Гео́ргий Васи́льевич Свири́дов (раштавăн 3 (16)-мĕшĕ 1915, Фатеж, Курск кĕперни — кăрлач, 6 1998, Мускав) — вырăс композиторĕ, пианист. Дмитрий Шостакович патĕнче вĕреннĕ.
Георгий Васильевич Свиридов 1915 çулта Раççей империн Курск кĕпернинчи Фатеж хулинче çуралнă.
Ашшĕ почтăра ĕçленĕ, амăшĕ вĕрентӳçĕ пулнă. Ашшĕ, Василий Свиридов, большевиксем майлă пулса граждан вăрçине хутшăннă, Георгий 4 çул тултарсан çапăçура пуçне хурать.
1924 çулта, ун чухне Георгий 9 çула çитнĕ, çемье Курска пурăнма куçать. Курскра Георгий Свиридов пуçламăш шкулта вĕренет, кĕнекесем ăна питĕ кăсăклантараççĕ. Вăраххăн мусăка кăмăллани мала тухать.[1].
Юлашки çулсенче Георгий Свиридов нумай хушă чирпе асапланнă. 1998 çулхи кăрлачăн 6-мĕшĕнче вăл тĕнчерен уйрăлса каять[2]. Халăх Христос Çăлăвçă храмĕнче сывпуллашнă хыççăн Свиридова кăрлачăн 9-мĕшĕнче Мускавра, Новодевичье çăвинче пытарнă.[3][4].
- 7 пĕчĕк пьеса, фортепиано валли (1934—1935)
- 6 романс, А.Пушкинăн сăввисем (1935)
- 7 романс, М.Лермонтов сăввисем (1938)
- 1-мĕш № концерт, фортепианăпа оркестр валли (1936—1939)
- Камерная симфония для струнных (1940)
- 3 романс, А.Блок сăввисем (1941)
- Концерт для фортепиано с оркестром № 2 (1942)
- Мусăк камичĕ «Раскинулось море широко» (1943)
- Соната, фортепиано валли (1944)
- Романссе, сасăпа фортепиано валли, Уильям Шекспир сăввисем (1944-60)
- Квинтет, фортепианăпа хĕлĕхлсем валли (1945)
- Трио, фортепиано, сĕрме купăс тата виолончель валли (1945; Сталин парни, 1946)
- Вокал циклĕ «Страна отцов», тенор, бас тата фортепиано валли, А. И. Исаакян сăввисем, 11 романс кĕрет (1950)
- Мусăк камичĕ «Огоньки» (1951)
- Оратория «Декабристы» на слова Александра Пушкина и поэтов-декабристов (1954-55, не окончена)
- Романсы для голоса и фортепиано на стихи Роберта Бернса в переводах Самуила Маршака (1955)
- Вокальный цикл для тенора, баритона и фортепиано «У меня отец крестьянин» на стихи Сергея Есенина (1956)
- Вокально-симфоническая поэма «Памяти Сергея Есенина» (1956)
- «Патетическая оратория» на слова Владимира Маяковского (1959, Ленинская премия, 1960)
- Вокальный цикл (поэма) «Петербургские песни» для четырех певцов-солистов, фортепиано, скрипки и виолончели на стихи Александра Блока (1961—69)
- Музыка для камерного оркестра (оркестровая версия Квинтета для фортепиано и струнных 1964)
- «Курские песни» для смешанного хора и оркестра, слова народные (1964; Государственная премия, 1968)
- Мусăк капăрлатăвĕсем, Александр Пушкинăн «Метель» сюжечĕ (1964)
- Пĕчĕк кантата, хорпа оркестр валли, «Деревянная Русь», Сергей Есенин сăвви (1964)
- «Пĕчĕк триптих» (1964)
- Пĕчĕк кантата, хорпа оркестр валли, «Снег идет», Борис Пастернак сăвви (1965)
- Маленькая кантата для хора и оркестра «Грустные песни» на стихи Александра Блока (1965)
- Романс «Эти бедные селенья» для голоса, фортепиано и гобоя на слова Фёдора Тютчева (1965)
- Сюита «Время, вперёд!» (1965) музыка к одноимённому кинофильму М. Швейцера — тема заставки программы «Время», выпуска новостей СССР в 21 час.
- «Весенняя кантата» для хора и оркестра (1972)
- Музыка к памятнику павшим на Курской дуге (1973)
- Хор концерчĕ «Памяти А. А. Юрлова» для смешанного хора, поющего без слов (1973)
- «Ода Ленину» кантата, Роберт Рождественскин сăмахĕсем, вулавçă, хор тата оркестр валли (1976)
- Тăван Çĕршыв гимнĕсем, хор валли (1978)
- 25 юрă, баспа фортепиано валли (1939—1979)
- «Пушкинский венок» для хора с оркестром (1979)
- «Ночные облака», кантата на слова Александра Блока для смешанного хора a cappella (1979)
- 10 романс, А.Блок сăввисем (1972—1980)
- «Ладога», поэма, хор валли, A. Прокофьев сăввисем (1980)
- «Юрăсем», концерт, хор валли a cappella, Александр Блок сăввисем (1980—1981)
- «Петербург», вокал поэми (1995)
- «Песнопения и молитвы» (для хора без сопровождения)[5]
Георгий Свиридов — вунвиççĕ фильм валли мусăк авторĕ:
ри Георгий Свиридовăн палăкĕ]]
- 2005 çулхи авăнăн 23-мĕшĕнче Курскра композиторăн пĕрремĕш палăкне уçаççĕ, ун çинче çак сăмахсене касса çырнă: «Воспеть Русь, где Господь дал и велел мне жить, радоваться и мучиться»[6][7].
- Санкт-Петербургра, Есенин урамĕнче уçнă ӳнер шкулне композитор ятне панă.
- Балашихăри (Мускав облаçĕ) 1-мĕш № ӳнер шкулне композитор ятне панă[8].
- Г.Свиридов. Музыка как судьба — М: Молодая гвардия, 2002, ISBN 5-235-02440-0
Свиридов Георгий Васильевич «Патшалăх паттăрĕсем» сайтĕнче
Шаблон:Социаллă Ĕç Паттăрĕсем