Սողոմոն գործողություն

Սողոմոն գործողություն
מבצע שלמה

Եթովպացի հրեաները իջնում են Բոինգից
Թվական մայիս, 1991
Վայր Եթովպիա-Իսրայել
Արդյունք տեղափոխվել է 14 325 մարդ

Սողոմոն գործողություն (եբրայերեն՝ מבצע שלמה‎, Շլոմո), իսրայելական ռազմական ուժերի իրագործած՝ եթովպական հրեաներին Իսրայել տեղափոխելու ռազմական գործողություն։

Նախապատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1973 թվականին Իսրայելի գլխավոր ռաբին Իոսեֆը ընդունել է, որ բետա Իսրայել համայնքը հրեաներ են՝ հրեաների Դանա՝ անհետացած ճյուղի սերունդներ, և նրանք համապատասխանում են Գալախի պահանջներին։ 1977 թվականից վերսկսել է Եթովպիայի հրեաների ներգաղթը Իսրայել և տարեցտարի աճել է[1]։

թվական մադիկ
1980 258
1981 647
1982 949
1983 2201

Եթովպիայի տնտեսական վիճակի վատթարացման պատճառի, երաշտի և տեղական բնակչության թշնամական վերաբերմունքի պատճառով բետա Իսրայել համայնքի գոյությունը վտանգվել է։ Իսրայելի կառավարությունը 1984 թվականի նոյեմբերին Մովսես գործողության արդյունքում մոտավորապես 14000 մարդ է տեղափոխել Իսրայել։ Տեղափոխման դժվարությունների պատճառով մոտ 4000 մարդ է մահացել։

Իսրայելի կառավարությունը հետագա տարիներին Եթովպիայի հրեաներին հայրենադարձելու նոր ջանքեր է գործադրել, և հետագա վեց տարիներին մարդկային նոր հոսքեր են գրանցվել[1]։

թվական մադիկ
1985 1886
1986 236
1987 231
1988 595
1989 1448
1990 4121

Գործողությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականին Մենգիստու Հայլե Մարիամի ղեկավարած Եթովպիայի կառավարությունը Էրիթրեայի և Տիգրե գավառի ապստամբների հաջողությունների պատճառով անկման եզրին էր։ Իսրայելը և հրեական կազմակերպությունները մտահոգված էին եթովպացի հրեաների ճակատագրով և կազմակերպել են գործողություն, որի ժամանակ՝ 36 ժամվա ընթացքում, 14 325 մարդ տեղափոխվել է Իսրայել[2]։

Սողոմոն գործողության ընթացքում երկու անգամ ավելի մարդ է տեղափոխվել, քան Մովսես և Իեհոշուա գործողությունների ժամանակ, միասին վերցրած։ Այս գործողության ժամանակ մեկ օդանավով տեղափոխված մարդկանց քանակի համաշխարհային ռեկորդ է սահմանվել։ 1991 թվականի մայիսի 24-ին El Al օդային ընկերության Բոյինգ-747 օդանավը 1122 մարդ է տեղափոխել։ 1087-ը գրանցվել են, բայց տասնյակ երեխաները թաքնված են եղել մայրերի շորերի մեջ[3]։ Պլանավորված է եղել 760 մարդ վերցնել, բայց քանի որ ուղևորները թեթև են եղել, որոշել են նրանց քանակը ավելացնել[4]. Թռիչքի ընթացքում երկու երեխա է ծնվել[2]։ Ինքնաթիռը նախատեսված է եղել 480 ուղևորի համար։

Գործողության ժամանակ օգտագործվել են իսրայելական օդային ուժերի C-130 տեսակի 24 տրանսպորտային և El Al] ընկերության 10 օդանավ։ Ընդհանուր առմամբ կատարել են 41 թռիչք, որոնք կատարվել են կես ժամը մեկ։ Մոտ 1500 եթովպացի հրեաներ արգելափակված են եղել Գոնդար նահանգում և մնացել են Եթովպիայում։

Հետագա տարիներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետագա տարիների Եթովպիայից Իսրայել ներգաղթի արդյունքում վերացել է Եթովպիայի բետա Իսրայել համայնքը։ 1990-1992 թվականներին նեգաղթել է 27803 մարդ, իսկ հետագա տարիների ներգաղթը շարունակվել է մինչև 1999 թվականը[1]։

թվական մարդիկ
1993 862
1994 1192
1995 1312
1996 1361
1997 1677
1998 3105
1999 1883

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Naomi Samuel (1999). The Moon is Bread. Gefen Publishing House. ISBN 965-229-212-5
  • Shmuel Yilma (1996). From Falasha to Freedom: An Ethiopian Jew's Journey to Jerusalem. Gefen Publishing House. ISBN 965-229-169-2
  • Alisa Poskanzer (2000). Ethiopian Exodus. Gefen Publishing House. ISBN 965-229-217-6
  • Baruch Meiri (2001). The Dream Behind Bars: The Story of the Prisoners of Zion from Ethiopia. Gefen Publishing House. ISBN 965-229-221-4
  • Stephen Spector (2005). Operation Solomon: The Daring Rescue of the Ethiopian Jews. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517782-4; reviewed by George Jochnowitz in the September/October 2005 issue of Midstream
  • Ricki Rosen (2006). Transformations: From Ethiopia to Israel. ISBN 965-229-377-6
  • Gad Shimron (2007). Mossad Exodus: The Daring Undercover Rescue of the Lost Jewish Tribe . Gefen Publishing House. ISBN 978-965-229-403-6
  • Asher Naim (2003). "Saving the Lost Tribe: The Rescue and Redemption of the Ethiopian Jews" Ballantine Publishing Group. ISBN 0-345-45081-7

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Эфиопские евреи. История общины». КЕЭ, том 10, кол. 755–768. eleven.co. 2001. էջեր 755–768. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 Brinkley, Joel (1991 թ․ մայիսի 26). «Ethiopian Jews and Israelis Exult as Airlift Is Completed». The New York Times.
  3. ↑ Սողոմոն գործողություն
  4. ↑ Cf. Lungen, Paul. Canadian Jewish News, November 17, 2005.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սողոմոն գործողություն» հոդվածին։
LCCN: sh97005519