2018
|
D Greta Thunberg fangt vor em schwedische Rychsdag z Stockholm mit eme dreiwichige Schuelstraik („Skolstrejk för klimatet“) fir Klimaschutz aa.
|
- 1. Jänner: Dr Alain Berset wird Bundespresidänt vu dr Schwyz.
- 1. Jänner: Bulgarie ibernimmt d Rotsbresidäntschaft vu dr EU.
- 1. Jänner: Italie ibernimmt d Bresidäntschaft vu dr OSZE.
- 23. bis 26. Jänner: 48. Wältwirtschaftsforum uf Tafaas, Schwyz
- 25. bis 1. Februar: 53. Soledurner Filmdäg
- 28. Jänner bis 1. Februar: 28. Gipfeldräffe vu dr Afrikanischen Union (AU) z Addis Abeba, Ethiopie
- 9. bis 25. Februar: XXIII. Olympischi Winterspiil z Pyeongchang, Sidkorea
- 14./15. Februar: Dr sidafrikanisch Bresidänt Jacob Zuma dritt unter em Druck vu dr Regierigsbartei ANC zrugg, sy Noofolger wird dr Cyril Ramaphosa.
- 15. bis 25. Februar: 68. Internationali Filmfeschtspiil Berlin
- 26. Februar: Bi me Ärdbidem z Papua-Neiginea un bi Noobidäm aafangs Merz cheme iber 100 Mänsche um s Läbe un Hunderti wäre verletzt.
- 4. Merz: Bi dr Volksabstimmig iber d Volksinitiative «Ja zur Abschaffung der Radio- und Fernsehgebühren (Abschaffung der Billag-Gebühren)» in dr Schwyz stimme 71,6 % un alli Ständ gege d Abschaffig vu dr Abgoob. D Vorlag vum Bundesbschluss fir d Erhebig vu dr diräkte Bundesstyyr un d Mehwäärtstyyr bis 2035 wird mit 84.1 % aagnuu.
- 8. bis 18. Merz: 88. Gämfer Auto-Salon
- 8. April: Friburg-Marathon
- 15. April: Gipfeldräffe vu dr Arabische Liga z Dhahran, Saudi-Arabie
- 19. April: Dr Chenig Mswati III. verchindet an sym Geburtsdag, ass Swasiland in Zuechumft „Umbuso weSwatini“ haißt, un nimi „Kingdom of Swaziland“.
- 20. April: D Nationalversammlig vu Kuba wehlt dr Miguel Díaz-Canel zum Bresidänt as Noofolger vum Raúl Castro.
- 22. April: Züri Marathon
- 22. April: Mit dr Andrea Nahles wird zum erschte Mol e Frau zur Vorsitzeri vu dr Sozialdemokratische Bartei vu Dytschland gwehlt.
- 24. bis 29. April: 72. Tour de Romandie
- 25. bis 28. April: Gipfel vu dr ASEAN z Singapur
- 27. April: Dr Oberscht Fierer vu dr Demokratische Volksrepublik Korea, Kim Jong-un, un dr Bresidänt vu dr Republik Korea, Moon Jae-in, gän si in dr Joint Security Area Panmunjeom in dr demilitarisierte Zone d Händ un gehn zäme iber d Gränze. Zum erschte Mol chunnt e nordkoreanische Staatsschef uf Sidkorea.
- 2. Mai: Di baskisch Untergrundorganisation Euskadi Ta Askatasuna (ETA) verchindet ihri Sälbschtufleesig.
- 4. Mai: Noch eme Skandal wäge Korruption un sexuäller Beleschtigung verchindet di Schwedisch Akademy, ass dr Nobelbryys fir Literatur 2018 erscht im Spotjohr 2019 vergee wird.
- 8. bis 12. Mai: 63. Eurovision Song Contest z Lissabon, Portugal
- 8./9. Juni: 44. G7-Gipfel z La Malbaie, Kanada
- 9. bis 17. Juni: 82. Tour de Suisse
- 10. Juni: Z Züri findt der erscht Züri E-Prix statt.
- 10. Juni: S Schwyzer Stimmvolk stimmt gege d Volksinitiativ «Für krisensicheres Geld: Geldschöpfung allein durch die Nationalbank! (Vollgeld-Initiative)» un fir s Gäldspiilgsetz. Im Wallis isch di finanziäll Unterstitzig vum Kanton bi dr Bewärbig vu Sittu um d Uusdragig vu dr Olympische Winterspiil 2026 abglähnt wore.
- 12. Juni: Bim Gipfeldräffe z Singapur zwisch em US-Bresidänt Donald Trump un em nordkoreanische Dikator Kim Jong-un chunnt s zum erschte Mol zue me Dräffe vu dr Staatsoberhaipter vu dr baide Länder.
- 14. bis 17. Juni: Art Basel
- 14. Juni bis 15. Juli: 21. Fueßball-Wältmaischerschaft z Russland
- 29. Juni bis 14. Juli: 52. Montreux Jazz Festival
- 1. Juli: Eschtrych ibernimmt d Rotsbresidäntschaft vu dr EU.
- 7. Juli bis 29. Juli: 105. Tour de France
- 8. Juli bis 5. Augschte: 25. Stimme-Feschtiwäl z Löörech
- 18. Juli bis 5. Augschte: 36. Zelt-Musik-Festival, Friburg
- 18. Juli bis 20. Augschte: 73. Breagazer Feschtspiil
- 11. Augschte: Street Parade z Züri
- 14. Augschte: Bim Yysturz vu dr Autobahnbruck Polcevera-Viadukt z Genua cheme zmindescht 42 Mänschen um s Läbe.
- 23. bis 26. Augschte: 2. Dreyland-Bluesfestival, Schopfe, Wäär, Säckige, Wiil
- 20. Augschte: Di schwedisch Schueleri Greta Thunberg fangt vor em schwedische Rychsdag z Stockholm mit eme dreiwichige Schuelstraik („Skolstrejk för klimatet“) fir Klimaschutz aa. Ihri Aktion wytet si im Lauf vu dr Zyt zue wältwyte Klimastraik vu Schuelerne un Schueler uus.
- 26./27. Augschte: Noch eme Mord am e Dytsche chunnt s im sächsische Chemnitz zue uusländerfyndlige Uusschrytige.
- 29. Augschte bis 8. Septämber: 75. Internationali Filmfeschtspiil vu Venedig
- 2. Septämber: Eiropäische Dag vu dr Jidische Kultur
- 6. Septämber: S oberscht Gricht vu Indie lupft s Verbot vu homosexuälle Handlige, wu s syt dr britische Kolonialzyt gee het.
- 14. Septämber: Dr Schwyzer Bundesrat setzt Änderige vu dr Wehrpflichtersatzabgab per Jänner 2019 in Chraft. D Ersatzpflichtduur wird vum 30. uf s 37. Altersjohr aaglupft. Fir alli männlige Schwyzer Burger im Alter vu 19 bis 37 Johr wäre derno maximal 11 Ersatzabgabe ghobe. Fir Militär- un Zivildienschtpflichtigi, wu am Änd vu ihre Dienschtpflicht entloo wäre, drotz ass si d Gsamtdienschtlaischtigspflicht nit vollständig erfillt hän, het s derno ne Abschluss-Ersatzabgab.
- 23. Septämber: S Schwyzer Stimmvolk stimmt gege d Volksinitiativ «Für gesunde sowie umweltfreundlich und fair hergestellte Lebensmittel (Fair-Food-Initiative)».
- 28. Septämber: En Ärdbidem uf dr indonesische Insle Sulawesi lest e Tsunami uus. Iber döusert Mänsche cheme um s Läbe.
- 11. bis 21. Oktober: 76. OLMA Schweizer Messe für Landwirtschaft und Ernährung z Sanggale
- 14. Oktober: Bi dr Landdagswahl z Bayern chunnt d CSU uf 37,2 % un dodermit uf s schläächscht Wahlergebnis syt 1950. D SPD kriegt mit 9,7 % s schläächscht Ergebnis, wu si je bi re Landdagswahl in dr Bundesrepublik ghaa het. Di Griene sin mit 17,5 % dr groß Wahlgwinner un wäre zwootsterkschti Bartei im Landdag. Au im Landdag sin di Freie Wehler (11,6 %) un d FDP (5,1 %), derzue d AfD, wu mit 10,2 % zum erschte Mol in bayerische Landdag yyziet.
- 28. Oktober: Bi dr Landdagswahl z Hesse chunnt d CDU uf 27,0 % un dodermit uf s schläächscht Wahlergebnis syt 1966. D SPD kriegt mit 19,8 % s schläächscht Ergebnis syt 1945. Di Griene sin mit 19,8 % dr groß Wahlgwinner un wäre mit ihrem beschte Ergebnis, wu si je z Hesse ghaa hän, zwootsterkschti Bartei im Landdag. Au im Landdag sin d FDP (7,5 %) un Di Linke (6,3 %), derzue d AfD, wu mit 13,1 % zum erschte Mol in hessische Landdag yyziet.
- 29. Oktober: D Angela Merkel chindet aa, ass si bim CDU-Bundesbarteidag im Dezämber nimi fir s Amt vu dr CDU-Vorsitzeri kandidiert un ass si si zum Änd vu dr Legislaturperiod 2021 ganz us dr Bolitik zruggziet. Am 7. Dezämber wird d Annegret Kramp-Karrenbauer zue ihre Noofolgeri as CDU-Bundesvorsitzeri gwehlt.
- 4. Novämber: Bi me Referändum z Neikaledonie iber stimme 56,4 % vu dr Wehler gege d Unabhängigkait vu Frankrych.
- 11. bis 15. Novämber: Gipfel vu dr ASEAN z Singapur
- 17. Novämber: Z Frankrych fange d Proteschtàktiona vu da gaala Schilè aa. Am 1. Dezämber chunt s z Paris zue schwäre Uusschrytige.
- 30. Novämber/1. Dezämber: Gipfeldräffe vu dr G20 z Buenos Aires, Argentinie
- 2. bis 14. Dezämber: 24. UN-Klimakumferänz (COP 24 / CMP 14) z Kattowitz, Pole
- 10. Dezämber: Im marokkanische Marrakesch wird vu 164 Staate dr „UN-Migrationspakt“ aagnuu.
- 11. Dezämber: Bi me Aaschlag z Stroßburi wäre fimf Mänsche umbrocht un zmindescht 11 Lyt verletzt. Dr muetmaßlig Täter wird zwee Däg speter bi me Schusswächsel mit dr Bolizei verschosse.
- 21. Dezämber: Mit em Uuslaufe vu dr Subventione wird z Dytschland d Staicholeferderig yygstellt, s Bärgwärch Prosper-Haniel z Bottrop wird as letschti aktivi Zeche stillglait.
- 06. Jänner: Anne-Marie Dermon, Schwyzer Schauspileri
- 07. Jänner: France Gall, franzesischi Sängeri
- 16. Jänner: Christa de Carouge, Schwyzer Modidesigneri
- 20. Jänner: Paul Bocuse, franzesische Choch
- 4. Februar: Martin Grüner, dytsche Bolitiker
- 12. Februar: Alfred Gilgen, Schwyzer Bolitiker
- 11. Merz: Karl Kardinal Lehmann, Bischof vu Mainz un Vorsitzer vu dr Dytsche Bischofskumferänz
- 14. Merz: Stephen Hawking, britische Physiker
- 16. Merz: Werner Richter, dytsche Haimetdichter
- 19. Merz: Jürg Laederach, Schwyzer Schriftsteller
- 24. Merz: Lys Assia, Schwyzer Sängeri
- 25. Merz: Franz Oexle, dytsche Schurnalischt
- 6. April: Jacques Higelin, franzesische Sänger
- 18. April: Andy Rihs, Schwyzer Unternämer
- 20. April: Hans Flügel, dytsche Mundartautor
- 10. Mai: Thomas Hengartner, Schwyzer Volkskundler
- 11. Mai: Els Morf-Baachme, Schwyzer Mundartdichteri
- 17. Mai: René Zeller, Schwyzer Schurnalischt
- 19. Mai: Ernst Sieber, Schwyzer Bfaarer un Laiter vume Sozialwärch
- 20. Mai: Dieter Schnebel, dytsche Kumpenischt un Musikwisseschaftler
- 25. Mai: Peter Schellenbaum, Schwyzer Psychoanalytiker
- 11. Juli: Walter Zwingli, Schwyzer Bolitiker
- 16. Juli: Christian Menn, Schwizer Bouingeniöör
- 4. Augschte: Erwin Nievergelt, Schwyzer Ekonom un Informatiker
- 16. Augschte: Aretha Franklin, US-amerikanischi Sängeri
- 18. Augschte: Kofi Annan, ghanaische Diplomat un UN-Generalsektretär
- 18. Augschte: Ruedi Hunsperger, Schwyzer Schwinger
- 23. Augschte: Dieter Thomas Heck, dytsche Moderator un Entertainer
- 23. Augschte: Hugo Jaeggi, Schwyzer Fotograf
- 31. Augschte: Luigi Luca Cavalli-Sforza, italienische Populationsgenetiker
- 3. Septämber: Maria Beig, dytschi Schriftstelleri
- 7. Septämber: Michael Kohn, Schwyzer Ingenieur, Lobbyischt un Unternämer
- 21. Septämber: Herbert Meier, Schwyzer Schriftsteller un Ibersetzer
- 22. Septämber: Mitra Devi, Schwyzer Schriftstelleri
- 1. Oktober: Charles Aznavour, armenisch-franzesische Sänger, Komponischt un Schauschpiiler
- 6. Oktober: Montserrat Caballé, spanischi Operesängeri
- 4. Novämber: Gian Luca Barandun, Schwyzer Skirännfahrer
- 8. Novämber: Gottfried Weilenmann, Schwyzer Radrännfahrer
- 30. Novämber: George H. W. Bush, US-amerikanische Bolitiker un Bresidänt
- 6. Gerhard-Jung-Wettbewerb zur Förderung alemannischer Mundartdichtung
- Mundart-Wettbewerb im Ostallgäu zum Thema „Heimat“
- Sebastian-Blau-Preis 2018: Literatur
- 18. Februar: Mit ere Fyr z Länzbrg foot s Gedänkjoor für d Dichtere Sophie Haemmerli-Marti aa.[1]
- 1. Merz bis 30. Juni: E Friehjohr fer unseri Sproch - im gànze Elsass
- 2. bis 25. Merz: 43. Reidlenger Mundart-Woche
- 23. bis 25. Merz: 29. Internationale Schopfheimer Mund-Art Literatur-Werkstatt
- 14. April: Mitgliderversammlig vu dr Muettersproch-Gsellschaft, Fryburg
- 27. April: Mundartnacht «gägäWärt», Soledurn
- 28. April: Jooresalass vo dr Simon Gfeller-Stiftig, mit Vernissasch vom Buech Simon Gfeller und das Theater.
- 1. Mai bis 31. Mai: 6. MundartMai (PDF)
- 29. Juni: Finale vum 2. Concours „d’Stìmme“, Schlettstàdt
- 4. bis 7. Oktober: 2. Mundartfestival Arosa
- 17. bis 20. Oktober: 5. Mundartwoche zwischen Kupferkesseln, Schwabensause, Brauhaus Zollernalb, Albstadt
- 20. Oktober: 2. Gschwender Mundartfestival
- 17. bis 21. Oktober: 3. Woerdz-Festival z Lozärn
- 17. bis 25. Novämber: Kabarett- und Mundarttage 2018, Bad Saulgau
- 7. Dezämber: Tagung: Daheim schwätzen die Leut‘ - Gegenwart und Zukunft der baden-württembergischen Dialekte, Neues Schloss, Stuegert
- 15. Dezämber: Feschtakt zum 80-Johr-Jubiläum vum Verein Schweizerdeutsch, Schloss Griiffesee
- Heather Amery/Stephen Cartwright: Bàbbelbuech. Mille mots en alsacien. Ùnterelsassisch vùm Adrien Fernique, Oberelsassisch vum Yves Bisch. Edition Tintenfaß 2018
- Andri Beyeler: Mondscheiner. edition spoken script 27. Der gesunde Menschenversand 2018
- Roland Binz: Ankebock. Schregi, halbwägs erläbti Gschichte. spoken word in Berndeutsch. Buch mit CD. Kulturverlag Herausgeber 2018
- Reinhold Bruder: Zletscht am Änd. Eine Geschichte in Hexametern (Mundart/dt.). Wolfbach-Verlag 2018
- Ernst Burren: I däm Auter non nes Gschleipf. Cosmos Verlag 2018
- Flurin Caviezel: Isch impfall wohr. Gschichta. Mit einem Vorwort von Anina Barandun. Zytglogge-Verlag 2018
- Walter Däpp: Langsam pressiere. Morgegschichte. Mit einem Vorwort von Pedro Lenz. Zytglogge-Verlag 2018
- Jurczok 1001: Spoken Beats. Edition Patrick Frey N° 258. 2018
- Johannes Steiner-Matis: Zwiärggälä, Ärschlig und Burrä. Waldarbeit im Furner Tobel um 1940. Hrsg. von Marietta Kobald-Walli. 2018.
- Alex Kurz: Schlittefahrt uf Bethlehem. Advänts- u Wiehnachtsgschichte. Zytglogge-Verlag 2018
- Maria Lauber: Chüngold. Erzählung. Hrsg. von der Kulturgutstiftung Frutigland. Neuauflage. Zytglogge-Verlag 2018
- Pedro Lenz: Der Liebgott isch ke Gränzwächter. Cosmos Verlag 2018
- Astrid Lindgren: D’Pippi Làngstrùmpf. Elsassisch vùm Adrien Fernique. Edition Tintenfaß 2018
- Viktor Schobinger: Gält, macht und liebi gäg der Ääschme. (Züri-Krimi 29) 2018. ISBN 978-3-908105-29-9
- Stef Stauffer: Hingerhang. Roman. Zytglogge-Verlag 2018
- Heinz Stettler: Är isch no nid eso Aalta, wie-n er uusgsehd. Grindelwald 2018
- Walter Vogt: hani xeit. Edition spoken skript 25. Der Gesunde Menschenversand 2018
- Otto Walti: Maiechäber. Villmergen 2018
- Dominique Weber: Lilou, di chli Häx. Welschenrohr 2018
- ↑ Ein Jahr gegen das Vergessen der Mundartdichterin Sophie Hämmerli-Marti uf azmedien.ch