Ջեֆ Տարանգո

Ջեֆ Տարանգո
Սեռ	արական
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ծննդյան ամսաթիվ	1968 թվական նոյեմբերի 20
Ծննդավայր	Մանհեթեն Բիչ, ԱՄՆ
Հասակ	180 սմ
Քաշ	73 կգ
Կարիերայի սկիզբ	1989 թվական
Կարիերայի ավարտ	2003 թվական
Աշխատող ձեռք	ձախ
Հարված ձախից	երկձեռքանի
Պարգևավճար, USD	3,730,289
Մենախաղ
Խաղեր Հ/Պ	239–294[1]
Ամենաբարձր վարկանիշ	42 (1992 թվականի նոյեմբերի 2)
Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր
Ավստրալիա	3-րդ շրջան (1997, 1999)
Ֆրանսիա	3-րդ շրջան (1993, 1996)
Ուիմբլդոն	3-րդ շրջան (1995)
ԱՄՆ	3-րդ շրջան (1989, 1996-97)
Օլիմպիական խաղեր
Զուգախաղ
Խաղեր Հ/Պ	253–247[1]
Ամենաբարձր վարկանիշ	10 (1999 թվականի հոկտեմբերի 18)
Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր
Ավստրալիա	3-րդ շրջան (1996, 2001-2002)
Ֆրանսիա	Եզրափակիչ (1999)
Ուիմբլդոն	3-րդ շրջան (1997, 2001)
ԱՄՆ	3-րդ շրջան (1996-97, 2000)
Ավարտել է կարիերան

Ջեֆրի Գեյլ «Ջեֆ» Տարանգո (անգլ.՝ Jeffrey Gail «Jeff» Tarango, ծնվել է 1968 թվականի նոյեմբերի 20-ին, Մանհեթեն Բիչ, ԱՄՆ), ամերիկացի նախկին պրոֆեսիոնալ թենիսիստ, թենիսի մարզիչ, մարզական մեկնաբան։ Աշխարհի նախկին թիվ 10 ռակետ զուգախաղում, Մեծ Սաղավարտի մեկ մրցաշարի եզրափակիչի մասնակից զուգախաղում (1999 թվականի Ֆրանսիայի բաց առաջնություն), ATP 16 մրցաշարերի հաղթող (որոնցից երկուսը մենախաղում), Մեծ Սաղավարտի մեկ պատանեկական մրցաշարի եզրափակիյի մասնակից զուգախաղում (1986 թվականի ԱՄՆ բաց առաջնություն)։

Կարիերա

Ջեֆ Տարանգոյի կարիերան ներառում է Գրան-Պրի մրցաշարի եզրափակիչ դուրս գալը 1986 թվականին՝ դեռևս սիրողական թենիսի մակարդակում։ Դա տեղի է ունեցել Լիվինգստոնի (Նյու Ջերսի) մրցաշարում, որտեղ 19-ամյա Տարանգոն, ով տղամարդկանց մենախաղի վարկանիշում տեղ է զբաղեցրել երրորդ հարյուրյակի միջնամասում, ընթացքում հաղթանակ տանելով աշխարհի 28-րդ ռակետ Սլոբոդան Ժիվոինովիչի նկատմամբ, նախքան եզրափակիչում Անդրե Աղասիին պարտվելը, ով համաշխարհային դասակարգման աղյուսակում զբաղեցնում էր 4-րդ հորիզոնականը։ Այդ ժամանակ Տարանգոն սովորում էր Սթենֆորդում, որտեղ եղել է համալսարանական թիմի առաջատար թենիսիստներից մեկը։ Երեք տարի անընդմեջ՝ 1987-ից 1989 թվականները, նա ընդգրկվել է ԱՄՆ խորհրդանշական սիրողական հավաքականի մեջ, իսկ 1988 և 1989 թվականներին համալսարանի թիմի հետ հաղթել է NCAA թիմային առաջնությունը^[2]։ Դրանից հետո, 1989 թվականին, նա որոշում է դառնալ պրոֆեսիոնալ։

1991 թվականը Տարանգոն ավարտել է առաջին հարյուրյակին մոտ, իսկ հաջորդ տարի հաղթել է ATP երկու մրցաշարում, իսկ նոյեմբերին բարձրացել է վարկանիշային 42-րդ հորիզոնական։ Մրցակիցների շարքում, որոնց նա հաղթել է այդ մրցաշարջանում, եղել են աշխարհի 8-րդ ռակետ Պետր Կորդան (Ավստրալիայի բաց առաջնության առաջին շրջանում) և մի շարք թենիսիստներ առաջին տասնյակից։ Տարանգոյի հետագա մենախաղային կարիերան իր մեջ չի ներառել հաղթանակներ ATP մրցաշարերում, սակայն նա համարյա մինչև 1999 թվականը շարունակել է մնալ վարկանիշային առաջին հարյուրյակի թենիսիստ։ Եվս երկու անգամ (1994 և 1999 թվականներին) նրան հաջողվել է դուրս գալ ATP մրցաշարերի եզրափակիչ, իսկ նրա կողմից հաղթված մրցակիցներին ավելացել են Եվգենի Կաֆելնիկովը, 1998 թվականին, աշխարհի 6-րդ ռակետ, ում Տարանգոն հաղթել է Մայամիի սուպերմրցաշարում, և աշխարհի 9-րդ ռակետ Կարոլ Կուչերան։

Այնուամենայնիվ, Տարանգոյի մենախաղային կարիերայի ամենահիշարժան դրվագը դարձել է 1995 թվականի Ուիմբլդոնի մրցաշարի երրորդ շրջանի հանդիպումը։ Ամերիկացին, ով առաջին անգամ էր դուրս եկել Ուիմբլդոնի երրորդ շրջան, խաղում էր գերմանացի թենիսիստ Ալեքսանդր Մրոնցի հետ։ Դրանից առաջ նա մրցախաղ էր խաղացել զուգախաղում, որի ընթացքում նրա հակառակորդ Թիմ Հենմենը որակազրկվել էր (այդ թվում, նաև, Տարանգոյի պնդմամբ) և անգլիական հանդիսատեսը ջանասիրությամբ նրան սուլում էր, վրեժխնդիր լինելով իրենց սիրելիի համար։ Վերջապես Տարանգոն չի դիմանում և հանդիսատեսին առաջարկել է «բերանները փակել»։ Մրցախաղի մրցավարը՝ ֆրանսիացի Բրունո Ռեբյոն, նրան զգուշացում է արել՝ «հասարակական անպատշաճության համար»։ Տարանգոն վիճաբանության մեջ է մտել նախ մրցավար Ռեբյոի հետ, իսկ այնուհետև նաև մրցաշարի հսկիչի հետ, և, վերջ ի վերջո, ֆրանսիացում անվանել է «թենիսի ամենածախված մրցավարը»։ Ի պատասխան, Ռեբյոն նրան տուգանել է մեկ միավորով, որը Տարանգոյին արժեր գեյմ իր մատուցման ժամանակ։ Դրանից հետո Տարանգոն կորտ է նետել գնդակները, հավախում է ռակետները և լքում է մարզադաշտը, իսկ Ռեբյոն նրան որակազրկել է։ Տարանգոն, նաև, մեքենայաբար որակազրկվել է զուգախաղում։ Տարանգոյի կորտից հեռանալուց հետո նրա կինը՝ Բենեդիկտան, հարվածել է մրցավարի դեմքին^[3]։ Իր արարմունքի համար Տարանգոն ընդհանուր առմամբ տուգանվել է ավելի քան 63 հազար դոլլարով, ներառյալ անմիջապես տուգանքը 15,5 հազար դոլլար, տուգանք Թենիսի միջազգային ֆեդերացիայի (ITF) կողմից՝ 28 256 դալլար չափով, և տուգանք Պրոֆեսիոնալ թենիսիստների ասոցիացիայի (ATP) կողմից՝ 20 հազար դոլլար գումարի չափով։ ITF-ը նաև նրան զրկել է Մեծ Սաղավարտի հաջորդ երկու մրցաշարերին մասնակցությունից, ներառյալ առաջիկա Ուիմբլդոնի մրցաշարը 1996 թվականին^[4]։ Տարանգոյի նկատմամբ կիրառված տուգանքը ռեկորդային է մնացել Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերի համար համարյա 15 տարի՝ մինչև 2009 թվականը, երբ Սերենա Ուիլյամսը տուգանվել է ավելի քան 80 հազար դոլլարով^[5]։ 1998 թվականին Տարանգոն տուգանվել է ևս երեք հազար դոլլարով՝ Ավստրալիայի բաց առաջնության առաջին շրջանում Պատրիկ Ռաֆտերին պարտված խաղից հետո իր պահվածքի համար^[6]։

1990-ական թվականների կեսերից Տարանգոն հաջողությամբ ելույթ էր ունենում զուգախաղում, մինչ 2001 թվականը հաղթանակ տանելով ATP 14 մրցաշարերում։ 1999 թվականին հասել է Ֆրանսիայի բաց առաջնության եզրափակիչ, իսկ 2001 թվականին՝ կիսաեզրափակիչ։ Առավել հաջող էին նրա ելույթները չեխ Դանիել Վացեկի հետ զույգով (երեք հաղթանակ չորս եզրափակիչներում 1998 և 1999 թվականներին) և ավստրալիացի Մայքլ Հիլի հետ զույգով (երկու հաղթանակ վեց եզրափակիչներում 2000 և 2001 թվականներին, ինչպես նաև կիսաեզրափակիչ 2001 թվականի Ֆրանսիայի բաց առաջնությունում)։ 1999 թվականի Ֆրանսիայի բաց առաջնության եզրափակիչում նրա հետ միասին խաղում էր խորվաթ Գորան Իվանիշևիչը։ 1999 թվականի մրցաշարջանի վերջում Տարանգոն, ով այդ տարվա ընթացքում վեց մրցաշարում հաղթանակ էր տարել երեք տարբեր խաղընկերների հետ, կարճ ժամանակով զուգախաղի ATP վարկանիշում մտնում է առաջին տասնյակի մեջ։ Կարիերայի վերջին տարիներին նա ելույթ է ունեցել միայն զուգախաղում, 2001 թվականի հունիսից մենախաղում մասնակցելով ընդամենը մեկ խաղի։ 2003 թվականի հունվարին Տարանգոն հայտարարել է, որ սա նրա վերջին մրցաշարջանն է ATP մրցաշարերում և կարիերան ավարտել է օգոստոսին՝ ԱՄՆ բաց առաջնության ընթացքում^[6]։

Վարկանիշը տարվա վերջին

Դասակարգ	1988	1989	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003
Մենախաղ	96	137	131	106	45	91	78	76	106	49	73	55	112	323
Զուգախաղ	487	481	248	604	527	224	163	42	54	75	52	17	37	14	62	99

Ելույթները մրցաշարերի եզրափակիչներում

Մենախաղի մրցաշարերի եզրափակիչներ

Գրան-Պրի շարքի և ATP մրցաշարերի եզրափակիչներ (6) Պատմություն Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր (0) АТР Աշխարհի առաջնություն]] (0) ATP Մասթերս 1000 (0+1) ATP International Gold 500 (0+2) ATP International 250 (2+12) Գրան-Պրի (0) Տիտղոսներ ըստ ծածկույթների Տիտղոսներ ըստ մրցաշարերի անց կացման վայրի Հարդ (2+6) Մարզասրահ (0+4) Գրունտ (0+6) Խոտածածկ (0) Բաց երկինք (2+10) Գորգ (0+2) Արդյունք № Ամսաթիվ Մրցաշար Ծածկույթ Մրցակից Հաշիվ Պարտություն 1. 1988 օգոստոսի 15 Լիվինգստոն, ԱՄՆ Հարդ Անդրե Աղասի 2-6 4-6 Պարտություն 2. 1991 ապրիլի 15 Սեուլ, Կորեա Հարդ Պատրիկ Բաուր 4-6 6-1 6-7(5) Հաղթանակ 1. 1991 դեկտեմբերի 30 Վելինգտոն, Նոր Զելանդիա Հարդ Ալեքսանդր Վոլկով 6-1 6-0 6-3 Հաղթանակ 2. 1992 հոկտեմբերի 12 Թել Ավիվ, Իսրայել Հարդ Ստեֆան Սիմիան 4-6 6-3 6-4 Պարտություն 3. 1994 սեպտեմբերի 12 Grand Prix Passing Shot Բորդո, Ֆրանսիա Հարդ Ուեյն Ֆերեյրա 0-6 5-7 Պարտություն 4. 1999 հուլիսի 26 Ումագ, Խորվաթիա Գրունտ Մագնուս Նորման 2-6 4-6

Զուգախաղի մրցաշարերի եզրափակիչներ

Մեծ Սաղավարտի զուգախաղի մրցաշարերի եզրափակիչներ (1) Արդյունք № Թվական Մրցաշար Ծածկույթ Խաղընկեր Մրցակիցներ Հաշիվ Պարտություն 1. 1999 Ֆրանսիայի բաց առաջնություն Գրունտ Գորան Իվանիշևիչ Մահեշ Բհուպատի Լեանդեր Պաես 2-6 5-7 ATP մրցաշարերի զուգախաղի եզրափակչներ (26) Արդյունք № Ամսաթիվ Մրցաշար Ծածկույթ Խաղընկեր Մրցակիցներ Հաշիվ Պարտություն 1. 1994 հունիսի 13 Hypo Group Tennis International Սենտ Պյոլտեն, Австрия Գրունտ Ադամ Մալիկ Վոյտեխ Ֆլեգլ Էնդրյու Ֆլորենտ 6-3 1-6 4-6 Հաղթանակ 1. 1995 ապրիլի 24 Սեուլ, Հարավային Կորեա Հարդ Սեբաստիեն Լարո Ջոշուա Իգլ Էնդրյու Ֆլորենտ 6-3 6-2 Հաղթանակ 2. 1995 հուլիսի 17 Legg Mason Tennis Classic Վաշինգտոն, ԱՄՆ Հարդ Օլիվիե Դելատր Պետր Կորդա Ցիրիլ Սուկ 1-6 6-3 6-2 Հաղթանակ 3. 1995 սեպտեմբերի 11 Բուխարեստ, Ռումինիա Գրունտ Մարկ Կիլ Դանիել Վացեկ Ցիրիլ Սուկ 6-4 7-6 Հաղթանակ 4. 1996 հուլիսի 8 Բոստադ, Շվեդիա Գրունտ Դավիդ Էկերոտ Ջոշուա Իգլ Պետեր Նյուբորգ 6-4 3-6 6-4 Հաղթանակ 5. 1996 սեպտեմբերի 9 Բուխարեստ, Ռումինիա (2) Գրունտ Դավիդ Էկերոտ Դևիդ Ադամս Մենո Օստինգ 7-6 7-6 Պարտություն 2. 1997 ապրիլի 7 Հոնկոնգ Հարդ Կարստեն Բրաշ Դանիել Վացեկ Մարտին Դամ 3-6 4-6 Պարտություն 3. 1998 հունվարի 12 Heineken Open Օքլենդ, Նոր Զելանդիա Հարդ Թոմ Նեյսեն Պատրիկ Հելբրայթ Բրետ Սթիվեն 4-6 2-6 Պարտություն 4. 1998 հուլիսի 27 Mercedes-Benz Cup Լոս Անջելես, ԱՄՆ Հարդ Դանիել Վացեկ Պատրիկ Ռաֆտեր Սենդոն Ստոլ 4-6 4-6 Հաղթանակ 6. 1998 նոյեմբերի 9 Կրեմլի գավաթ Մոսկվա, Ռուսաստան Գորգ(i) Ջարեդ Պալմեր Դանիել Վացեկ Եվգենի Կաֆելնիկով 6-4 6-7 6-2 Հաղթանակ 7. 1999 հունվարի 11 Heineken Open Օքլենդ, Նոր Զելանդիա Հարդ Դանիել Վացեկ Իրժի Նովակ Դավիդ Ռիկլ 7-5 7-5 Հաղթանակ 8. 1999 փետրվարի 8 Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան Գորգ(i) Դանիել Վացեկ Մենո Օստինգ Անդրեյ Պավել 3-6 6-3 7-5 Հաղթանակ 9. 1999 ապրիլի 12 Տոկիո, Ճապոնիա Հարդ Դանիել Վացեկ Ուեյն Բլեյք Բրայան Մակֆի 4-3 — отказ Պարտություն 5. 1999 մայիսի 24 Ֆրանսիայի բաց առաջնություն Փարիզ, Ֆրանսիա Գրունտ Գորան Իվանիշևիչ Մահեշ Բհուպատի Լեանդեր Պաես 2-6 5-7 Հաղթանակ 10. 1999 հուլիսի 5 Բոստադ, Շվեդիա (2) Գրունտ Դևիդ Ադամս Նիկլաս Կուլտի Միքաել Թիլստրյոմ 7-6(6) 6-4 Հաղթանակ 11. 1999 սեպտեմբերի 13 Բորնմուտ, Մեծ Բրիտանիա Գրունտ Դևիդ Ադամս Միխաել Կոլման Նիկլաս Կուլտի 6-3 6-7(5) 7-6(5) Հաղթանակ 12. 1999 սեպտեմբերի 27 Թուլուզա, Ֆրանսիա Հարդ(i) Օլիվիե Դելատր Դևիդ Ադամս Ջոն Լաֆնի դե Յագեր 6-3 7-6(2) 6-4 Պարտություն 6. 2000 հունվարի 10 Heineken Open Օքլենդ, Նոր Զելանդիա Հարդ Օլիվիե Դելատր Ռիկ Լիչ Էլիս Ֆերեյրա 5-7 4-6 Պարտություն 7. 2000 հոկտեմբերի 9 Տոկիո, Ճապոնիա Հարդ Մայքլ Հիլ Մահեշ Բհուպատի Լեանդեր Պաես 4-6 7-6(1) 3-6 Հաղթանակ 13. 2000 նոյեմբերի 20 Բրայթոն, Մեծ Բրիտանիա Հարդ(i) Մայքլ Հիլ Պոլ Գոլդստեյն Ջիմ Թոմաս 6-3 7-5 Պարտություն 8. 2000 փետրվարի 12 Open 13 Մարսել, Ֆրանսիա Հարդ(i) Մայքլ Հիլ Ժյուլեն Բուտե Ֆաբրիս Սանտորո 6-7(7) 5-7 Հաղթանակ 14. 2001 ապրիլի 9 Grand Prix Hassan II Կասաբլանկա, Մարոկկո Գրունտ Մայքլ Հիլ Պաբլո Ալբանո Դևիդ Մակֆերսոն 7-6(2) 6-3 Պարտություն 9. 2001 հուլիսի 9 UBS Open Գշտադ, Շվեյցարիա Գրունտ Մայքլ Հիլ Մարատ Սաֆին Ռոջեր Ֆեդերեր 1-0 — отказ Պարտություն 10. 2001 հուլիսի 16 Mercedes Cup Գրունտ Մայքլ Հիլ Գիլիերմո Կանիաս Ռայներ Շուտլեր 6-4 6-7(1) 4-6 Պարտություն 11. 2001 հոկտեմբերի 1 Կրեմլի գավաթ Մոսկվա, Ռուսաստան Գորգ(i) Մահեշ Բհուպատի Մաքսիմ Միրնի Սենդոն Ստոլ 3-6 0-6 Պարտություն 12. 2001 հոկտեմբերի 15 Stuttgart Masters Շտուտգարտ, Գերմանիա Հարդ(i) Էլիս Ֆերեյրա Մաքսիմ Միրնի Սենդոն Ստոլ 6-7(0) 6-7(4)

Հետագա կարիերա

Արդեն իր խաղային կարիերայի վերջին տարվա ընթացքում Ջեֆ Տարանգոն ելույթներթ համատեղել է մարզչական աշխատանքի հետ։ Այդ ժամանակ նա աշխատել է մարոկկոցի Յունես էլ Այնաուիի հետ, ով նրա ղեկավարությամբ հասել է մինչև 2003 թվականի Ավստրալիայի բաց առաջնության քառորդ եզրափակիչ։ Ավարտելով խաղային կարիերան, Տարանգոն հայտարարել է, որ մտադիր չէ մարզիչ աշխատել, քանի որ ցանկանում է հանգիստ ապրել կնոջ և հինգամյա դուստր Նինայի հետ^[6]։ Ապահովագրական բիզնեսում մի քանի տարի աշխատելուց հետո, սակայն, նա վերադառնում է թենիս։ Տարանգոն մարզել է երկու երիտասարդ ամերիկացի թենիսիստների՝ Ռայան Թեթչեր և Էդվարդ Կելի, որի համար նույնիսկ կորտ է վերադարձել, իր խնամարկյալների հետ խաղալով զուգախաղի մրցաշարերում։ 2008 թվականին, Կելիի հետ զույգով, Տարանգոն հաղթել է ITF Futures կարգի մրցաշարում^[2]։ Թենիսիստների շրջանում, ում հետ նա աշխատել է որպես մարզիչ, եղել է ևս մեկ ամերիկացի՝ Վինսենտ Սպեյդի և Մարիա Շարապովան^[7]։ Ջեֆ Տարանգոն մինչ այժմ, ժամանակ առ ժամանակ, կորտ է դուրբ գալիս վետերանների մրցաշարերում և 2014 թվականին, նույնիսկ, մենախաղի մրցաշարի տիտղոս է նվաճել ԱՄՆ ազգային առաջնությունում, 45 և բարձր տարիքային խմբում։

Տարանգոն ակտիվորեն մասնակցում է Միացյալ Նահանգների թենիսի ասոցիացիայի (USTA) աշխատանքներին, որտեղ 2011 թվականին մտնում էր տնօրենների խորհրդի մեջ։ Նա նաև եղել է USTA-ի ներկայացուցիչը ԱՄՆ Օլիմպիական կոմիտեում, իսկ ավելի ուշ՝ նրա փոխ-նախագահը։ Տարանգոն որպես մեկնաբան է աշխատում այնպիսի հեռուստատեսային ցանցերում, ինչպիսին են BBC, ESPN, Fox Sports և Tennis Channel։ Նա ապրում է իր հայրենի Մանհեթեն Բիչ (Կալիֆորնիա) քաղաքում՝ կնոջ և հինգ երեխաների հետ^[2]։

Ծանոթագրություններ

1. ATP վեբկայք
2. «Jeffrey G. Tarango, Director at Large». United States Tennis Association. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
3. Julie Cart. (1995 թ․ հուլիսի 2). «Wimbledon Takes a Slap in the Face : Tennis: Tarango becomes first to walk off court, then accuses umpire of favoritism». Los Angeles Times. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
4. «Tennis; Fines for Tarango Increase to $63,000». The New York Times. 1995 թ․ օգոստոսի 24. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
5. «Serena fined, faces Open suspension». ESPN. 2009 թ․ նոյեմբերի 30. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
6. Darren Rovell. (2003 թ․ օգոստոսի 28). «Tarango quietly retires». ESPN. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
7. ATP պրոֆիլը

Արտաքին հղումներ

Ջեֆ Տարանգոն ATP կայքում Ջեֆ Տարանգոն ITF կայքում Արխիվացված 2016-12-19 Wayback Machine