Daniel Chavarría

Daniel Chavarría
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Daniel Edmundo Chavarría Bastélica
Jaiotza	San José de Mayo ^(en) , 1933ko azaroaren 23a
Herrialdea	Uruguai  Kuba
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Habana, 2018ko apirilaren 6a (84 urte)
Heriotza modua	: giltzurruneko gutxiegitasuna
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, itzultzailea, irakaslea eta gidoilaria
Lan nabarmenak	ikusi Malavana ^(en)
Jasotako sariak	ikusi Edgar Allan Poe Award for Best Paperback Original  (2002) : Q5657780 Hammett saria  (1992)

Daniel Edmundo Chavarría Bastélica (San José de Mayo, 1933ko azaroaren 23a - Habana, 2018ko apirilaren 6a) idazle uruguaitarra 1969tik Kuban bizi zen erbesteratua. Haren familiak jatorri euskalduna zuen.

Biografia

Chavarríak, Uruguain jaiotako idazle kubatarra haren hitzetan,^[1] uhartera ihes egin behar izan zuen 1969an eta han bizi izan zen hil arte. Ihes egiteko Bogotan hegazkin bat bahitu behar izan zuen, polizia atzetik zuelako.^[2] Bost hizkuntzan hitz egiten zuen eta, horregatik, 1975etik 1986ra itzultzaile lan egin zuen Instituto Cubano del Libro erakundean. Halaber, latin, greziera eta literatura klasikoa Habanako Unibertsitatean irakatsi zuen. Haren ospe nagusia polizia eleberriei esker zabaldu da, baina oso obra ugari du: gidoiak, ipuinak, testu liburuak... Eleberrian genero pikareskoa eta historikoa ere landu zituen. 85 urterekin hil zen.

Obrak

Euskal Herrian Chavarríaren eleberri batzuk Txalaparta argitaletxea plazaratu ditu.

Eleberriak

• 1978 - Joy
• 1983 - Completo Camagüey (Justo Vascorekin)
• 1984 - La sexta isla (2016an berrargitaratua)
• 1986 - Primero muerto (Justo Vascorekin)
• 1991 - Allá ellos
• 1993 - El ojo de Cibeles edo El ojo Dyndimenio
• 1994 - Adiós muchachos. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
• 1994 - Contracandela (Justo Vascorekin)
• 1999 - Aquel año en Madrid
• 2001 - El rojo en la pluma del loro
• 2004 - Viudas de sangre
• 2004 - Una pica en Flandes. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
• 2005 - Príapos edo Lo que dura dura. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
• 2013 - La piedra de rapé
• 2013 - Yo soy el Rufo y no me rindo (Raúl Sendici buruzko eleberri biografikoa). Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
• 2017 - El último room service

Beste lanak

• Presencia Latinoamericana
• Cuba (Justo Vascorekin)
• Judozhestoemmaya
• Manual de Latín III-IV
• Voces del silencio (Uruguaiko erbesteratuen antologia)
• Desde la soledad y la esperanza
• 2009 - Y el mundo sigue andando (Memoriak)
• 2010 - El aguacate y la virtud (Ipuina)
• 2012 - Cuentos para ser oídos

Itzulpenak

• Johanes Urzidil: El oro de Caramablú. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.

Sariak

• Joy (1978):
  • Iraultzaren Urtemugaren Saria, Habana, 1975.
  • Capitán San Luis Saria, 70eko hamarkadan Kuban argitaratutako eleberri poliziako onenari.

• La sexta isla (1984):
  • Kritikaren saria, Habana, Kultura Ministerioak emana.

• Allá ellos (1991):
  • Dashiell Hammett saria, Gijón, 1992, 1991ko gaztelaniaz idatzitako eleberri poliziako onenari.^[3]

• El ojo de Cibeles (1993):
  • Razón de Ser saria Kuba 1987.
  • Planeta-Joaquín Mortiz saria, Mexiko, 1993.
  • Hezkuntza eta Kultura saria, Montevideo, 1994.
  • Ennio Flaiano saria, Pescara, 1998, Italian 1997an egile ez europarren eleberri onenari.
  • Kritika saria, Habana, Kultura ministerioak emana.

• Adiós muchachos (1994):
  • Edgar Allan Poe saria, New York, 2002, Mystery Writers of Americak Ameriketako Estatu Batuetan 2001 argitaratutako eleberri poliziako onenari.
• El rojo en la pluma del loro (2001):
  • Casa de las Américas saria, Habana, 2000.^[4]
  • Kritika saria, Habana, Kultura ministerioak emana.

• Viudas de sangre (2004):
  • Premio Alejo Carpentier, La Habana, 2004.

• Príapos (2005):
  • Camilo José Cela saria, 2005, Palma Mallorcakoa, 2005.

• Kubako Literatura Sari Nazionala 2010ean.

Erreferentziak

1. .^{[Betiko hautsitako esteka]}
2. .
3. .
4. .

Kanpo loturak

• (Gaztelaniaz):Nobela Beltza Kuban.
• (Gaztelaniaz):Daniel Chavarríaren artikuluak.
• (Gaztelaniaz):Artikulu nekrologikoa.
• (Gaztelaniaz):Elkarrizketa Voces aldizkarian.^{[Betiko hautsitako esteka]}