Hữu Ngu

Hữu Ngu (chữ Hán: 有虞) là một bộ lạc cổ đại trong lịch sử Trung Quốc, được ghi nhận tồn tại từ đời Đường Nghiêu đến hết đời nhà Thương. Địa bàn sinh sống của bộ lạc này ước đoán thuộc huyện Vĩnh Tế, tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc) ngày nay.

Nguồn gốc

Theo Sử Ký - Ngũ Đế bản kỷ thì các thế hệ quân chủ Hữu Ngu trước thời Ngu Thuấn lần lượt như sau: Cùng Thiền, Kính Khang, Câu Vọng, Kiều Ngưu và Cổ Tẩu.
Theo Lộ sử thì thủy tổ của Hữu Ngu thị là Ngu Mạc, sau đó đến Cùng Thiền, Kính Khang, Kiều Ngưu và Cổ Tẩu.

Dấu ấn trong lịch sử

Theo huyền sử, bộ lạc này lần đầu được ghi nhận là xuất thân của Diêu Trọng Hoa - hậu duệ 7 đời đế Chuyên Húc - ông nổi tiếng là người hiếu thuận đến trời đất còn phải cảm động nên được vua Nghiêu trọng vọng phong thưởng cho đất Ngu, sau này vua Nghiêu già yếu nhường ngôi cho nên sử gọi ông là Ngu Thuấn. Sách Nhị thập tứ hiếu của Quách Cư Nghiệp đời nhà Nguyên có kể lại câu chuyện về vua Thuấn như sau: cha của Thuấn là một người rất hồ đồ nên thiên hạ gọi ông ta là Cổ Tẩu có nghĩa là ông già mù, mẹ đẻ Thuấn là Ốc Đăng chết sớm còn mẹ kế là người rất độc ác. Mẹ kế sinh được 1 người em trai tên là Tượng và 1 gái là Hệ, Tượng tính tình kêu ngạo nhưng lại được Cổ Tẩu cưng chiều và có phần hắt hủi ngược đãi Thuấn. Tuy nhiên Thuấn vẫn đối đãi với cha và mẹ kế cùng em khác mẹ rất tốt nên được ca ngợi là người có đức hạnh, Cổ Tẩu nghe lời dèm của vợ kế muốn trừ khử Thuấn bèn sai Thuấn đi cày ở Lịch Sơn. vùng núi này nổi tiếng có nhiều thú dữ chuyên ăn thịt người, khi Thuấn đến đó thì các loại voi, hổ, sư tử, gấu đều thi nhau cày bừa hộ Thuấn. Ngoài ra còn có các loại chim muông cũng xà xuống nhổ cỏ làm bờ cho Thuấn, Cổ Tẩu lại sai Thuấn đi đánh cá ở hồ Lôi Trạch - nơi này thường có sóng to gió lớn và nhiều loại thủy quái như: cá sấu, thuồng luồng. Khi Thuấn đến nơi thì sóng yên gió lặng, các loại thủy quái còn bắt cá đem đến thả lên tận thuyền cho Thuấn.

Bấy giờ vua Nghiêu nghe dân chúng đồn đại muốn thử thách Thuấn nên mang hai con gái của mình là Nga Hoàng và Nữ Anh đến gả cho rồi xây dựng cho cả kho lương thực và cấp rất nhiều bò dê gia súc gia cầm, mẹ kế và em tham lam tìm cách ám hại Thuấn để chiếm số tài sản trên. Lần đó Cổ Tẩu bảo Thuấn lên sửa chữa mái nhà kho, khi Thuấn vừa leo đến nơi thì Tượng ở dưới lập tức phóng hỏa còn Cổ Tẩu đem thang cất đi. Thuấn bình tĩnh lấy hai chiếc mũ lớn che nắng đang đội trên đầu dùng hai tay cầm mũ vẫy nhảy xuống như chim hạ cánh nên không hề hấn gì, Cổ Tẩu thấy vậy liền sai Thuấn đi đào giếng. Khi Thuấn đã ở sâu dưới lòng đất thì hai cha con trên miệng giếng khuân đất đá hất xuống định đè chết Thuấn, không ngờ Thuấn đã nhanh trí đào sẵn một cái ngách rồi chui vào đó. Tiếp sau Thuấn đào thông lên mặt đất ngoi lên mà đi về nhà, về đến nơi Thuấn thấy cha con Tượng đang đắc ý tưởng đã chiếm được tài sản đang hân hoan phấn khởi. Thấy Thuấn bước vào hai cha con giật mình xin lỗi và từ đó không dám hại Thuấn nữa, sau đó Thuấn vẫn đối đãi với 3 người họ như lúc ban đầu.

Tình hình nước Hữu Ngu sau thời đế Thuấn

Sau khi vua Thuấn nối ngôi Thiên tử thì con trai là Thương Quân lên thay cai trị nước Hữu Ngu, vua Thuấn trao lại ngai vàng cho vua Hạ Vũ thì nước Hữu Ngu vẫn tiếp tục tồn tại. Đến đời Ngu Tư làm vua thì nhà Hạ gặp phải loạn Hàn Trác, con trai của Đế Tướng là Thiếu Khang bị truy kích phải chạy trốn từ nước Hữu Nhung quê ngoại sang nước Hữu Ngu. Ngu Tư tạm thời giao cho Thiếu Khang giữ chức bào chính phụ trách việc quản lý lương thực, sau đó Ngu Tư lại gả con gái rồi cấp đất và giao cho 500 nô lệ để gây dựng cơ sở trung hưng nhà Hạ. Bấy giờ nước Hữu Ngu đã có "điền nhất thành chúng nhất lữ" nghĩa là đô thành nước này chu vi 10 dặm vuông, nô lệ nhiều nhất bằng 1 lữ đoàn ngày nay đều cấp cả cho con rể làm vốn liếng. Khi lực lượng đã đông đảo cơ sở vật chất đã đầy đủ Ngu Tư phối hợp cùng con rể đem binh đi đánh Hàn Trác, sau nhiều trận đánh phối hợp với quân của các nước Hữu Cách và Bá Minh cuối cùng liên quân đã đánh bại Hàn Trác và diệt tan các vây cánh là nước Quá và nước Qua thống nhất thiên hạ.

Lại truyền đến đời Ngu Yên ở vào giai đoạn Trụ vương nhà Ân, trong khi vua Trụ bạo ngược mà nước Hữu Ngu vẫn chấp pháp theo khuôn mẫu đế Thuấn khiến lòng dân đều theo về nước ấy. Vua Trụ quy cho tội chống đối lại thiên tử nên huy động binh lực chinh phạt, cuộc chiến này khác nào trứng chọi đá chỉ trong mấy trận quân triều đình đã đánh bại và tiêu diệt nước này.

Hậu duệ

Khi Chu Vũ Vương sai người đi tìm hậu duệ đế Thuấn để phong chư hầu thì gặp được Quy Mãn - con Ngu Yên, bấy giờ đã đổi họ để lẩn tránh sự truy sát của vua Trụ - bèn phong cho người này làm vua nước Trần để giữ hương hoả nhà Ngu. Đến giữa thời Xuân Thu, con thứ Trần Lệ công là Quy Hoàn chạy sang nước Tề đổi làm họ Điền được phong làm đại phu. Mấy đời sau hậu duệ của Điền Hoàn là Điền Hoà lật đổ Tề Khang công mà tự lập làm vua, đó chính là nước Điền Tề thời Chiến Quốc.

Xem thêm

Tham khảo

100 sự kiện Trung Quốc phần Đại Vũ trị thủy
Vương Triều và Hoàng Đế Trung Quốc, phần viết về vua Thiếu Khang
Sử Ký Tư Mã Thiên - Ngũ Đế bản kỷ
kinh Thượng Thư - phần Thuấn điển
Trúc thư kỷ niên
Tư trị thông giám - phần ngoại kỷ
sách Thượng Hạ Ngũ Thiên Niên - phần Thiếu Khang trung hưng