Slavoj Žižek

Slavoj Žižek
Slavoj Žižek in Liverpool, Engeland, 2008
Gebore	21 Maart 1949 (1949-03-21) (75 jaar oud) Ljubljana, Joego-Slawië (tans Slowenië)
Nasionaliteit	Slowenië
Vakgebied	Ideologie, Marxisme, Ontologie, Politieke teorie, Psigoanalise kulturele studies, Film-teorie, Teologie, Duitse idealisme
Instelling(s)	Universiteit van Ljubljana New York Universiteit Birkbeck, Universiteit van Londen
Alma mater	Universiteit van Ljubljana (B.A.) (M.A.) Universiteit van Parys VIII (PhD)
Bekend vir	Ideologie as 'n bewustelose fantasie van strukture werklikheid Herlewing van Dialektiese Materialisme
Beïnvloed deur	Althusser, Badiou, Chesterton, Debenjak, Freud, Hegel, Heidegger, Jameson, Lacan, Laclau, Lenin, Marx, Robespierre, Schelling
Invloed op	Fisher, Horvat, Johnston, Parker, Salecl, Ruda, Zupančič, Jameson

Slavoj Žižek (gebore 21 Maart 1949) is 'n Sloweense sosioloog, filosoof, psigoanalis en kultuurkritikus.

Agtergrond

Žižek is in Ljubljana gebore toe Slowenië nog deel van Joego-Slawië was. Hy wou aanvanklik 'n ekonoom word maar het uiteindelik besluit om filosofie aan die Universiteit van Ljubljana te studeer en het ook psigoanalise in Parys gestudeer. Hy was kort 'n hoogleraar aan die European Graduate School en daarna 'n sosiologiese navorser in Ljubljana.

Tans is hy 'n senior navorser by die Institute for Sociology and Philosophy aan die Universiteit van Ljubljana, Global Distinguished Professor van Duits aan die New York Universiteit en die internasionale direkteur van die Birkbeck Institute for the Humanities. Sy werk is divers en meestal gefokus op die interseksie tussen 'n reeks dissiplines, insluitende kontinentale filosofie, politiese teorie, kulturele studies, psigoanalise, rolprentkritiek en teologie.

Žižek het vir die eerste keer internasionale erkenning ontvang na die 1989 uitgawe van sy eerste Engelse boek, The Sublime Object of Ideology, waarin hy tradisionele Marxistiese teorie uitgebrei het om 'n materialistiese konsepsie van ideologie, wat deur Jacques Lacan se psigoanaliese en Georg Wilhelm Friedrich Hegel se idealisme beïnvloed is, te ontwikkel. Sy vroeë teoretiese werk het meer eklekties en polities geraak tydens die 1990s, as gevolg van sy tonemende fokus op kritiese analise van verskillende aspekte verwant aan populêre kultuur. Hierdie het bygedra tot sy gewildheid onder Marxistiese akademiese denkers. Hy is 'n kritikus van kapitalisme en neo-liberalisme. Žižek identifiseer homself as polities radikaal en sy werk bevraagteken die ortodokse sienings van regse, liberale en linkse politiese en akademiese denke. Hy skyf oor 'n diverse reeks van onderwerpe, van teorieë tot inleidende boeke. Hy neem ook deel aan dokumentere rolprent projekte soos The Pervert's Guide to Cinema (2006, met Sophie Fiennes) en The Pervert's Guide to Ideology (2012).

Žižek se onortodokse styl van uitdruk, gewilde akademiese werke, gereelde bydraes aan tydskrifte en kritiese assimilasie van hoë en lae kultuur het internasionale invloed en 'n internasionale aanhang buite akademiese kringe aan hom verskaf. In 2012 het die tydskrif Foreign Policy Žižek aan 'n lys van die 'Top 100 wêrelddenkers' bygevoeg, en het hom as 'n “glanspersoonfilosoof” beskryf. In die media word hy ook die "Elvis van kulturele teorie" en "die gevaarlikste filosoof in die Weste" genoem. Žižek se werk is in 'n 2005 dokumentêre film Zizek! uiteengesit. 'n Akademiese joernaal, The International Journal of Žižek Studies, is gestig om sy werk krities te ontleed.

Idees

Basisinkomste

Volgens Žižek is 'n universele basisinkomste 'n "onmoontlike droom" en die feit dat dit teenwoordig oorweeg word bloot 'n "simptoom van die huidige kapitalistiese stelsel". Hy stel voor dat basisinkomste eerder basissurplus (Engels: basic rent) genoem moet word en beweer dat 'n basisinkomste geen sin maak in 'n klassieke Marxistiese raamwerk nie.^[1]

Voetnotas

• Die National Review beskryf hom as "die gevaarlikste politieke filosoof in die Weste" en die New York Times noem hom "die Elvis van kultuurteorie".^[2]

Verwysings

1. Slavoj Žižek, First as tragedy, then as farce, lesing by Cooper Union, 14 Oktober 2009, https://www.youtube.com/watch?v=tW1NIB9MmSo, vanaf 8m03s
2. Slovenian Philosopher Slavoj Zizek on Capitalism and the 'Farcical' Financial Crisis (Webartikel). URL besoek op 2017-05-20.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Slavoj Žižek.