Бернарда Берталучы

Бернарда Берталучы
Bernardo Bertolucci
Імя пры нараджэнні	Bernardo Bertolucci
Дата нараджэння	16 сакавіка 1941(1941-03-16)[1][2]^[…]
Месца нараджэння	Парма, правінцыя Парма, Эмілія-Раманья, Каралеўства Італія[3]
Дата смерці	22 лістапада 2018(2018-11-22)[4][5] (77 гадоў)
Месца смерці	Рым, Метрапольны горад Рым, Лацыа, Італія
Грамадзянства	Італія  Каралеўства Італія  Італія[6]
Бацька	Attilio Bertolucci^[d]
Жонка	Адрыяна Асці^[d], Maria Paola Maino^[d] і Clare Peploe^[d][7]
Адукацыя	Рымскі ўніверсітэт Ла Сапіенца
Прафесія	кінарэжысёр, драматург, паэт
Узнагароды	вялікі афіцэр ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай»^[d] (2 чэрвеня 1988) Sutherland Trophy^[d] (1970) National Society of Film Critics Award for Best Director^[d] (1971) Directors Guild of America Award for Outstanding Directing – Feature Film^[d] (1987) David di Donatello for Best Director^[d] (1988) David di Donatello for Best Film^[d] (1988) Прэмія «Сезар» за найлепшы замежны фільм (1988) Прэмія BAFTA за найлепшы фільм^[d] (1989) Ганаровы леапард^[d] (1997) European Film Academy Special Jury Award^[d] (1988) Прэмія еўрапейскай кінаакадэміі за прыжыццёвыя дасягненні (2012) зорка на галівудскай «Алеі славы» (19 лютага 2008) honorary doctorate from the University of Parma^[d] (16 снежня 2014)
IMDb	ID 0000934
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Берна́рда Берталу́чы (італ.: Bernardo Bertolucci; нар. 16 сакавіка 1940, Парма, Італія — 26 лістапада 2018) — італьянскі кінарэжысёр, сцэнарыст, вядомы і як паэт.

Біяграфічныя звесткі. Творчасць

Сын паэта Атыла Берталучы. Вывучаў італьянскую філалогію ў Рымскім універсітэце, здымаў аматарскія фільмы.

3 1961 працаваў у П. Пазаліні, уплыў якога адчувальны ў фільмах Б. Берталучы «Перад рэвалюцыяй», «Партнёр» (паводле аловесці Ф. Дастаеўскага «Двайнік»), дзе прагучала тэма маладзёжнага бунту, якая з горыччу і пачуццём страчаных ілюзій адгукнулася ў стужках «Стратэгія павука» (1970), «Апошняе танга ў Парыжы» (1972). Разнастайнасць праблематыкі і формы сведчыць пра пастаянныя творчыя пошукі рэжысёра. У фільмах «Канфарміст» (1970) і «Месяц» (1979) — ідэя ўлады цёмных, скрытых псіхалагічных комплексаў над асобай; «Дваццатае стагоддзе» (1976) і «Апошні імператар» (1987, прэмія «Оскар») — матыў супраціўлення чалавека ролі марыянеткі, якую яму навяэваюць.

Пасля трыўмфальнага поспеху фільмаў «Канфарміст» (1970) і «Апошняе танга ў Парыжы» (1972) працаваў па-за межамі Італіі, у тым ліку на будыйскім Усходзе, называў сябе «скептычным будыстам-аматарам».^[8]

Свой апошні фільм Бернарда Берталучы выпусціў у 2012 годзе, карціна называлася «Ты і я». Памёр у Рыме пасля доўгай хваробы. Газета La Repubblica назвала смерць Бернарда Берталучы сыходам «апошняга вялікага маэстра XX стагоддзя»^[9][10].

Фільмаграфія

• 1962  — Кашчавая кума / La commare secca
• 1964  — Перад рэвалюцыяй / Prima della rivoluzione
• 1966  — Il canale
• 1967  — La via del petrolio (тэлевізійны)
• 1968  — Partner
• 1969  — Amore e rabbia (segment Agonia)
• 1970  — La strategia del ragno
• 1970  — Канфарміст / Il conformista
• 1971  — La salute è malata (дакументальны)
• 1972  — Апошняе танга ў Парыжы / Ultimo tango a Parigi
• 1976  — Дваццатае стагоддзе Novecento
• 1979  — La Luna
• 1981  — La tragedia di un uomo ridicolo
• 1987  — Апошні імператар / The Last Emperor
• 1987  — 12 рэжысёраў пра 12 гарадоў (эпізод «Балоння»)12 registi per 12 città (segment Bologna) (дакументальны)
• 1990  — Пад покрывам нябёсаў /The Sheltering Sky
• 1993  — Маленькі Буда / Little Buddha
• 1996  — Stealing Beauty
• 1998  — Besieged
• 2002  — На дзесяць хвілін старэй: Віяланчэль (эпізод «Гісторыя вод») / Ten Minutes Older: The Cello (segment Histoire d’eaux)
• 2003  — Летуценнікі / The Dreamers
• 2012 — Я і ты / Io e te

Прэміі і ўзнагароды

У 1987 годзе атрымаў прэмію «Оскар». Акрамя таго, Бернарда Берталучы таксама ўладальнік «Залатога глобуса» (1988), BAFTA (1989) і іншых прэмій, а ў 2013 годзе італьянец атрымаў зорку на галівудскай Алеі славы^[11].

Зноскі

1. Bernardo Bertolucci // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
2. Bernardo Bertolucci // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3407324"></a>
3. Bertolucci to be honoured at European Film Awards // BBC News Online — 2012.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4704926"></a>
4. Brockhaus Enzyklopädie
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
5. https://www.listal.com/bernardo-bertolucci
6. Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q73268604"></a>
7. Morta Clare Peploe, regista e moglie di Bernardo Bertolucci — 2021. Праверана 24 чэрвеня 2021.
8. Bernardo Bertolucci in Neue Zürcher Zeitung, 18. Februar 1994, S. 65
9. repubblica.it (італ.)
10. nashaniva.by
11. novychas.by

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).

Спасылкі

• Бернарда Берталучы на сайце «Internet Movie Database» (англ.)
• Большая российская энциклопедия Архівавана 23 сакавіка 2019. (руск.)