Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS

Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS
Dải băng đỏ là biểu tượng toàn cầu cho tình đoàn kết với những người nhiễm HIV và những người bệnh AIDS.
Tên chính thức	World AIDS Day
Cử hành bởi	Thành viên Liên Hợp Quốc
Ngày	1 tháng 12
Hoạt động	Liên Hợp Quốc
Cử hành	Nâng cao nhận thức về bệnh, và đoàn kết với người bệnh AIDS
Tần suất	hàng năm

Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS (World AIDS Day) là ngày lễ quốc tế được cử hành vào ngày 1 tháng 12 hàng năm, nhằm nâng cao nhận thức về nạn dịch AIDS do việc lây nhiễm HIV, và để tưởng nhớ các nạn nhân đã chết vì HIV/AIDS.

Tính từ năm 1981 tới 2007, bệnh AIDS đã giết chết hơn 25 triệu người,^[1] và tới năm 2007 ước tính có khoảng 33,2 triệu người trên khắp thế giới bị nhiễm HIV,^[2] làm cho HIV/AIDS trở thành một trong các dịch bệnh phá hoại nhất trong lịch sử. Mặc dù gần đây, việc điều trị và phòng chống HIV đã được cải thiện ở nhiều vùng trên thế giới, nhưng chỉ riêng năm 2007, đã có khoảng 2 triệu người bị chết vì bệnh AIDS,^[3] trong đó có khoảng 270.000 trẻ em.^[4]

Lịch sử

Tem thư của Nga, 1993

"Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" được James W. Bunn và Thomas Netter, hai viên chức thông tin đại chúng cho "Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS" của Tổ chức Y tế Thế giới tại Genève, Thụy Sĩ nghĩ ra lần đầu trong tháng 8 năm 1987.^[5][6] Bunn và Netter nêu ý kiến của họ cho Dr. Jonathan Mann, Giám đốc Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS (nay gọi là Chương trình chung của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS). Dr. Mann thích sáng kiến này, đã chấp thuận và đồng ý với khuyến nghị về việc tổ chức "Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" đầu tiên vào ngày 1 tháng 12 năm 1988.

Bunn – nguyên là một nhà báo của đài truyền hình KPIX ở San Francisco, Hoa Kỳ, tạm nghỉ phép – đã tiến cử ngày 1 tháng 12 vì tin rằng ngày này sẽ được các phương tiện truyền thông phương Tây theo dõi loan tin tối đa. Vì năm 1988 là năm bầu cử ở Hoa Kỳ, Bunn cho rằng các phương tiện truyền thông sẽ chán loan tin hậu bầu cử (sau đầu tháng 11) và hăm hở tìm chuyện mới để loan tin. Bunn và Netter xác định là ngày 1 tháng 12 đủ xa sau sự kiện bầu cử và đủ sớm trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh, trên thực tế, là một điểm chết trong lịch tin tức và do đó là thời gian thích hợp nhất cho (việc loan tin về) Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.

Ngày 18.6.1986 chương trình "AIDS Lifeline" của đài truyền hình KPIX - một dự án giáo dục cộng đồng – có vinh dự được tổng thống Ronald Reagan nêu ra như một dẫn chứng về sáng kiến trong khu vực tư nhân. Do vai trò đồng sáng tạo chương trình "AIDS Lifeline" Bunn được Dr. Mann yêu cầu – nhân danh chính phủ Hoa Kỳ - nghỉ phép 2 năm (ở đài truyền hình KPIX) để theo Dr. Mann, một nhà dịch tễ học làm việc ở các Trung tâm kiểm soát bệnh, để phụ tá trong việc sáng tạo "Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS" cho Tổ chức Y tế Thế giới của Liên Hợp Quốc. Bunn đồng ý và được bổ nhiệm làm Viên chức thông tin đại chúng thứ nhất cho Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS. Cùng với Netter, Bunn đã nghĩ ra, thiết kế và thực hiện lễ khai mạc "Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" đầu tiên – nay là nhận thức và sáng kiến phòng chống bệnh kéo dài nhất trong lịch sử y tế công cộng.

Chương trình chung của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (Joint United Nations Programme on HIV/AIDS) (UNAIDS) đã bắt đầu hoạt động vào năm 1996, và nắm việc quy hoạch và xúc tiến Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.^[7] Thay vì tập trung vào một ngày duy nhất, Chương trình chung của Liên Hợp Quốc về HIV/AID đã lập ra "Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS" vào năm 1997 để tập trung vào thông tin, phòng chống và giáo dục về HIV/AIDS quanh năm.^[7][8]

Trong 2 năm đầu, chủ đề của Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS tập chú vào các trẻ em và người trẻ. Các chủ đề trên lúc đó đã bị chỉ trích mạnh mẽ vì đã lờ đi sự kiện là người ta thuộc mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm HIV và bệnh AIDS.^[7] Tuy nhiên, các chủ đề đã thu hút sự chú ý tới nạn dịch HIV/AIDS, giúp giảm bớt một số kỳ thị xung quanh căn bệnh này, và giúp thúc đẩy sự nhìn nhận vấn đề là một bệnh gia đình.^[7]

Năm 2004, "Chiến dịch thế giới phòng chống bệnh AIDS" đã trở thành một tổ chức độc lập.^[7][8][9]

Hàng năm, các giáo hoàng Gioan Phaolô II và giáo hoàng Biển Đức XVI đều gửi điện văn chào mừng tới các bệnh nhân và các thầy thuốc trong Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.^{[10][11][12][13][14][15]}

Việc chọn chủ đề

Từ khi bắt đầu cho tới năm 2004, Chương trình chung của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS, cơ quan dẫn đầu chiến dịch Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS, đã lựa chọn các chủ đề hàng năm có tham khảo ý kiến các tổ chức y tế toàn cầu khác.

Tính đến năm 2008, chủ đề Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS mỗi năm đều do Ban Chỉ đạo toàn cầu của Chiến dịch thế giới phòng chống bệnh AIDS lưa chọn sau khi tham khảo ý kiến rộng rãi với những người, tổ chức và cơ quan chính phủ tham gia trong công tác phòng chống và điều trị HIV/AIDS.^[7] Đối với mỗi Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS từ năm 2005 đến năm 2010, thì chủ đề là "Hãy chặn đứng bệnh AIDS. Hãy giữ vững cam kết", với một chủ đề phụ, hàng năm.^[7] Chủ đề bao quát này được thiết kế để khuyến khích các nhà lãnh đạo chính trị giữ cam kết của họ cho mọi người được quyền tiếp cận việc phòng chống, điều trị HIV/AIDS, chăm sóc, và hỗ trợ vào năm 2010.^[7]

Các chủ đề Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS từ năm 1988–tới nay^[16]

Một dải băng đỏ treo giữa các cột ở cổng phía bắc của Nhà Trắng nhân Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS, 30.11.2007

Một bao cao su dài 67 m trên Obelisk of Buenos Aires (Cột hình tháp của thành phố Buenos Aires), Argentina, là một phần chiến dịch nhận thức cho Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS năm 2005

Năm	Chủ đề
2023	Hãy để cộng đồng dẫn dắt - LED COMMUNITY LEAD
2022	Bình đẳng - Equalize
2021	Chấm dứt sự bất bình đẳng. Chấm dứt dịch bệnh AIDS- End inequalities. End AIDS
2020	ĐOÀN KẾT VÀ CHIA SẺ TRÁCH NHIỆM
2019	Cùng hành động để kết thúc dịch AIDS
2018	Biết rõ tình trạng của bạn
2017	Sức khỏe của tôi, Quyền của tôi
2016	Giơ tay lên vì #Phòng ngừa HIV[17]
2015	Trên đường đua nhanh chóng kết thúc AIDS[18]
2014	Đóng khoảng cách[19]
2013	Không phân biệt đối xử[20]
2012	Cùng nhau chúng ta sẽ kết thúc AIDS [21]
2011	Hãy đạt số 0[22]
2010	Quyền đạt được cho mọi người và Nhân quyền[23]
2009	Quyền đạt được cho mọi người và Nhân quyền[23]
2008	Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết – Lãnh đạo – Trao sức mạnh và Sự tin tưởng – Cứu giúp [24]
2007	Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết – Sự lãnh đạo
2006	Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết – Trách nhiệm
2005	Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết
2004	Phụ nữ, Thiếu nữ, HIV và AIDS
2003	Dấu hiệu ghét bỏ và Sự phân biệt đối xử
2002	Dấu hiệu ghét bỏ và Sự phân biệt đối xử
2001	Tôi quan tâm. Còn anh?
2000	AIDS: Người có ảnh hưởng
1999	Nghe, Học, Sống: Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS với trẻ em & người trẻ
1998	Sức mạnh để Thay đổi: Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS với các người trẻ
1997	Cuộc sống của trẻ em trong một thế giới có bệnh AIDS
1996	Một thế giới. Một hy vọng
1995	Các quyền chung, Các trách nhiệm chung
1994	Bệnh AIDS và gia đình
1993	Hành động
1992	Cam kết của Cộng đồng
1991	Chia sẻ sự Thách thức
1990	Phụ nữ và bệnh AIDS
1989	Giới trẻ
1988	Truyền thông

Tháng nhận thức bệnh AIDS

Nhiều chính phủ và nhiều tổ chức đã công bố lấy các tháng khác nhau làm Tháng nhận thức bệnh AIDS. Tháng được chọn nhiều nhất là tháng 10 và tháng 12. Tháng 12 được chọn vì trùng với Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.

Tham khảo

1. Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), Report on the Global HIV/AIDS Epidemic 2008, (Geneva, Switzerland: UNAIDS, July 2008; English original), p. 15.
2. Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), Report on the Global HIV/AIDS Epidemic 2008, (Geneva, Switzerland: UNAIDS, July 2008; English original), p. 32.
3. Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), Report on the Global HIV/AIDS Epidemic 2008, (Geneva, Switzerland: UNAIDS, July 2008; English original), p. 30.
4. Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), Report on the Global HIV/AIDS Epidemic 2008, (Geneva, Switzerland: UNAIDS, July 2008; English original), p. 37.
5. U.S. Centers for Disease Control and Prevention, International News, "World AIDS Day Co-Founder Looks Back 20 Years Later", CDC HIV/Hepatitis/STD/TB Prevention News Update, ngày 12 tháng 12 năm 2007
6. "AIDS Day Co-Founder Looks Back after 20 Years" By Rose Hoban, Voice of America, 06 December, 2007
7. ^ Speicher, Sara (ngày 19 tháng 11 năm 2008). “"World AIDS Day Marks 20th Anniversary Of Solidarity." Medical News Today”. Medicalnewstoday.com. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 2 năm 2011. Truy cập ngày 5 tháng 12 năm 2013.
8. ^ van Soest, Marcel. "Accountability: Main Message on World AIDS Day." Joint United Nations Programme on HIV/AIDS. Oct 20, 2006.
9. Yearbook of the United Nations 2005. Vol. 59 Geneva, Switzerland: United Nations Publications, 2007. ISBN 9211009677
10. First World AIDS Day in 1988
11. “Message for the World AIDS Day”. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2011.
12. Pope: "I feel near to people with AIDS and their families"
13. Message of Caritas Internationalis On Occasion of World AIDS Day 2006^{[liên kết hỏng]}
14. “Pope skirts condoms issue in World AIDS Day statement”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2011.
15. “Message from the Pope on World AIDS Day”. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2011.
16. World AIDS Day Lưu trữ 2016-12-01 tại Wayback Machine, Minnesota Department of Health, 2008
17. World AIDS Day 2016 UNAids
18. World AIDS Day 2015 UNAids
19. World AIDS Day 2014 UNAids
20. World AIDS Day 2013 UNAids
21. World AIDS Day 2012 UNAids
22. World AIDS Day 2011 Lưu trữ 2015-07-01 tại Wayback Machine World AIDS Campaign
23. ^ World AIDS Day Lưu trữ 2015-10-16 tại Wayback Machine avert.org
24. Dr. Peter Piot, "2008 World AIDS Day statements," Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), ngày 30 tháng 11 năm 2008.

Xem thêm

• UNESCO
• Ngày lễ quốc tế

Liên kết ngoài

• World AIDS Day Campaign - Site no longer available
• The Official Unite Against Aids Concert on World Aids Day Lưu trữ 2007-10-15 tại Wayback Machine
• The World AIDS Campaign
• AVERT.org's World AIDS Day page
• WorldAIDSDay.org
• Africa Centre for HIV/AIDS Management
• AIDSPortal events page Lưu trữ 2009-10-16 tại Wayback Machine World AIDS Day and other AIDS related events
• Engenderhealth and World AIDS Day Lưu trữ 2008-11-20 tại Wayback Machine
• World AIDS Day Lưu trữ 2009-11-28 tại Wayback Machine
• World AIDS Day Lưu trữ 2009-12-03 tại Wayback Machine, Resources from the Kaiser Family Foundation
• "Echoes Of Yourself in The Mirror" is a trailer for documentary that features Cleve Jones, creator of the AIDS Memorial Quilt, speaking at San Francisco State University during World AIDS Day
• Love Amplified Lưu trữ 2018-04-23 tại Wayback Machine, World AIDS Day 2008 Concert in Singapore
• AIDS.gov World AIDS Day 2008 Lưu trữ 2008-10-25 tại Wayback Machine
• Department of Health and Human Services HIV/AIDS Awareness Days Website Lưu trữ 2009-03-31 tại Wayback Machine
• National Black HIV/AIDS Awareness Day (2/7) Lưu trữ 2011-06-21 tại Wayback Machine
• National Women and Girls HIV/AIDS Awareness Day (3/10)
• National Native HIV/AIDS Awareness Day (3/20): http://www.nnaapc.org Lưu trữ 2018-01-11 tại Wayback Machine, http://www.itcaonline.com and http://www.happ.colostate.edu Lưu trữ 2016-03-13 tại Wayback Machine
• HIV Vaccine Awareness Day (5/18): www.niaid.nih.gov/news/events/HVAD and http://bethegeneration.nih.gov Lưu trữ 2009-05-07 tại Wayback Machine
• National Asian & Pacific Islander HIV/AIDS Awareness Day (5/19) Lưu trữ 2020-01-28 tại Wayback Machine
• Caribbean American HIV/AIDS Awareness Day (6/8)
• National HIV Testing Day (6/27): www.napwa.org/public/programs/nhtd.php and www.hivtest.org
• National HIV/AIDS and Aging Awareness Day (9/18)
• National Latino AIDS Awareness Day (10/15)
• World AIDS Day in Sapporo
• World AIDS Day - Online Memorials to AIDS Victims Lưu trữ 2011-08-25 tại Wayback Machine
• Rhode Island College LibGuide - World AIDS Day Lưu trữ 2011-09-24 tại Wayback Machine
• World AIDS Day Quotes Lưu trữ 2011-12-03 tại Wayback Machine