Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Karelia–Phần Lan

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Karelia-Phần Lan
Tên bản ngữ Karjalais-suomalainen sosialistinen neuvostotasavalta (tiếng Phần Lan) Карело-Финская Советская Социалистическая Республика (tiếng Nga)
1940–1956
Quốc kỳ Quốc huy
Tiêu ngữ: "Kaikkien maiden proletaarit, liittykää yhteen!" "Vô sản toàn thế giới, đoàn kết lại!"
Quốc ca: Karjalais-suomalaisen sosialistisen neuvostotasavallan hymni "Quốc ca Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Karelia-Phần Lan"
Lãnh thổ Karelia-Phần Lan (đỏ) trong Liên Xô.
Tổng quan
Thủ đô và thành phố lớn nhất	Petrozavodsk
Ngôn ngữ thông dụng	tiếng Phần Lan, tiếng Nga
Chính trị
Chính phủ	Các nước cộng hòa của Liên bang Xô viết
Tổng bí thư đầu tiên
• 1921–1922	Vasily Kudzhyev
• 1989–1991	Nikolay Kiryanov
Lịch sử
Thời kỳ	Chiến tranh thế giới thứ hai / Chiến tranh thế giới thứ nhất
• Các quốc gia thuộc Xô viết thành lập	Ngày 31- 3. 1940
• Được giảm hạ xuống Các quốc gia tự trị thuộc Xô viết	Ngày 16- 7. 1956
Địa lý
Diện tích
• 1959	172.400 km^2 (66.564 mi^2)
Dân số
• 1959	651300
Kinh tế
Đơn vị tiền tệ	Rúp Xô viết
Tiền thân Kế tục Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Karelia Cộng hòa Dân chủ Phần Lan Leningrad (tỉnh) Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Karelia
Hiện nay là một phần của	Nga

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Karelia-Phần Lan (Phần Lan: Karjalais-suomalainen sosialistinen neuvostotasavalta; Nga: Карело-Финская Советская Социалистическая Республика, đã Latinh hoá: Karelo-Finskaya Sovietskaya Sotsialisticheskaya Respublika) là một nước cộng hòa tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn của Liên bang Xô viết. Cộng hòa đã tồn tại từ năm 1940 cho đến khi được hợp nhất trở lại vào Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga năm 1956 và được gọi là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Karelia.

Lịch sử

Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Karelia-Phần Lan được thành lập từ ngày 31 tháng 3 năm 1940, kết hợp Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Karelia và Cộng hòa Dân chủ Phần Lan (được thành lập trên phần lãnh thổ do Phần Lan nhượng lại trong Chiến tranh Mùa đông theo Hiệp ước Hòa bình Moskva, vốn tên là Eo đất Karelia và Ladoga Karalia, bao gồm cả các thành phố Viipuri và Sortavala). Toàn bộ dân cư Karelia tại vùng được nhượng, tức khoảng 420.000 người đã di tản sang Phần Lan và những người định cư tại đây đến từ những nơi khác thuộc Liên Xô.

Việc thành lập một Cộng hòa mới thuộc Liên bang cho một dân tộc không có dân số lớn và thuần nhất như vậy là điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Liên bang Xô viết. Một vài nhà lịch sử sau này giải thích rằng việc nâng Xô viết Karelia từ Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị (thuộc CHXHCNXV Liên bang Nga) thành một Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết là có lý do chính trị, để tạo thuận lợi cho việc sáp nhập lãnh thổ này của Phần Lan một cách dễ dàng và có thể là cả phần còn lại của Phần Lan vào Liên Xô.^[1][2][3]

Những năm chiến tranh tiếp theo, Phần Lan đã sáp nhập trở lại lãnh thổ bị mất năm 1940; và đã chiếm giữ hầu hết các vùng đất của Karelia thuộc Liên Xô từ trước năm 1940, gồm cả thủ phủ Petrozavodsk (Petroskoi).^[3] Năm 1944, Liên Xô đã đoạt lại khu vực này, Phần Lan đã công nhận điều này trong Thỏa thuận Đình chiến Moskva và Hiệp định Hòa bình Paris năm 1947. Người Karelia gốc Phần Lan lại một lần nữa di tản

Vào tháng 12 năm 1944, Eo đất Karelia cùng thành phố Viiborg (Viipuri) được chuyển từ CHXHCNXV Karelia-Phần Lan sang tỉnh Leningrad của CHXHCNXV Liên bang Nga, nhưng Lagoda Karelia vẫn là một phần của cộng hòa.

Ngày 16 tháng 7 năm 1956, cộng hòa đã sáp nhập vào CHXHCN Liên bang Nga và trở thành CHXHCNXV Tự trị Karelia. Việc di chuyển này có lẽ là sự giải thích cho bối cảnh tổng quan mang tính cải thiện thời hậu chiến của mối quan hệ Phần Lan-Xô viết,^[1] bao gồm cả việc Liên Xô quay trở lại Căn cứ Hải quân Porkala tại lãnh thổ được cho thuê với đầy đủ chủ quyền thuộc Phần Lan (tháng 1 năm 1956) và việc cho thuê Đảo Maly Vysotsky và việc Liên Xô trao trả phần lãnh thổ đã chiếm năm 1940 và 1944 tại Kênh Saimaa cho Phần Lan (1963).

Việc bãi bỏ CHXHCN Xô viết Karelia-Phần Lan năm 1956 là trường hợp duy nhất trong lịch sử Liên Xô (1922-1991) khi một thành viên Liên Xô chuyển thành một cộng hòa khác. Cùng với sự sụp đổ của Liên Xô, CHXHCNXV Tự trị Karelia trở thành Cộng hòa Karelia thuộc Liên bang Nga vào ngày 13 tháng 11 năm 1991.

Chính trị

Chủ tịch của Xô viết Tối cao Karelia-Phần Lan (1940-1956) là Otto Wille Kuusinen, một người cộng sản Phần Lan. Trong cộng hòa cũng tồn tại một Đảng Cộng sản Karelia-Phần Lan do G.N. Kupriyanov lãnh đạo trong thập niên 1940. Yuri Andropov đã giữ chức bí thư thứ nhất Đoàn Thanh niên Komsomol tại cộng hòa trong vài năm.

Chủ tịch Xô viết Tối cao ^[4]

Tên	Thời kỳ
Nikolai Sorokin	7/8/1940-?
Adolf Taimi	15/4/1947–1955

Chủ tịch Đoàn chủ tịch Xô viết Tối cao

Tên	Thời kỳ
Mark Vasilyevich Gorbachev	31/3/1940-11/7/1940
Otto Kuusinen	11/7/1940-16/7/1956

Chủ tịch Hội đồng Ủy viên Nhân dân (từ 1946-Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng)

Tên	Thời kỳ
I. P. Babkin (acting)	31/3/1940-1940
Pavel Prokkonen	1940-2/1947
Voldemar Virolainen	2/1947-24/2/1950
Pavel Prokkonen	1950-16/7/1956

Tham khảo

1. ^ Helin, Ronald Arthur (1961). Economic-geographic Reorientation in Western Finnish Karelia: A Result of the Finno-Soviet Boundary Demarcations of 1940 and 1944. National Academy of Sciences, National Research Council. tr. 101.
2. ."Memoirs of Nikita Khrushchev". Edited by Sergeĭ Khrushchev. Published by Penn State Press, 2007. ISBN 0-271-02332-5. Page 871 (biographic note on O. Kuusinen). On Google Books
3. ^ Taagepera, Rein (1999). The Finno-Ugric Republics and the Russian State. by C. Hurst & Co. Publishers. tr. 109. ISBN 1850652937.
4. [1]^{[liên kết hỏng]}