Thích Thiện Quang 釋善光 | |
---|---|
![]() Bàn thờ Hòa thượng Thích Thiện Quang trong chùa Vạn Linh | |
Tên khai sinh | Nguyễn Văn Xứng |
Pháp danh | Hồng Xứng/ Hồng Xưng (紅稱) |
Pháp hiệu | Thiện Quang (善光) |
Hoạt động tôn giáo | |
Tôn giáo | Phật giáo |
Trường phái | Bắc tông |
Tông phái | Thiền tông |
Môn phái | Lâm Tế tông |
Xuất gia | 1925 Chùa Phi Lai Châu Đốc, An Giang |
Trụ trì Chùa Vạn Linh | |
Nhiệm kỳ | |
1943 – 1953 | |
Tiền nhiệm | đầu tiên |
Kế nhiệm | Thích Thiện Thành |
Thông tin cá nhân | |
Sinh | |
Tên khai sinh | Nguyễn Văn Xứng |
Ngày sinh | 1895 |
Nơi sinh | ấp Tân Thuận, xã Tân Bình, huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre |
Mất | 31 tháng 12, 1953 | (57–58 tuổi)
An nghỉ | chùa Vạn Linh An Giang |
![]() | |
Hòa thượng Thích Thiện Quang (1895 - 1953), thế danh là Nguyễn Văn Xứng, pháp húy Hồng Xứng , pháp danh Thiện Quang; là một nhà sư thuộc dòng Lâm Tế Gia Phổ đời thứ 40 ở Việt Nam.
Nguyễn Văn Xứng sinh năm 1895 tại Giồng Keo, nay là ấp Tân Thuận, xã Tân Bình, huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre; trong một gia đình phú nông. Cha là ông Nguyễn Văn Chiếu và mẹ là bà Võ Thị Sáng. Ông Xứng là con thứ năm trong một gia đình có 7 anh chị em và là con trai duy nhất trong nhà.
Lớn lên trong hoàn cảnh đất nước bị thực dân Pháp đô hộ, thấm thía nỗi thống khổ của người dân nô lệ, ông đã âm thầm tụ tập bạn bè, luyện tập võ nghệ, và về sau gia nhập tổ chức Thiên Địa Hội[1]. Tuy nhiên, vì bị người Pháp ép buộc [2], và cũng vì muốn yên ổn làm ăn, cha ông nhận làm Hương cả (tục gọi là Cả Chiếu), và ông làm Phó Hương quản ở địa phương.
Năm 24 tuổi, sau khi gia đình thúc ép nhiều lần, ông Xứng mới lập gia đình, và có được 2 người con, một trai một gái. Sau đó, ông sinh bệnh, điều trị mãi mà không hết. Một hôm, có một nhà sư cùng quê tu trên núi Két (nay thuộc Tịnh Biên, An Giang) về thăm. Gặp ông, nhà sư ấy bảo: "Muốn hết bệnh, lên núi Sư giúp!".
Năm 1918, tổ chức Thiên Địa Hội bị lộ nên nhiều hội viên bị bắt, tuy nhiên mật thám vẫn chưa dò la được ông. Một hôm, trong làng có việc, Hương quản đánh mõ triệu tập dân chúng. Ông Xứng đang ăn cơm nên ra trễ, bị Hương quản bắt lỗi và cầm dùi đánh. Ông giật dùi đánh lại, rồi tìm đường lánh thân. Đến núi Két, gặp được nhà sư ngày trước kể rõ sự tình, được nhà sư cho ở lại trị bệnh, học nghề thuốc và tìm hiểu đạo Phật...
Sau khi nghe tiếng nhà sư Thích Trí Thiền (thượng Chí hạ Thiền, thế danh Nguyễn Văn Hiển; 1861-1933) ở Phi Lai cổ tự (Châu Đốc) là một bậc chân tu; ông Xứng liền tìm đến xin quy y, và trở thành đệ tử đời thứ 40 của dòng Lâm Tế Gia Phổ. Khi ấy là năm 1925, ông 30 tuổi.
Năm 1927, sau mùa an cư, nhà sư Thích Thiện Quang (pháp danh của Nguyễn Văn Xứng) xin phép thầy lên núi Cấm (Tịnh Biên, An Giang) ẩn tu, và được chấp thuận. Đến nơi, sư Thiện Quang dựng lên một am thờ Phật bằng tre, lá đơn sơ (nên chùa Vạn Linh còn được gọi là chùa Lá) để chuyên tu và trị bệnh cho người dân quanh vùng. Khi số đệ tử quy tụ về đông hơn (trong số đó có nhà sư Thích Trí Tịnh), năm 1941, nhà sư Thiện Quang cho khởi công trùng tu ngôi chánh điện khang trang hơn, mái lợp ngói, đến 1943 thì hoàn thành, và đặt tên là chùa Vạn Linh.
Năm 1945, chiến tranh Việt-Pháp bùng nổ. Sợ đối phương lập căn cứ ở đây, vào năm 1946, chính quyền thực dân Pháp ra lệnh không cho dân ở trên núi Cấm nữa. Vì vậy, nhà sư Thiện Quang phải dẫn các đồ đệ xuống núi, tạm trú tại nhà Phật tử ở Tri Tôn, và sau đó (đầu năm 1947) đến tu ở chùa Linh Bửu thuộc vùng Cầu Bông, Sài Gòn...[3]
Sáng 26 tháng 11 năm Quý Tỵ (31 tháng 12 năm 1953), nhà sư Thiện Quang an nhiên viên tịch, trụ thế 59 tuổi [4].
Về sau, nhà sư Thích Thiện Quang được tôn làm Hòa thượng khai sơn chùa Vạn Linh.
Sau khi viên tịch, nhục thân của nhà sư Thích Thiện Quang được đưa về an táng trên đất mộ của gia đình bà Nguyễn Thị Tánh (tục gọi bà ba Hộ, pháp danh Diệu Tuyết) ở Thủ Đức (trước 1975 là một quận của tỉnh Gia Định, nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh). Rằm tháng 1 năm Giáp Ngọ (1954) là lễ chung thất của nhà sư Thích Thiện Quang, nhà sư Thích Trí Tịnh từ chùa Linh Sơn (Vũng Tàu) về tham dự lễ và viếng mộ thầy. Nhân đây, bà ba Hộ đã phát tâm cúng dường toàn bộ nhà và đất (tức gồm cả nơi an táng nhà sư Thiện Quang). Ngày 16 tháng 3 âm lịch năm đó, nhà sư Trí Tịnh cho sửa lại căn nhà cho giống chùa. Đó là tiền thân của ngôi chùa Vạn Đức ngày nay[5].
Đến năm 1983, Hòa thượng Thiện Thành, trụ trì chùa Vạn Linh đời thứ hai, tổ chức thỉnh nhục thân Hòa thượng Thích Thiện Quang về núi Cấm nhưng sự việc không thành, đành đưa về Thành phố Hồ Chí Minh để hỏa táng. Tro cốt được thờ ở tháp Phổ Đồng trong chùa Huệ Nghiêm ở Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh.
Năm 1995, Viện chủ chùa Vạn Đức là Hòa thượng Thích Trí Tịnh, cũng là đệ tử của sư Thích Thiện Quang, cho trùng tu lại chùa Vạn Linh. Sau khi hoàn chỉnh cơ bản khu chánh điện, tháp Tổ (tức tháp Hòa thượng khai sơn Thích Thiện Quang) được tiến hành xây dựng.
Ngày 24 tháng 11 năm Mậu Dần (1998), Hòa thượng Thích Trí Tịnh cho tổ chức thỉnh các tượng Phật về núi Cấm, đồng thời thỉnh linh cốt Hòa thượng Thích Thiện Quang về làm lễ nhập tháp.
Hòa thượng Thích Trí Tịnh đã tóm lược cuộc đời Hòa thượng Thích Thiện Quang bằng 4 câu thơ như sau:
Tạm dịch: