La Cistérniga | |||
---|---|---|---|
| |||
Alministración | |||
País | España | ||
Autonomía | Castiella y Lleón | ||
Provincia | provincia de Valladolid | ||
Partíu xudicial | Valladolid | ||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de La Cistérniga (es) | Mariano Suárez Colomo | ||
Nome oficial | Cistérniga (es)[1] | ||
Códigu postal |
47193 | ||
Xeografía | |||
Coordenaes | 41°36′44″N 4°41′07″W / 41.6121°N 4.6852°O | ||
Superficie | 31.72 km² | ||
Altitú | 736 m | ||
Llenda con | Valladolid, Renedo de Esgueva, Tudela de Duero, Aldeamayor de San Martín y Laguna de Duero | ||
Demografía | |||
Población |
9182 hab. (2023) - 4569 homes (2019) - 4465 muyeres (2019) | ||
Porcentaxe | 1.77% de provincia de Valladolid | ||
Densidá | 289,47 hab/km² | ||
lacisterniga.es | |||
La Cistérniga ye un conceyu y nucleu urbanu que s'atopa allugáu na provincia de Valladolid, na Comunidá Autónoma de Castiella y Lleón, España. Nel censu del INE de 2013 tenía 8.578 habitantes. Anguaño atópase englobado dientro del Área metropolitana de Valladolid, por cuenta de la so escasa distancia cola capital vallisoletana. La so hestoria y demografía nun podría esplicase ensin la vecina ciudá de Valladolid, de la que dixebren escasos 5 quilómetros, yá que hasta 1851 La Cistérniga perteneció a la ciudá al ser considerada un arrabalde.
La Cistérniga atópase xeográficamente:
Noroeste: Valladolid | Norte: Valladolid y Renedo de Esgueva | Nordeste: Renedo de Esgueva |
Oeste: Valladolid y Laguna de Duero | Este: Tudela de Duero | |
Suroeste Boecillo y Laguna de Duero | Sur: Boecillo y Aldeamayor de San Martín | Sureste: Aldeamayor de San Martín |
Asitiar a escasos 5 quilómetros al este de la Capital, Valladolid, colindando col Polígonu de San Cristóbal y el Cuetu de San Cristóbal. Al llau de l'autovía A-11 y de la VA-30. El conceyu de La Cistérniga alluga'l nucleu de población, el Polígonu Industrial de "La Mora", l'antigua llocalidá de Fontes de Duero, según numberoses urbanizaciones de veranéu y finques.
La Cistérniga se engloba dientro de lo que se llama área metropolitana de Valladolid, conocida informalmente como'l Alfoz o El Gran Valladolid. Esta denominación, como tal, entá nun ta constituyida nin alministrativa nin llegalmente, sicasí presentáronse propuestes de dellos partíos políticos pa creala.[2]
A pesar d'entá nun tar constituyida, la Xunta de Castiella y Lleón[3] aprobó unes Directrices d'Ordenación del Territoriu de Valladolid y la so Redolada (DOTVAENT), esti documentu foi realizáu pol institutu urbanísticu de la Universidá de Valladolid. La población d'esti conxuntu de conceyos a los que pertenez la llocalidá de La Cistérniga, sería según los datos procedentes del Institutu Nacional d'Estadística (2010) de 416.534 habitantes.[4]
La delimitación d'esta área metropolitana va siendo asumida polos distintos conceyos incluyíos, como, por casu, pol consistoriu vallisoletano, nel so documentu Valladolid escontra'l 2016.
El 23 de xunu de 2011 tres les eleiciones, creóse l'Asociación de Municipio Valladolid Abiertu que'l so cometíu inicial ye "coordinar esfuercios y aprovechar recursos pa llograr el desenvolvimientu d'una población de más de 450.000 persones", construyir un verdaderu área metropolitana y crear comisiones onde se van encetar dellos asuntos; tresporte, tratamientu de basures, depuración y suministru d'agües, taxis o sobre la Policía Llocal. Asina, plantégase la posibilidá d'utilizar «mancomunadamente» los cuerpos municipales de seguridá.[5] Los conceyos que conformen, pel momento, l'asociación. Son Valladolid, Regueru, Boecillo, Cabezón, Cigales, La Cistérniga, Fuensaldaña, Llaguna, Renedo, Santovenia, Simancas, Tudela, Viana, Villanubla, Villanueva de Duero y Zaratán.
El clima de La Cistérniga ye mediterraneu, como la mayor parte de la península, pero eso sí, tien traces continentales una y bones la oscilación térmica d'iviernu a branu ye bien acusada. Los iviernos son llargos con temperatures baxes, son bien habituales les xelaes, y menos frecuentes les nevaes siendo xineru'l mes más fríu con una media de 2 °C, y los branos son calorosos pero curtios, con temperatures que pueden a superar los 35 °C en díes puntuales.
Les agües concentrar nos meses de marzu a mayu y de setiembre a payares.
Parámetros climáticos permediu de La Cistérniga | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
Temperatura máxima media (°C) | 8.3 | 11.4 | 15.0 | 16.3 | 20.5 | 25.9 | 30.4 | 29.8 | 25.7 | 18.8 | 12.6 | 8.8 | 18.6 |
Temperatura mínima media (°C) | 0.0 | 0.9 | 2.3 | 4.0 | 7.2 | 10.7 | 13.3 | 13.6 | 10.9 | 6.9 | 2.9 | 1.3 | 6.2 |
Precipitación total (mm) | 40 | 32 | 23 | Error d'espresión: Operador < inesperáu | |||||||||
Fonte: Axencia Estatal de Meterología (AEMet)[6] |
Los restos más antiguos alcontraos nel conceyu, atopar nel Cuetu de La Calderona, son pertenecientes a la Edá del Cobre y entamos de la de Bronce, anguaño atópense nel Muséu provincial.
Les tierres del conceyu atopáronse sometíes polos vacceos, un grupu celtíberu dende'l sieglu III e. C. hasta'l 220 e. C., fecha de conquista de les ciudaes vaccees por Aníbal.
La Cistérniga nun principiu surdió a entrambos llaos d'un tramu la Cañada Real de Soria, que formó parte d'un espaciu de l'antigua Calzada romana de Valladolid a Tudela de Duero, según del Camín de Ruedes de San Ildefonso, que xunía San Ildefonso (Segovia) con Valladolid.
La Cistérniga alluga nel so conceyu un tramu de la Canal del Duero, bien venceyáu a la llocalidá, yá que hasta ellí averábense los habitantes pa recoyer agua y llavar les sos ropes. Va tiempu per mediu de la plaza mayor pasaba un regueru afluente del Esgueva, onde los habitantes d'esta villa llavaben les ropes.
Duranto el Branu de 1454, el 18 de xunetu, los vecinos de la llocalidá asisten incrédulos al pasu d'Álvaro de Luna pela cai Mayor, camín de la muerte. Don Álvaro de Luna yera conducíu dende'l Castiellu de Portiellu a Valladolid pa morrer degolláu'l 20 de xunetu na Plaza Mayor. Xuan II roblo la so sentencia de muerte (padre de Sabela la Católica) por traición a la corona, anque en realidá, el tráxicu final foi auspiciado pola esposa del rei, Sabela de Portugal, medrosa del inmensu poder sobre'l so home.
El Rei Felipe II el 9 de xineru de 1596, concede a Valladolid el títulu de "Ciudá"; a partir d'esi momentu a La Cistérniga denominar "Arrabalde de la ciudá de Valladolid"
Yá nel Sieglu XVII, el 5 de marzu de 1601, Rodrigo Calderón, marqués de Sieteiglesias, secretariu del Duque de Lerma y secretariu de cámara de Felipe III, casóse con doña Inés de Vargas na antigua Ilesia de San Ildefonso en La Cistérniga, produciéndose una gran movición, una y bones la prometida negó dos veces el querer casase con Don Rodrigo Calderón nel altar.
Cuenta cola ilesia de San Ildefonso, rehabilitada en 2010, que data de 1603, d'estilu clásicu castellán con una sola nave cubierta de bóveda de cañón con lunetos y arcos fajones. Nel so interior alluga los altares del Cristu de les Batalles y del Cristu del Altar Mayor del Sieglu XVI y XVII respeutivamente. Pol so allugamientu, La Cistérniga foi mientres munchos sieglos portalgu de Castiella, onde s'abonaben los derechos de rodada, y polo que yera casi obligada una parada onde reponer fuercies pa siguir el camín.
La esplotación de viñeos yera considerable, siquier dende 1.600 hasta principios del 1.900, datu que se reflexa en reseñar d'arrendamientos y ventes de viñeos en La Cistérniga qu'apaecen nel Archivu de Valladolid. En 1788 empezó a destacar pola producción de productos cerámicos, texas y lladriyos. Na parte de les Eres, atopábase una llaguna d'onde sacaben la folla pa la fabricación de los productos de construcción, d'ende probablemente derive'l so nome.
En 1798 fúndase la cofradería de San Ildefonso según figura nel so llibru de cuentes.
El procesu d'emancipación de La Cistérniga de Valladolid duró dellos años pero remató en 1851, por esti motivu nel añu 2001 conmemoróse'l 150 aniversariu con dellos actos, festexos y actividaes. Nel intre del añu 1847 el Conceyu de La Cistérniga solicitó a les autoridaes la separación de Valladolid y la creación del so propiu conceyu. El Conceyu de Valladolid refuga una y otra vez los constantes pidimientos de segregación del so arrabalde y siguía nomando l'Alcalde Pedáneo, los Rexidores (Conceyales), y el Fiel de Fechos (Xuez de Paz). Pero La Cistérniga nun dexó de lluchar pol so noble causa y l'actitú de la so vecindá, afalada pola razón que-yos asistía, foi digna d'almiración en toa Castiella por llograr sensibilizar a la Reina d'España, Sabela II, por que diera una Real Orde por que La Cistérniga llograra la so demanda, esto ye: títulu de Villa, autoridaes, Conceyu, términu municipal y xurisdicción civil y criminal, lo que suponía la emancipación total y definitivo de Valladolid al constituyise como conceyu propiu.
Mientres la Guerra de la Independencia contra les tropes napoleóniques, Don Jerónimo Saornil Moraleja entamó una dura batalla contra los franceses, resultando ganador. Entamar contra comboyes napoleónicos y sirvióse, de puntos d'observación y abellugu, del cuetu de San Cristóbal, alto de les bodegues, del pandorial y de les yelseres. En poco tiempu facer col grau de coronel, amás Don Jerónimo Saornil participó na famosa victoria de la batalla d'Arapiles, de 1812. Coles mesmes los vecinos de La Cistérniga contribuyeron al suministru de les tropes españoles, con cántares de vinu.
En 1921 muerre'l cirrense Valeriano Orobón Fernández d'un disparu en Madrid, yera destacáu teóricu del anarcosindicalismo español y creador de la lletra en castellán del cantar A les barricaes.
Yá en tiempos más modernos, mientres la Guerra Civil Española en 1936, la Guardia Civil de Tudela de Duero impunxo nueva "comisión xestora" el 24 de xunetu de 1936, prindáronse los locales de la UXT, CNT y La Casa del Pueblu, coles sos pertenencies y papeles, pa poder empecipiar les xeres de "depuración". En plena Guerra civil Española funda la cofradería del Carmen, patrona de La Cistérniga, que da del 19 d'avientu de 1938,[7] según dellos documentos de la mesma cofradería.
El 16 de marzu de 1993 La Cistérniga despierta conmocionada, un centenar de tumbes del campusantu de La nuesa Virxe del Carmen presenta graves daños. La profanación nel Campu Santo obligó a treslladar dellos cadabres de féretros que fueron destruyíos pola aición vandálica.[8]
Nel añu 2000, la mañana del 17 de payares la banda terrorista GRAPO asesina en Madrid a Javier Sanz Morales,[9] nacíu en La Cistérniga y que tenía 24 años.[10]
Fontes de Duero ye una llocalidá anguaño abandonada que pertenez al conceyu de La Cistérniga. Dende la Edá Media esistió Fontes de Duero y foi un conceyu independiente, que tuvo muncha importancia mientres los sieglos XI, XII y XIII, llegando a tener el so propiu conceyu y partíu xudicial.
Cuenta a destacar con una ilesia y el Torrexón de Fontes de Duero.
La Cistérniga, La Cestérniga, La Cestiérniga, L'Aldea y Arrabalde de Valladolid, de toes estes maneres denominóse a esta población, según señálase nos diversos documentos escritos dende la Edá Media.
Lo más probable ye que'l nome actual de La Cistérniga derive de “Cisterna” (depósitu, xeneralmente soterrañu, onde se recueye agua. Barcal). Yá que pol so marcu xeográficu y les sos carauterístiques morfolóxiques d'este taríen d'acordies col significáu de “Cisterna”. La parte más baxa (sur) del pueblu y llana recueye les agües qu'arramen les planicies de los pandoriales, cuetos y fasteres d'éstos asitiaos al este absorbiendo parte de les agües. Nel pasáu foi una zona de muncho mugor.
Les actividaes económiques más destacables son la hostelería y restauración, cuntando con numberosos chigres, cafeteríes y 4 hoteles, a los cualos va añadise un quintu llueu. Tamién son de gran importancia nel conceyu les industries tresformadores de metales, mecániques según manufactureras, de servicios de tresporte y plataformes telefóniques. Munches d'estes industries y empreses atópense asitiaes nel Polígonu industrial de "La Mora", que ta siendo ampliáu al doble de la so superficie p'allugar más empreses.
Coles mesmes, foi bien importante en La Cistérniga el sector de la construcción mientres los últimos años, onde se llevantaron cientos de nueves viviendes por cuenta de la cercanía cola capital. Esti sector vive un retrocesu anguaño, con delles construcciones paraes.
Respectu al comerciu de la llocalidá, debíu al aumentu poblacional, abriéronse munches tiendes, sucursales bancaries, supermercaos... pa dar cobertoria a la nueva población.
Ante la meyora d'estos sectores el sector agropecuariu viose amenorgáu. Cuntando con 3.301 hectárees de Superficio Agrícola Utilizada (SAU).
La Cistérniga ta gobernada pol alcalde y los conceyales formando l'equipu de gobiernu llocal que componen la corporación municipal, y tien al so cargu l'alministración del conceyu. Los conceyales y alcalde son escoyíos cada cuatro años, por aciu sufraxu universal, polos mayores de 18 años. La sede del Conceyu ye la Casa Consistorial, edificación moderna (1995) ye obra del arquiteutu Luis de la Riva. Atópase presidiendo la Plaza Mayor, l'horariu ye de llunes a vienres de 9:00 a 14:00 hores.
Dende les primeres eleiciones democrátiques tres la dictadura franquista, gobernó'l Partíu Socialista Obreru Español (PSOE) con cinco mayoríes absolutes y dos mayoríes simples. Tando al mandu de la corporación municipal Fernando Peña Prieto dende 1979 a 2007, 28 años, siendo l'alcalde de la provincia qu'ostenta'l títulu de más tiempu al mandu de una corporación municipal.
Tres les eleiciones de 2007, aportaron al Gobiernu Llocal el Partíu Popular (PP) xunto con Candidatura Progresista de La Cistérniga (CPLC) nel conceyu, siendo Dionisio García Arranz cabeza de gobiernu llocal. Pel branu de 2009 el sofitu de CPLC al Partíu Popular con quien formaben el gobiernu municipal rompióse, entrando en negociaciones el PSOE y CPLC pa faer una moción de censura, que nun llega a bon fin, por disputa sobre la conceyalía d'urbanismu. Finalmente pel hibiernu de 2009 produzse la moción de censura, aportando de nuevu'l PSOE a la alcadía de La Cistérniga col sofitu de CPLC. Siendo nuevu alcalde Mariano Suarez Colomo, 1ª Teniente d'Alcalde, Mercedes Fernández García y 2º Teniente d'Alcalde, Segundu Álvarez Sanz.[11]
Nes eleiciones del 22 de mayu de 2011, el PSOE sacó 119 votos al Partíu Popular, alzándose cola victoria eleutoral. Per otru llau los eleutores dieron un castigu al grupu políticu Candidatura Progresista de La Cistérniga que pasó a nun tener representación nel conceyu. La tercer fuercia político correspondió a Partíu de Castiella y Lleón - Candidatura Independiente. Con estos resultaos Don Mariano Regidor Rubio foi escoyíu Alcalde na presente llexislatura.
Periodu de mandatu | Nome del Alcalde | Partíu políticu | ||
Periodu democráticu | ||||
1979 a 1983 | Fernando Peña Prieto | Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). | ||
1983 a 1987 | Fernando Peña Prieto | Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |
|align=center|1987 a 1991 || align=center|Fernando Peña Prieto || align=center|Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |- |align=center|1991 a 1995 || align=center|Fernando Peña Prieto || align=center|Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |- |align=center|1995 a 1999 || align=center|Fernando Peña Prieto || align=center|Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |- |align=center|1999 a 2003 || align=center|Fernando Peña Prieto || align=center|Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |- |align=center|2003 a 2007 || align=center|Fernando Peña Prieto || align=center|Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |- |align=center|2007 a 2009 || align=center|Dionisio García Arranz || align=center|Partíu Popular (PP). |- |align=center|2009 actualidá || align=center|Mariano Rexidor Rubio|| align=center|Partíu Socialista Obreru Español (PSOE). |- |}
Les resultancies de les eleiciones municipales de 22 de mayu de 2011 con 4.153 votos fueron:
Partíu Políticu | Númberu de votos | Porcentaxe | Conceyales |
---|---|---|---|
Partíu Socialista Obreru Español | 1.371 | 33´01% | 5 |
Partíu Popular | 1.252 | 30´15% | 4 |
Partíu de CyL - Candidatura Independiente |align="left"|553 | 13´32% | 2 | |
Izquierda Xunida - Los Verdes | 525 | 12´64% | 2 |
Candidatura Independiente de La Cistérniga | 240 | 5´78% | 0 |
El censu eleutoral foi de 6.181 con 151 votos en blancu y 61 votos nulos.
Resultaos de les eleiciones municipales de 2007 en La Cistérniga
Pirámide de población (2008)[12] | ||||
% | Homes | Edá | Muyeres | % |
0,7 | 85+ | 1,7 | ||
1,0 | 80-84 | 1,8 | ||
1,5 | 75-79 | 2,3 | ||
1,8 | 70-74 | 2,5 | ||
1,9 | 65-69 | 2,4 | ||
2,6 | 60-64 | 2,7 | ||
2,7 | 55-59 | 3,1 | ||
2,9 | 50-54 | 3,3 | ||
3,3 | 45-49 | 3,6 | ||
3,9 | 40-44 | 3,9 | ||
4,4 | 35-39 | 4,4 | ||
4,6 | 30-34 | 4,6 | ||
4,2 | 25-29 | 4,1 | ||
3 | 20-24 | 2,9 | ||
2,4 | 15-19 | 2,3 | ||
2,3 | 10-14 | 2,2 | ||
2,3 | 5-9 | 2,2 | ||
2,5 | 0-4 | 2,4 |
Anguaño según el Censu de 2013 que rexistra'l INE la llocalidá cunta con 8.578 habitantes, d'estos habitantes son 4.080 varones y 3.793 muyeres.[13]Les cifres demográfiques de la llocalidá viéronse bien amontaes pola absorción de población de la ciudá de Valladolid, produciéndose un gran boom a partir de 1997. En parte por cuenta de la bona comunicación y cercanía cola capital, y los precios más algamadizos de los inmuebles nel conceyu. Esti fenómenu diose n'otros conceyos del Área Metropolitana de Valladolid, como Zaratán, Laguna de Duero o Tudela de Duero. Tou ello provocó que'l 41% de la población de La Cistérniga tenga ente los 14 y los 30 años, ye dicir lo que se denomina población xuvenil, siendo de les tases más altes na provincia.
Gráfica d'evolución demográfica de Plantía:La Cistérniga ente 1857 y 2017 |
Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE. |
La población de La Cistérniga mientres tola so hestoria foi bien baxa, la referencia demográfica más antigua de la que se dispón data de tiempos de Don Rodrigo Calderón na que se cuntaron cuarenta vecinos nuna población que nun llegaba a la decena de cases. Nel censu de 1857 detállase que moraben 795 habitantes. Nun s'algamar los 1.000 habitantes hasta principios del sieglu XX. El motivu principal foi causáu por ser un arrabalde de la capital vallisoletana, hasta'l sieglu XIX nun algamar la so autonomía. Nun ye hasta mediaos de los 90 cuando'l númberu d'habitantes aumenta de forma bien acusada poles migraciones de población dende Valladolid.
A fecha de 2008, según l'INE, había censaos nel conceyu 7.620 habitantes y a 2009 algamó los 7.873 habitantes aumentando tan solo en 250 habitantes debíu al parón inmobiliariu. Anque s'envalora que'l númberu d'habitantes podía ser enforma mayor, yá que hai un gran númberu de nuevos vecinos procedentes de la ciudá de Valladolid ensin empadronar nel conceyu.
Evolución demográfica de La Cisterniga | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1857 | 1897 | 1900 | 1930 | 1950 | 1970 | 1982 | 1996 | 1998 | 2000 | 2006 | 2009 | 2013 | 2017 | ||||||
Población | 795[14] | 929[15] | 1.086 | 1.119 | 1.346 | 1.062 | 1.123 | 2.488 | 2.725 | 3.780 | 6.680 | 7.873 | 8578 | 8984 |
Fonte: pa los datos de 1900 a 2009, población de fechu según l'Institutu Nacional d'Estadística.
Nota: La cifra de 1996 ta referida a 1 de mayu y el restu a 1 de xineru.
La población inmigrante na llocalidá foi creciendo na última década hasta llegar a los 323 estranxeros.,[16] hasta presentar por nacionalidá estos grupos.[17]
Población estranxera por nacionalidá |-bgcolor=#efefef | País | Población | |
---|---|---|---|
Rumanía | 82 | ||
Bulgaria | 75 | ||
Portugal | 28 | ||
República Dominicana | 20 | ||
Marruecos | 20 | ||
China | 12 |
Fonte: pa los datos d'inmigración por nacionalidá, Padrón municipal 2009 Institutu Nacional d'Estadística.
El númberu d'emigrantes españoles con residencia en La Cistérniga ye de 34, según el PERE (Padrón d'Españoles Residentes nel Estranxeru) qu'ellabora'l INE a fecha de 1 de xineru de 2011. 17 varones y 17 muyeres.
El conceyu cunta dende l'añu 2009 con una Casa de la Cultura, onde s'alcuentren servicios de biblioteca-videoteca, zona wifi, sala d'esposiciones, salón d'actos y aules pa impartir cursos, bien sían d'idiomes, del proyeutu Aula Mentor[18] o diversos talleres.
Los últimos xueves de cada mes realiza'l "Café Lliterario" onde se fala d'obres lleíes por un grupu de llectura y comparten les sos impresiones mientres tomen un café.
Tien tamién una banda municipal de música que cumplió la so 10º Aniversariu nel añu 2010.
Cuenta amás una sala de teatru, llamada "La Nave", según un gran númberu d'asociaciones culturales.
Les sos fiestes patronales celébrense'l 16 de xunetu n'honor a la Virxe del Carmen y el 23 de xineru n'honor a San Ildefonso. P'anunciar les fiestes desenvuélvese un Concursu de Cartelos con ensundiosos premios económicos cada añu.
Pa les fiestes de “La nuesa Señora del Carmen” ellabórase un programa pola Comisión de Festexos que ta formada pol Conceyal de Festexos, dos miembros de les peñes que deseyen participar, y un téunicu del Conceyu. Esta Comisión encargar d'establecer y desenvolver los actos que se lleven a cabu mientres estos díes festivos.
Los Antroxos ye fiesta adoptada dende va pocos años, na que cabo destacar un gran desfile d'amarutes.
La llocalidá cunta con numberoses instalaciones deportives, el que más destaca ye'l polideportivu municipal "Félix Suárez Colomo", inauguráu en 2005 y que cunta con unes graes p'aforu de 600 persones. Esti polideportivu allugar na Avenida de les Yelseres e/n. Dispón de:
Otres instalaciones deportives coles que cunta La Cistérniga ye un frontón, pisicina municipal solo abierta pel branu y un campu de fútbol de yerba artificial.
Añalmente celébrase'l "Día de la Bici" que nel añu 2011 celebró la so XVI edición con 1630 participantes.
La Cistérniga cuenta con numberosos servicios pa la so creciente población, disponiendo de:
La finalidá d'esti Serviciu Municipal ye dinamizar l'actividá económica nel conceyu. Una de les sos funciones, ye la de favorecer l'espardimientu y l'estímulu de potenciales oportunidaes de creación d'actividá ente los paraos, promotores y empresarios. Tán recoyéndose curriculums de persones qu'en busca d'empléu, cola cuenta de si riquir los empresarios, facilita-yos los datos d'estes persones por que puedan incorporase d'una manera inmediata, por vivir dientro del conceyu.
La Cistérniga cuenta con un equipamientu sanitariu, que consiste nun Centru d'Asistencia d'Atención primaria, nel que se da un serviciu d'atención sanitaria a demanda, programada y urxente tantu na consulta como na casa del enfermu. Según procedimientos diagnósticos y terapéuticos, unviada a especialistes cuando tea indicáu y tramitaciones alministratives rellacionaes cola salú. (visáu de recetes, cita, trámites de tarxeta sanitaria, etc)
Los profesionales qu'atienden y asisten nel Centru d'Asistencia d'Atención primaria son médicos de familia, enfermeros, pediatras, trabayadores sociales y personal de sofitu alministrativu.[19] La citación a consulta ye telefónica de 8:30 a 12 de la mañana, o per internet col DNI electrónicu.[20]
El pueblu atópase comunicáu por aciu l'Autovía A-11 (Autovía del Duero), que crucia tol conceyu d'este a oeste. Coles mesmes atópase mui cerca y la nueva autovía de circunvalación VA-30 .
Hasta la llocalidá llega un carril bici dende la ciudá de Valladolid, que sale del Barriu de los Paxarucos. Una vegada dientro del nucleu, este trescurre por tramu non enllazaos pola antigua travesía de la carretera nacional y ensin uniformidá nos materiales del mesmu.
La llocalidá por aciu el pagu d'un canon añal cuenta con llinies de tresporte urbanu de Valladolid, xestionáu pola empresa Autobuses Urbanos de Valladolid S.A. (AUVASA) y qu'enllacen cola Plaza España en 30 minutos, percorriendo antes dalgunos Barrios de la capital. Les nueches de los Vienres, Sábados y anteriores a festivos funciona la llinia Uxu 5. Añadióse un serviciu especial de la llinia 13 que llega hasta'l Polígonu Industrial de la Mora a determinaes hores. Según una llinia Mañanera que sale de la llocalidá a les 06:55 de la mañana.
Información sobre les llinies de tresporte públicu a la capital:[21]
Llinies ordinaries:
Llinia | Trayecto | ---- | La Cistérniga - La Overuela | Llaborables: 60 minutos, sábados: 60 minutos, Festivos: 60 minutos | |
---|---|---|---|---|---|
Plaza España - La Cistérniga | Llaborables: 60 minutos, Sábados: 60 minutos, Festivos: 60 minutos |
Llinies Uxu
Llinia | Trayecto | ---- | La Cistérniga - Duque de la Victoria | Vienres, Sábados y víspores de festivos: A les 23h, 01h y 03h de la madrugada |
---|
Llinies mañaneres
Llinia | Trayeutu | ---- | La Cistérniga - Calle Duque de la Victoria, 5 | Llaborables: salida 6:55 dende l'orixe, Sábados: ensin serviciu, Festivos: ensin serviciu |
---|
Tarifes
Serviciu | ---- | Billete ordinariu | 1,40€ |
---|---|---|---|
Serviciu Uxu | 1,30€ | ||
Billetes Especiales "alcordaos" | 1,15€ | ||
BonoBús ordinariu (1 viaxes) | 0,70€ | ||
BonoBús nuevu (1 viaxe) | 0,44€ | ||
Tarxeta ensin contautu | 3,00€ |
Tolos precios inclúin IVA.
"Tarifes aprobaes pol Escelentísimu Conceyu de Valladolid el día 8 de payares de 2013 y la Comisión de Precios de la Xunta de Castiella y Lleón el día 19 d'avientu de 2013" (http://www.auvasa.es/atctarifas.asp).
Tamién llega hasta la llocalidá la llinia de tresporte interurbanu que comunica Tudela de Duero con Valladolid. Pa un futuru plantegóse dende'l conceyu de La Cistérniga, una llinia de tranvía de la llocalidá hasta la Plaza de la Circular.