Benjamin List

Benjamin List
Benjamin List (2021)
Benjamin List (2021)
Gebore (1968-01-11)11 Januarie 1968
Frankfurt, Duitsland
Alma mater
  • Vrye Universiteit van Berlyn
  • Goethe-universiteit Frankfurt
Vakgebied Organiese chemie
Instellings
  • Cologne-universiteit
  • Max Planck Instituut vir Steenkoolnavorsing
  • Hokkaido-universitiet
Toekennings
Proefskriftoesighouer Johann Mulzer
Proefskrif Synthese eines Vitamin B 12 Semicorrins (1997)
Eggenoot Dr. Sabine
Kinders Theo en Paul

Benjamin List (gebore 11 Januarie 1968) is 'n Duitse chemikus wat een van die direkteure van die Max Planck Instituut vir Steenkoolnavorsing en professor in organiese chemie aan die Universiteit van Keulen is. Hy het organokatalise mede-ontwikkel saam met David MacMillan. Organokatalise is 'n metode om chemiese reaksies te versnel en doeltreffender te maak. Hy het die 2021 Nobelprys vir Chemie met David MacMillan gedeel "vir die ontwikkeling van asimmetriese organokatalise".[1]

Agtergrond

[wysig | wysig bron]

List is gebore uit 'n hoër-middelklas familie van wetenskaplikes en kunstenare[2] in Frankfurt, en is 'n agterkleinseun van die kardioloog Franz Volhard en 'n 2de agterkleinseun van die chemikus Jacob Volhard.[3] Sy ma, Heidi List, is 'n argitek en haar suster is die 1995 wenner van die Nobelprys vir Geneeskunde, Christiane Nüsslein-Volhard.[2][4] Op driejarige ouderdom is sy ouers geskei.[3]

Loopbaan en navorsing

[wysig | wysig bron]

List het in 1993 sy Diplom in chemie aan die Vrye Universiteit van Berlyn verwerf, en sy PhD aan die Goethe-universiteit Frankfurt in 1997. Sy doktorale proefskrif was getitel Synthese eines Vitamin B 12 Semicorrins (Sintese van 'n vitamien B 12-semikorrin[Nota 1]),[5][6] en Johann Mulzer was sy proefskriftoesighouer.[7][8] List het van 1997 tot 1998 by die Scripps Navorsingsinstituut se departement van molekulêre biologie in La Jolla, VSA gewerk as 'n nadoktorale navorser in Carlos F. Barbas III en Richard Lerner se navorsingsgroepe[9] met 'n beurs van die Alexander von Humboldt-stigting[3] en as 'n assistent-professor van 1999 tot 2003.[10][11]

In 2003 het hy na Duitsland teruggekeer om groepleier by die Max Planck Instituut vir Steenkoolnavorsing te word, en in 2005 het hy een van die instituut se direkteure geword, aan die hoof van die Departement Homogene Katalise.[3][12] Hy het van 2012 tot 2014 as die instituut se besturende direkteur gedien.[7] Hy het sedert 2004 'n deeltydse pos as 'n ereprofessor in organiese chemie aan die Universiteit van Keulen beklee.[10][11] List is ook 'n hoofondersoeker by die Instituut vir Chemiese Reaksie Ontwerp en Ontdekking, Hokkaido Universiteit sedert 2018.[13][14] Hy is die hoofredakteur van die wetenskaplike tydskrif Synlett.[15] Vanaf 2021 het hy 'n h-indeks van 95 volgens Google Scholar[16] en van 86 volgens Scopus.[17]

Katalisator vir asimmetriese reaksies, L-prolien.

List word beskou as een van die stigters van organokatalise, wat nie-metaal en nie-ensiem katalisators gebruik.[18] In die besonder, terwyl hy nog 'n assistent-professor was, het hy die moontlikheid ontdek om die aminosuur prolien as 'n doeltreffende chirale[Nota 2] katalisator te gebruik.[18][19] Dit vind plaas in intermolekulêre aldolreaksies,[Nota 3] waarin koolstofatome van twee verskillende molekules aan mekaar gebind word en prolien veroorsaak hierdie reaksie.[18][20][19] Die ontwikkeling is gebaseer op die Hajos–Parrish–Eder–Sauer–Wiechert-reaksie.[21][22] Daarna het hy die eerste prolien-gekataliseerde Mannich-,[23] Michael-,[24] en α-amineringsreaksies ontwikkel.[25][26] Hy het asimmetriese katalise ontdek (veral asimmetriese teenaanioongerigte katalise).[27][28] Hy het ook nuwe metodes van tekstiel-organiese katalise ontwikkel, waarin oplosbare organiese katalisators en tekstiele gebind word.[29] Hierdie metodes kan byvoorbeeld help om water te behandel waar daar nie vars water is nie.[18] Asimmetriese organokatalise is veral belangrik in bioaktiewe organiese verbindings, waar die chiraliteit van die verbindings belangrik is, byvoorbeeld in geneesmiddelproduksie.[20][26]

Op 6 Oktober 2021 is hy saam met David MacMillan met die Nobelprys in Chemie toegeken "vir die ontwikkeling van asimmetriese organokatalise."[1] Die ontwikkeling het groot invloed op farmaseutiese navorsing en die geneesmiddelproduksie en "het chemie groener gemaak".[30]

Persoonlike lewe

[wysig | wysig bron]

List het in 1999 met Dr. Sabine List in La Jolla getrou en hulle het twee seuns, Theo en Paul.[3][31][32] Hulle het almal die 2004-aardbewing en tsoenami in die Indiese Oseaan oorleef.[33]

List se ouers het probeer om hul kinders groot te maak met 'n anti-outoritêre ouerskapstyl; hy het erken dat hy af en toe die benadering met sy eie kinders gebruik, en gesê dat "jy dalk net 12 is, maar as jy dink dit sal jou goed doen om tien sjokoladestafies te eet, gaan dan voort en doen dit. Ek het vertroue in jou. Maar my raad is: ek sal dit nie doen nie."[3]

Geselekteerde werke

[wysig | wysig bron]
  • List, Benjamin; Lerner, Richard A.; Barbas, Carlos F. (26 Februarie 2000). "Proline-Catalyzed Direct Asymmetric Aldol Reactions". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 122 (10): 2395–2396. doi:10.1021/ja994280y. ISSN 0002-7863.
  • Mayer, Sonja; List, Benjamin (19 Junie 2006). "Asymmetric Counteranion-Directed Catalysis". Angewandte Chemie International Edition (in Engels). Wiley. 45 (25): 4193–4195. doi:10.1002/anie.200600512. ISSN 1433-7851. PMID 16721891.
  • Čorić, Ilija; List, Benjamin (2012). "Asymmetric spiroacetalization catalysed by confined Brønsted acids". Nature (in Engels). Springer Science and Business Media LLC. 483 (7389): 315–319. Bibcode:2012Natur.483..315C. doi:10.1038/nature10932. ISSN 0028-0836. PMID 22422266. S2CID 4401955.
  • Kaib, Philip S. J.; Schreyer, Lucas; Lee, Sunggi; Properzi, Roberta; List, Benjamin (6 Oktober 2016). "Extremely Active Organocatalysts Enable a Highly Enantioselective Addition of Allyltrimethylsilane to Aldehydes". Angewandte Chemie International Edition (in Engels). Wiley. 55 (42): 13200–13203. doi:10.1002/anie.201607828. ISSN 1433-7851. PMID 27653018.
  • Tsuji, Nobuya; Kennemur, Jennifer L.; Buyck, Thomas; Lee, Sunggi; Prévost, Sébastien; Kaib, Philip S. J.; Bykov, Dmytro; Farès, Christophe; List, Benjamin (29 Maart 2018). "Activation of olefins via asymmetric Brønsted acid catalysis". Science (in Engels). American Association for the Advancement of Science (AAAS). 359 (6383): 1501–1505. Bibcode:2018Sci...359.1501T. doi:10.1126/science.aaq0445. hdl:21.11116/0000-0001-2AD6-F. ISSN 0036-8075. PMID 29599238. S2CID 4549863.
  • Lee, J.-W.; Mayer-Gall, T.; Opwis, K.; Song, C. E.; Gutmann, J. S.; List, B. (12 September 2013). "Organotextile Catalysis". Science (in Engels). American Association for the Advancement of Science (AAAS). 341 (6151): 1225–1229. Bibcode:2013Sci...341.1225L. doi:10.1126/science.1242196. ISSN 0036-8075. PMID 24031014. S2CID 206550607.
  • Zhang, Zhipeng; Bae, Han Yong; Guin, Joyram; Rabalakos, Constantinos; van Gemmeren, Manuel; Leutzsch, Markus; Klussmann, Martin; List, Benjamin (17 Augustus 2016). "Asymmetric counteranion-directed Lewis acid organocatalysis for the scalable cyanosilylation of aldehydes". Nature Communications (in Engels). Springer Science and Business Media LLC. 7 (1): 12478. Bibcode:2016NatCo...712478Z. doi:10.1038/ncomms12478. ISSN 2041-1723. PMC 4992067. PMID 27530470.

Aantekeninge

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 'n Korrin is 'n heterosikliese verbinding. Dit is die ouer-makrosiklus wat verband hou met die gesubstitueerde afgeleide wat in vitamien B12 voorkom. Sy naam in Engels (Corrin) weerspieël dat dit die "kern" (core in Engels) van vitamien B12 is.
  2. ↑ In chemie word 'n molekule of ioon chiraal genoem as dit nie op sy spieëlbeeld geplaas kan word deur enige kombinasie van rotasies, translasies en sommige konformasieveranderinge nie.
  3. ↑ Die aldolreaksie is 'n manier om koolstof-koolstofbindings in organiese chemie te vorm en behels die kombinasie van twee karbonielverbindings om 'n nuwe β-hidroksikarbonielverbinding te vorm. Hierdie produkte staan bekend as aldols.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 "The Nobel Prize in Chemistry 2021". NobelPrize.org (in Engels). Besoek op 24 Junie 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 "Nobelpreis für Nüsslein-Volhards Neffen". Tagblatt.de (in Duits). Besoek op 24 Junie 2022.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Pietschmann, Catarina (6 Oktober 2021). "A Perspective for Life". Max-Planck-Gesellschaft (in Engels). Besoek op 24 Januarie 2022.
  4. ↑ "Nobelpreis an Deutschen für Revolution in der Chemie". Morgenpost (in Duits). Besoek op 24 Junie 2022.
  5. ↑ List, Benjamin (1997). "Synthese eines Vitamin B 12 Semicorrins" (in Duits). OCLC 613569311.
  6. ↑ Mulzer, Johann; List, Benjamin; Bats, Jan W. (1 Junie 1997). "Stereocontrolled Synthesis of a Nonracemic Vitamin B12 A−B-Semicorrin". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society. 119 (24): 5512–5518. doi:10.1021/ja9700515. ISSN 0002-7863.
  7. ↑ 7,0 7,1 "Benjamin List, H. C. Brown lecture" (PDF). Besoek op 24 Junie 2022.
  8. ↑ "Benjamin List, Direktor am Max-Planck-Institut für Kohlenforschung, erhält ERC Advanced Grant des Europäischen Forschungsrates" [Benjamin List, Direkteur by die Max Planck Instituut vir Steenkoolnavorsing, ontvang 'n ERC Gevorderde Toekenning van die Europese Navorsingsraad] (PDF) (in Duits). Besoek op 24 Junie 2022.
  9. ↑ Service, Robert F. (6 Oktober 2021). "Nobel honors molecule builders who made chemistry easier and greener". Science (in Engels). doi:10.1126/science.acx9266. Besoek op 24 Junie 2022.
  10. ↑ 10,0 10,1 "List, Benjamin". Max-Planck-Gesellschaft (in Duits). 23 September 2021. Besoek op 24 Junie 2022.
  11. ↑ 11,0 11,1 "Vita Prof. List". kofo.mpg.de (in Engels). 10 Mei 2021. Besoek op 24 Junie 2022.
  12. ↑ "Board of Directors" (in Engels). Max Planck Institute for Coal Research. Besoek op 24 Junie 2022.
  13. ↑ "ICReDD Principal Investigator, Prof. Benjamin List won the Nobel Prize in Chemistry 2021!! Huge congratulations!!". ICReDD (in Engels). 6 Oktober 2021. Besoek op 24 Junie 2022.
  14. ↑ "List, Benjamin". ICReDD (in Engels). 23 Desember 2020. Besoek op 24 Junie 2022.
  15. ↑ List, Benjamin (30 Mei 2017). "Crowd-based peer review can be good and fast". Nature (in Engels). 546 (7656): 9. Bibcode:2017Natur.546....9L. doi:10.1038/546009a. PMID 28569830.
  16. ↑ "Benjamin List". ‪Google Scholar‬ (in Engels). Besoek op 24 Junie 2022.
  17. ↑ "Scopus preview – List, Benjamin – Author details – Scopus". www.scopus.com (in Engels). Besoek op 24 Junie 2022.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 "DFG gratuliert Benjamin List zum Nobelpreis für Chemie". www.dfg.de (in Duits). Besoek op 27 Junie 2022.
  19. ↑ 19,0 19,1 List, Lerner & Barbas 2000.
  20. ↑ 20,0 20,1 Castelvecchi, Davide; Stoye, Emma (6 Oktober 2021). "'Elegant' catalysts that tell left from right scoop chemistry Nobel". Nature (in Engels). Springer Science and Business Media LLC. 598 (7880): 247–248. Bibcode:2021Natur.598..247C. doi:10.1038/d41586-021-02704-2. ISSN 0028-0836.
  21. ↑ List, Benjamin (2002). "Proline-catalyzed asymmetric reactions". Tetrahedron (in Engels). Elsevier BV. 58 (28): 5573–5590. doi:10.1016/s0040-4020(02)00516-1. ISSN 0040-4020.
  22. ↑ Hajos, Zoltan G.; Parrish, David R. (1974). "Asymmetric synthesis of bicyclic intermediates of natural product chemistry". The Journal of Organic Chemistry (in Engels). American Chemical Society (ACS). 39 (12): 1615–1621. doi:10.1021/jo00925a003. ISSN 0022-3263.
  23. ↑ List, Benjamin; Pojarliev, Peter; Biller, William T.; Martin, Harry J. (10 Januarie 2002). "The Proline-Catalyzed Direct Asymmetric Three-Component Mannich Reaction: Scope, Optimization, and Application to the Highly Enantioselective Synthesis of 1,2-Amino Alcohols". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 124 (5): 827–833. doi:10.1021/ja0174231. ISSN 0002-7863. PMID 11817958.
  24. ↑ List, Benjamin; Pojarliev, Peter; Martin, Harry J. (14 Julie 2001). "Efficient Proline-Catalyzed Michael Additions of Unmodified Ketones to Nitro Olefins". Organic Letters (in Engels). American Chemical Society (ACS). 3 (16): 2423–2425. doi:10.1021/ol015799d. ISSN 1523-7060. PMID 11483025.
  25. ↑ List, Benjamin (30 April 2002). "Direct Catalytic Asymmetric α-Amination of Aldehydes". Journal of the American Chemical Society (in Engels). American Chemical Society (ACS). 124 (20): 5656–5657. doi:10.1021/ja0261325. ISSN 0002-7863. PMID 12010036.
  26. ↑ 26,0 26,1 List, Benjamin (1 Desember 2007). "Introduction: Organocatalysis". Chemical Reviews (in Engels). American Chemical Society (ACS). 107 (12): 5413–5415. doi:10.1021/cr078412e. ISSN 0009-2665.
  27. ↑ Mayer & List 2006.
  28. ↑ Mahlau, Manuel; List, Benjamin (28 November 2012). "Asymmetric Counteranion-Directed Catalysis: Concept, Definition, and Applications". Angewandte Chemie International Edition (in Engels). Wiley. 52 (2): 518–533. doi:10.1002/anie.201205343. ISSN 1433-7851. PMID 23280677.
  29. ↑ Lee et al. 2013.
  30. ↑ Dörhöfer, Pamela (6 Oktober 2021). "Chemie-Nobelpreis für "geniales Werkzeug"". Frankfurter Rundschau (in Duits). Besoek op 27 Junie 2022.
  31. ↑ Harmsen, Torsten (6 Oktober 2021). "Ehemaliger Berliner Student Benjamin List gewinnt Chemie-Nobelpreis" [Oud-Berliner Student Benjamin List het die Chemie-Nobelprys gewen]. Berliner Zeitung (in Duits). Besoek op 27 Junie 2022.
  32. ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2021, Benjamin List Interview". NobelPrize.org (in Engels). 6 Oktober 2021. Besoek op 27 Junie 2022.
  33. ↑ Menke, Frank. "Benjamin List: Der Nobelpreisträger, der den Tsunami überlebte" [Benjamin List: Die Nobelpryswenner wat die tsoenami oorleef het]. WDR. Besoek op 7 Oktober 2021.