibcode:2008ApJ...687.1264M. doi:10.1086/591785. {{cite journal}}: Onbekende parameter |month= geïgnoreer (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  5. ↑ Eggenberger, A.; et al. (2003). "Planets in Binaries". Scientific Frontiers in Research on Extrasolar Planets. 294: 43–46. Bibcode:2003ASPC..294...43E.
  6. ↑ 6,0 6,1 Marcy, Geoffrey W.; et al. (2002). "A planet at 5 AU Around 55 Cancri". The Astrophysical Journal. 581 (2): 1375–1388. arXiv:astro-ph/0207294. Bibcode:2002ApJ...581.1375M. doi:10.1086/344298.
  7. ↑ Raghavan, Deepak; et al. (2006). "Two Suns in The Sky: Stellar Multiplicity in Exoplanet Systems". The Astrophysical Journal. 646 (1): 523–542. arXiv:astro-ph/0603836. Bibcode:2006ApJ...646..523R. doi:10.1086/504823.
  8. ↑ Butler, R. Paul; et al. (1997). "Three New 51 Pegasi Type Planets". The Astrophysical Journal Letters. 474 (2): L115–L118. Bibcode:1997ApJ...474L.115B. doi:10.1086/310444.
  9. ↑ Jean Schneider (2011). "Notes for Planet 55 Cnc b". Extrasolar Planets Encyclopaedia. Besoek op 8 Oktober 2011.
  10. ↑ Trilling, David E.; Brown, Robert H. (1998). "A circumstellar dust disk around a star with a known planetary companion" (PDF). Nature. 395 (6704): 775–777. Bibcode:1998Natur.395..775T. doi:10.1038/27389.
  11. ↑ Schneider, G.; et al. (2001). "NICMOS Coronagraphic Observations of 55 Cancri". The Astronomical Journal. 121 (1): 525–537. arXiv:astro-ph/0010175. Bibcode:2001AJ....121..525S. doi:10.1086/318050.
  12. ↑ McArthur, Barbara E.; et al. (2004). "Detection of a NEPTUNE-mass planet in the ρ1 Cnc system using the Hobby-Eberly Telescope". The Astrophysical Journal Letters. 614 (1): L81–L84. arXiv:astro-ph/0408585. Bibcode:2004ApJ...614L..81M. doi:10.1086/425561.
  13. ↑ "Astronomers Discover Record Fifth Planet Around Nearby Star 55 Cancri". Sciencedaily.com. 6 November 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 September 2008. Besoek op 14 September 2008.
  14. ↑ Fischer, Debra A.; et al. (2008). "Five Planets Orbiting 55 Cancri". The Astrophysical Journal. 675 (1): 790–801. arXiv:0712.3917. Bibcode:2008ApJ...675..790F. doi:10.1086/525512.
  15. ↑ Dawson, Rebekah I.; Fabrycky, Daniel C. "Radial velocity planets de-aliased. A new, short period for Super-Earth 55 Cnc e". The Astrophysical Journal. 722: 937–953. arXiv:1005.4050. Bibcode:2010ApJ...722..937D. doi:10.1088/0004-637X/722/1/937.
  16. ↑ "Передача и поиски разумных сигналов во Вселенной" (PDF). Cplire.ru. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Mei 2019. Besoek op 14 September 2008.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]