Crenicichla

Crenicichla
Crenicichla punctata
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Actinopterygii
Bộ (ordo)	Cichliformes
Họ (familia)	Cichlidae
Phân họ (subfamilia)	Cichlinae
Chi (genus)	Crenicichla Heckel, 1840
Loài điển hình
Crenicichla macrophthalma Heckel, 1840

Crenicichla là một chi thuộc họ Cá hoàng đế có nguồn gốc từ Nam Mỹ, thường gọi chung là cá rô phi thân giáo. Chúng được tìm thấy ở hầu hết các môi trường nước ngọt ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới giữa Andes và Đại Tây Dương^[1].

Mô tả

Loài nhỏ nhất của chi Crenicichla, đặc biệt là những thành viên thuộc nhóm loài C. wallacii, không lớn hơn 6 – 14 cm^[2], và được xếp vào nhóm những loài "cá rô lùn" được nuôi làm cảnh, mặc dù chúng rất hung hăng và có tính háu ăn. Loài Crenicichla lớn nhất có thể phát triển đạt đến chiều dài khoảng 50 cm^[2]. Hầu hết các loài trong chi đều có độ dài nằm trong khoảng 15 – 30 cm^[3]. Giống như nhiều loài cá ăn thịt khác, các loài Crenicichla đều có miệng rộng và thân dài.

Phần lớn các loài Crenicichla đều ăn thịt, mà thức ăn chủ yếu của chúng là các loại cá, côn trùng và một số động vật nhỏ hơn. Chúng thường ẩn mình ở những nơi mà con mồi không thấy, thường trong các thân cây và sau các tảng đá. Ngoại trừ C. tapii, khác với những người họ hàng của nó, chỉ ăn periphyton (các loài sinh vật bám rễ dưới nước) và sống thành đàn^[4].

Phân bố và môi trường sống

Các loài Crenicichla đều có nguồn gốc từ các môi trường nước ngọt ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Nam Mỹ, phía đông dãy Andes, trải dài từ Trinidad và Guiana Shield (bao gồm cả Orinoco), băng qua lưu vực các sông Amazon và Río de la Plata, chạy tới sông Río Negro của Argentina ở phía nam. Mặc dù phân bố, các cá thể loài thường bị giới hạn ở một lưu vực sông hoặc một nhánh sông^[5].

Phân loại

Crenicichla lenticulata

Crenicichla gillmorlisi

Crenicichla lacustris

Hiện có 93 loài được công nhận trong chi này^[3][6][7]:

Crenicichla acutirostris Günther, 1862 Crenicichla adspersa Heckel, 1840 Crenicichla albopunctata Pellegrin, 1904 Crenicichla alta Eigenmann, 1912 Crenicichla anamiri Ito & Rapp Py-Daniel, 2015 Crenicichla anthurus Cope, 1872 Crenicichla brasiliensis (Bloch, 1792) Crenicichla britskii Kullander, 1982 Crenicichla cametana Steindachner, 1911 Crenicichla celidochilus Casciotta, 1987 Crenicichla cincta Regan, 1905 Crenicichla compressiceps Ploeg, 1986 Crenicichla coppenamensis Ploeg, 1987 Crenicichla cyanonotus Cope, 1870 Crenicichla cyclostoma Ploeg, 1986 Crenicichla dandara Varella & Ito, 2018 Crenicichla empheres Lucena, 2007 Crenicichla frenata Gill, 1858 Crenicichla gaucho Lucena & Kullander, 1992 Crenicichla geayi Pellegrin, 1903 Crenicichla gillmorlisi Kullander & Lucena, 2013 Crenicichla hadrostigma Lucena, 2007 Crenicichla haroldoi Luengo & Britski, 1974 Crenicichla heckeli Ploeg, 1989 Crenicichla hemera Kullander, 1990 Crenicichla hummelincki Ploeg, 1991 Crenicichla hu Pialek, Rican, Casciotta & Almiron, 2010 Crenicichla igara Lucena & Kullander, 1992 Crenicichla iguapina Kullander & Lucena, 2006 Crenicichla iguassuensis Haseman, 1911 Crenicichla inpa Ploeg, 1991

Crenicichla isbrueckeri Ploeg, 1991 Crenicichla jaguarensis Haseman, 1911 Crenicichla jegui Ploeg, 1986 Crenicichla johanna Heckel, 1840 Crenicichla jupiaensis Britski & Luengo, 1968 Crenicichla jurubi Lucena & Kullander, 1992 Crenicichla labrina (Spix & Agassiz, 1831) Crenicichla lacustris (Castelnau, 1855) Crenicichla lenticulata Heckel, 1840 Crenicichla lepidota Heckel, 1840 Crenicichla lucenai Mattos et al., 2014 Crenicichla lucius Cope, 1870 Crenicichla lugubris Heckel, 1840 Crenicichla macrophthalma Heckel, 1840 Crenicichla maculata Kullander & Lucena, 2006 Crenicichla mandelburgeri Kullander, 2009 Crenicichla marmorata Pellegrin, 1904 Crenicichla menezesi Ploeg, 1991 Crenicichla minuano Lucena & Kullander, 1992 Crenicichla missioneira Lucena & Kullander, 1992 Crenicichla monicae Kullander & Varella, 2015 Crenicichla mucuryna Ihering, 1914 Crenicichla multispinosa Pellegrin, 1903 Crenicichla nickeriensis Ploeg, 1987 Crenicichla niederleinii (Holmberg, 1891) Crenicichla notophthalmus Regan, 1913 Crenicichla pellegrini Ploeg, 1991 Crenicichla percna Kullander, 1991 Crenicichla phaiospilus Kullander, 1991 Crenicichla ploegi Varella et al., 2018 Crenicichla prenda Lucena & Kullander, 1992

Crenicichla proteus Cope, 1872 Crenicichla punctata Hensel, 1870 Crenicichla pydanielae Ploeg, 1991 Crenicichla regani Ploeg, 1989 Crenicichla reticulata (Heckel, 1840) Crenicichla rosemariae Kullander, 1997 Crenicichla santosi Ploeg, 1991 Crenicichla saxatilis (Linnaeus, 1758) Crenicichla scottii (Eigenmann, 1907) Crenicichla sedentaria Kullander, 1986 Crenicichla semicincta Steindachner, 1892 Crenicichla semifasciata (Heckel, 1840) Crenicichla sipaliwini Ploeg, 1987 Crenicichla stocki Ploeg, 1991 Crenicichla strigata Günther, 1862 Crenicichla sveni Ploeg, 1991 Crenicichla taikyra Casciotta et al., 2013 Crenicichla tapii Piálek et al., 2015 Crenicichla tendybaguassu Lucena & Kullander, 1992 Crenicichla ternetzi Norman, 1926 Crenicichla tigrina Ploeg, Jegu & Ferreira, 1991 Crenicichla tingui Kullander & Lucena, 2006 Crenicichla tuca Piálek et al., 2015 Crenicichla urosema Kullander, 1990 Crenicichla vaillanti Pellegrin, 1903 Crenicichla virgatula Ploeg, 1991 Crenicichla vittata Heckel, 1840 Crenicichla wallacii Regan, 1905 Crenicichla yaha Casciotta, Almirón & Gómez, 2006 Crenicichla yjhui Piálek et al., 2018 Crenicichla zebrina Montaña, López-Fernández & Taphorn, 2008

Chú thích

1. Kullander, Sven O.; Lucena, Carlos A. Santos de (June 2006). "A review of the species of Crenicichla (Teleostei: Cichlidae) from the Atlantic coastal rivers of southeastern Brazil from Bahia to Rio Grande do Sul States, with descriptions of three new species". Neotropical Ichthyology. 4 (2): 127–146
2. ^ Gottwald, J: Crenicichla arten
3. ^ Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2015). Species of Crenicichla in FishBase
4. Piálek, L., Dragová, K., Casciotta, J., Almirón, A. & Říčan, O. (2015): Description of two new species of Crenicichla (Teleostei: Cichlidae) from the lower Iguazú River with a taxonomic reappraisal of C. iguassuensis, C. tesay and C. yaha. Historia Natural 5 (2): 5-27
5. Piálek, Lubomír; Říčan, Oldřich; Casciotta, Jorge; Almirón, Adriana; Zrzavý, Jan (2012). "Multilocus phylogeny of Crenicichla (Teleostei: Cichlidae), with biogeography of the C. lacustris group: Species flocks as a model for sympatric speciation in rivers". Molecular Phylogenetics and Evolution. 62 (1): 46–61
6. Casciotta, Jorge; Almirón, Adriana; Aichino, Danilo; Gómez, Sergio; Piálek, Lubomír; Říčan, Oldřich (2013). "Crenicichla taikyra (Teleostei: Cichlidae), a new species of pike cichlid from the middle río Paraná, Argentina". Zootaxa. 3721 (4): 379
7. Mattos, J.L., Schindler, I., Ottoni, F.P. & Cheffe, M.M. (2014): A new species of Crenicichla from the upper Rio das Antas basin, dos Patos lagoon system, southern Brazil (Teleostei: Cichlidae) Lưu trữ 2017-08-09 tại Wayback Machine. Vertebrate Zoology 64 (1): 35–42