Ban Tây Bắc

Đừng nhầm lẫn với Móng bò trắng hoặc chi Ban.

Ban Tây Bắc
Hoa ban trắng (Bauhinia variegata)
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
(không phân hạng)	Rosids
Bộ (ordo)	Fabales
Họ (familia)	Fabaceae
Phân họ (subfamilia)	Caesalpinioideae
Tông (tribus)	Cercideae
Chi (genus)	Bauhinia
Loài (species)	B. variegata
Danh pháp hai phần
Bauhinia variegata L.

Ban Tây Bắc hay còn gọi là hoa ban, ban trắng, ban sọc, móng bò sọc (danh pháp hai phần: Bauhinia variegata) là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu (Fabaceae), có nguồn gốc ở miền đông nam châu Á, từ miền nam Trung Quốc kéo dài về phía tây tới Ấn Độ.

Sinh học và phân bổ

Hoa ban trắng

Cây bụi lớn hoặc gỗ nhỏ có thể cao tới 10-12 m. Tán cây dạng phân tán, thân cây dạng hợp trục. Cành non hơi có lông. Lá kép liền thân mọc cách. Kích thước phiến lá của nó dài khoảng 10-20 cm và rộng bản, tròn và lưỡng thùy ở gốc và đỉnh phiến lá. Mặt trên không lông, mặt dưới có ít lông. Hoa thường mọc ra từ nách lá còn non. Hoa của nó dễ thấy, có 5 cánh có màu thường là màu trắng có sọc hồng nhạt, tím hoặc là màu phớt tím có sọc tím đậm hơn, hồng nhạt có sọc đậm hơn. Đường kính hoa khoảng từ 8–12 cm. Mùa hoa vào tháng 3-4. Quả là loại quả đậu dài 15–30 cm, bên trong chứa vài hạt.

Cây hàng năm rụng lá vào mùa khô. Thường phân bổ ở rừng bán rụng lá, savan hoặc ven rừng, ven làng bản. Khí hậu thích hợp là nhiệt đới gió mùa hoặc cận nhiệt đới. Nó mọc tự nhiên hoặc được trồng khắp miền Nam Trung Quốc, Việt Nam (phân bổ tự nhiên chỉ có ở Tây Bắc), Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar, Nepal, Ấn Độ.

Tên và phân loại dưới loài

Danh sách thứ

Theo CatalogueofLife^[1], NCBI^[2] và ThePlantList^[3] đang công nhận có 2 thứ/ giống của loài:

• Thứ/ giống Bauhinia variegata var. candida
• Thứ/ giống Bauhinia variegata var. variegata

Hoa ban tím

Theo Tropicos^[4] thì họ đang công nhận tồn tại 4 thứ/ giống:

• Thứ/ giống Bauhinia variegata var. alboflava de Wit
• Thứ/ giống Bauhinia variegata var. candida (Aiton) Buch.-Ham.
• Thứ/ giống Bauhinia variegata var. chinensis DC.
• Thứ/ giống Bauhinia variegata var. variegata L.

Danh pháp đồng nghĩa

• Bauhinia chinensis Vogel
• Bauhinia decora Uribe
• Bauhinia variegata var. chinensis DC.
• Phanera variegata (L.) Benth.

Sử dụng

Cây được trồng làm cây cảnh quan đường phố, cảnh quan khuôn viên. Hoa ăn được như là món nộm hoặc dùng nấu canh. Gỗ dùng đóng các đồ dùng thông thường hoặc dùng làm củi đun. Ở Ấn Độ theo liều lượng dùng và cách chế biến khác nhau mà vỏ dùng làm thuốc hàn vết thương, chữa bệnh ngoài da, loét và tràng nhạc. Chồi khô dùng trị lỵ, trị ỉa chảy và trị giun; sắc nước rễ trị đầy hơi, trướng bụng và trị nọc rắn cắn.

Thư viện ảnh

Hoa ban trắng

• 
• 
• 

Hoa ban tím

• 
• 
• 
  Bauhinia variegata - Museum specimen
• 
  Một cây hoa ban mùa ra hoa
• 
• 

Chú thích

1. “Catalogue of Life”. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 4 năm 2015. Truy cập 5 tháng 10 năm 2015.
2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&p=has_linkout&id=167791
3. “Bauhinia variegata L. — The Plant List”. Truy cập 5 tháng 10 năm 2015.
4. “Tropicos”. Truy cập 6 tháng 10 năm 2015.

Tham khảo

• Germplasm Resources Information Network: Bauhinia variegata Lưu trữ 2009-01-05 tại Wayback Machine
• Hoa ban - móng bò sọc^{[liên kết hỏng]}