Baillo | |
---|---|
Alministración | |
País | España |
Autonomía | Aragón |
Provincia | provincia d'Uesca |
Tipu d'entidá | conceyu d'Aragón |
Alcalde de Bailo (es) | Pablo Lorenzo Castan Piedrafita |
Nome oficial | Bailo (es)[1] |
Códigu postal |
22760 |
Xeografía | |
Coordenaes | 42°30′39″N 0°48′36″W / 42.510833333333°N 0.81°O |
Superficie | 164.427993 km² |
Altitú | 714 m[2] |
Llenda con |
Canal de Berdún, Las Peñas de Riglos (es) , Santa Cruz de la Serós (es) , Puente la Reina de Jaca (es) , Santa Cilia (es) y Longás (es)
|
Demografía | |
Población |
262 hab. (2023) - 160 homes (2019) - 107 muyeres (2019) |
Porcentaxe | 0.12% de provincia d'Uesca |
Densidá | 1,59 hab/km² |
Más información | |
Prefixu telefónicu |
974 |
Estaya horaria | UTC+01:00 |
bailo.es | |
Baillo ye un conceyu español del partíu xudicial de Jaca, provincia d'Uesca. Pertenez a la comarca de la Jacetania, n'Aragón.
Dende'l puntu de vista eclesiásticu, pertenez a la diócesis de Jaca, que depende de la mesma de l'archidiócesis de Pamplona.
El conceyu s'estructura en dos partes claramente estremaes: la que pertenez a la cuenca del ríu Aragón (el Bailés en sentíu restrictivu) y la qu'ocupa parte de la cuenca del ríu Asabón. Na divisoria ente dambes aguaes, atópase'l Cuetu de les Collaes (1.181 m) y el Castiel Mayor (1.111 m), travesáu pol actual puertu de Santa Bárbara (864 m).
El so relieve alterna montes y fondigonaes, irrigados por manantiales y ribayos, y xenera un paisaxe que foi modeláu pola mano del home siquier mientres los últimos dos mil años.
Hai unos mil años, esti territoriu algamó la so máxima ocupación y colonización, roturando campos de cultivu, aterrazando fasteres, desecando llagunes y creando güertos. Entós daquella, pa optimizar la esplotación agru-ganadera de la tierra y de les camperes y montes, surdieron non yá los nucleos de población que perviven anguaño (Baillo, Larués, Arrés, Alastuey, Arbués y Paternoy), sinón decenes de pequeñes aldegues y pardinas que fueron despoblándose a lo llargo de la dómina medieval y moderno.
Parte del so términu municipal ta ocupáu pol Paisaxe protexíu de San Juan de la Peña y Monte Oroel.
La hestoria de Baillo ye la hestoria del Bailés, la so contorna natural, y tamién el so territoriu históricu, siquier dende'l sieglu X, cuando se noma per primer vegada como un distritu unitariu, que los sos habitantes tán xuníos por llazos de confraternidad xeográfica y vecinal.
Esti antiguu territoriu coincide aproximao col actual términu municipal, integrando'l somontano occidental de la sierra de San Juan de la Peña, na aguada meridional del ríu Aragón (Baillo, Larués, Arrés, Alastuey y Arbués) y una parte del valle del ríu Asabón (Paternoy, Especiello, Gabás, Huértalo, Pequera, Nueveciercos, Chas y Villamuerta).
Asitiar nel estremu occidental de la Jacetania, na ribera meridional de la Canal de Berdún y a caballu de les sierres prepirenaicas; partiendo cola contorna de les Cinco Villes.
La so llocalización fronteriza en distintes etapes de la hestoria determinó la so peculiaridá como llugar de camín obligáu, como ponte ente pueblos y cultures, anque tamién como barrera militar y como territoriu fortificáu. Por ello, la importancia patrimonial de la zona basar nos numberosos caminos históricos y castiellos documentaos nes fontes escrites. Tamién nos monesterios, palacios y equipamientos granibles y de serviciu (molinos, almazaras, fornos, fontes, hospitales, etc.) de los que resten muertes arquiteutóniques, arqueolóxicos o noticies documentales.
De Baillo ye natural el Colosu de Baillo, nacíu na villa mientres el sieglu xx y famosu en tola rexón poles sos xigantesques proporciones (sobremanera pa la dómina): midía dos metros y tenía un valumbu capaz de clisar el Sol», según dicíen los sos coetaneos. Dicíase que tenía la fuercia de dos machos y mediu y gran plasmu causaron les sos exhibiciones nes fiestes mayores.
1842 | 1877 | 1887 | 1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
396 | 860 | 866 | 816 | 804 | 819 | 802 | 786 | 752 | 635 | 512 | 367 | 404 | 336 | 315 | 296 |
Periodu | Alcalde | Partíu | |
---|---|---|---|
1979-1979 1979-1980 1980-1983 |
Antonio Torres Íñiguez Juan Antonio Fanlo Fernández Pablo Castán Calvo[4] |
PSOE | |
1983-1987 | |||
1987-1991 | |||
1991-1995 | |||
1995-1999 | |||
1999-2003 | |||
2003-2007 | PAR | ||
2007-2011 | PSOE | ||
2011-2015 | Pablo Lorenzo Castán Piedrafita[5] | ||
2015-2019 | Joaquín A. Giménez Araguás[6] |
Partíu | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | ||||
PSOE | 3 | 4 | 5 | 5 | ||||
PP | - | - | 2 | 2 | ||||
PAR | 4 | 1 | - | |||||
CHA | - | |||||||
Total | 7 | 5 | 7 | 7 |