Furacán Katrina

«Katrina» redirixe equí. Pa otres aceiciones, ver Katrina (dixebra).

Plantía:Ficha de fenómenu meteorolóxicu El furacán Katrina foi unu de los más destructivos y el que causó más víctimes mortales de la temporada de furacanes nel Atlánticu de 2005.

Trátase del furacán que provocó más daños económicos, según unu de los cinco furacanes más mortíferos, de la historia d'Estaos Xuníos.[1] Coles mesmes, el Katrina ye'l sestu más intensu de tolos furacanes del Atlánticu rexistraos. Siquier 1833 persones finaron debíu al propiu furacán o los consiguientes hinchentes, convirtiéndose nel furacán más mortíferu n'Estaos Xuníos dende'l furacán San Felipe II, de 1928; la cifra total de daños materiales envaloróse nun principiu en 108 000 millones de dólares (2005 USD),[1] cuasi'l cuádruplu que la de los desperfectos causaos pol furacán Andrew en 1992.[2]

El 23 d'agostu de 2005 el furacán Katrina formóse sobre Les Bahames y crució el sur de Florida como un furacán de categoría 1 moderáu, causando delles muertes ya inundación antes de fortalecese rápido nel golfu de Méxicu. N'algamando la categoría 5, la nube debilitóse antes de tocar tierra per segunda vegada como un furacán de categoría 3 el 29 d'agostu nel sureste de Louisiana. El Katrina afaró les mariñes del golfu dende Florida a Texas por cuenta de la so intensificación. El mayor númberu de muertes rexistrar en Nueva Orleans, que quedó anubierta porque'l so sistema de diques falló, colapsándose munchos d'ellos delles hores dempués de que'l furacán siguiera tierra adientro. El 80 % de la ciudá según grandes superficies de parroquies colindantes quedaron anubiertes, calteniéndose asina mientres selmanes.[3] Sicasí, los daños materiales más importantes producir n'árees costeres, como l'hinchente en cuestión d'hores de toles ciudaes costeres de Mississippi, l'arrastre de numberosos barcos y casinos flotantes a tierra firme, lo que provocó'l so choque con edificios, algamando les foles alloñes de 10 a 19 km dende la mariña.[1]

El fallu de les proteiciones de Nueva Orleans ye consideráu como'l mayor desastre d'inxeniería civil de la historia d'Estaos Xuníos[4] y dio llugar a una demanda contra'l Cuerpu d'Inxenieros del Exércitu de los Estaos Xuníos, que diseñó y construyó'l sistema de diques, en virtú de la Flood Control Act de 1965. El Cuerpu d'Inxenieros foi atopáu responsable del fallu de los diques y de los hinchentes pol xuez Stanwood Duval en xineru de 2008,[5] pero al tratase d'una axencia federal nun pudo ser declarada responsable económica por cuenta de la inmunidá establecida pola Flood Control Act de 1928. De la mesma, llevóse a cabu una investigación sobre l'actuación de los gobiernos federal, estatal y local, lo que desaguó na dimisión de Michael D. Brown, direutor de l'Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies (FEMA, poles sos sigles inglés), y d'Eddie Compass, superintendente del Departamentu de Policía de Nueva Orleans.

Delles axencies como la Guardia Costera d'Estaos Xuníos, el Centru Nacional de Furacanes (CNH) y el Serviciu Meteorolóxicu Nacional fueron emponderaos pola so actuación, pa la cual cuntaron con precises previsiones meteorolóxiques con abondu tiempu d'antelación.[6] Sicasí, inclusive los más insistentes avisos per parte d'oficiales de distintos cuerpos a los habitantes pa sacupar la zona primero que llegara'l furacán nun reflexaben la posibilidá de que los diques pudieren vencer.[7]

Historia meteorolóxica

[editar | editar la fonte]
Trayeutoria del furacán Katrina.
El Katrina poco primero de recalar en Florida.

El furacán Katrina foi la docena nube tropical que se formó na temporada de furacanes de 2005 al sureste del archipiélagu de les Les Bahames el 23 d'agostu, como resultáu de la confluencia d'una onda tropical y de la depresión tropical Diez.[8] Esti sistema algamó'l estatus de nube tropical na mañana del 24 d'agostu, momentu nel cual recibió'l nome de Katrina. Esta nube siguió en direición escontra Florida y convirtióse en furacán solamente dos hores primero que tocara tierra ente Hallandale Beach y Aventura na mañana del 25 d'agostu. La nube debilitar al enfusase en tierra firme, pero recuperó'l estatus de furacán alredor d'una hora dempués d'entrar nel golfu de Méxicu.[1]

El Katrina el 28 d'agostu, cerca de la mariña del golfu.

El 27 d'agostu la nube algamó la categoría 3 de la escala de furacanes de Saffir-Simpson, convirtiéndose nel tercer gran furacán de la temporada.[9] Un ciclu de reemplazu de la paré del güeyu alterió la intensificación de la nube, pero provocó qu'esta práuticamente doblara'l so tamañu. El Katrina volvió intensificase rápido y algamó la categoría 5 na mañana del 28 d'agostu, según el so picu d'intensidá a la 1:00 UTC-5 d'esi mesmu día, con rabaseres de 280 km/h y una presión de 902 milibares.[10] D'esta miente, el furacán Katrina convertir nel cuartu más intensu de los rexistraos nel Atlánticu hasta entós, superáu darréu namái polos furacanes Rita y Wilma más tarde na mesma temporada; tamién foi'l furacán más intensu rexistráu nel golfu de Méxicu hasta entós, anque esti récor sería devasáu más tarde pol furacán Rita.[1]La nube intensificóse, pos, velozmente, pasando de ser un furacán de categoría 3 a un furacán de categoría 5 en tan solo un día. Esti rápidu recrudecimiento deber al pasu de la nube sobre les "inusualmente calientes" agües de la corriente de Llazu, qu'amontaron la velocidá del vientu.[11]

Katrina tocó tierra per segunda vegada a les 6:10 UTC-5 del 29 d'agostu como un furacán de categoría 3 con vientos de 205 km/h cerca de Buras (Louisiana). Al recalar en tierra firme, los vientos huracanados estender hasta a 190 km del centru de la nube, puntu nel cual la presión yera de 920 mbar. En travesando'l sureste de Louisiana y el senu de Breton, el furacán tocó tierra per tercer vegada cerca de la frontera ente Louisiana y Mississippi con vientos de 195 km/h y siendo inda de categoría 3.[1] El Katrina caltuvo'l so estatus de furacán nel so pasu por Mississippi, perdiéndolo finalmente más de 240 km tierra adientro cerca de Meridian (Mississippi). Foi degradáu a una depresión tropical cerca de Clarksville (Tennessee),[12] pero los sos retazos pudieron estremase per última vegada al este de la rexón de los Grandes Llagos el 31 d'agostu, cuando foi finalmente absorbíu por un frente fríu. La nube extratropical resultante dirixióse rápido escontra'l nordés y afectó al este de Canadá.[13][14]

Prevención

[editar | editar la fonte]

Gobierno federal

[editar | editar la fonte]
Arrodiáu per Michael Chertoff, secretariu de Seguridá Nacional, y pol secretariu de Defensa Donald Rumsfeld, el presidente George W. Bush axúntase'l 31 d'agostu de 2005 con miembros de la fuercia operacional de la Casa Blanca pa tratar sobre la recuperación de los daños causaos pol furacán Katrina, na Cabinet Room de la Casa Blanca.

Na mañana del 26 d'agostu, a les 10:00 UTC-5, el furacán Katrina algamó la categoría 3 nel golfu de Méxicu. Darréu, pela tarde, el CNH decatar de que'l Katrina terminaría dirixiéndose escontra'l saliente de Florida y revisó la trayeutoria prevista pa la nube.[15][16] El CNH emitió un avisu de furacanes pal sureste de Louisiana, incluyendo l'área de Nueva Orleans, a les 10:00 UTC-5 del 27 d'agostu.[17] Esa mesma tarde, el NHC amplió l'avisu a la mariña de Mississippi y Alabama, según a la mariña de Louisiana hasta Intracoastal City.[18]

La Guardia Costera d'Estaos Xuníos empezó a apostar los sos efeutivos alredor de la zona d'impautu prevista y activó a los sos reservistas.[19] El 27 d'agostu, treslladó al so personal fora de la rexón de Nueva Orleans primero que s'ordenar sacupala.[20] Delles aeronaves del centru d'entrenamientu aereu de Mobile (Alabama) llevaron a cabo operaciones de rescate dende Texas a Florida.[21] El tráficu aereu volvió al golfu de Méxicu escontra la tarde del 29 d'agostu. Munches aeronaves, que les sos tripulaciones perdieren en gran parte los sos llares mientres el furacán, empezaron aun así con rescates de forma siguida en Nueva Orleans y a lo llargo de les mariñes de Mississippi y Alabama.[22]

El presidente d'Estaos Xuníos George W. Bush declaró'l estáu d'emerxencia en ciertes rexones de Louisiana, Alabama y Mississippi el 27 d'agostu, dos díes primero que'l furacán tocara tierra.[23] Esa mesma tarde, el CNH reclasificó la situación emitiendo una alerta de furacanes pal tramu costeru ente Morgan City (Louisiana) y la frontera ente Alabama y Florida, doce hores dempués de que'l primer avisu fuera emitíu, según una alerta por nube tropical pal saliente de Florida.[1]

Mientres delles videoconferencias realizaes los díes 28 y 29 d'agostu col presidente presente, el direutor del CNH, Max Mayfield, espresó la so medrana de que'l Katrina pudiera tener unos efeutos nefastos sobre los diques de Nueva Orleans. Nuna de les videoconferencias afirmó: "nun creo que naide pueda dici-y con total seguridá agora mesmu si los diques van colapsar o non, pero trátase obviamente d'una posibilidá bien, bien esmolecedora".[Nota 1][24]

El 28 d'agostu, cuando se vio cuál yera'l verdaderu tamañu del Katrina, el CNH estendió l'alerta por nube tropical a la mayor parte de la mariña de Louisiana y a una parte entá mayor del saliente de Florida. La oficina de Nueva Orleans/Baton Rouge del Serviciu Meteorolóxicu Nacional emitió un boletín alvirtiendo de que dicha área quedaría "inhabitable mientres selmanes" tres un "dañu devastador" causáu pol Katrina, que naquel momentu avanzaba cola mesma intensidá cola que lo fixo'l furacán Camille.[25] El 28 d'agostu, el presidente Bush faló cola gobernadora Blanco pa encamenta-y ordenar la evacuación obligatoria de Nueva Orleans.[26]

Les evacuaciones voluntariu y obligatoriu realizar n'amplies zones de sureste de Louisiana, según na mariña de Mississippi y Alabama. Alredor de 1,2 millones d'habitantes de la mariña del golfu fueron sacupaos, amás de gran parte de la población de Nueva Orleans.[1]

Mariña del golfu

[editar | editar la fonte]
Imaxe radar del furacán Katrina poco primero de tocar tierra en Louisiana.

El 26 d'agostu, l'estáu de Mississippi activó al so Guardia Nacional nel marcu de les aiciones preventives de cara a la llegada de la nube. Coles mesmes, el gobiernu estatal punxo en marcha'l Centru d'Operaciones d'Emerxencia a otru día, y les corporaciones llocales empezaron a emitir órdenes d'evacuación. Escontra les 18:00 UCT-5 del 28 d'agostu, fixeron lo mesmu dieciocho condaos y once ciudaes; a la mañana siguiente la cifra esguilara a los 41 condaos y 61 ciudaes. Amás, entamáronse 57 campamentos de refuxaos nes comunidaes costeres, cola posibilidá de poner en funcionamientu otros 31 más si fuera necesariu.[27] El plan d'evacuación de Louisiana ordenó a les llocalidaes asitiaes a lo llargo y cerca de la mariña a llevar a cabu la evacuación en tres fases, empezando cola primer fase (qu'afectaba a la primer llinia de mariña) cincuenta hores primero que llegaren los vientos de la nube tropical. La población de les zones incluyíes na segunda fase foi sacupada cuarenta hores antes, ente que la de les árees pertenecientes a la tercer fase (incluyendo Nueva Orleans) lo foi con trenta hores d'antelación.[28]

Delles instituciones privaes pal cuidu de dependientes, qu'esperaben disponer de l'asistencia d'autobuses y ambulancies, nun pudieron ser sacupaes porque esperaren demasiao tiempu. L'apéndiz 1C del plan del Centru d'Operaciones d'Emerxencia de Louisiana (Parte II, seición II, párrafu D) ordena en tales casos usar autobuses escolares y d'otros servicios públicos pa les evacuaciones.[29] Sicasí, anque sí qu'había autobuses pa poder treslladar a persones en tal situación, nun había suficientes conductores d'autobuses pa conducilos yá que la gobernadora Blanco nun robló una dispensa d'emerxencia que dexara a cualquier conductor con llicencia tresportar sacupaos n'autobuses escolares,[30] anque, como darréu recoyó la prensa, hubo persones que desoyeron esta prohibición.[31][32] Delles estimaciones afirmaron qu'en redol al 80 % de los 1,3 millones d'habitantes del área metropolitana de Nueva Orleans fueren sacupaos,[33] quedándose na ciudá menos xente de la que lo fixo tres la evacuación llevada a cabu pol furacán Iván.[34]

Escontra'l 28 d'agostu, la mayoría de les infraestructures de la mariña del golfu fueren cerraes, incluyendo tola rede ferroviaria nes zona sacupaes de Canadian National Railway y d'Amtrak,[35][36] según la planta d'enerxía nuclear Waterford.[37] El CNH caltuvo les alertes pa la mariña hasta la tarde del 29 d'agostu, cuando'l furacán Katrina yá taba sobre'l centru de Mississippi.[1]

Nueva Orleans

[editar | editar la fonte]
La Louisiana Superdome en 2004.

Escontra'l 26 d'agostu, la posibilidá de que tuviera llugar una catástrofe ensin precedentes yá se tomaba en considerancia. Munchos de los modelos informáticos movieron la trayeutoria potencial del Katrina 240 km escontra l'oeste del saliente de Florida, lo que ponía a Nueva Orleans xusto nel centru de les distintes probables trayectories; la posibilidá de que'l furacán afectara de forma direuta a la ciudá yera entós del 17 %, anque'l 28 d'agostu dichu porcentaxe yá aumentara hasta'l 29 %.[38][39] Esti escenariu suponía una eventual catástrofe, yá que delles partes de Nueva Orleans y del so área metropolitana tán por debaxo del nivel del mar. Desque se dio la previsión de que la marexada ciclónica causada pola nube algamaría los 8,5 metros,[40] los servicios d'emerxencia de Nueva Orleans tarrecíen que los diques que protexíen la ciudá vencieren y causaren importantes hinchentes.[41]

Nuna conferencia de prensa celebrada a les 10:00 UTC-5 del 28 d'agostu, pocu dempués de que'l Katrina fuera calificáu como un furacán de categoría 5, l'entós alcalde de Nueva Orleans Ray Nagin ordenó la primer evacuación obligatoria de la ciudá, calificando al Katrina como "una nube que munchos hemos largamente tarrecíu".[42] El gobiernu de la ciudá tamién entamó dellos "abellugos d'últimu recursu" pa ciudadanos que nun pudieren abandonar la ciudá, ente los cualos atopábase la Louisiana Superdome, onde s'allugó aproximao a 26 000 persones, a quien aprovieron con comida y agua mientres dellos díes desque'l furacán toco tierra.[43][Nota 2]

Florida

[editar | editar la fonte]

Munchos de los habitantes del sur de Florida nun yeren conscientes de la intensificación que viviera'l Katrina nun día (de nube tropical a furacán) cuando recaló en dicha zona cerca de la frontera de los condaos d'Miami-Dade y Broward, más concretamente ente les ciudaes d'Aventura (Miami-Dade) y Hallandale (Broward), el 25 d'agostu de 2005. Sicasí, les previsiones del Centru Nacional de Furacanes (CNH) yá alvirtieren de que'l Katrina intensificaríase antes de tocar tierra, y los avisos y alertes por furacanes emitiéronse 31 hores y media y 19 hores y media, respeutivamente, antes de la llegada del Katrina (solo llixeramente más tarde de los estragales fitos en 36 y 24 hores).[1]

El gobernador de Florida, Jeb Bush, declaró l'estáu d'emerxencia'l 25 d'agostu.[44] Abriéronse centros de refuxaos y cerráronse les escueles públiques en dellos condaos del sur del estáu. Tamién s'emitieron delles órdenes d'evacuación, la mayoría d'elles voluntaries, anque sí que foi obligatoria la evacuación de les cases vulnerables del condáu de Martín.[45]

Impautu

[editar | editar la fonte]
In Katrina's Wake - curtiumetraxe n'inglés de la NASA
Muertes per estáu
Alabama 2
Florida 14
Georgia 2
Louisiana 1577
Mississippi 238
Total 1833
Sumíos 135[46]

El 29 d'agostu, el Katrina provocó 53 distintes fiendes nos diques de Nueva Orleans, anubriendo'l 80 % de la ciudá. Un informe de xunu de 2007 realizáu pola Sociedá Estauxunidense d'Inxenieros Civiles indicó que dos terceres partes de los hinchentes teníen como causa los múltiples fallos de los murios de contención.[47] La nube tamién afaró les mariñes de Mississippi y Alabama, convirtiendo al Katrina nel desastre natural más destructivu y que provocó mayores daños económicos de la historia d'Estaos Xuníos, amás del más mortíferu dende'l furacán San Felipe II de 1928. El CNH envaloró nun principiu el total de daños causaos pol Katrina nunos 81,2 mil millones (2005 USD), anque finalmente la cifra terminaría devasando los cien millardos.[1][48]

El total de finaos (direutos ya indireutos) xube a 1833, principalmente de Louisiana (1577) y Mississippi (238).[49] Sicasí, 135 persones siguen consideraes como sumíos en Louisiana.[46]

La declaración federal de zona catastrófica estendióse sobre 233 000 km² de los Estaos Xuníos, una área equivalente al Reinu Xuníu. El furacán dexó a más d'un millón de persones de tres estados ensin lletricidá.[50] El 3 de setiembre de 2005, el secretariu de Seguridá Nacional, Michael Chertoff, describió les remortines del furacán Katrina como "probablemente la peor catástrofe o conxuntu de catástrofes" na historia d'Estaos Xuníos, refiriéndose tanto al propiu furacán como al hinchente de Nueva Orleans.[51] Inclusive en 2010, inda s'atropaben escombros en delles zones costeres.[52]

Sur de Florida y Cuba

[editar | editar la fonte]
Casa prefabricada destruyida pol furacán Katrina al so pasu por Davie (Florida).

El furacán Katrina tocó tierra per primer vegada'l 25 d'agostu de 2005 nel sur de Florida cuando yera inda un furacán de categoría 1 con vientos de 180 km/h. Hubo importantes precipitaciones en ciertes zones (n'Homestead pasar de los 350 mm)[1] y rexistróse una marexada ciclónica de 1,5 metros nel condáu de Monroe.[48] Más d'un millón de persones quedaron ensin lletricidá y el total de daños económicos en Florida envalorar n'ente unu o dos millardos de dólares, debiéndose na so mayor parte a hinchentes y árboles cayíos. En Florida rexistráronse catorce fallecimientos de resultes del furacán Katrina.[1]

La mayoría de los cayos de Florida viéronse afeutaos por vientos propios de nubes tropicales causaos pol Katrina cuando'l centru de la nube pasó al norte so, rexistrándose vientos huracanados en Dry Tortúes. Tamién hubo importantes precipitaciones nes islles, con 250 mm en Key West.[1] El 26 d'agostu, un tornáu F1 formar a partir d'ecos d'agua del Katrina y afectó a Marathon. El tornáu estropió un hangar del aeropuertu de Marathon y causó unos daños materiales envaloraos en cinco millones de dólares.[53]

A pesar de que'l furacán Katrina pasó abondo al norte de Cuba, el 29 d'agostu causó vientos propios de nube tropical y precipitaciones de más de 200 mm na parte occidental de la isla. Les llinies de teléfonu y d'lletricidá quedaron estropiaes y cerca de 8000 persones fueron sacupaes de la provincia de Pinar del Río. Acordies coles informaciones daes pola televisión cubana la ciudá costera de Batabanó quedó anubierta nun 90 %.[54]

Louisiana

[editar | editar la fonte]
Hinchentes en Venice (Louisiana).
El furacán Katrina recalando en Nueva Orleans.
Imaxe de Nueva Orleans anubierta.
Un guardacostes busca sobrevivientes en Nueva Orleans tres el pasu del Katrina.

El 29 d'agostu'l furacán Katrina recaló cerca de Buras con vientos de 205 km/h y como furacán de categoría 3. Sicasí, anque foi degradáu a esta categoría dos hores antes de tocar tierra, ye importante precisar que ye posible que'l sureste de Louisiana viérase afeutáu por rabaseres de vientu mesmes de furacanes de categoría 4. Anque la marexada ciclónica que se produció en Mississippi foi más importante, tamién tuvo llugar una bien significativa na mariña de Louisiana. L'altor d'esta nun se conoz con precisión, pero'l mareómetro de la parroquia de Plaquemines recoyó un escesu sobre'l nivel de la marea de 4,3 m y rexistróse una marexada ciclónica de 3 m en Grand Isle. El furacán Katrina tocó finalmente tierra cerca de la desaguada del ríu Pearl, pasando'l so güeyu ente la parroquia de St. Tammany y el condáu de Hancock (Mississippi), na mañana del 29 d'agostu.[1]

El furacán Katrina tamién descargó fuertes precipitaciones, de cuenta que se recoyeron 200-250 mm nel este de Louisiana, especialmente nel área de Slidell. En ciertes zones llegar a recoyer hasta 380 mm. Como resultáu d'estes precipitaciones, xubió'l nivel del llagu Pontchartrain, lo que provocó importantes hinchentes a lo llargo de la so vera septentrional qu'afectaron a les llocalidaes asitiaes ente Slidell y Mandeville. Delles pontes fueron destruyíos, incluyendo la ponte I-10 Twin Span, que xunía Slidell y Nueva Orleans.[1] Cuasi 900 000 habitantes de Louisiana quedar ensin lletricidá de resultes del Katrina.[55]

La marexada ciclónica causada pol Katrina anubrió delles parroquies bañaes pel llagu Pontchartrain: St. Tammany, Tangipahoa, St. John the Baptist y St. Charles. La de la parroquia de St. Tammany constó de dos partes. La primera producióse cuando aumentó'l nivel de llagu Pontchartrain, ente que la segunda tuvo llugar cuando pasó'l güeyu del Katrina. La marexada ciclónica nel este de la parroquia de St. Tammany envalorar nunos 4,9 m, ensin tener en cuenta nel efeutu de les foles.[1][56]

La parroquia de St. Bernard quedó tamién anubierta por cuenta de que la fuerte marexada ciclónica (de 5,4 m) devasó los diques de contención.[1] Acordies con el Departamentu de Vivienda y Desarrollu Urbanu d'Estaos Xuníos, nesta parroquia quedaron estropiaes el 81 % (20 229) de les cases. Na parroquia de St. Tammany la cifra foi del 70 % (48 792) y en Plaquemines del 80 % (7212).[57] Amás, l'efeutu combináu de los furacanes Katrina y Rita supunxo la destrucción de 562 km² de güelgues de Louisiana.[58]

Nueva Orleans

[editar | editar la fonte]

El furacán Katrina sometió a la ciudá de Nueva Orleans a vientos huracanados mientres hores. Anque los fallos nel sistema llétricu torgaron realizar midíes precises de la velocidá de los vientos na ciudá, sí que pudieron identificase como vientos propios de furacanes. A partir d'estos datos, el Centru Nacional de Furacanes concluyó que lo más probable yera que Nueva Orleans esperimentara vientos propios d'un furacán de categoría 1 o 2.[1]

La marexada ciclónica causada pol Katrina provocó 53 fiendes nel sistema de diques que protexía Nueva Orleans, según el fallu del dique de la canal 40 Arpent. Cuasi tolos diques de la ciudá quedaron sedaos tres el pasu del furacán xustu al este de les sos llendes. Na colindante parroquia de St. Bernard tamién se sedaron los diques del Mississippi River Gulf Outlet, lo que llevó a la anegación de gran parte del este de Nueva Orleans, de la parroquia de St. Bernard y de parte de la parroquia de Plaquemines. Les mayores fiendes producir nos diques de les canales de 17th Street y London Avenue, según nel Industrial Canal, lo que dexó aproximao al 80 % de la ciudá anubierta.[59][60][61]

La mayoría de les víes d'accesu y de salida de la ciudá sufrieron daños. La única carretera que dexaba abandonar la ciudá foi la Crescent City Connection, yá que grandes partes de la ponte I-10 Twin Span colapsaren y la calzada del llagu Pontchartrain namái podía ser utilizada pola policía, l'exércitu o pa tráficu d'emerxencia.[62] El 29 d'agostu informar de que la mayoría de los ventanales de la cara norte del Hyatt Regency New Orleans, que foi l'hotel que resultó más severamente estropiáu de la ciudá,[63] fueren arrincaes pol furacán Katrina y de qu'otros rascacielos tamién teníen importantes daños de carauterístiques similares.[64]

La Superdome, na que s'abellugara un importante númberu de persones que nun fueren sacupaes, quedó significativamente estropiada. Hubo peligru de desprendimientu de dos seiciones del techu y la capa impermeable de la cúpula fuera práuticamente arrancada.[65][66] L'Aeropuertu Internacional Louis Armstrong foi cerráu mientres la nube pero nun s'anubrió. El 30 d'agostu, abrir pa operaciones de rescate y d'ayuda humanitaria.[67] Los vuelos comerciales empezaron a operar de forma llindada a partir del 13 de setiembre y regularmente dende principios d'ochobre.[68]

El fallu de los diques en Nueva Orleans tamién provocó un importante númberu de muertes. Dellos sobrevivientes y sacupaos afirmaron ver cadabres tiraos peles cais de la ciudá o llexando nes zones inda anubiertes, cuantimás al este de la ciudá. L'avanzáu estáu de descomposición de munchos cuerpos, dalgunos de los cualos llevaben yá díes al sol o na agua cuando fueron recoyíos, enzancó la identificación de munchos de los finaos.[69]

Mississippi

[editar | editar la fonte]
La ponte ente Bay St. Louis y Pass Christian destruyíu tres el pasu del Katrina.
Daños en Long Beach (Mississippi).

El furacán Katrina causó daños masivos na so llegada a la mariña de Mississippi el 29 d'agostu, dexando 238 finaos, 67 sumíos y millardos de dólares en daños materiales: pontes, barcaces, botes, cais, cases y coches fueron abasnaos tierra adientro.[49] El Katrina travesó tol estáu, lo que llevó a que los 82 condaos de Mississippi fueren declaraos zones catastrófiques d'ayuda federal, 47 d'ellos tamién d'asistencia completa.[70]

Dempués de recalar de volao en Louisiana, el Katrina tocó tierra de forma definitiva cerca de la frontera interestatal y el güeyu del furacán pasó percima de les ciudaes de Bay St. Louis y Waveland como un furacán de categoría 3 con vientos de 195 km/h. El frente más agresivu del Katrina devasó la mariña del centru de Mississippi, onde dio llugar a una fuerte marexada ciclónica de 8,2 m, qu'enfusó 10 km tierra adientro en munches árees y hasta 20 km en badees y ríos; en delles zones, la marexada algamó a la Interestatal 10 a lo llargo de dellos quilómetros. Los vientos del Katrina causaron importantes daños en tol estáu, rexistrándose la rabasera más intensa (217 km/h) en Poplarville, nel condáu de Pearl River.[1]

La nube tamién supunxo fuertes precipitaciones, recoyéndose 200-250 mm nel suroeste de Mississippi y más de 100 mm nel restu del estáu. El Katrina dio llugar a once tornaos en Mississippi el 29 d'agostu, qu'afectaron tanto a la vexetación como a les llinies llétriques.[1]

Los vientos, les agües y la marexada ciclónica afararon les llocalidaes costeres. N'estimaciones preliminares calculóse que'l 90 % de les estructures asitiaes hasta a 1,6 km de la mariña quedaren dafechu destruyíes[71] y que les marexaes abasnaron a munches d'elles hasta 10 km tierra adientro.[48] Más de la metá de los trelce casinos del estáu, que yeren barcaces flotantes pa poder cumplir coles lleis del xuegu de Mississippi, fueron llevaes cientos de metros tierra adientro poles foles.[71] Los trés condaos costeros del estáu viéronse severamente afeutaos pola nube. La marexada aniciada pol Katrina foi la más estensa, según la más alta, rexistrada na historia de los Estaos Xuníos;[1] grandes zones, amás les más poblaes, de los condaos d'Hancock, Harrison y Jackson quedaron anubiertes de resultes de la marexada.[72]

Na ruta 90 al so pasu pola mariña de Mississippi, dos grandes pontes fueron dafechu destruyíos: la ponte de Bay St. Louis-Pass Christian y la ponte Biloxi-Ocean Springs. Tamién sufrió daños la ponte de la Interestatal 10 sobre l'estuariu del ríu Pascagoula.[73] Per otru llau, más de 900 000 habitantes de Mississippi quedar tres el pasu del Katrina ensin accesu a la rede llétrica.[55]

Sureste d'Estaos Xuníos

[editar | editar la fonte]

Anque'l furacán Katrina tocó tierra más escontra l'oeste, Alabama y el saliente de Florida viéronse tamién afeutaos por vientos propios de nube tropical, según por una marexada ciclónica de 3 a 5 metros na badea de Mobile, que'l so efeutu ver amplificáu amás poles fuertes foles. En Mobile (Alabama) rexistráronse vientos de 107 km/h y una marexada de 3,7 m, que causó importantes hinchentes. Barcos, plataformes petrolíferes, botes y navíos pesqueros fueron abasnaos tierra adientro. Coles mesmes, rexistráronse cuatro tornaos en Alabama.[1]

Delles embarcaciones arrastraes tierra adientro en Bayou La Batre.

El Katrina rompió los anclajes d'una plataforma petrolífera en construcción nel ríu Mobile, que llexó mientres dos quilómetros escontra'l norte antes de topetar cola ponte Cochrane, asitiáu na ciudá de Mobile, anque esti nun quedó estropiáu de resultes del choque. La isla Dauphin, hasta onde'l furacán abasnó una plataforma petrolera d'alta mar, sí que resultó severamente estropiada. Al igual qu'en Mississippi, la marexada causó una importante erosión nes sableres d'Alabama. Dos persones finaron n'accidentes de tráficu[1] y más de 600 000 quedar ensin lletricidá en dichu estáu tres el pasu del Katrina.[55]

En cuanto al saliente de Florida la marexada ciclónica foi de calibre normal (1,5 m) y na mariña occidental del centru de Florida hubo una pequeña marexada de 0,3-0,6 m. Na ciudá floridana de Pensacola el 29 d'agostu rexistraron vientos de 90 km/h. Estes rabaseres causaron daños a la vexetación y a ciertes estructures y hubo dellos pequeños hinchentes nel saliente de Florida. Confirmáronse dos muertes indireutes nel condáu de Walton de resultes d'un accidente de tráficu.[1] Nel saliente de Florida 77 000 persones quedar ensin accesu a la rede llétrica.[74]

El norte y el centru de Georgia viéronse afeutaos por importantes precipitaciones y fuertes vientos pola mor del furacán Katrina. Tamién por cuenta de la so llegada, formar en Georgia 20 tornaos, la mayor cifra rexistrada en Georgia pa un únicu día.[1] El más importante d'estos foi un tornáu F2 qu'afectó a los condaos d'Heard y Carroll. Esti tornáu dexó trés mancaos y un fináu, y de la mesma dexó delles cases estropiaes y destruyó delles granxes de pollos, matando a 140 000 pollos.[75] Los otros tornaos provocaron importantes daños tantu n'edificios como n'agricultura. Amás de la muerte causada pol tornáu de categoría F2, tamién se rexistró otra muerte en Georgia nun accidente de coche.[1] Unes 12 500 persones quedar ensin lletricidá en dichu estáu.[55]

Otros estaos y Canadá

[editar | editar la fonte]

El furacán Katrina foise debilitando conforme foi avanzando tierra adientro, pero llegar a rexistrar rabaseres de vientu mesmes de nube tropical hasta en Fort Campbell.[1] Los restos de la nube dexaron precipitaciones a lo llargo del este d'Estaos Xuníos, que descargaron más de 50 mm en dellos estaos.[76] Formáronse dellos tornaos por cuenta de la aición del Katrina, que causaron pequeños daños. En total, rexistráronse 62 tornaos n'ocho estados distintos.[48]

L'este d'Arkansas viose afeutáu por nidies precipitaciones al pasar el Katrina.[77] En Kentucky, una nube que pasara unos díes antes yá produxera ciertos hinchentes, polo que l'agua del Katrina empioró esta situación. De resultes d'estos hinchentes, el gobernador de Kentucky, Ernie Fletcher, declaró trés condaos zona catastrófica,[78] según l'estáu d'emerxencia a nivel estatal.[79] Los hinchentes tamién dieron llugar a un ciertu númberu d'evacuaciones en Virxinia Occidental y Ohio.[80][81] El Katrina tamién creó dificultaes nel suministru llétricu de Tennessee, especialmente en Memphis.[82]

Los restos que quedaron del Katrina fueron absorbíos por un frente fríu al so pasu por Pennsylvania. Esta nueva nube siguió escontra'l norte y afectó a Canadá el 31 d'agostu.[13][14] En Ontario rexistrar en delles zones precipitaciones de 100 mm y cayíes d'árboles. Diéronse hinchentes en delles zones d'Ontario y Quebec, anque la rexón más afeutada foi la Côte-Nord.[83] Per otru llau, cabo destacar tamién la situación vivida por otros estaos, que magar nun sufrieron de llenu la roxura del Katrina, sí carecieron les sos consecuencies: los estaos de Texas y Arkansas acoyeron nos díes posteriores a la catástrofe a 240 000 y 60 000 persones respeutivamente. Munchos otros estaos tamién manifestaron darréu la so voluntá d'acoyer refuxaos.[84]

Remortines y consecuencies

[editar | editar la fonte]

Efeuto socioeconómicos

[editar | editar la fonte]
Furacanes más costosos d'Estaos Xuníos
El costu referir al total de daños materiales
Posición Furacán Temporada Daños
1 Katrina 2005 108 000 millones USD
2 Sandy 2012 30 000 millones USD
3 Ike 2008 29 500 millones USD
4 Andrew 1992 26 500 millones USD
5 Wilma 2005 20 600 millones USD
6 Irene 2011 19 000 millones USD
7 Iván 2004 18 800 millones USD
8 Charley 2004 15 100 millones USD
9 Rita 2005 12 000 millones USD
10 Frances 2004 9500 millones USD
Fonte: NOAA[85]

El furacán Katrina tuvo unes consecuencies económiques d'estraordinariu valumbu. L'Alministración Bush destinó primeramente pa la reconstrucción 105 000 millones de dólares, anque nun tuvo en cuenta pa esta cifra los costos derivaos del desabastecimiento de les gasolineres, de la destrucción de les autovíes de la mariña del Golfu o de la cayida de les esportaciones.[86] La suma de los daños materiales provocaos pol furacán y de los problemes derivaos de los mesmos llegaron a envalorar en 150 000 millones de dólares.[87] La crecedera del PIB cayó a un 1,8 % nel últimu trimestre de 2005 frente al 4,2 % rexistráu nel tercer trimestre de dichu añu. Otra manera, nel primer trimestre de 2006, el PIB creció a un ritmu de 5,6 % por cuenta de les aiciones de reconstrucción.[88]

El Katrina estropió o destruyó trenta plataformes petrolíferes y nueve refineríes.[48] Mientres los seis meses posteriores al pasu de los furacanes Katrina y Rita, quedó paralizada'l 24 % de les estraiciones de petroleu y el 18 % de les de gas.[89] El preciu del galón de gasolina xubió de manera esponencial: el preciu mediu del galón n'Estaos Xuníos superó los trés dólares[88] y, en delles zones, devasó los cinco dólares. Esta xubida nel preciu de los combustibles afectó de forma significativa a les compañíes aérees.[90] La industria maderero de Mississippi tamién se vio afeutada, yá que el Katrina afaró 5300 km² de montes, produciendo unes perdes totales envaloraes en cinco millardos de dólares.[91] L'actividá del puertu del sur de Louisiana y del puertu de Nueva Orleans, dos de los mayores puertos d'Estaos Xuníos, viose, de la mesma, amenorgada tres el pasu del furacán.[48]

Arriendes de tolos daños causaos pol Katrina destruyéronse, coles mesmes, decenes de miles de puestos de trabayu,[48] que llegaron a envalorase en 190 000 en Nueva Orleans (descensu del 30 % de la tasa d'emplegu), 214 000 en tol estáu de Louisiana (cayida del 12 %) y de 26 900 nel área metropolitana de Gulfport-Biloxi (amenorgamientu del 23 %). Esta perda de puestos de trabayu y la destrucción de miles de cases llevaron a los sos propietarios a dexar de pagar les cuotes de les sos hipoteques, lo que provocó l'aumentu de la tasa de morosidá.[88]

De resultes del pasu del furacán, más d'un millón de persones abandonaron la mariña del golfu y viéronse reasitiaes a lo llargo d'Estaos Xuníos, lo que dio llugar a la mayor diáspora de la historia de dichu país.[92] Chicago aumentó la so población en 6000 persones, la mayor cifra de les ciudaes non sureñes.[93] Escontra finales de xineru de 2006, namái vivíen en Nueva Orleans alredor de 200 000 persones, menos de la metá de la población de la ciudá antes del pasu del furacán.[94] El 1 de xunetu de 2006, cuando la Oficina del Censu d'Estaos Xuníos calculó una nueva estimación de población, l'estáu de Louisiana amosó una perda de 219 563 persones (-4,87 %).[95] Amás, delles compañíes de seguros dexaron d'asegurar o aumentaron les cuotes a los propietarios de cases na zona dau les importantes indemnizaciones que tuvieron qu'encarar diches empreses de resultes de los furacanes Katrina y Rita.[96]

Efeutos medioambientales

[editar | editar la fonte]
Mayores derrames de petroleu causaos pol Katrina
Derrames de más de 50 000 llitros[97]
Llugar del derrame Cantidá
(llitros)
Bass Enterprises (Cox Bay) 14 300 000
Shell (Pilottown) 4 000 000
Chevron (Empire) 3 750 000
Murphy Oil (Meraux and Chalmette) 3 100 000
Bass Enterprises (Pointe à l'Hache) 1 750 000
Chevron (Port Fourchon) 200 000
Venice Energy Services (Venice) 95 000
Shell Pipeline Oil (Nairn) 50 900

El furacán Katrina tamién tuvo un importante impautu nel mediu ambiente. La marexada ciclónica derivada del mesmu causó una importante erosión nes sableres, afarando ciertes árees costeres. La isla Dauphin, asitiada a unos 150 km al este del puntu onde'l furacán tocó tierra, vio como'l desplazamientu del sable provocáu pol Katrina fizo que la islla enfusar nel senu de Mississippi, averándose a tierra.[98] La marexada ciclónica y les foles tamién afararon les islles Chandeleur, que yá s'habíen vistu afeutaes pol furacán Iván l'añu anterior.[99] El Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos envaloró que 560 km² de tierra pasaron a ser mar tres los furacanes Katrina y Rita.[100]

Les islles Chandeleur antes (esquierda) y dempués (derecha) del pasu del Katrina.

Les tierres que fueron afaraes conformaben un ecosistema qu'allugaba numberosos mamíferos marinos, pelícanos pardos, tortúes y distintos tipos de pexes, según numberoses especies migratories como'l porrón de cabeza colorada. Per otru llau, el 20 % de les marismas de la zona quedaron permanentemente somorguiaes tres el pasu del Katrina.[91]

L'aición del Katrina forzó a cerrar dieciséis abellugos nacionales de vida montesa. L'abellugu Breton perdió la metá de la so superficie a raigañu del furacán. D'esta miente, el Katrina afectó a hábitats de tortúes marines, grullas canadienses, carpinteros de cresta colorada y mures de pates blanques.[101]

El furacán provocó arrames de petroleu en 44 instalaciones a lo llargo del sureste de Louisiana, lo que se tradució en 26 millones de llitros de petroleu arramaos. Ente que la mayoría de los derrames fueron controlaos nel llugar del arramáu, hubo dalgunos qu'enfusaron nos ecosistemes y la ciudá de Meraux (Louisiana) quedó anubierta por un amiestu d'agua y crudu. Al contrariu que col furacán Iván, nun se rexistraron de manera oficial derrames de petroleu n'instalaciones n'alta mar.[97]

Como parte de los trabayos de reconstrucción, les agües qu'anubríen Nueva Orleans fueron bombiaes escontra'l llagu Pontchartrain, procesu que precisó 43 díes pa completase.[48] Estes agües yeren un amiestu d'agües residuales, bacteries, metales pesaos, pesticides, sustancies tóxiques y crudu, qu'espertó medranes per parte de la comunidá científica d'una muerte masiva de peces.[91]

Saqueos y violencia

[editar | editar la fonte]
Soldaos patrullando les cais de Nueva Orleans.

Enchíos pola cayida de los sistemes de tresporte y comunicación, según en términos numbéricos, los oficiales de policía pudieron faer pocu por evitar los crímenes. Los saqueos yeren llevaos a cabu tantu por grupos armaos con violencia en busca de productos non básicos, como por sobrevivientes que namái buscaben agua y comida.[102]

"Los saqueos tán fora de control. El barriu francés foi atacáu", declaró la conceyal de Nueva Orleans, Jackie Clarkson. "Tán usándose cuerpos de policía exhaustos pa controlar los saqueos cuando tendríen d'usase pa operaciones de busca y rescate de xente qu'inda s'abelluga nos teyaos de les cases."[Nota 3][103]

Dalgunes de les primeres informaciones qu'apuntaben a un xigantescu caos, especialmente na Superdome, fueron más tarde calificaes de desaxeraciones o rumores. La Superdome ye'l meyor exemplu: nos primeros díes posteriores al pasu del Katrina, falar de que nel interior del estadiu taben produciéndose decenes d'asesinatos, violaciones, revueltes y enfermedaes. Sicasí, finalmente, d'un total de 25 000 persones que s'abellugaron so la cúpula, confirmáronse dos violaciones y seis muertes (cuatro d'elles muertes naturales, amás d'un suicidiu) frente a los cientos de finaos qu'esperaba atopar el gobiernu.[102][104]

La Guardia Nacional de los Estaos Xuníos llegó a esplegar hasta 58 000 efeutivos.[105] La gobernadora de Louisiana esclarió qu'esperaba que la so presencia acabara colos saqueos: "tienen M16 y tán preparaos y cargaos. Estes tropes saben cómo disparar y matar y espero que lo faigan."Error de cita: Falta </ref> pa la etiqueta <ref> El congresista William J. Jefferson declaró a ABC News: "hubo tiroteos, hubo ataques d'arma blanca. Pero sobre la primer selmana de setiembre, la llei y l'orde fueron gradualmente restauraos na ciudá [de Nueva Orleans]."[Nota 4][106] Tamién se realizaron numberosos arrestos, lo que llevó a la construcción d'una cárcel temporal na estación de tren de Nueva Orleans.[107]

Les distintes zones qu'acoyeron abellugaos tamién vivieron problemes d'orde, yá que la metá d'ellos cuntaba con antecedentes.[108] Esto dexóse notar especialmente en ciudaes como Houston, onde la tasa d'homicidios de setiembre de 2005 a febreru de 2006 creció nun 28 %; de los 170 homicidios rexistraos en dichu periodu, en 29 d'ellos había habitantes de Louisiana implicaos.[109]

El presidente Bush comparez xunto col secretariu de Defensa. Donald Rumsfeld, la secretaria de Trabayu Elaine Chao y el secretariu de Salú y Servicios Sociales Mike Leavitt mientres una conferencia de prensa na Casa Blanca tres la devastación causada pol furacán Katrina na mariña del golfu.

Respuesta gubernamental

[editar | editar la fonte]

Nos Estaos Xuníos y acordies con lo establecío nel National Response Plan, la repuesta y la planificación en casu de catástrofe ye principalmente responsabilidá de los gobiernos llocales. Cuando estos escosaren los sos recursos, pueden solicitar una ayuda específica adicional a los estaos vecinos y, a lo postrero al gobiernu federal. D'esta manera, esti procesu pasa primero pol condáu, dempués pol estáu y finalmente llega al gobierno federal. Munchos de los problemes causaos pol Katrina tuvieron como desencadenante la desaparente planificación llevada a cabu por toos estos niveles. Coles mesmes, tamién xugó un papel esencial nel periodu post-Katrina l'Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies (FEMA).[110]

De les 60 000 persones que quedaron atrapaes en Nueva Orleans, la Guardia Nacional rescató a más de 33 500.[111] El Senáu de los Estaos Xuníos reconoció'l llabor d'esti cuerpu[112] y les Fuercies Armaes de los Estaos Xuníos recibieron la President Unit Citation.[113] El Comandu Norte d'Estaos Xuníos punxo en marcha la Fuercia Operacional Conxunta Katrina, estableciendo la so base en Camp Shelby (Mississippi) pa esplegase a partir del 31 d'agostu y col teniente xeneral del exércitu de los Estaos Xuníos Russel L. Honoré como comandante.[114]

Michael Chertoff, secretariu del departamentu de Seguridá Nacional, decidió asumir oficialmente les operaciones federal, estatal y local el 30 d'agostu de 2005, en virtú del National Response Plan.[110] A principios de setiembre, el Congresu autorizó una ayudái total pa les víctimes de 62,3 millardos de dólares.[115] Amás, el presidente Bush cuntó cola ayuda de los expresidentes Bill Clinton y George H. W. Bush pa recaldar donaciones,[116] como yá lo fixeron dempués del terremotu y maremotu del océanu Índicu de 2004.[117] Tamién s'ordenar que les banderes americanes ondearan a mediu estil dende'l 4 al 20 de setiembre de 2005 n'alcordanza de les víctimes.[118]

La FEMA procuró agospiamientu temporal (ayudes pal arriendu, tráilers, etc.) a 700 000 movíos pol Katrina. Sicasí, namái un quintu de los pidimientos de tráilers na parroquia d'Orleans fueron atendíes, lo que causó serios problemes de habitabilidad na ciudá.[119] Per otru llau, la FEMA tamién asumió los gastos d'agospéu n'hoteles de 12 000 families hasta'l 7 de febreru de 2006, quien a partir d'entós tuvieron que pidir ayudes de tipu federal, pero nun cuntaron cola asistencia direuta de la FEMA.[120] En 2010, cinco años dempués del pasu del furacán, inda 260 families vivíen en tráilers proporcionaos pola FEMA en Louisiana y Mississippi.[121]

Fuercies de seguridá y axencies d'otres xurisdicciones d'Estaos Xuníos emprestaron asistencia a Louisiana y Nueva Orleans nes selmanes posteriores al desastre. Dalgunes d'estes axencies veníen de llugares tan alloñaos como California, Michigan, Nueva York o Washington.[122] Esta ayuda foi bien recibida poles autoridaes de Louisiana, onde ente les files de los sos cuerpos de seguridá taben viviéndose situaciones de galdidura y d'abandonu de los sos puestos de trabayu.[123]

Crítiques al gobiernu

[editar | editar la fonte]
El presidente Bush esamina les árees anubiertes dende'l Air Force One.

Les crítiques a l'actuación del gobierno frente al furacán Katrina consistieron primeramente na falta de lideralgu p'aunir esfuercios pa lluchar contra'l furacán y les sos remortines. Darréu, estes crítiques centrar na tardida reaición al hinchente de Nueva Orleans.[124] La crisis política foi de tal calibre que s'acuñó una nueva pallabra: Katrinagate, neoloxismu que aportó a unu de los candidatos a "pallabra del añu 2005".[125]

El presidente Bush atopar de vacaciones en Texas cuando'l furacán Katrina afectó al sureste d'Estaos Xuníos y nun tornó a Washington D. C. hasta dos díes depués de que'l furacán tocara tierra, lo que-y valió delles crítiques.[126] Nel so viaxe de vuelta a la capital, Bush sobrevoló nel Air Force One la zones afaraes de Louisiana y Mississippi. Nuna declaración so tres la catástrofe, declaró que "naide podría predicir el desastre". Sicasí, darréu, peneróse un videu que demostraba que'l presidente fuera alvertíu de que los diques de Nueva Orleans podríen trate superaos pola fuercia del Katrina.[127]

Fuertemente criticada foi l'actuación de l'Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies (FEMA) a la que s'acusó de responder a la catástrofe de forma lenta y pocu efeutiva.[128] Acordies coles lleis federales, el presidente Bush encargó al secretariu de Seguridá Nacional, Michael Chertoff, coordinar la respuesta federal a la catástrofe. Chertoff designó a Michael D. Brown, direutor de la FEMA, como oficial federal principal pa dirixir l'esplegue y coordinación de toles midíes de recuperación federales na rexón de la mariña del golfu. Brown afirmó que la gobernadora Blanco amosóse ronciega a los sos esfuercios, lo cual negó ésta más tarde.[129] Pocos díes más tarde, Brown foi destituyíu per Washington y sustituyíu pol vicealmirante Thad W. Allen como xefe de les operaciones d'ayuda.[130] Trés díes depués, Michael D. Brown dimitió como direutor de la FEMA.[131]

El 26 de setiembre de 2005, l'exdireutor de la FEMA, Michael Brown, testificó ante una subcomisión del Congresu d'Estaos Xuníos alrodiu de l'actuación de felicidá axencia. Mientres esta vista, el congresista Stephen Buyer preguntó por qué la declaración del estáu d'emerxencia emitida pol presidente Bush el 27 d'agostu nun incluyera les parroquies costeres d'Orleans, Jefferson y Plaquemines.[132][Nota 5][133] y Alabama.[134] Brown declaró qu'esto se debió a que la gobernadora Blanco nun incluyera eses parroquies nel so pidimientu d'ayuda inicial, una decisión qu'él atopó "sorprendente". Tres la vista, Blanco publicó una copia del pidimientu d'ayuda, que demostraba que riquiera asistencia pa "toles parroquies del sureste incluyendo la ciudá de Nueva Orleans", nomando amás específicamente catorce parroquies, ente elles les de Jefferson, Orleans y Plaquemines.[135]

En 2007, Brown declaró nuna conferencia ante un grupu d'estudiantes que la política xugara un importante papel en tomar de decisiones mientres la crisis del Katrina. Brown sostenía que dende la Casa Blanca quixo federalizase el casu de Louisiana (pa descargar la responsabilidá sobre la gobernadora Kathleen Blanco, que yera demócrata), pero non el de Mississippi (onde'l gobernador, Haley Barbour, yera republicanu). Blanco reaccionó rápido ante estes declaraciones y acusó de tal actitú a Karl Rove. La Casa Blanca respondió que tales afirmaciones yeren falses, pero darréu Brown reafitar no dicho.[136]

Mientres A Concert for Hurricane Relief, un conciertu benéficu emitíu por NBC, el raperu Kanye West salir del guión y criticó duramente l'actuación del gobiernu, llegando a dicir que "George Bush nun s'esmolez pola xente negra." Anque esti comentariu foi esaniciáu na emisión del conciertu na mariña oeste, sí que foi emitíu na mariña este, yá que ellí víase en direutu.[137] Bush calificó darréu a esta acusación de West como'l peor momentu de la so presidencia, sintiendo que foi inxustamente acusáu de racismu.[138] El reverendu Jesse Jackson tamién sostuvo que'l racismu xugó un papel esencial na lenta respuesta al desastre[139] y Andrew Young, exalcalde d'Atlanta y antiguu embaxador ante les Naciones Xuníes, afirmó nunes declaraciones que sí que podía haber daqué de verdá en tales acusaciones, pero que nun creía que'l factor racial fuera decisivu.[140]

Tamién hubo crítiques nel planu internacional. El vizprimer ministru del Reinu Xuníu, John Prescott, rellacionó'l calentamientu global col Katrina, criticando l'actitú estauxunidense ante'l protocolu de Kioto: "El tarrecible hinchente de Nueva Orleans avéranos a les esmoliciones de líderes de países como les Maldives, que les sos naciones tán en riesgu de sumir dafechu. Estaos Xuníos amosóse ronciegu frente al protocolu de Kioto, lo que consideró una equivocación."[Nota 6][141] El Diariu del Pueblu, periódicu oficial del Partíu Comunista de China, criticó la xestión de la crisis per parte del presidente Bush, calificando a la lenta reaición frente a la catástrofe como "desdexosu" y comparando a Nueva Orleans con Bagdag.[142]

Una encuesta d'ABC News publicada'l 12 de setiembre de 2005 amosaba que consideraben más culpables de la magnitú del desastre a los gobiernos estatal y local (75 %) que al gobiernu federal (67 %), siendo un 44 % quien consideraben que'l problema aniciara nel lideralgu de Bush.[143] Otra encuesta de CNN/USA Today/Gallup señalaba que nun esistía consensu en redol a quien yera'l responsable de los problemes asocedíos en Nueva Orleans una vegada hubo pasáu'l furacán: el 13 % achacar a Bush, el 18 % a les axencies federales, el 25 % a les autoridaes estatal y local y el 38 % consideraba que nun había responsable dalgunu.[144]

Al respective de la reaición del presidente Bush, la encuesta d'ACB News recoyía un 46 % d'aprobación frente a un 47 % de desaprobación. Estos porcentaxes sufríen grandes variaciones si estremar ente demócrates (17-71 %), independientes (44-48 %) y republicanos (74-22 %).[143]

Reaición internacional

[editar | editar la fonte]
Descarguen l'ayuda ufiertada por Alemaña y tresportada pola Luftwaffe.

Alredor de setenta países unviaron donaciones o otres ayudes. Ye de destacar que Cuba y Venezuela (dambos consideraos como países contrarios per Estaos Xuníos) fueron los primeros países n'ufiertar ayuda, comprometiendo más d'un millón de dólares, dellos hospitales móviles, plantes de depuración, comida, agua embotellada, 1100 médicos y 26,4 tonelaes de medicines, anque esta ayuda foi refugada pol gobiernu estauxunidense.[145][146][147] Kuwait comprometió la cantidá más grande (500 millones de dólares);[148] otres grandes donaciones fueron ufiertaes por Qatar y Emiratos Árabes Xuníos (100 millones cada unu),[149][150] Corea del Sur (30 millones),[151] Australia (7,6 millones),[150] la India, China (dambos 5 millones),[151] Taiwán (3 millones),[150] Nueva Zelanda (2 millones),[152] Paquistán (1,5 millones),[153] y Méxicu y Bangladex (un millón).[151]

El Gobiernu de Méxicu unvió 1 millón de dólares al traviés de la Cruz Roja Mexicana la cual recaldó'l millón adicional, amás con 200 tonelaes de comida que fueron llevaos en 5 aviones de la Fuercia Aérea Mexicana'l 1 de setiembre, la Base Kelly de la Fuercia Aérea (Kelly Air Force Base) en San Antonio, Texas recibió siquier a 196 miembros del exércitu, 14 camiones cisterna con agua, una unidá d'atención médica, 45 vehículos militares y más de 250 tonelaes de comida, agua embotellada y provisiones médiques.

El gobiernu d'Estaos Xuníos pidió ayuda a la Xunión Europea y a la OTAN. Otres organizaciones internacionales qu'ufiertaron el so sofitu fueron la Organización d'Estaos Americanos y la Organización de les Naciones Xuníes. Hai de solliñar tamién l'ayuda ufiertada per países como Sri Lanka, Tailandia, Indonesia o la India, que pocos meses antes habíense vistu afeutaos pol devastador maremotu d'avientu de 2004.[154]

En total ufiertáronse 854 millones de dólares, de los que namái s'usaron 40 (menos del 5 %). Amás, la mayor parte de l'ayuda ufiertada pelos distintos países nun resultó finalmente recoyida. Ello ye que Estaos Xuníos tornó 54 de les 77 ufiertes que recibió, incluyendo les de trés de los sos más cercanos aliaos: Reinu Xuníu, Canadá ya Israel.[155]

Reaición de les ONG

[editar | editar la fonte]

L'actuación de les ONG ante'l furacán Katrina, ente otros, demostró que tales instituciones xueguen un papel capital na recuperación de la zona afeutada. Sicasí, la esperiencia tamién demostró que pa maximizar la eficiencia del so cometíu tendríen d'atopase meyor integraes nel esquema de respuesta a la catástrofe, cosa que nun asocedía coles polítiques d'entós (Stafford Act).[156]

Les operaciones esplegaes pola Cruz Roja Americana fueron l'esfuerciu más grande que llevara a cabu hasta entós en tola so historia, superando a les esplegaes pal terremotu de San Francisco de 1906, la gripe español o los atentaos del 11 de setiembre de 2001. Primero que el furacán recalara na mariña, la Cruz Roja montó campamentos pa refuxaos na mariña del golfu y esplegó al so personal por que tuviera preparáu pa dar una respuesta rápida a los efeutos del Katrina. Darréu, los capítulos de la Cruz Roja nos distintos estaos fueron faciéndose cargu de refuxaos. Esta organización tamién collaboró nel periodu post-Katrina cola convención Bautista del Sur.[157] Tamién xugó un papel bien importante'l Amateur Radio Emergency Service, yá que coles comunicaciones convencionales cayíes, foi quien ayudó a coordinar a los distintos equipos de rescate y recuperación.[158]

Al añu de la catástrofe, Oxfam acusó al gobiernu d'Estaos Xuníos d'abandonar a los damnificados del Katrina ya incumplir les sos promeses, cuantimás nes temes rellacionaes cola vivienda.[159]

Medios de comunicación

[editar | editar la fonte]
Periodistes del WTKR Channel 3 entrevisten al comandante Mark Fitzgerald xusto primero que tres buques partan dende Norfolk (Virxinia) escontra la mariña del golfu pa participar na recuperación de la zona.

El papel de los medios de comunicación a la de cubrir la catástrofe nun tuvo exentu de discutiniu. Acusar a la prensa de cayer nel amarrillismo, yá que se fixo ecu de noticies que más tarde fueron desmentíes y que daben la imaxe d'una Nueva Orleans sumida nun caos absolutu, especialmente nel casu de la Superdome. Per otru llau, tamién s'acusó a la prensa d'actuar con un marcáu calter racista, yá que nos pies de semeya de distintes fotografíes, ente que la xente blanco buscaba cebera, la xente negro escalaba tiendes.[160]

El Katrina tamién provocó que'l periodismu al traviés d'Internet va cobrar un mayor protagonismu. La web NOLA.com, afiliada a The Times-Picayune (periódicu publicáu en Nueva Orleans), recibió en 2006 el premiu Pulitzer na seición de Noticies d'última hora y na de Serviciu Públicu, compartiéndolo nesti postreru estremáu col Sun Herald de Biloxi.[161][162] La publicación del Times-Picayune llevar a cabu mientres díes de forma esclusiva al traviés de NOLA.com, una y bones los periódicos en papel nun podíen ser impresos nin distribuyíos. El protagonismu d'esta páxina anicia en qu'al empar de cubrir una función informativa, tamién tuvo un importante papel nos llabores de rescate, una y bones les víctimes de la catástrofe faíen llegar por SMS el so allugamientu a los sos familiares y estos ciscaben auxiliu a los servicios de rescate al traviés de comentarios en felicidá páxina web.[163] Foi precisamente en 2006 cuando decidió abrir al periodismu al traviés d'Internet toles posibles categoríes de los premios Pulitzer, dada la so creciente importancia.[164]

Ye tamién necesariu precisar que la devastación causada pol Katrina nun foi la única torga por que los medios de comunicación desenvolvieren afechiscamente'l so llabor: en cuanto l'exércitu estauxunidense tomó'l control de la ciudá, estableciéronse restricciones a los medios. El 9 de setiembre, el teniente xeneral Russel L. Honoré, comandante de la Fuercia Operacional Conxunta Katrina, anunció que los periodistes nun tendríen accesu a los esfuercios de recuperación de cadabres.[165] Ello ye que diversos periodistes tuvieron que trepar coles fuercies de seguridá, llegando a situaciones nes que s'amenació a los periodistes con armes de fueu.[166] Sicasí, la CNN presentó una demanda y consiguió qu'esta prohibición fuera llevantada provisionalmente. A otru día, el voceru Christian Y. deGraff confirmó que'l gobiernu nun impondría d'equí p'arriba nenguna prohibición al trabayu de los periodistes.[165] Sicasí, los equipos de los medios de comunicación siguieron enfrentándose a dificultaes por cuenta de la violencia esistente en Nueva Orleans aquellos díes, polo que munchos d'ellos viéronse obligaos a contratar seguridá privada.[166]

Analís del colapsu de los diques

[editar | editar la fonte]
Vista del güeyu del furacán Katrina.

Nos trabayos de reconstrucción de los diques de Nueva Orleans, poques selmanes dempués de la catástrofe, los investigadores yá apuntaron que'l colapsu de los diques de la ciudá habíase por cuenta de fallos de diseñu estructurales y non namái a la roxura de lo temporal. Esto encareció significativamente los trabayos pa devolver a Nueva Orleans a la normalidá.[167]

El 5 d'abril de 2006, el teniente xeneral Carl A. Strock, xefe d'inxenieros del Exércitu de los Estaos Xuníos, testificó ante'l subcomité d'Enerxía y Agua del Senáu: "Concluyimos agora qu'había problemes col diseñu estructural [de los diques]". Tamién declaró que'l Cuerpu d'Inxenieros del Exércitu nun foi consciente d'esto antes de l'apaición del Katrina. Sicasí, investigadores de la National Science Foundation desmintieron esto al sostener que nun estudiu de 1986 del propiu cuerpu afirmábase que'l diseñu de los diques podía derivar en problemes.[168]

Nun informe de xunu de 2007 realizáu pola Sociedá Estauxunidense d'Inxenieros Civiles analizáronse distintos factores que contribuyeren al colapsu de los diques de Nueva Orleans. Consideróse que'l riesgu de vivir na ciudá, que devasaba los estragales consideraos llendes, nun yera afechiscamente conocíu polos sos habitantes; que'l sistema de proteición frente a furacanes nun fuera afechiscamente diseñáu; que munchos de los diques nun cuntaben col abondu altor; que nenguna alministración fixo cargu de los diques y el so caltenimientu; y que'l modelu pal so financiamientu fallara.[47]

El Cuerpu d'Inxenieros del Exércitu de los Estaos Xuníos, que diseñó y construyó'l sistema de diques, en virtú de la Flood Control Act de 1965,[169] foi atopáu responsable del fallu de los diques y de los hinchentes en xineru de 2008.[5]

Reconstrucción

[editar | editar la fonte]

El furacán Katrina afaró la ciudá de Nueva Orleans y el so área metropolitana. La ciudá quedó anubierta nun 80 % y sufrió importantes daños materiales y económicos. El 30 % de los sos habitantes yá vivíen per debaxo del estragal de probeza,[170] pero'l pasu del Katrina amontó estos índices, que cinco años dempués inda nun volvieren a los niveles anteriores a la catástrofe pese al esfuerciu de reconstrucción.[171]

Al pie de los esfuercios pola rehabilitación de les viviendes, el principal esfuerciu pa la recuperación de Nueva Orleans centrar na reconstrucción de los diques, que empezó en 2006 y terminó en 2012 y que'l so costu final foi de 14,5 millardos de dólares d'Estaos Xuníos. Kevin G. Wagner, unu de los inxenieros responsables del proyeutu, declaró qu'anque se trataba d'una obra que de normal tardaría décades en llevase a cabu, los plazos encurtiárense por que la ciudá pudiera tar protexida.[172]

Esti nuevu sistema de diques da una proteición que fai frente a nubes del tipu "una cada cien años", que foi l'estándar autorizáu pol Congresu. Sicasí, diverses autoridaes de Nueva Orleans consideraben esta proteición insuficiente, una y bones la ciudá fixo frente a delles nubes más fuertes (de fechu el Katrina ye una nube del tipu "una de cada cuatrocientos años") y previóse qu'esto vaya n'aumentu pola mor del cambéu climáticu.[173] Tamién se criticó que la reconstrucción de los distintos barrios llevóse a cabu a dos velocidaes en función de la mayoría racial de cada barriu.[171]

Per otru llau, cinco años dempués del desastre, recuperárense'l 85 % de los emplegos qu'había antes del Katrina[171] y el turismu volviera convertir se nuna pilastra de la economía de la zona. Ello ye que mientres los trabayos de reconstrucción y gracies a ellos, la economía de la ciudá vivió una importante crecedera y la tasa de desemplegu atopar por debaxo de la media nacional.[174]

Retiru del nome

[editar | editar la fonte]
  • De resultes de los importantes daños económicos, materiales y personales dexaos a lo llargo de la mariña del golfu, el nome Katrina foi oficialmente retiráu de la nómina pola Organización Meteorolóxica Mundial a pidimientu del gobiernu d'Estaos Xuníos, de manera que nunca volverá ser usáu pa designar un furacán del Atlánticu norte. Katia foi'l nome escoyíu pa reemplazalo en la llista III de dicha nómina, que s'usaría per primer vegada en 2011.[175]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Notes

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Traducción del inglés: "I do not think anyone can tell you with confidence right now whether the levees will be topped or not, but that's obviously a very, very great concern".
  2. ↑ Diary From the Dome son unes memories escrites en 2008 por un turista que s'abellugó na Superdome mientres el pasu del Katrina y el colapsu de los diques. Nelles ufiértase una visión de les condiciones que se vivieron dientro del estadiu, según una crítica al cubrimientu realizáu pelos medios de comunicación del desastre.
  3. ↑ Traducción del inglés: "The looting is out of control. The French Quarter has been attacked." "We're using exhausted, scarce police to control looting when they should be used for search and rescue while we still have people on rooftops."
  4. ↑ Traducción del inglés: "There was shooting going on. There was sniping going on. Over the first week of September, law and order were gradually restored to the city."
  5. ↑ Ello ye que la declaración nun incluyía nenguna de les parroquies costeres de Louisiana, ente que los condaos costeros sí que fueron incluyíos nes declaraciones de Mississippi.
  6. ↑ Traducción del inglés: "The horrific flood of New Orleans brings home to us the concern of leaders of countries like the Maldives, whose nations are at risk of disappearing completely. There has been resistance by the US government to Kyoto - which I believe is wrong."

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 Knabb, Richard D.; Rhome, Jamie R.; Brown, Daniel P. (20 d'avientu de 2005; publicáu'l 10 d'agostu de 2006). «Tropical Cyclone Report: Hurricane Katrina: 23–30 August 2005» (inglés). Centru Nacional de Furacanes. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  2. ↑ «Preliminary Report for Hurricane Andrew» (inglés). Centru Nacional de Furacanes. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  3. ↑ Swenson, Dan D.; Marshall, Bob (14 de mayu de 2005). «Flash Flood: Hurricane Katrina's Inundation of New Orleans, August 29, 2005» (inglés). Times-Picayune. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  4. ↑ «Letter from Ray Seed, Professor of Civil and Environmental Engineering to the President, American Society of Civil Engineers» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  5. ↑ 5,0 5,1 Nossiter, Adam (1 de febreru de 2008) (n'inglés). In Court Ruling on Floods, More Pain for New Orleans. New York Times. http://www.nytimes.com/2008/02/01/us/01corps.html?_r=2&ref=us. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012. 
  6. ↑ Congresu d'Estaos Xuníos (19 de febreru de 2006). escritu en Washington D. C. (n'inglés). A Failure of Initiative: Final Report of the Select Bipartisan Committee to Investigate the Preparation for and Response to Hurricane Katrina. Government Printing Office.  p. 70. http://www.gpoaccess.gov/katrinareport/fullreport.pdf. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012. 
  7. ↑ Rosenthal, Sandy (11 d'ochobre de 2011). «Insistent Appeals to Evacuate Did Not Warn That the Levees Could Break» (n'inglés). Huffington Post. http://www.huffingtonpost.com/sandy-rosenthal/katrina-levees-warning_b_1001777.html. 
  8. ↑ Stewart, Stacy (23 d'agostu de 2005). «Tropical Depression Twelve, Discussion Non. 1, 5:00 p.m. EDT» (inglés). Centru Nacional de Furacanes. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  9. ↑ Knabb, Richard (27 d'agostu de 2005). «Hurricane Katrina Advisory Non. 16, 5:00 a.m. EDT» (inglés). Centru Nacional de Furacanes. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  10. ↑ Pasch, Richard (28 d'agostu de 2005). «Hurricane Katrina Intermediate Advisory Non. 23a, 1:00 p.m. CDT» (inglés). Centru Nacional de Furacanes. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  11. ↑ Leben, Robert; Born, George; Scott, Jim (15 de setiembre de 2005). «CU-Boulder Researchers Chart Katrina's Growth In Gulf Of Mexico». Universidá de Colorado en Boulder. Archiváu dende l'orixinal, el 1 de marzu de 2009. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  12. ↑ Avila, Lixion (30 d'agostu de 2005). «Tropical Depression Katrina Advisory Non. 31, 10 a.m. CDT» (inglés). Centru Nacional de Furacanes. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Public Advisory 37 for the Remnants of Katrina, 11 p.m. EDT» (inglés). Centru de Previsión Hidrometeorológica (31 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  14. ↑ 14,0 14,1 «Post-Tropical Storm Katrina Information Statement, 08:00 a.m. EDT». Centru Canadiense de Furacanes (31 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 16 de xunetu de 2006. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  15. ↑ Spann, James (26 d'agostu de 2005). «"Models Shifting West," "NHC Shifting Track To MS Coast" and "Late Katrina Thoughts" from the ABC33/40 Weather Blogue» (inglés). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  16. ↑ Stewart, Stacy (26 d'agostu de 2005). «Hurricane Katrina Discussion Non. 14, 5:00 pm EDT» (inglés). National Hurricane Center. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  17. ↑ Centru Nacional de Furacanes. «Hurricane Katrina Advisory Number 17, 10 a.m. CDT, August 27, 2005» (inglés). Alministración Nacional Oceánica y Atmosférica. Consultáu'l 13 d'agostu de 2011.
  18. ↑ Centru Nacional de Furacanes. «Hurricane Katrina Advisory Number 19, 10 p.m. CDT, August 27, 2005» (inglés). Alministración Nacional Oceánica y Atmosférica. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  19. ↑ «The U.S. Coast Guard & Hurricane Katrina - Historical Index» (inglés). Guardia Costera d'Estaos Xuníos. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  20. ↑ Amanda Ripley (23 d'ochobre de 2005). «Hurricane Katrina: How the Coast Guard Got it Right» (inglés). Time Magazine. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-21. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  21. ↑ Bruce Jones y David Callahan. «Leadership Talent Remaneces During Hurricane Katrina Aviation Rescue Operations» (inglés). Guardia Costera d'Estaos Xuníos. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  22. ↑ Stephen Barr (6 de setiembre de 2005). Coast Guard's Response to Katrina a Silver Lining in the Storm. Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/09/05/AR2005090501418.html. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012. 
  23. ↑ Bush, George W. (27 d'agostu de 2005). «Statement on Federal Emergency Assistance for Louisiana» (inglés). Casa Blanca. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  24. ↑ «Transcripts, tape show Bush, Brown warned on Katrina» (inglés). CNN.com (2 de marzu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  25. ↑ «"NWS bulletin"» (inglés). Serviciu Meteorolóxicu Nacional (28 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 3 d'abril de 2007. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  26. ↑ «Congressional Reports: S. Rpt. 109-322 - Hurricane Katrina: A Nation Still Unprepared» (inglés) páx. 235. Gpoaccess.gov. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  27. ↑ Congresu d'Estaos Xuníos (19 de febreru de 2006). escritu en Washington D. C. (n'inglés). A Failure of Initiative: Final Report of the Select Bipartisan Committee to Investigate the Preparation for and Response to Hurricane Katrina. Government Printing Office.  páxs. 60-61. http://www.gpoaccess.gov/katrinareport/fullreport.pdf. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012. 
  28. ↑ Louisiana Homeland Security and Emergency Preparedness. «Louisiana Citizen Awareness and Disaster Evacuation Guide» (inglés) páx. 2. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  29. ↑ «State Of Louisiana Emergency Operations Plan Supplement 1C» (Julio de 2000). Archiváu dende l'orixinal, el 9 de setiembre de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  30. ↑ Todd Litman (13 d'abril de 2006). «Lessons From Katrina and Rita: What Major Disasters Can Teach Transportation Planners» (inglés) páx. 5. Victoria Transport Policy Institute. Archiváu dende l'orixinal, el 25 de marzu de 2009. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  31. ↑ Salatheia Bryant y Cynthia Leonor Garza. «School bus comandeered by renegade refugees first to arrive at Astrodome» (inglés). Houston Chronicle. Archiváu dende l'orixinal, el 15 de xunetu de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  32. ↑ Lundy, Kay; Lundy, Karen; Janes, Sharyn (2009). Community Health Nursing: Caring for the Public's Health (n'inglés). Jones & Bartlett Learning, páx. 594. ISBN 978-0-7637-1786-5. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  33. ↑ Brown, Aaron (29 d'agostu de 2005). Hurricane Katrina Pummels Three States. CNN. http://transcripts.cnn.com/TRANSCRIPTS/0508/29/asb.01.html. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012. 
  34. ↑ Laska, Shirley. «What if Hurricane Ivan Had Not Missed New Orleans?» (inglés). Universidá de Colorado en Boulder. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  35. ↑ «Canadian National: The Making Of A Track Star» (inglés). BusinessWeek (16 d'ochobre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  36. ↑ «Service Alert: Hurricane Katrina Update - City of New Orleans, Crescent, Sunset Limited - Revised Service Information». Amtrak (1 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 22 de setiembre de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  37. ↑ «NRC continues to monitor nuclear plants affected by Hurricane Katrina» (inglés). Comisión Reguladora Nuclear d'Estaos Xuníos (30 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  38. ↑ «Hurricane Katrina Probabilities Report Number 15» (inglés). CNH (26 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  39. ↑ «Hurricane Katrina Probabilities Report Number 21» (inglés). CNH (28 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  40. ↑ «Hurricane Katrina makes landfall» (inglés). The New York Times (29 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  41. ↑ Drye, Willie (29 d'agostu de 2005). «Hurricane Katrina Pulls Its Punches in New Orleans» (inglés). National Geographic. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  42. ↑ «Katrina Heads for New Orleans» (inglés). Fox News/Associated Press (29 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 7 de febreru de 2006. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  43. ↑ «26,000 shelter at Superdome» (inglés). Times-Picayune (28 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 7 d setiembre de 2005. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  44. ↑ «Hurricane Katrina Timeline» (inglés). Institución Brookings. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  45. ↑ «Hurricane Katrina Situation Report Non. 3». Florida State Emergency Response Team (26 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  46. ↑ 46,0 46,1 «Reports of Missing and Deceased» (inglés). Louisiana Department of Health and Hospitals (2 d'agostu de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 24 de payares de 2010. Consultáu'l 23 d'agostu de 2012.
  47. ↑ 47,0 47,1 Andersen, Christine F. et al.. «The New Orleans Hurricane Protection System: What Went Wrong and Why» (inglés). Sociedá Estauxunidense d'Inxenieros Civiles: Hurricane Katrina External Review Panel. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunu de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 48,4 48,5 48,6 48,7 Departamentu de Comerciu d'Estaos Xuníos. «Hurricane Katrina Service Assessment Report» (inglés). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  49. ↑ 49,0 49,1 Beven II, John L., Lixion A Avila, Eric S. Blake, Daniel P. Brown, James L. Franklin, Richard D. Knabb, Richard J. Pasch, Famie R. Rhome, and Stacy R. Stewart (marzu de 2008). Sociedá Meteorolóxica Estauxunidense: Annual Summary: Atlantic Hurricane Season of 2005 (PDF) 136 (n'inglés), Monthly Weather Review, páx. 1131–1141. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  50. ↑ «Hurricane Katrina» (inglés). The New York Times (4 d'abril de 2012). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  51. ↑ «The Aftermath of Katrina: Transcript of CNN Live Saturday» (inglés). CNN (3 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  52. ↑ Clark, Lesley (27 de xunu de 2010) (n'inglés). Spill colors fabric of Gulf coastal life. The Sun News. http://www.thesunnews.com/2010/06/27/1555968/spill-colors-fabric-of-gulf-coastal.html. Consultáu'l 13 d'agostu de 2010. 
  53. ↑ «Marathon Tornáu Survey Report» (inglés). Serviciu Meteorolóxicu Nacional. Archiváu dende l'orixinal, el 2006-06-24. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  54. ↑ «Hurricane Katrina batters western Cuba» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de setiembre de 2005. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  55. ↑ 55,0 55,1 55,2 55,3 «Hurricane Katrina Situation Report#11» (inglés). Office of Electricity Delivery and Energy Reliability (OE), Departamentu d'Enerxía d'Estaos Xuníos (30 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  56. ↑ «FEMA: Louisiana Katrina Surde Inundation Map, January 2006» (inglés). Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  57. ↑ «Current Housing Unit Damage Estimates, Hurricanes Katrina, Rita, and Wilma» (inglés). Departamentu de Vivienda y Desarrollu Urbanu d'Estaos Xuníos (12 de febreru de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'avientu de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  58. ↑ Rosenzweig, C., G. Casassa, D.J. Karoly, A. Imeson, C. Liu, A. Menzel, S. Rawlins, T.L. Root, B. Seguin, P. Tryjanowski. «Assessment of observed changes and responses in natural and managed systems. Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability, Chapter 1 in Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, (M.L. Parry, O.F. Canziani, J.P. Palutikof, P.J. van der Linden and C.Y. Hanson, Eds.)» (inglés) páx. 92. Cambridge University Press. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-03-06. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  59. ↑ Murphy, Verity (4 d'ochobre de 2005). «Fixing New Orleans' thin grey line» (inglés). BBC News. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  60. ↑ Levin, Alan (1 de xunu de 2006). «Corps: Levees' design caused deadly failure» (inglés). USA Today. Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  61. ↑ «History of MRGO» (inglés). Cuerpu d'Inxenieros del Exércitu de los Estaos Xuníos. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-03-12. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  62. ↑ «Only way out of New Orleans is West» (inglés). Pulitzer Board (30 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 12 de febreru de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  63. ↑ Mowbray, Rebecca (30 d'agostu de 2005). «Evacuations to hotels come with own set of hazards» (inglés). Times-Picayune. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de setiembre de 2005. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  64. ↑ «Hurricane Damages Gulf Coast» (inglés). Trescripción de The NewsHour with Jim Lehrer. PBS (29 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  65. ↑ «New Orleans outlook bleak; 100 dead in Miss.» (inglés). USA Today (30 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  66. ↑ «Photo in the News: Hurricane Shreds Superdome Roof» (inglés). National Geographic (29 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  67. ↑ «New Orleans airport reopens for humanitarian flights» (inglés). The Associated Press (31 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de setiembre de 2005. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  68. ↑ «New Orleans airport reopens» (inglés). O-T San Diego. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  69. ↑ O'Neill, Ann (9 de setiembre de 2005). «Identifying victims a grueling task» (inglés). CNN. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  70. ↑ «FEMA-1604-DR, Mississippi Disaster Declaration as of 09/11/2005» (inglés). Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de setiembre de 2005. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  71. ↑ 71,0 71,1 «Mississippi Coast Areas Wiped Out» (inglés). CBS News (1 de setiembre de 2005). Consultáu'l 13 d'agostu de 2005.
  72. ↑ «Mississippi Hurricane Katrina Surde Inundation and Advisory Base Flood Elevation Map Panel Overview». Axencia Federal pa la Xestión d'Emergencia. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  73. ↑ Davis, Donald y Davis, Nohra. «Mississippi's Recovery» (inglés). Departamentu de Tresporte d'Estaos Xuníos. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  74. ↑ «Katrina at a Glance» (inglés) páx. 4A. Associated Press (31 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-10-01. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  75. ↑ Westbrook, Robby (29 d'agostu de 2005). «Katrina Spawns Tornadoes in Georgia» (inglés). Alministración Nacional Oceánica y Atmosférica. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de xunu de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  76. ↑ «Hurricane Katrina - Overview» (inglés). Alministración Nacional Oceánica y Atmosférica. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  77. ↑ «The impacts of Katrina» (inglés). Alministración Nacional Oceánica y Atmosférica. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  78. ↑ «Gov. Fletcher Declares Three Kentucky Counties Disaster Areas» (inglés). WKYT. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de mayu de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  79. ↑ «Fletcher asks federal government to declare state of emergency in Kentucky» (inglés) (7 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  80. ↑ «West Virginia Hurricane Katrina Evacuation» (inglés). Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  81. ↑ «Ohio Hurricane Katrina Evacuation» (inglés). Axencia Federal pa la Xestión d'Emerxencies. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  82. ↑ «Memphis is answering the call to help storm victims of Gulf Coast States» (inglés). Conceyu de Memphis. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  83. ↑ «Katrina: la Côte-Nord est isolée» (francés). Radio Canada (1 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  84. ↑ «Katrina refugees to be scattered across 28 states» (francés). CBC (5 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  85. ↑ Blake, Eric S; Landsea, Christopher W; Gibney, Ethan J; Centru de Datos Climáticos Nacional; Centru Nacional de Furacanes (10 d'agostu de 2011). The deadliest, costliest and most intense United States tropical cyclones from 1851 to 2010 (and other frequently requested hurricane facts). Alministración Nacional Oceánica y Atmosférica, páx. 47. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  86. ↑ St. Onge, Jeff; Epstein, Victor (1 d'abril de 2006). «Ex-chief says FEMA readiness even worse» (inglés). Boston.com. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  87. ↑ Burton, Mark L.; Hicks, Michael J. (setiembre de 2005). «Hurricane Katrina: Preliminary Estimates of Commercial and Public Sector Damages» (inglés). Universidá Marshall: Center for Business and Economic Research. Archiváu dende l'orixinal, el 2005-10-17. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  88. ↑ 88,0 88,1 88,2 «Katrina's Economic Impact: One Year Later» (inglés). ABC (25 d'agostu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  89. ↑ Fagó, Caryl; Winbush, Debra (22 de febreru de 2006). «Hurricane Katrina/Hurricane Rita Evacuation and Production Shut-in Statistics Report as of Wednesday, February 22, 2006» (inglés). U.S. Government Minerals Management Service. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  90. ↑ «Katrina aftershocks: Biz roundup» (inglés). CNN (2 de setiembre de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  91. ↑ 91,0 91,1 91,2 Sheikh, Pervaze A. (18 d'ochobre de 2005). «The Impact of Hurricane Katrina on Biological Resources» (inglés). Serviciu de Busca del Congresu d'Estaos Xuníos. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunu de 2008.
  92. ↑ Anthony Y. Ladd, John Marszalek y Duane A. Gill. «The Other Diaspora: New Orleans Student Evacuation Impacts and Responses Surrounding Hurricane Katrina» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-06-24. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  93. ↑ Mema Ayi (30 d'agostu de 2006). «Katrina evacuees at home in Chicago» (inglés). Chicago Defender. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'avientu de 2007. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  94. ↑ Greg Stone, Tim Grant y Nathaniel Weaver. «Rapid Population Estimate Project: January 28 – 29, 2006 Survey Report». Emergency Operations Center, City of New Orleans. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de setiembre de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  95. ↑ «Growth states: Arizona overtakes Nevada: Texas adds most people overall; Louisiana population tornes nearly 5%» (inglés). CNN (22 d'avientu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  96. ↑ «More Bad News Blows In From Katrina» (inglés). CBS (28 de mayu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  97. ↑ 97,0 97,1 Miguel Llanos (19 de setiembre de 2005). «44 oil spills found in southeast Louisiana» (inglés). MSNBC. MSNBC. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  98. ↑ Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos (14 de setiembre de 2005). «Daupin Island — Pre- and Post-Storm 3D Topography» (inglés). Hurricane Katrina Impact Studies. Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  99. ↑ Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos (14 de setiembre de 2005). «Before and After Photo Comparisons: Chandeleur Islands» (inglés). Hurricane Katrina Impact Studies. Serviciu Xeolóxicu de los Estaos Xuníos. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  100. ↑ «USGS Reports Latest Land Change Estimates for Louisiana Coast» (inglés). USGS National Wetlands Research Center (3 d'ochobre de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  101. ↑ Serviciu de Pesca y Vida Montesa de los Estaos Xuníos (9 de setiembre de 2005). «U.S. Fish and Wildlife Service Conducting Initial Damage Assessments to Wildlife and National Wildlife Refuges» (inglés). Serviciu de Pesca y Vida Montesa de los Estaos Xuníos. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  102. ↑ 102,0 102,1 Dwyer, Jim; Drew, Christopher (29 de setiembre de 2005). «Fear Exceeded Crime's Reality in New Orleans» (inglés). New York Times. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  103. ↑ «Governor: Evac Superdome, Rescue Centers» (inglés). Fox News (30 d'agostu de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  104. ↑ «Reports of anarchy at Superdome overstated» (inglés). Seattle Times (26 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  105. ↑ «Hurricane Katrina: National Guard's Finest Hour» (inglés). Guardia Nacional de los Estaos Xuníos (28 d'agostu de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  106. ↑ Tapper, Jake (13 de setiembre de 2005). «Amid Katrina Chaos, Congressman Used National Guard to Visit Home» (inglés). ABC News. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  107. ↑ «At the Train Station, New Orleans' Newest Jail is Open For Business» (inglés). KOMO-TV (6 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-19. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  108. ↑ «Half Katrina Refugees Have Records» (inglés). Fox News (22 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  109. ↑ «Louisiana Gangs That Fled Katrina Heighten Houston Murder Rate» (inglés). Bloomberg (3 de marzu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  110. ↑ 110,0 110,1 Gobierno de los Estaos Xuníos. «The Federal Response to Hurricane Katrina: lessons learned» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 31 de xineru de 2009. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  111. ↑ United States Government Accountability Office (xunetu de 2006). Coast Guard: Observations on the Preparation, Response, and Recovery Missions Related to Hurricane Katrina (PDF) (n'inglés). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  112. ↑ United States Congress (21 de setiembre de 2005). Senate Resolution 246: To express the sense of the Senate regarding the missions and performance of the United States Coast Guard in responding to Hurricane Katrina. (PDF) (n'inglés), Government Printing Office. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  113. ↑ «USCG Message Traffic: Award of the Presidential Unit Citation to the Coast Guard» (inglés). Guardia Costera d'Estaos Xuníos (25 de mayu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  114. ↑ «Joint Task Force Katrina Begins Setting up at Camp Shelby, Miss» (inglés). Association of the United States Army (31 d'agostu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'abril de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  115. ↑ Baker, Peter; Goldstein, Amy (9 de setiembre de 2005). «Congress Approves $51.8 Billion For Victims» (inglés). Washington Post. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  116. ↑ Bush, George W. (1 de setiembre de 2005). «President Asks Bush and Clinton to Assist in Hurricane Relief» (inglés). Serviciu de Prensa de la Casa Blanca. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  117. ↑ «Ex-presidents launch private aid effort» (inglés). CNN (4 de xineru de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  118. ↑ «Proclamation by the President: Honoring the Memory of the Victims of Hurricane Katrina» (inglés). Serviciu de Prensa de la Casa Blanca (4 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  119. ↑ «Hurricane Katrina Victims Return, But to What?» (inglés). Inter Press Service (1 de xunetu de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  120. ↑ Foster, Mary (13 de febreru de 2006). «Judge: FEMA Off Hook For Hotel Costs» (inglés). CBS News. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  121. ↑ Al Showers. «Hancock Co. woman struggles to get out of FEMA trailer» (inglés). WLOX Channel 13. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-28. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  122. ↑ «Katrina Aid Today Percancies» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  123. ↑ «Law Officers, Overwhelmed, Are Quitting the Force» (inglés). The New York Times (4 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  124. ↑ «"Katrinagate" fury spreads to US media» (inglés). Television New Zealand (7 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  125. ↑ Clark, Heather (6 de xineru de 2006). «Linguists Vote 'Truthiness' Word of 2005» (inglés). ABC News. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de marzu de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  126. ↑ Bumiller, Elisabeth (2 de setiembre de 2005). «Bush criticized over storm response» (inglés). The New York Times. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  127. ↑ «Videu shows Bush Katrina warning» (inglés). BBC (2 de marzu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  128. ↑ «Report: Criticism of FEMA's Katrina response deserved» (inglés). CNN (14 d'abril de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  129. ↑ «Ex-FEMA Chief Tells of Frustration and Chaos» (inglés). The New York Times (14 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  130. ↑ «Admiral takes over Katrina relief» (inglés). CNN (9 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  131. ↑ «Bush chooses new FEMA direutor» (inglés). NBC News (13 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  132. ↑ (n'inglés) Former FEMA Direutor Testifies Before Congress. nytimes.com. 27 de setiembre de 2005. http://www.nytimes.com/2005/09/27/national/nationalspecial/27text-brown.html?ei=5070&en=eda6637y28de37c1&ex=1188792000&pagewanted=all. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012. 
  133. ↑ Bush, George W. (28 d'agostu de 2005). «Statement on Federal Emergency Assistance for Mississippi» (inglés). Casa Blanca. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  134. ↑ Bush, George W. (28 d'agostu de 2005). «Statement on Federal Emergency Assistance for Alabama» (inglés). White House. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  135. ↑ Kathleen Blanco (28 d'agostu de 2005). «Governor Blanco asks President to Declare an Emergency for the State of Louisiana due to Hurricane Katrina» (inglés). Government of the State of Louisiana. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  136. ↑ Toosi, Nahal (20 de xineru de 2007). «Brown: Politics played role in Katrina» (inglés). The Associated Press. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  137. ↑ de Moraes, Llisa (3 de setiembre de 2005). «Kanye West's Torrent of Criticism, Live on NBC» (inglés). The Washington Post. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  138. ↑ Chapell, Bill (3 de payares de 2010). «Bush Says Kanye West's Attack Was Low Point Of His Presidency; West Agrees» (inglés). NPR. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  139. ↑ Giles, Nancy (4 d'ochobre de 2005). «What If They Were White?» (inglés). CBS News Sunday Morning. CBS News. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  140. ↑ Purdum, Todd S. (3 de setiembre de 2005). «Across U.S., Outrage at Response» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  141. ↑ «Prescott links global warming to Katrina» (inglés). The Guardian. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  142. ↑ . Agence France-Presse (8 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  143. ↑ 143,0 143,1 Langer, Gary (12 de setiembre de 2005). «Poll: Bush Not Taking Brunt of Katrina Criticism» (inglés). ABC News. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  144. ↑ «Poll: Most Americans believe New Orleans will never recover» (inglés). CNN (8 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  145. ↑ «Venezuela y Cuba ufierten ayuda a EE.XX. editorial=Al Jazeera» (inglés) (7 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 14 de xunu de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  146. ↑ «From abroad, offers of aid for Katrina victims» (inglés). People's Weekly World (10 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 1 de xunu de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  147. ↑ «France, Cuba, Venezuela among those offering aid» (inglés). USA Today (2 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  148. ↑ «OPEC Member Country Kuwait pledges US $500m aid package to USA, in wake of Hurricane Katrina» (inglés). OPEP (4 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  149. ↑ «Emirates Gave $100M in Aid for Katrina» (inglés). FOX News (23 de febreru de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  150. ↑ 150,0 150,1 150,2 «Qatar offers $100m to relief fund» (inglés). CNN (4 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  151. ↑ 151,0 151,1 151,2 «Asian nations offer U.S. assistance» (inglés). BBC News (7 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  152. ↑ Nota de prensa: Gobiernu de Nueva Zelanda (6 de setiembre de 2005). «Scoop: Further NZ assistance in wake of Hurricane Katrina» (inglés). Scoop.co.nz. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  153. ↑ «U.S. Grateful for Pakistan's Assistance for Hurricane Katrina Victims» (inglés). Embaxada d'Estaos Xuníos (8 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 22 d'avientu de 2007. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  154. ↑ «U.S. receives aid offers from around the world» (inglés). CNN (4 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  155. ↑ «Most Katrina Aid From Overseas Went Unclaimed» (inglés). The Washington Post (29 d'abril de 2007). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  156. ↑ Anita Chandra y Joie Acosta. «The role of nongovernmental Organizations in long-Term Human recovery after Disaster. Reflections From Louisiana Four Years after Hurricane Katrina» (inglés). Corporación RAND. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  157. ↑ «Statement by Joseph C. Becker, Senior Vice President for Response and Preparedness - American Red Cross» (inglés). Cruz Roja Americana. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-01-14. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  158. ↑ «Ham radiu operators to the rescue after Katrina» (inglés). NBC (6 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  159. ↑ «Oxfam América asegura que EE. XX. abandonó a los damnificados pol furacán 'Katrina'». El Mundo (25 d'agostu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  160. ↑ Samuel R. Sommers,Evan P. Apfelbaum, Kristin N. Dukes, Negin Toosi, y Elsie J. Wang. «Race and Media Coverage of Hurricane Katrina: Analysis, Implications, and Future Research Questions» (inglés). Universidá de Columbia. Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  161. ↑ «Breaking News Reporting» (inglés). Premiu Pulitzer. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de xunu de 2008. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  162. ↑ «Public Service» (inglés). Premiu Pulitzer. Archiváu dende l'orixinal, el 8 de xunetu de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  163. ↑ «NOLA.com blogues and forums help save lives after Katrina» (inglés). ojr.org (13 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  164. ↑ «Remarks at Pulitzer Prize luncheon» (inglés). Premiu Pulitzer. Archiváu dende l'orixinal, el 6 de xunetu de 2006. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  165. ↑ 165,0 165,1 «U.S. won't ban media from New Orleans searches» (inglés). CNN (11 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  166. ↑ 166,0 166,1 «Photojournalists Covering Katrina Fall Victim To Growing Violence, Chaos» (inglés). National Press Photographers Association (8 de setiembre de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'avientu de 2015. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  167. ↑ «Investigators Link Levee Failures to Design Flaws» (inglés). The Washington Post (24 d'ochobre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  168. ↑ «Corps chief admits to 'design failure'» (inglés). The Times-Picayune (6 d'abril de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 3 de setiembre de 2009. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  169. ↑ «An Autopsy of Katrina: Four Storms, Not Just One» (inglés). The New York Times (30 de mayu de 2006). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  170. ↑ «Katrina exposes New Orleans' deep poverty» (inglés). NBC (1 de setiembre de 2005). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  171. ↑ 171,0 171,1 171,2 «Nueva Orleans sigue cutida pol 'Katrina' cinco años dempués». El Periódico (30 d'agostu de 2010). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  172. ↑ «Nueva Orleans blindar con un dique de 215 quilómetros». El País (15 de xunu de 2012). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  173. ↑ «Vast Defenses Now Shielding New Orleans» (inglés). The New York Times (14 de xunu de 2012). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  174. ↑ «In New Orleans, Recovery Is Not Enough» (inglés). The New York Times (31 d'agostu de 2009). Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.
  175. ↑ «Dennis, Katrina, Rita, Stan, and Wilma "Retired" from List of Storm Names» (inglés). NOAA (6 d'abril de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-12-24. Consultáu'l 10 d'agostu de 2012.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]