Maria Gorczyńska

Maria Gorczyńska
Imię i nazwisko	Maria Gorczyńska-Lindner
Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1899 ; Lublin, Polska
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1959 ; Warszawa, Polska
Zawód	pracownik poczty, aktorka, dyrektor teatru
Współmałżonek	Edward Lindner (zm. 1933)
Lata aktywności	1922–1959
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Gorczyńska-Lindner (ur. 27 stycznia 1899 w Lublinie, zm. 23 czerwca 1959 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa, dyrektor teatru. Żołnierz Armii Krajowej.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Józefa Eugeniusza, maszynisty kolejowego, i Karoliny z Dołęga-Luberadzkich (zm. 1956). Ukończyła gimnazjum w Lublinie, a następnie pracowała przez pewien czas na poczcie. Około 1920 roku rozpoczęła naukę w warszawskiej Szkole Dramatycznej. Jeszcze jako studentka w 1922 roku zadebiutowała na deskach Teatru Polskiego w roli Zosi w Weselu Stanisława Wyspiańskiego. Od 1924 roku była aktorką warszawskich teatrów miejskich. Grała między innymi w Teatrze Narodowym, Teatrze Nowym, w Lublinie i w Łodzi oraz na scenach TKKT. Na początku występowała w lekkich komediach i farsach, następnie głównie w sztukach Jasnorzewskiej i Rittnera – zagrała m.in. Rutę w Egipskiej pszenicy i Hanię w Głupim Jakubie. Zyskała uznanie jako ceniona aktorka dramatyczna.^{[potrzebny przypis]}

W 1924 roku Gorczyńska zadebiutowała przed kamerą. Ponieważ była aktorką o oryginalnej urodzie i świetnej prezencji zagrała w wielu przedwojennych filmach, głównie role amantek.

W czasie II wojny światowej pracowała jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”. Była żołnierzem Armii Krajowej. Brała udział w powstaniu warszawskim jako łączniczka.

Po wojnie występowała gościnnie w teatrach Krakowa, Wrocławia, Poznania i Łodzi, by w końcu osiąść w Warszawie. W latach 1949/50 była dyrektorem Teatru Klasycznego (obecnie Współczesny). Współpracowała również z Teatrem Polskiego Radia.

Jej mężem był Edward Lindner (zm. 1933).

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 236-4-24)^[1]^[2].

Filmografia

Spektakle teatralne

1922 – Wesele, Teatr Polski w Warszawie jako Zosia
1923 – Zdobycie twierdzy, Teatr Polski jako wesoła dama
1926 – Nasza żoneczka, Teatr Polski w Wilnie jako Dodo
1927 – Szkoła wdzięku, Teatr Letni jako Eliza Howard
1928 – Zaręczyny aktorki, Teatr Narodowy jako Michalina
1930 – Głupi Jakub, Teatr Narodowy jako Hania
1934 – Intryga i miłość, Teatr Narodowy jako Lady Milford
1949 – Niemcy, Teatr Współczesny jako Berta
1952 – Lalka, Teatr Polski jako Kazimiera Wąsowska
1958 – Trzeci dzwonek, Teatr Polski jako Radwańska

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1953)^[3]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[4]

Przypisy

↑ Cmentarz Stare Powązki: KAROLINA GORCZYŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-07-20] .
↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
↑ M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1254 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” - wymieniona jako Gorczyńska Maria-Lindner c. Józefa.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniona jako Lindner Maria.

Bibliografia

Wielcy interpretatorzy wielkiej literatury: Maria Gorczyńska. [dostęp 2013-01-28].

Linki zewnętrzne

Maria Gorczyńska w bazie filmpolski.pl
Maria Gorczyńska-Lindner, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Maria Gorczyńska w bazie IMDb (ang.)
Maria Gorczyńska w bazie Filmweb
Maria Gorczyńska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
Materiały dotyczące Marii Gorczyńskiej w bibliotece Polona

[1] Cmentarz Stare Powązki: KAROLINA GORCZYŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-07-20] .

[2] Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.

[3] M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1254 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” - wymieniona jako Gorczyńska Maria-Lindner c. Józefa.

[4] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniona jako Lindner Maria.

[1]

[2]

[3]

[4]