Chỉ số thuận lợi kinh doanh

Chỉ số thuận lợi kinh doanh (EBDI - Ease of Doing Business Index) là chỉ số được đề ra bởi Ngân hàng thế giới.^[1] Thứ hạng cao chỉ ra rằng các quy tắc cho kinh doanh tốt hơn, đơn giản hơn và bảo vệ quyền sở hữu mạnh hơn. Nghiên cứu thực nghiệm được tài trợ bởi Ngân hàng thế giới chỉ ra rằng ảnh hưởng của việc hoàn thiện những điều chỉnh này đối với tăng trưởng kinh tế là rất mạnh mẽ.^[2]^[3]

Nghiên cứu thực nghiệm trở nên cần thiết cho việc thiết lập các mức tối ưu của quy tắc kinh doanh – ví dụ khoảng thời gian tiến hành thủ tục pháp lý trong mỗi phiên tòa cần phải ở mức tối ưu & được bảo đảm.

"Việc biên soạn các chỉ dẫn trong các dự án hoạt động kinh doanh chấp nhận kết quả nghiên cứu ở nhiều địa điểm. Từ khi dự án này bắt đầu vào tháng 11 năm 2001, hơn 200 tài liệu chuyên môn có liên quan đã được sử dụng một hoặc nhiều lần trong việc xây dựng chỉ số thuận lợi kinh doanh và có liên quan đến rất nhiều tài liệu nền khung khác"^[4]

Phương pháp luận

Chỉ số này được đưa ra dựa trên những nghiên cứu luật pháp, quy tắc bằng việc phỏng vấn & xác minh bởi 3 500 viên chức nhà nước, các luật sư, cố vấn doanh nghiệp, kế toán viên và các nhà chuyên môn có hoạt động trong lĩnh vực cố vấn quản lý chung thực thi luật pháp.

Chỉ số thuận lợi kinh doanh nói lên đánh giá các quy tắc ảnh hưởng trực tiếp đến kinh doanh, không phản ánh trực tiếp những trạng thái chung như quốc gia ở cạnh một thị trường lớn, đặc trưng cơ sở hạ tầng, lạm phát hoặc tội phạm. Thứ hạng của một quốc gia được đánh giá dựa trên giá trị trung bình của 10 chỉ số sau:

Khởi sự doanh nghiệp: thủ tục pháp lý, thời gian, vốn và giá trị doanh nghiệp cực tiểu theo quy định.
Đăng ký giấy phép kinh doanh: thủ tục pháp lý, thời gian và chi phí của việc xác minh & cấp giấy phép kinh doanh (xây dựng công nghiệp)
Chi phí thuê nhân công & tình trạng khan hiếm lao động: mức độ khó khăn về giá nhân công và chỉ số mềm dẻo về thỏa ước thời gian lao động.
Đăng ký quyền sở hữu: thủ tục, thời gian và chi phí khi đăng ký các tài sản là bất động sản thương mại như đất đai thực.
Mức khấu trừ tín dụng: chỉ số hiệu lực của các quy định luật pháp, chỉ số công khai thông tin tín dụng.
Mức độ bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư: phạm vi quyền hạn cũng như trách nhiệm pháp lý của người quản lý doanh nghiệp & các đại cổ đông.
Gánh nặng thuế phải trả: các khoản thuế phải nộp, thời gian tiêu tốn cho thủ tục hành chính trong thanh toán thuế, tỉ lệ thuế phải trả so với tổng số lợi nhuận ròng.
Hoạt động thương mại dọc & xuyên biên giới: số lượng các tài liệu, số lượng chữ ký và thời gian cần thiết để thực hiện cho mỗi thương vụ xuất hoặc nhập khẩu.
Mức thực thi các hợp đồng: thủ tục, thời gian & chi phí để bắt buộc thực thi một thỏa ước vay nợ chưa thanh toán.
Chấm dứt kinh doanh: thời gian & chi phí khi tuyên bố đóng cửa kinh doanh hoặc phá sản & mức bồi hoàn thuế.^[5]

Nghiên cứu & ảnh hưởng

Có hơn 200 tài liệu chuyên môn có liên quan đã được sử dụng để xây dựng chỉ số EDBI.^[5] Tiến trình cải tiến luật lệ kinh doanh tác động rất mạnh mẽ lên tăng trưởng kinh tế.

Moving from the worst one-fourth of nations to the best one-fourth implies a 2.3 percentage point increase in annual growth.^[6]

Những thành phần miêu tả cụ thể trong chỉ số EDBI đã cung cấp những gợi ý thiết thực cho việc cải thiện môi trường kinh doanh. Nhiều chỉ tiêu được thực thi tương đối dễ dàng và không gặp phải bất cứ phản đối nào (có lẽ không kể tới những quan chức đồi bại có thể thu được lợi từ việc đòi hỏi nhận được tiền đút lót để giải quyết những thủ tục phiền hà). Theo đúng nghĩa "thuận lợi kinh doanh", chỉ số này đã tác động lên nhiều quốc gia trong việc cải thiện các luật lệ kinh doanh. Một vài chỉ số thành phần của EDBI được xác định ở một nhóm nhỏ các quốc gia trong bảng xếp hạng, một ví dụ là ở nhóm 25 nước dẫn đầu. Năm 2005, có 213 bước cải thiện bộ phận ở 112 nền kinh tế, nhóm 10 nước cải cách hàng đầu gồm Georgia, Romania, Mexico, Trung Quốc, Peru, Pháp, Croatia, Guatemala, Ghana, và Tanzania. Đối lập cải thiện môi trường kinh doanh gồm các quốc gia Bolivia, Eritrea, Hungary, Timor-Leste, Uzbekistan, Venezuela và Zimbabwe.^[7]

Mối tương liên giữa 10 chỉ số miêu tả ở trên khá thấp, điều này chỉ ra rằng hiếm khi có một quốc gia mà hoặc chỉ có những điểm tốt hoặc luôn có những điểm xấu. Theo nhiều nhận xét, thường chỉ có nhiều khả năng cho cải cách không hoàn chỉnh (cải cách bộ phận) ở ngay các quốc gia đạt thứ hạng dẫn đầu mà thôi.^[5]

Tương tự EDBI, còn có các báo cáo được công thường niên như chỉ số tự do kinh tế (Indices of Economic Freedom) và báo cáo cạnh tranh toàn cầu (Global Competitiveness Report). Điểm khác biệt là những chỉ số này dựa vào đánh giá nhiều nhân tố ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế như lạm phát và cơ sở hạ tầng mà EDBI không tính đến. Tuy nhiên những nhân tố này có thể chủ quan và không trọng điểm bởi nó đòi hỏi những khảo sát đều đặn và khó có những đánh giá kịp thời thay đổi so với những điều chỉnh về môi trường kinh doanh.

Lời phê bình

Phương pháp luận đánh giá hoạt động kinh doanh dựa trên luật lệ & quy định về lao động đã nhận được nhiều chỉ trích bởi những "hỗ trợ" của nó cho hoạt động điều chỉnh quy định về lao động.^[8] Một ví dụ cho điều này đó là để đạt được thứ hạng cao, nhiều quốc gia sẽ sẵn sàng "hy sinh" quyền lợi người lao động.

Bảng xếp hạng

Xem thêm về miêu tả chi tiết bảng xếp hạng tại trang http://www.doingbusiness.org/ExploreEconomies

Rank	Country
1	Singapore
2	New Zealand
3	Hoa Kỳ
4	Canada
5	Hồng Kông
6	Anh Quốc
7	Đan Mạch
8	Úc
9	Na Uy
10	Ireland
11	Nhật Bản
12	Iceland
13	Thụy Điển
14	Phần Lan
15	Thụy Sĩ
16	Litva
17	Estonia
18	Thái Lan
19	Puerto Rico
20	Bỉ
21	Đức
22	Hà Lan
23	Hàn Quốc
24	Latvia
25	Malaysia
26	Israel
27	Saint Lucia
28	Chile
29	Nam Phi
30	Áo
31	Fiji
32	Mauritius
33	Antigua và Barbuda
34	Armenia
35	Pháp
36	Slovakia
37	Gruzia
38	Ả Rập Xê Út
39	Tây Ban Nha
40	Bồ Đào Nha
41	Samoa
42	Namibia
43	México
44	Saint Vincent và Grenadines
45	Mông Cổ
46	Kuwait
47	Đài Loan
48	Botswana
49	România
50	Jamaica
51	Tonga
52	Cộng hòa Séc
53	Maldives
54	Bulgaria
55	Oman
56	Belize
57	Papua New Guinea
58	Vanuatu
59	Trinidad và Tobago
60	Kiribati
61	Slovenia
62	Palau
63	Kazakhstan
64	Uruguay
65	Perú
66	Hungary
67	Nicaragua
68	Serbia
69	Quần đảo Solomon
70	Montenegro
71	El Salvador
72	Dominica
73	Grenada
74	Pakistan
75	Ba Lan
76	Eswatini
77	Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất
78	Jordan
79	Colombia
80	Tunisia
81	Panama
82	Ý
83	Kenya
84	Seychelles
85	Saint Kitts và Nevis
86	Liban
87	Quần đảo Marshall
88	Bangladesh
89	Sri Lanka
90	Kyrgyzstan
91	Thổ Nhĩ Kỳ
92	Macedonia
93	Trung Quốc
94	Ghana
95	Bosna và Hercegovina
96	Nga
97	Ethiopia
98	Yemen
99	Azerbaijan
100	Nepal
101	Argentina
102	Zambia
103	Moldova
104	Việt Nam
105	Costa Rica
106	Micronesia
107	Uganda
108	Nigeria
109	Hy Lạp
110	Malawi
111	Honduras
112	Paraguay
113	Gambia
114	Lesotho
115	Maroc
116	Algérie
117	Cộng hòa Dominica
118	Guatemala
119	Iran
120	Albania
121	Brasil
122	Suriname
123	Ecuador
124	Croatia
125	Cabo Verde
126	Philippines
127	West Bank and Gaza
128	Ukraina
129	Belarus
130	Syria
131	Bolivia
132	Gabon
133	Tajikistan
134	Ấn Độ
135	Indonesia
136	Guyana
137	Bénin
138	Bhutan
139	Haiti
140	Mozambique
141	Bờ Biển Ngà
142	Tanzania
143	Campuchia
144	Comoros
145	Iraq
146	Sénégal
147	Uzbekistan
148	Mauritanie
149	Madagascar
150	Guinea Xích Đạo
151	Togo
152	Cameroon
153	Zimbabwe
154	Sudan
155	Mali
156	Angola
157	Guinée
159	Lào
160	Niger
161	Djibouti
162	Afghanistan
163	Burkina Faso
164	Venezuela
165	Ai Cập
166	Burundi
167	Cộng hòa Trung Phi
168	Sierra Leone
169	São Tomé và Príncipe
170	Eritrea
171	Cộng hòa Congo
172	Tchad
173	Guiné-Bissau
174	Đông Timor
175	Cộng hòa Dân chủ Congo