Thảm sát Bucha

Thảm sát Bucha
Một phần của Trận Bucha
Bức ảnh chụp dân thường bị bắn ở Bucha, một người bị trói tay ra sau
Thảm sát Bucha trên bản đồ tỉnh Kyiv
Bucha
Bucha
Kyiv
Kyiv
Vị trí của Bucha tại tỉnh Kyiv
Địa điểmBucha, tỉnh Kyiv, Ukraina
Thời điểmTháng 3 năm 2022; 2 năm trước
Mục tiêuThường dân
Loại hìnhThảm sát hàng loạt (bao gồm tra tấn và hành quyết), cướp bóc và hãm hiếp
Tử vong
Thủ phạm Nga (bị Nga phủ nhận)
Động cơTư tưởng bài Ukraina;[4]
Ý định diệt chủng (bị cáo buộc;[a] được Quốc hội Ukraina công nhận là có ý định như vậy[11])

Thảm sát Bucha (tiếng Anh: Bucha massacre; tiếng Ukraina: Бучанська різанина, chuyển tự Buchanska rizanyna; tiếng Nga: Резня в Буче, chuyển tự Reznya v Buche), còn được gọi là Diệt chủng Bucha (tiếng Anh: Bucha genocide; tiếng Ukraina: геноцид у Бучі, chuyển tự henotsyd u Buchi)[12][13][14] là vụ thảm sát hàng loạt thường dân và tù binh chiến tranh Ukraina[15] do quân đội Nga thực hiện trong thời gian giao chiến và chiếm đóng thành phố Bucha, trong khuôn khổ cuộc xâm lược Ukraina của Nga. Các bằng chứng hình ảnh và video về vụ thảm sát xuất hiện vào ngày 1 tháng 4 năm 2022, sau khi lực lượng Nga rút khỏi thành phố này.[16][17]

Theo chính quyền địa phương, 458 thi thể đã được tìm thấy ở Bucha, trong đó có 9 trẻ em dưới 18 tuổi. Trong số các nạn nhân, 419 người bị giết bằng vũ khí và 39 người dường như đã chết vì nguyên nhân tự nhiên, có thể liên quan đến việc chiếm đóng.[1][18] Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc đã ghi nhận ít nhất 73 thường dân ở Bucha bị giết hại trái pháp luật, bao gồm cả hành quyết tùy tiện (summary execution).[2][3] Những bức ảnh cho thấy thi thể của thường dân bị xếp thành hàng, tay bị trói sau lưng và bị bắn ở cự ly gần. Một cuộc điều tra của Đài Châu Âu Tự do tiết lộ việc sử dụng căn hầm bên dưới một khu cắm trại làm phòng tra tấn (torture chamber).[19][20] Nhiều thi thể bị cắt xẻo và thiêu cháy,[21][22] các cô gái trẻ chỉ mới 14 tuổi đã kể lại việc bị các binh sĩ Nga cưỡng hiếp.[21][23] Ukraina đã yêu cầu Tòa án Hình sự Quốc tế điều tra về vụ việc tại Bucha bổ sung cho cuộc điều tra đang diễn ra về chiến tranh xâm lược của Nga, nhằm xác định liệu một loạt các tội ác chiến tranh hoặc tội ác chống lại loài người có phải do Nga thực hiện hay không.[24][25]

Chính quyền Nga đã phủ nhận trách nhiệm và thay vào đó tuyên bố rằng Ukraina đã tạo hiện trường giả về sự việc này hoặc tự tổ chức vụ thảm sát hệt như một chiến dịch cờ giả,[26] họ còn khẳng định rằng các đoạn video và hình ảnh thi thể là "diễn kịch".[27] Tuy nhiên, những tuyên bố này của Nga đã bị nhiều tổ chức và cơ quan truyền thông khác nhau vạch trần là sai sự thật.[b] Ngoài ra, các nhân chứng tại Bucha nói rằng Quân đội Nga đã gây ra vụ thảm sát.[36][37][38]

Tổng quan

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài chi tiết: Trận Bucha, Tội ác chiến tranh trong cuộc xâm lược Ukraina của Nga, và Chiến dịch phía Bắc Ukraina

Trong khuôn khổ cuộc xâm lược Ukraina năm 2022, quân đội Nga đã tràn vào Ukraina từ Belarus. Một trong những động thái đầu tiên của Nga là tiến công thủ đô Kyiv của Ukraina, trong đó một đoàn xe quân sự khổng lồ đã di chuyển về phía nam hướng tới thành phố. Ngày 27 tháng 2 năm 2022, lực lượng tiền phương Nga đã xâm nhập thành phố Bucha, biến đây trở thành một trong những vùng ngoại ô đầu tiên của Kyiv bị quân Nga chiếm giữ.[39][40] Theo giới tình báo quân sự Ukraina, lực lượng Nga chiếm đóng Bucha bao gồm Lữ đoàn Bộ binh Cơ giới số 64 do Trung tá Azatbek Omurbekov chỉ huy, trực thuộc Tập đoàn quân Tác chiến Hợp thành số 35.[41][42]

Cuối tháng 3, trước khi Nga triệt thoái khỏi Kyiv, Tổng công tố Ukraina Iryna Venediktova cho biết các công tố viên nước này đã thu thập được bằng chứng về 2.500 trường hợp nghi ngờ là tội ác chiến tranh do Nga gây ra trong cuộc xâm lược, đồng thời đã xác định được "vài trăm nghi can".[43] Trưởng Phái bộ Theo dõi Nhân quyền của Liên Hợp Quốc tại Ukraina Matilda Bogner cũng bày tỏ quan ngại về việc ghi chép chính xác con số thương vong dân sự, đặc biệt là tại những khu vực và thành phố phải hứng chịu hỏa lực nặng nề, bà nhấn mạnh đến sự thiếu hụt điện và hệ thống thông tin liên lạc đáng tin cậy.[44]

Trước sự tấn công của quân đội Ukraina, lực lượng Nga ở Bucha đã rút lui về phía bắc theo lệnh triệt thoái chung của Nga khỏi khu vực Kyiv. Quân Ukraina đã tiến vào Bucha vào ngày 1 tháng 4 năm 2022.[45]

Báo cáo

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong cuộc tấn công của Nga

[sửa | sửa mã nguồn]

Theo The Kyiv Independent, vào ngày 4 tháng 3, lực lượng Nga đã giết hại 3 thường dân Ukraina không có vũ khí đang lái xe trở về nhà sau khi chở thức ăn đến một trại chăm sóc chó.[46] Khoảng 7 giờ 15 phút sáng ngày 5 tháng 3, một đoàn xe chở 2 gia đình đang cố gắng thoát khỏi thành phố thì bị lính Nga phát hiện khi rẽ vào đường Chkalova. Quân Nga đã nổ súng vào đoàn xe, khiến một người đàn ông trong chiếc xe thứ hai thiệt mạng. Chiếc xe đầu tiên bị một loạt đạn súng máy bắn trúng, khiến người mẹ lẫn 2 người con tử vong tại chỗ.[47]

Thị trưởng Bucha Anatoliy Fedoruk đã tiết lộ với các cơ quan truyền thông về những tội ác chiến tranh tại thành phố này trước khi nó được quân đội Ukraina tái chiếm. Ngày 7 tháng 3, ông đã ví tình hình ở Bucha như là một "cơn ác mộng" trong cuộc phỏng vấn với Associated Press, nói rằng "chúng tôi thậm chí không thể thu thập được các thi thể do những đợt pháo kích từ vũ khí hạng nặng không ngừng nghỉ ngày đêm. Những con chó đang xé xác các thi thể trên đường phố."[48][49] Trong cuộc phỏng vấn với Adnkronos vào ngày 28 tháng 3, Fedoruk cho rằng lực lượng Nga đã phạm tội ác chống lại loài người.[50] Ông đề cập đến "kế hoạch khủng bố nhằm vào thường dân" và tuyên bố rằng "ở Bucha, chúng tôi chứng kiến tất cả những điều kinh hoàng mà trước đây chúng tôi đã từng nghe nói đến về những tội ác do Đức Quốc xã gây ra trong Chiến tranh thế giới thứ hai".[51]

Sau khi Nga rút quân

[sửa | sửa mã nguồn]
Thi thể nằm trong một chiếc xe bị phá hủy ở Bucha, ngày 2 tháng 4 năm 2022
Những thường dân bị hành quyết với cổ tay bị trói bằng dây nhựa trong tầng hầm ở Bucha, ngày 3 tháng 4 năm 2022
Lực lượng đặc nhiệm của Cảnh sát Quốc gia đang dọn dẹp thành phố Bucha, video của Cảnh sát Quốc gia Ukraina

Ngày 1 tháng 4 năm 2022, sau khi Nga rút quân, các đoạn video đã được đăng tải lên mạng xã hội, cho thấy số lượng lớn thương vong dân sự.[28][52] Theo Thị trưởng Fedoruk, trong số các thi thể được phát hiện trong khu vực này còn có "hàng trăm binh sĩ Nga".[53] Sau đó, đã xuất hiện thêm các bằng chứng khác dường như cho thấy những tội ác chiến tranh do quân đội Nga thực hiện khi họ chiếm đóng khu vực này.[54] Các binh sĩ thuộc Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ Ukraina cho biết họ đã tìm thấy 18 thi thể của đàn ông, phụ nữ và trẻ em bị cắt xén trong tầng hầm của một trại hè ở Zabuchchya, gần Bucha. Một trong số những người lính nói rằng một vài thi thể bị cắt tai hoặc nhổ răng, và những thi thể đó đã bị dời đi một ngày trước buổi phỏng vấn.[55] Đoạn video do Quân đội Ukraina công bố có vẻ cho thấy một phòng tra tấn bên dưới tầng hầm.[56] Một báo cáo của Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do, cơ quan truyền thông do chính phủ Mỹ tài trợ, mô tả căn hầm này là một "phòng hành quyết" được lực lượng Nga sử dụng.[57]

Các nhà báo khi tiếp cận vào trong thành phố đã phát hiện ra thi thể của hơn chục người mặc quần áo dân sự. Fedoruk nói rằng những người này đều bị bắn vào sau gáy.[58] Xác của những thường dân thiệt mạng khác bị bỏ lại trên đường.[53] Quan chức Ukraina cho biết những người phụ nữ đã bị hãm hiếp và thi thể của họ bị thiêu cháy.[59] Một báo cáo do The Kyiv Independent đăng tải có đính kèm bức ảnh và thông tin về thi thể của một người đàn ông cùng với hai hoặc ba phụ nữ khỏa thân nằm dưới tấm chăn mà lính Nga đã cố gắng thiêu hủy bên lề đường trước khi rút chạy. Những bức ảnh chỉ ra rằng lực lượng Nga đã chủ động săn lùng và sát hại thường dân nam giới Ukraina một cách có hệ thống, với nhiều thi thể bị trói tay sau lưng.[45] Nhiều nạn nhân có vẻ như đang làm công việc thường ngày của họ, mang theo túi đồ mua sắm.[37] Các đoạn video khác cho thấy một người đàn ông chết bên cạnh chiếc xe đạp của mình.[60]

CNN,[61] BBC[62] và AFP[63] đã công bố các video ghi lại hàng loạt thi thể dân thường nằm trên đường phố và sân bãi ở Bucha, một trong số đó có tay hoặc chân bị trói. Ngày 2 tháng 4, một phóng viên của AFP cho biết anh đã chứng kiến ít nhất 20 thi thể thường dân nam nằm trên đường phố Bucha, với hai trong số đó có tay bị trói.[64][65] BBC News đưa tin rằng một số nạn nhân bị bắn vào thái dương và một số thi thể bị xe tăng cán qua.[66] Ngày 5 tháng 4, các phóng viên của Associated Press đã chứng kiến những thi thể bị cháy đen nằm trên con đường dân cư gần sân chơi ở Bucha, trong đó có thi thể bị bắn thủng sọ và thi thể cháy đen của một đứa trẻ.[67] Cùng ngày, The Washington Post đưa tin các điều tra viên Ukraina đã tìm thấy bằng chứng về tra tấn, chặt đầu, cắt xẻo và thiêu xác. Thi thể của ít nhất một trong số những nạn nhân thiệt mạng đã bị gài mìn và biến thành bẫy với dây thừng kích nổ (tripwire). Những người dân địa phương được yêu cầu giúp xác định thi thể bị chặt đầu đã cho biết rằng các binh sĩ Nga say rượu đã kể với họ về những hành động tàn ác nhắm váo người Ukraina.[68]

Ngày 9 tháng 4, các điều tra viên pháp y Ukraina đã bắt đầu khai quật thi thể từ các ngôi mộ tập thể, chẳng hạn như tại nhà thờ Thánh Andrew Tông đồ.[69] Ngày 21 tháng 4, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã công bố một báo cáo chi tiết tóm tắt cuộc điều tra của họ ở Bucha, cho thấy quân Nga có liên quan tới các vụ hành quyết tùy tiện, các vụ giết người bất hợp pháp khác, cưỡng bức mất tích và tra tấn. Báo cáo này cũng kêu gọi chính quyền Ukraina bảo quản bằng chứng và hợp tác với Tòa án Hình sự Quốc tế nhằm tăng cường khả năng truy tố tội ác chiến tranh trong tương lai.[70] Ngày 24 tháng 4, The Guardian đưa tin rằng hàng chục thi thể có mảnh đạn tổ ong trong người. Trước đó, các nhân chứng ẩn danh ở Bucha đã tường thuật rằng pháo binh Nga đã bắn đạn tổ ong, với mỗi viên đạn chứa đến 8.000 mảnh kim loại nhỏ. Việc sử dụng loại vũ khí không phân biệt đối tượng như vậy ở khu vực có dân thường là vi phạm luật nhân đạo.[71]

Lời khai của cư dân địa phương

[sửa | sửa mã nguồn]

Người dân và thị trưởng thành phố nói rằng các nạn nhân đã bị quân Nga sát hại. Họ cho biết nhiều người sống sót đã trốn trong các tầng hầm, quá sợ hãi để ra ngoài. Một vài người trong số họ không có điện hay ánh sáng trong nhiều tuần, chỉ dùng nến để đun nước và nấu ăn. Họ chỉ ra khỏi nơi ẩn náu khi chắc chắn quân Nga đã rút đi và chào đón sự xuất hiện của quân Ukraina.[37] BBC và The Guardian đã dẫn lời kể của nhân chứng là người dân Bucha và các làng lân cận Obukhovychi, Ivankiv rằng quân Nga đã dùng dân thường làm lá chắn sống khi bị quân Ukraina tấn công.[72][73] Theo thông tin từ The Economist, một người sống sót sau vụ hành quyết hàng loạt đã kể lại câu chuyện của mình. Sau khi bị mắc kẹt tại một trạm kiểm soát dưới làn đạn pháo binh Nga, người đàn ông này cùng với những công nhân xây dựng đang trú ẩn tại đó đã bị bắt giữ. Các binh sĩ Nga đã áp giải họ đến một tòa nhà gần đó được sử dụng làm căn cứ, lột sạch quần áo, đánh đập và tra tấn họ, sau đó đưa họ ra bên hông tòa nhà với mục đích bắn hạ. Người đàn ông bị bắn vào hông nhưng đã sống sót bằng cách giả chết và sau đó chạy trốn đến một ngôi nhà gần đấy.[74]

Theo lời kể của cư dân địa phương với Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) sau khi Nga rút quân, họ đã mô tả cách đối xử của binh lính Nga đối với người dân trong thời gian chiếm đóng thành phố: Các binh sĩ Nga đã đi từng nhà một, thẩm vấn người dân, phá hủy tài sản và cướp quần áo của họ để mặc cho mình.[75] HRW cũng nhận được những báo cáo cho rằng thường dân bị bắn khi ra khỏi nhà để lấy thức ăn và nước uống, mặc dù thiếu các nhu yếu phẩm cơ bản như nước và sưởi ấm do cơ sở hạ tầng địa phương bị phá hủy, họ vẫn bị lính Nga bắt quay trở về nhà.[75] Ngoài ra còn có các báo cáo cho thấy phương tiện quân sự Nga đã bắn bừa vào những tòa nhà trong thành phố, đồng thời quân Nga từ chối hỗ trợ y tế cho thường dân bị thương. Một ngôi mộ tập thể đã được đào cho các nạn nhân địa phương và quân Nga cũng tiến hành xử tử ngoài vòng pháp luật.[75] Một phát ngôn viên của HRW cho biết tổ chức này đã ghi nhận ít nhất một "trường hợp không thể nhầm lẫn" về việc lính Nga hành quyết tùy tiện thường dân vào ngày 4 tháng 3.[45][76]

Theo một báo cáo của The New York Times, các binh sĩ Nga đã giết hại người dân trong thành phố một cách "liều lĩnh và đôi khi tàn bạo" trong một "chiến dịch khủng bố". Xạ thủ bắn tỉa Nga đã bắn hạ những thường dân vô tội. Một phụ nữ Ukraina bị quân Nga bắt cóc, bị giam giữ trong một căn hầm và bị cưỡng hiếp nhiều lần, rồi sau đó bị hành quyết. Một nhóm phụ nữ và trẻ em gái khác bị nhốt dưới tầng hầm suốt gần một tháng; chín người trong số họ đã mang thai sau đó. Xác của những nạn nhân bị xử tử với tay bị trói ra sau lưng được tìm thấy khắp nơi tại Bucha, cho thấy một số đơn vị quân đội Nga đã thực hiện các vụ sát hại.[77]

Theo lời kể của một cư dân Kyiv, người có mặt tại trụ sở của lực lượng phòng thủ lãnh thổ ở Bucha, các binh sĩ Nga đã kiểm tra giấy tờ và sát hại những người từng tham chiến ở khu vực Donbas của Ukraina. Ông nói rằng quân Nga đã giết những người có hình xăm liên quan đến các nhóm cánh hữu, nhưng cũng có cả những người có hình xăm biểu tượng Ukraina. Theo câu chuyện của ông, trong tuần cuối cùng của cuộc chiếm đóng, các chiến binh Chechnya thuộc lực lượng Kadyrovites đã bắn vào mọi thường dân mà họ gặp phải.[38][78] Một cư dân khác kể lại rằng quân Nga đã kiểm tra điện thoại di động của thường dân, tìm kiếm bằng chứng hoạt động chống Nga, trước khi bắt đi hoặc bắn chết họ.[79]

Một nhân chứng kể với Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do rằng người Nga "đã giết người một cách có hệ thống. Tôi đích thân nghe thấy một xạ thủ bắn tỉa khoe khoang rằng anh ta đã 'tiêu diệt' hai người mà anh ta thấy ở cửa sổ căn hộ.... Việc đó hoàn toàn không cần thiết. Không có bất kỳ lý do quân sự chính đáng nào để giết người. Đó chỉ là hành vi tra tấn dân thường. Ở các dãy nhà khác, người dân thực sự bị tra tấn. Họ được tìm thấy với hai tay bị trói sau lưng và bị bắn vào sau đầu." Người dân địa phương khẳng định các vụ sát hại là có chủ ý và nhiều người kể rằng trong một số trường hợp, những tay bắn tỉa đã bắn chết dân thường mà không có lý do rõ ràng.[80]

Ủy viên nhân quyền Ukraina vào thời điểm đó là Lyudmyla Denisova tuyên bố rằng quân Nga đã sử dụng bạo lực tình dục nhằm vào dân thường như một loại vũ khí, nhằm thực hiện cái mà bà gọi là "tội diệt chủng người Ukraina". Theo Denisova, tính đến ngày 6 tháng 4 năm 2022, đường dây điện thoại hỗ trợ đặc biệt đã nhận được ít nhất 25 báo cáo về việc cưỡng hiếp phụ nữ và trẻ em gái từ 14 đến 24 tuổi ở Bucha.[81]

Đoạn video

[sửa | sửa mã nguồn]

Một đoạn video do máy bay không người lái ghi lại đã được The New York Times xác minh cho thấy hai phương tiện bọc thép Nga đã bắn vào một thường dân đang đi bộ cùng với chiếc xe đạp. Một đoạn video khác được quay sau khi quân Nga rút lui cho thấy một người chết mặc trang phục dân sự giống như trong video từ trên không kia, nằm bên cạnh chiếc xe đạp.[82] Ngày 19 tháng 5, The New York Times đã công bố các video ghi lại cảnh lính Nga áp giải một nhóm thường dân, sau đó bắt họ nằm xuống đất. Thi thể của những người đàn ông này sau đó đã được máy bay không người lái ghi lại ở cùng địa điểm xuất hiện trong đoạn video ban đầu, và các thi thể đó đã được tìm thấy sau khi Bucha được giải phóng. Những video này cho thấy rõ ràng cảnh các nạn nhân nam giới bị quân Nga giam giữ chỉ vài phút trước khi bị xử tử và khẳng định lời khai của nhân chứng có mặt tại hiện trường. Những binh sĩ Nga thuộc lực lượng dù chịu trách nhiệm về vụ giết người này.[83]

Số người thiệt mạng

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong thành phố

[sửa | sửa mã nguồn]
Một người phụ nữ Ukraina bị giết tại Bucha, tháng 4 năm 2022

Theo thị trưởng Fedoruk, số vụ giết hại dân thường nhiều nhất do quân Nga gây ra tập trung ở các khu vực Yablonska, Sklozavodska và Lisova Bucha thuộc thành phố Bucha, đặc biệt là trên hai tuyến đường Yablunska và Vokzalna.[84] Fedoruk cho biết ít nhất 280 cư dân thành phố đã phải mai táng trong những ngôi mộ tập thể.[45][58][64][85] Người dân địa phương đã phải chôn cất thêm 57 thi thể vào trong một ngôi mộ tập thể khác.[45] Serhiy Kaplishny, một chuyên viên pháp y địa phương đã lánh nạn nhưng sau đó trở về, cho biết tính đến ngày 3 tháng 4, đội ngũ của ông đã thu nhặt hơn 100 thi thể trong và sau cuộc giao tranh (bao gồm cả thi thể binh sĩ và người chết vì nguyên nhân tự nhiên).[86] Trước lúc rời đi, Kaplishny kể rằng ông đã thuê một tài xế máy xúc gầu sấp (backhoe) để đào một ngôi mộ tập thể gần nhà thờ, vì nhà xác không có điện để bảo quản thi thể, và mô tả "Đó là cảnh tượng kinh hoàng". Ông cũng nói rằng kể từ khi quay trở lại, ông đã phát hiện thêm 13 thi thể dân thường bị trói tay và bị bắn cự ly gần.[86] Tính đến ngày 4 tháng 4, số người thiệt mạng chính xác vẫn chưa được xác định.[40] Fedoruk cho biết ít nhất 300 người được tìm thấy đã chết ngay sau vụ thảm sát.[87] Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, Phó Thị trưởng Taras Shapravskyi cho biết 50 nạn nhân đã bị hành quyết ngoài vòng pháp luật.[88] Con số 300 người sau đó được điều chỉnh lên 403 người vào ngày 12 tháng 4.[89]

Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov cho biết, "Chỉ riêng tại Bucha, số người thiệt mạng đã vượt xa con số ở Vukovar", đề cập tới vụ thảm sát hàng trăm thường dân và tù nhân chiến tranh người Croatia trong Chiến tranh giành độc lập Croatia.[90] Ngày 13 tháng 4 năm 2022, BBC News đăng tải một bài viết nói rằng "ít nhất 500 người chết đã được tìm thấy kể từ khi quân Nga rút khỏi" Bucha.[91] Ngày 29 tháng 6, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc đã ghi nhận các vụ giết người bất hợp pháp, bao gồm cả việc hành quyết tùy tiện, đối với ít nhất 50 thường dân ở Bucha. Đến tháng 12 năm 2022, con số đó đã tăng lên ít nhất 73 người, với thêm 105 trường hợp tử vong đang được điều tra.[3] Ngày 8 tháng 8 năm 2022, các quan chức đã công bố con số thường dân thiệt mạng chỉ tính riêng tại Bucha: 458 thi thể—trong đó 419 thi thể có dấu hiệu bị bắn, tra tấn hoặc chấn thương bạo lực—và 39 thi thể có vẻ là do nguyên nhân tự nhiên nhưng đang được xem xét kỹ lưỡng để xác định mối liên quan với sự chiếm đóng của Nga. Trong số này, có 366 nam, 86 nữ và 5 thi thể không xác định giới tính do tình trạng thi thể. Có 9 thi thể là trẻ em. 50 thi thể vẫn chưa được nhận dạng, cùng với những bộ phận cơ thể và tro cốt.[92][93]

Tại khu vực

[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 16 tháng 5 năm 2022, BBC News đưa tin rằng hơn 1.000 thường dân đã thiệt mạng tại khu vực Bucha trong thời gian một tháng bị Nga chiếm đóng; phần lớn không chết do mảnh đạn hay pháo kích. Có hơn 650 người đã bị lính Nga sát hại.[94] Tính đến ngày 13 tháng 6 năm 2022, chính quyền Ukraina cho biết đã tìm thấy 1.316 thi thể ở tỉnh Kyiv, bao gồm cả cả Bucha, kể từ thời điểm Nga rút quân.[95] Cùng ngày, 7 nạn nhân khác cũng được đưa ra từ một ngôi mộ tập thể trong rừng. Hai trong số đó có tay bị trói sau lưng và bị bắn vào đầu gối, điều mà cảnh sát địa phương cho là dấu hiệu của hành vi tra tấn.[95] Cơ quan nhân quyền cũng xác nhận rằng trong khoảng thời gian từ ngày 24 tháng 2 đến ngày 31 tháng 3, ít nhất 482 tòa nhà dân cư đã bị hư hại hoặc phá hủy ở các thành phố Bucha, Irpin và Hostomel.[96]

Những nạn nhân đáng chú ý

[sửa | sửa mã nguồn]

Vitaliy Vinohradov, trưởng khoa học thuật của Chủng viện Phúc âm Slavic Kyiv, là một trong số người chết ở Bucha.[97] Thi thể của Zoreslav Zamoysky, một nhà báo tự do địa phương, cũng được tìm thấy ở Bucha,[98] sau đó được mai táng ở làng Barakhty.[99] Doanh nhân kiêm ứng cử viên tổng thống Ukraina năm 2004 Oleksandr Rzhavskyy đã bị sát hại tại tư dinh của mình ở Bucha. Rzhavskyy từng được biết đến là một chính trị gia thân Nga, chỉ trích chính phủ Ukraina sau năm 2014 và ca ngợi Vladimir Putin. Theo lời con gái ông, Rzhavsky đã bị lính Nga bắt cóc hai lần từ tư dinh của mình để đòi tiền chuộc và trong cơn say rượu đã bắn chết ông.[100]

Các đơn vị Nga có liên quan

[sửa | sửa mã nguồn]

Các phương tiện truyền thông Ukraina đã công bố danh tính của những binh sĩ Nga mà họ cáo buộc là đã đồn trú tại Bucha trong thời gian chiếm đóng.[101][102] Ngày 6 tháng 4 năm 2022, CNN dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho biết việc xác định các đơn vị Nga có liên quan đến tội ác ở Bucha là "ưu tiên hàng đầu" đối với các cơ quan tình báo Hoa Kỳ, những cơ quan này đã sử dụng mọi công cụ và nguồn lực có thể trong công việc của mình và hiện "đang thu hẹp trách nhiệm".[103] Theo một báo cáo từ Der Spiegel, Cơ quan tình báo Liên bang Đức (BND) đã thông báo cho các nhà lập pháp vào ngày 6 tháng 4 năm 2022 về việc nghe lén đài vô tuyến của binh lính Nga ở khu vực phía bắc Kyiv, liên kết họ với các tội ác cụ thể ở Bucha. Theo báo cáo này, BND đã đưa ra bằng chứng cho rằng một trung đoàn nhảy dù và một đơn vị quân đội ban đầu chịu trách nhiệm về sự việc ở Bucha, sau đó Tập đoàn Wagner đóng vai trò chủ đạo trong những hành vi tàn bạo này. BND cho biết các vụ giết người không bị coi là ngoại lệ bởi vì chính binh lính Nga bàn bạc về chúng, và theo những nguồn tin thân cận với các cuộc nghe lén, các hành vi tàn ác đã trở thành một yếu tố tiêu chuẩn trong hoạt động quân sự của Nga.[104][105]

Các nhà hoạt động Ukraina cho biết Lữ đoàn Bộ binh Cơ giới số 64 dưới sự chỉ huy của Trung tá Azatbek Omurbekov,[106] trực thuộc Tập đoàn quân số 35 của Quân khu miền Đông, đã chiếm đóng Bucha khi vụ thảm sát xảy ra.[107][108][109] Nhiều nhóm khác nhau ở Ukraina đã sử dụng thông tin tình báo nguồn mở (open-source intelligence) để xác định Lữ đoàn 64 là một phần của lực lượng chiếm đóng nhằm truy tìm những kẻ chịu trách nhiệm.[110] Ukrayinska Pravda dẫn lời Cục Tình báo Ukraina cho biết Lữ đoàn 64 đã rút khỏi khu vực và có ý định quay trở lại Ukraina, đến mặt trận Kharkiv.[111] Ngoài ra, hai đơn vị thuộc lực lượng Kadyrovites bao gồm Lực lượng Ứng phó Nhanh Đặc biệt (SOBR) và một lực lượng dân quân chống bạo động được gọi là OMON, đã tham gia vào việc chiếm đóng Bucha và các làng lân cận.[112][113] Ngày 19 tháng 5 năm 2022, The New York Times đưa tin rằng các tài liệu thu được tại nơi những người đàn ông Ukraina bị hành quyết thuộc về Trung đoàn Dù tinh nhuệ số 104 và Trung đoàn Dù tinh nhuệ số 234.[83] Một cuộc điều tra của Associated Press tiết lộ rằng Sư đoàn Cận vệ dù số 76 đã điều hành trụ sở chỉ huy chiếm đóng của Nga tại số 144 đường Yablunska, nơi này đã được sử dụng để điều phối chiến dịch trấn áp người dân Bucha. Những công tố viên Ukraina đang truy tố chỉ huy trưởng của Sư đoàn, Thiếu tướng Sergei Chubarykin và cấp trên của ông là Trung tướng Alexander Chaiko, vì trách nhiệm của họ đối với chiến dịch này.[114]

Điều tra

[sửa | sửa mã nguồn]

Ukraina

[sửa | sửa mã nguồn]
Khai quật thi thể các nạn nhân từ ngôi mộ tập thể tại Bucha

Bộ Ngoại giao đã đề nghị Tòa án Hình sự Quốc tế đang điều tra tội ác chiến tranh ở Ukraina cử các điều tra viên tới Bucha và các khu vực khác thuộc tỉnh Kyiv. Ngoại trưởng Dmytro Kuleba cũng kêu gọi các nhóm quốc tế khác thu thập bằng chứng xung quanh vụ việc.[115][116]

Nga

[sửa | sửa mã nguồn]

Nga đã yêu cầu triệu tập một phiên họp đặc biệt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, trong đó Nga là một trong năm thành viên thường trực, nhằm giải quyết những gì Nga gọi là "hành động khiêu khích tàn ác của những phần tử cực đoan Ukraina", đó là đoạn video ghi lại cảnh hàng loạt thi thể nằm la liệt trên đường phố Bucha mà Nga tuyên bố là đã bị dàn dựng.[117] Người đứng đầu Ủy ban Điều tra Liên bang Nga Alexander Bastrykin đã ra lệnh điều tra cái mà ông gọi là "sự khiêu khích của phía Ukraina", cáo buộc giới chức Ukraina lan truyền "những thông tin cố ý sai lệch" về hành động của quân đội Nga.[118]

Tổ chức Ân xá Quốc tế

[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 6 tháng 5 năm 2022, Tổ chức Ân xá Quốc tế đã công bố kết quả điều tra về vụ thảm sát. Tổ chức này kết luận rằng lực lượng Nga đã thực hiện các cuộc tấn công bất hợp pháp và cố ý sát hại thường dân ở Bucha, Andriivka, Zdvyzhivka và Vorzel. Chỉ riêng ở Bucha, đã xác nhận được 22 vụ giết người khác nhau do Nga gây ra. Tổ chức Ân xá Quốc tế kêu gọi Toà án Hình sự Quốc tế đưa những thủ phạm ra trước công lý:[33]

Tất cả những ai chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh đều phải chịu trách nhiệm hình sự về hành động của mình. Theo học thuyết về trách nhiệm lãnh đạo, các cấp trên trong hệ thống chỉ huy – bao gồm chỉ huy quân sự và lãnh đạo chính quyền dân sự như bộ trưởng và nguyên thủ quốc gia – là những người biết hoặc có lý do để biết về tội ác chiến tranh của lực lượng dưới quyền nhưng không ngăn chặn hoặc trừng trị những kẻ chịu trách nhiệm, cũng phải chịu trách nhiệm hình sự.[33]

The New York Times

[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 22 tháng 12 năm 2022, The New York Times đã công bố kết quả điều tra về vụ thảm sát này. Sau 8 tháng điều tra bằng hình ảnh, tờ báo này kết luận những kẻ thủ ác trong vụ giết người hàng loạt trên đường Yablunska là lính dù Nga đến từ Trung đoàn dù số 234 (trực thuộc Sư đoàn Cận vệ dù Số 76) dưới sự chỉ huy của Trung tá Artyom Gorodilov.[119]

Phản ứng

[sửa | sửa mã nguồn]

Ukraina

[sửa | sửa mã nguồn]
Bài phát biểu của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy về vụ thảm sát Bucha

Ngoại trưởng Kuleba đã mô tả sự kiện này là một "vụ thảm sát có chủ đích". Ông nói rằng Nga "còn tồi tệ hơn ISIS" và binh lính Nga phải chịu trách nhiệm về những hành vi giết người, tra tấn, hiếp dâm và cướp bóc. Kuleba cũng kêu gọi các nước G7 áp đặt thêm những lệnh trừng phạt khắc nghiệt nhằm vào Nga.[120]

Trong một cuộc phỏng vấn với Bild, Thị trưởng Kyiv Vitali Klitschko đã nhận định "những gì xảy ra ở Bucha và các vùng phụ cận khác của Kyiv chỉ có thể được mô tả là tội ác diệt chủng" và cáo buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phạm tội ác chiến tranh.[121] Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskyy đã viếng thăm khu vực này vào ngày 4 tháng 4 năm 2022 nhằm tận mắt chứng kiến những hành động tàn bạo được báo cáo ở Bucha.[122]

Khi phát biểu trước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào ngày 5 tháng 4, Zelenskyy cho biết vụ thảm sát đó chỉ là "một ví dụ điển hình về những gì kẻ chiếm đóng đã làm trên lãnh thổ của chúng tôi trong 41 ngày qua",[123] và nói thêm rằng "xe tăng Nga đã cố tình cán người chỉ vì niềm vui".[124] Ông kêu gọi Nga phải chịu trách nhiệm về hành động của mình và loại nước này ra khỏi Hội đồng Bảo an.[124]

Các tổ chức quốc tế

[sửa | sửa mã nguồn]
Nghị viện châu Âu dành một phút mặc niệm cho các nạn nhân của cuộc chiến Ukraina, trong đó đặc biệt đề cập đến vụ thảm sát Bucha, ngày 4 tháng 4 năm 2022
Chủ tịch Liên minh Châu Âu Ursula von der Leyen cùng nhiều quan chức EU và Ukraina khác viếng thăm Bucha sau vụ thảm sát, ngày 8 tháng 4 năm 2022

Vụ thảm sát đã bị Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel lên án, ông nói rằng bản thân "bị sốc trước những hình ảnh day dứt về tội ác mà quân đội Nga gây ra ở Kyiv" và hứa rằng EU sẽ hỗ trợ Ukraina và các nhóm nhân quyền thu thập bằng chứng để sử dụng trong các tòa án quốc tế.[125] Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng bày tỏ sự phẫn nộ trước việc quân Nga nhắm mục tiêu vào thường dân.[126]

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã sốc trước những hình ảnh về vụ thảm sát và kêu gọi mở một cuộc điều tra độc lập để đảm bảo trách nhiệm giải trình.[127][128] Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc triệu tập phiên họp vào ngày 5 tháng 4 nhằm thảo luận về tình hình, bao gồm bài phát biểu qua video của Tổng thống Zelenskyy.[129][130]

Ngày 7 tháng 4, Hoa Kỳ đã khởi xướng một nghị quyết tại phiên họp đặc biệt khẩn cấp của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc nhằm đình chỉ tư cách thành viên của Nga trong Hội đồng Nhân quyền, cơ quan hàng đầu về nhân quyền của Liên Hợp Quốc.[131] Nghị quyết này được thông qua với 93 phiếu thuận, 24 phiếu chống và 58 phiếu trắng.[132] Nga trở thành quốc gia thứ hai bị tước tư cách thành viên của hội đồng này sau Libya năm 2011, cũng như là thành viên thường trực duy nhất của Hội đồng Bảo an bị tước quyền.[131][132]

Các ngoại trưởng G7 đã đưa ra tuyên bố chung lên án "những hành động tàn bạo" do Nga gây ra ở Bucha và nhiều khu vực khác của Ukraina.[133] Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã viếng thăm Bucha vào ngày 8 tháng 4, chứng kiến các ngôi mộ tập thể và mô tả vụ thảm sát như là "bộ mặt tàn ác của quân đội Putin".[134] Sau đó Von der Leyen tới thăm Kyiv và gặp Tổng thống Zelenskyy, trao cho ông các tài liệu để bắt đầu quá trình gia nhập Liên minh châu Âu của Ukraina và đề nghị ưu tiên cho hồ sơ xin gia nhập tổ chức này của Ukraina.[135]

Các quốc gia khác

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà lãnh đạo các nước châu Âu láng giềng đã lên án vụ tấn công và kêu gọi điều tra về những hành vi tàn bạo trên. Thủ tướng Estonia Kaja Kallas so sánh hình ảnh sự kiện này với những vụ giết người hàng loạt do Liên Xô và Đức Quốc xã gây ra, đồng thời kêu gọi thu thập thêm bằng chứng và đưa thủ phạm ra trước tòa,[136] trong khi đó Thủ tướng Slovakia Eduard Heger so sánh vụ thảm sát này với "thảm kịch chiến tranh ở Nam Tư cũ".[137] Tổng thống Moldova Maia Sandu đã gọi sự kiện này là "tội ác chống lại loài người" và tuyên bố ngày 4 tháng 4 năm 2022 là ngày quốc tang nhằm tưởng niệm tất cả những người Ukraina thiệt mạng trong chiến tranh Nga-Ukraina.[138] Trong số các nước láng giềng của Ukraina và Nga, lời lên án tương tự cũng được đưa ra bởi các nhà lãnh đạo chính trị tại Phần Lan,[139] Litva,[140] Ba Lan[141] và Thổ Nhĩ Kỳ.[142]

Các sự kiện này đã dẫn đến việc nhiều nước thành viên Liên minh châu Âu – bao gồm Đan Mạch, Estonia, Pháp, Đức, Hy Lạp, Ý, Latvia, Litva, Bồ Đào Nha, Romania, Slovenia, Tây Ban Nha và Thụy Điển – ra lệnh trục xuất hơn 200 nhà ngoại giao Nga khỏi đất nước của họ.[143][144] Những lệnh trục xuất tương tự cũng được Nhật Bản thực hiện.[145]

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho rằng Ukraina đã dàn dựng sự việc, lặp lại những tuyên bố phủ nhận trách nhiệm của Nga và quy kết trách nhiệm gây ra chiến tranh cho Hoa Kỳ.[146][147] Đại diện của Trung Quốc và Ấn Độ tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc mô tả các báo cáo này là "cực kỳ đáng lo ngại" và ủng hộ việc yêu cầu điều tra quốc tế.[148][149] Tại Trung Quốc, phản ứng tương tự cũng đã được đưa ra trong một cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao, mặc dù trách nhiệm về vụ việc này không được gán trực tiếp cho bất kỳ bên liên quan nào.[150] Sự từ chối quy trách nhiệm này được tiếp nối bằng việc truyền thông nhà nước Trung Quốc lặp lại các luận điểm của Nga phủ nhận tính xác thực của sự kiện.[146][151] Đồng minh của Putin, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, cũng gọi vụ thảm sát Bucha là một "cuộc tấn công cờ giả" và một "'chiến dịch tâm lý' được tổ chức bởi các điệp viên Anh nhằm áp đặt thêm những biện pháp trừng phạt mới chống lại Nga", đồng thời ông được cho là đã cung cấp cho Putin các tài liệu liên quan đến những cáo buộc này.[152][153][154][155] Tờ báo nhà nước Cuba Granma cũng tuyên bố rằng vụ việc đã được dàn dựng, đưa tin rằng những hình ảnh từ Bucha "bóp méo sự thật và đưa ra một phiên bản không có thực về những gì đã xảy ra, sau khi quân Nga rút đi",[156][157] trong khi đó Telesur do chính phủ Cuba, Nicaragua và Venezuela đồng sở hữu và vận hành, mô tả vụ thảm sát là "một câu chuyện tin tức giả".[158]

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kêu gọi xét xử Putin vì tội ác chiến tranh. Biden cũng tuyên bố ủng hộ việc bổ sung thêm các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga.[159][160] Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng bày tỏ quan điểm tương tự, nói rằng các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Nga và việc hỗ trợ quân sự cho Ukraina sẽ được tăng cường như một hệ quả của vụ thảm sát.[161]

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron mô tả hành động của quân đội Nga như là tội ác chiến tranh và cần phải có thêm các lệnh trừng phạt để đáp trả. Macron đề xuất nhắm vào ngành công nghiệp dầu mỏ và than đá của Nga.[162] Sau đó, Liên minh châu Âu công bố bổ sung thêm những lệnh trừng phạt nhằm vào Nga, bao gồm việc cấm nhập khẩu than, gỗ, cao su, xi măng, phân bón và các sản phẩm khác từ Nga. Lệnh cấm nhập khẩu than được dự báo sẽ khiến Nga thiệt hại khoảng 8 tỷ euro mỗi năm. Các lệnh trừng phạt bổ sung còn bao gồm cấm xuất khẩu trang thiết bị và công nghệ cao từ châu Âu sang Nga. Trong thông cáo về các lệnh trừng phạt mới, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Josep Borrell nêu rõ rằng chúng được thông qua "sau những hành động tàn ác do lực lượng vũ trang Nga gây ra ở Bucha".[163]

Phản ứng và phủ nhận của Nga

[sửa | sửa mã nguồn]
Xem thêm: Thông tin sai lệch trong cuộc xâm lược Ukraina của Nga và Tuyên truyền của Nga
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phủ nhận trách nhiệm của lực lượng Nga trong vụ thảm sát Bucha.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov gọi vụ thảm sát là một "cuộc tấn công giả mạo" nhằm vào Nga và tuyên bố rằng nó đã bị dàn dựng. Lavrov nói rằng quân Nga đã rút khỏi Bucha vào ngày 30 tháng 3, trong khi bằng chứng về vụ giết người xuất hiện mà theo ông là vào bốn ngày sau đó, sau khi cơ quan an ninh Ukraina có mặt ở Bucha, cũng như tuyên bố rằng vào ngày 31 tháng 3, thị trưởng Bucha Anatoly Fedoruk đã phát hành một thông điệp video nói rằng quân đội Nga đã rời khỏi thành phố mà không đề cập đến bất kỳ vụ bắn giết người dân địa phương nào trên đường phố.[164][165] Trong khi đó, Associated Press đưa tin rằng thị trưởng Fedoruk đã chia sẻ về cảnh "xác chết chất đống ở Bucha" vào ngày 7 tháng 3.[166]

Ngày 4 tháng 4, đại diện thường trực của Nga tại Liên Hợp Quốc Vasily Nebenzya phủ nhận rằng những thi thể xuất hiện trong các video đã không hề có mặt ở đó trước khi quân Nga rút khỏi Bucha.[167] Tuyên bố này mâu thuẫn với những hình ảnh vệ tinh cho thấy các thi thể đã xuất hiện từ sớm nhất là vào ngày 19 tháng 3;[168] vị trí của các thi thể trên ảnh vệ tinh trùng khớp với những bức ảnh chụp bằng điện thoại thông minh vào đầu tháng 4.[169] Nebenzya còn cáo buộc các cơ quan truyền thông phương Tây đã "che giấu tất cả sự thật khách quan và bằng chứng, đồng thời đưa ra các thông tin sai sự thật trắng trợn" và cho rằng báo cáo được đăng trên The Guardian chứng minh quân đội Ukraina phải chịu trách nhiệm về vụ giết người ở Bucha.[170]

Video
Phân tích hình ảnh vệ tinh được đăng tải bởi The New York Times

Những tuyên bố của Nga cho rằng các thi thể đã được phía Ukraina "sắp đặt" sau khi quân Nga rút lui đã bị mâu thuẫn với các hình ảnh vệ tinh từ giữa tháng 3 do Maxar Technologies cung cấp cho The New York Times.[171] Những hình ảnh về đường Yablonska cho thấy ít nhất 11 "vật thể tối màu có kích thước tương tự như cơ thể con người" xuất hiện từ ngày 9 đến ngày 11 tháng 3. Chúng xuất hiện ở các vị trí giống như những thi thể trong video được một thành viên hội đồng địa phương ghi lại sau đó vào ngày 1 tháng 4, sau khi lực lượng Ukraina đã tái chiếm thành phố.[34] Một video quay cùng con đường cho thấy ba thi thể nằm gần chiếc xe đạp và ô tô bị bỏ lại, xuất hiện lần đầu từ ngày 20 đến ngày 21 tháng 3 theo hình ảnh vệ tinh. Ngày 4 tháng 4, The New York Times đưa ra kết luận rằng "nhiều thường dân đã bị giết hơn ba tuần trước đó, khi quân đội Nga đang kiểm soát thành phố" và những hình ảnh này bác bỏ các tuyên bố phủ nhận của Nga.[34] BBC News cũng đưa ra kết luận tương tự.[171] Hình ảnh vệ tinh cũng cho thấy những dấu hiệu đầu tiên của việc đào mộ tập thể ở Bucha vào ngày 10 tháng 3. Đến ngày 31 tháng 3, nó đã được mở rộng thành một "hố dài khoảng 45 foot [14 m] ở phía tây nam gần nhà thờ".[172]

Kênh Telegram của Bộ Quốc phòng Nga đã đăng lại một báo cáo cho rằng lực lượng Nga không hề nhắm mục tiêu vào dân thường trong trận chiến. Theo tuyên bố đó, quân Nga không thể che đậy vụ thảm sát và ngôi mộ tập thể trong thành phố chứa các nạn nhân của những cuộc không kích do Ukraina thực hiện. Bộ này nói rằng họ đã phân tích một video có vẻ cho thấy thi thể của các thường dân thiệt mạng ở Bucha và cho biết các xác chết được quay phim vẫn còn đang di chuyển. Tuyên bố đó đã được Ban Moskva của BBC điều tra và kết luận rằng không có bằng chứng nào cho thấy video bị dàn dựng.[173]

Nhóm báo chí điều tra có trụ sở tại Hà Lan Bellingcat đã trích dẫn phân tích của BBC và đặt thêm nghi vấn về mốc thời gian được các nguồn tin chính phủ Nga công bố.[28] Đặc biệt, nhà báo kiêm người sáng lập Bellingcat Eliot Higgins chỉ ra rằng cả hãng tin Nga TV Zvezda và thư ký Hội đồng thành phố Bucha Taras Shapravsky đều thông báo rằng lực lượng Nga vẫn hiện diện ở Bucha ít nhất cho đến ngày 1 tháng 4.[28]

Một nỗ lực khác của Nga nhằm mô tả sự việc là giả mạo đã được phát sóng trên kênh truyền hình nhà nước Nga Russia-24, sử dụng một đoạn video mà theo kênh này cho thấy người Ukraina đang sắp xếp những con ma nơ canh để "dàn dựng" vụ thảm sát Bucha. Các cảnh quay nhanh chóng được xác định là lấy từ phim trường ở Sankt Peterburg. Những người làm việc cho chương trình truyền hình này đã xác nhận đoạn video đó là của một chương trình truyền hình Nga.[174] Tương tự, một đoạn video cho thấy binh sĩ Ukraina kéo những thi thể bằng dây cáp ở Bucha đã được chia sẻ rộng rãi trên các trang mạng xã hội thân Nga, được cho là để chứng minh cảnh tượng ở đây đã bị dàn dựng. Nguồn gốc của video là từ Associated Press; theo đó việc dùng dây cáp là do lo ngại thi thể có thể đã bị gài bẫy mìn.[175][176]

Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Belarus Lukashenko gọi vụ thảm sát hàng loạt dân thường ở Bucha là "giả mạo".[177] Trong một bài viết cho The Conversation, nhà báo Tomas Sniegon mô tả cách tiếp cận của Nga đối với Bucha tương tự như việc Liên Xô phủ nhận vụ thảm sát Katyn, nơi quân đội Xô viết đã che giấu vụ hành quyết hàng ngàn người Ba Lan và đổ lỗi cho Wehrmacht.[178] Những so sánh giữa hai sự kiện này cũng được nêu ra bởi The Asahi Shimbun[179] và Thủ tướng Slovenia Janez Janša.[180]

Kiểm duyệt ở Nga

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà báo Nga Ilya Krasilshchik [ru], từng là chủ bút của trang tin độc lập Meduza, đã bị buộc tội theo luật kiểm duyệt thời chiến của Nga năm 2022 vì lên án quân đội Nga gây ra thảm sát Bucha.[181] Người dẫn chương trình truyền hình và ca sĩ người Nga Maxim Galkin đã cáo buộc chính quyền Nga đạo đức giả và nói dối về tội ác chiến tranh của binh lính Nga tại Bucha.[182] Ngày 9 tháng 12 năm 2022, tòa án Moskva đã tuyên án chính trị gia đối lập Nga Ilya Yashin 8 năm 6 tháng tù giam vì phát ngôn về hoàn cảnh các vụ giết người ở Bucha, với cáo buộc "lan truyền thông tin sai sự thật" về lực lượng vũ trang.[183] Yashin lên án những vụ giết người và khẳng định lực lượng Nga ở Ukraina phải chịu trách nhiệm về vụ thảm sát. Bản án của ông là nghiêm khắc nhất theo luật mới hình sự hóa việc loan truyền "thông tin sai sự thật" về quân đội.[184]

Bình luận trên mạng xã hội

[sửa | sửa mã nguồn]
Một chiếc áo có biểu tượng hình chữ Z với dòng chữ "Tôi không xấu hổ" (tiếng Nga: #мненестыдно)

Một phân tích về ba kênh Telegram theo chủ nghĩa dân tộc Nga, với hàng chục nghìn người đăng ký đã phản ứng với tin tức của vụ thảm sát, cho biết 144 bình luận – gần một nửa số bình luận được đưa ra trong 48 giờ đầu tiên – đã yêu cầu lực lượng Nga phải hành động tàn bạo hơn nữa. Nhiều bình luận bao gồm những lời kêu gọi bạo lực dựa trên sắc tộc nhắm vào người Ukraina, nhiều ý kiến trong số đó ủng hộ nạn diệt chủng. Theo nghiên cứu này, "những thông điệp kết hợp giữa các tham chiếu tôn giáo với sự cực đoan kì thị đồng tính luyến ái, phân biệt chủng tộc trắng trợn, những lời kêu gọi bạo lực và mô tả người Ukraina như một căn bệnh". Từ lúc tin tức về vụ thảm sát nổ ra cho đến cuối tháng 4, những bình luận trên các kênh Telegram theo dân tộc chủ nghĩa ngày càng trở nên cực đoan hơn khi kêu gọi quân Nga phải tàn bạo hơn nữa, bao gồm cả việc cưỡng hiếp hàng loạt, mại dâm các tù binh Ukraina và giết người hàng loạt. Nhà hoạt động báo chí nổi tiếng người Nga gốc Odesa và là người điều hành một trong những kênh trên, Yuliya Vityazeva đã so sánh những người Ukraina bảo vệ Mariupol với "gián" và tuyên bố khí độc không cần thiết vì có những cách "đơn giản và rẻ tiền hơn" để giết họ, một kiểu bình luận giống như các câu chuyện quan sát được trước thềm nạn diệt chủng Rwanda.[185] Các kênh Telegram cũng được sử dụng để bán áo phông có chữ "V" và "Z" cùng khẩu hiệu "Thảm sát ở Bucha: Chúng tôi có thể làm lại."[185]

Ghi chú và tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Ý định diệt chủng của nhà nước Nga được đề cập trong nhiều nguồn:[5][6][7][8][9][10]
  2. ^ Các cơ quan đưa ra thông tin bác bỏ bao gồm Bellingcat,[28] Deutsche Welle,[29] BBC,[30] Associated Press,[31] Agence France-Presse,[32] Tổ chức Ân xá Quốc tế,[33] The New York Times[34] và France24[35]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b “At least 458 Ukrainians died in the Bucha community as a result of the actions of the Russians”. babel.ua (bằng tiếng Anh). 8 tháng 8 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  2. ^ a b The situation of human rights in Ukraine in the context of the armed attack by the Russian Federation, 24 February to 15 May 2022 (Bản báo cáo). OHCHR. 29 tháng 6 năm 2022. para. 80. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  3. ^ a b c “UN report details summary executions of civilians by Russian troops in northern Ukraine”. OHCHR (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  4. ^ Appleba, Anne (25 tháng 6 năm 2022). “Ukraine and the Words that Lead to Mass Murder”. The Atlantic. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  5. ^ “Independent Legal Analysis of the Russian Federation's Breaches of the Genocide Convention in Ukraine and the Duty to Prevent” (PDF). New Lines Institute for Strategy and Policy; Raoul Wallenberg Centre for Human Rights. 27 tháng 5 năm 2022. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 16 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  6. ^ Nazarchuk, Irina (4 tháng 4 năm 2022). 'Знищують за те, що українці'. Правники та дипломати наголошують на геноциді в Бучі ["Họ bị tiêu diệt bởi vì họ là người Ukraina". Những công nhân và nhà ngoại giao nhấn mạnh về nạn diệt chủng tại Bucha.]. Радіо Свобода (bằng tiếng Ukraina). Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  7. ^ “Kyiv mayor says Russian attacks in Bucha are 'genocide'”. The Times of Israel (bằng tiếng Anh). AP. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  8. ^ Buncombe, Andrew (4 tháng 4 năm 2022). “Killings in Ukraine amount to genocide, Holocaust expert says”. The Independent (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  9. ^ Finkel, Eugene (5 tháng 4 năm 2022). “Opinion | What's happening in Ukraine is genocide. Period”. The Washington Post. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  10. ^ Wright, George (13 tháng 4 năm 2022). “Ukraine war: Is Russia committing genocide?”. BBC News (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  11. ^ “Rada recognizes Russian army's actions in Ukraine as genocide of Ukrainian people”. Interfax-Ukraine. 14 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  12. ^ “"Воєнні злочини і геноцид в Бучі вимагають додаткових санкцій проти Росії": світ реагує на масові вбивства цивільних в Бучі”. Радіо Свобода (bằng tiếng Ukraina). 4 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  13. ^ “НСЖУ закликає іноземні ЗМІ привертати увагу світу до геноциду в Бучі та Ірпені”. www.ukrinform.ua (bằng tiếng Ukraina). 3 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  14. ^ “Геноцид у Бучі: Україна зловила російських окупантів на брехні та розвінчала їхні фейки”. Апостроф (bằng tiếng Ukraina). 4 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  15. ^ Al-Hlou, Yousur; Froliak, Masha; Khavin, Dmitriy; Koettl, Christoph; Willis, Haley; Cardia, Alexander; Reneau, Natalie; Browne, Malachy (22 tháng 12 năm 2022). “Caught on Camera, Traced by Phone: The Russian Military Unit That Killed Dozens in Bucha”. The New York Times (bằng tiếng Anh). tr. 4 min 54 s ff. ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  16. ^ “Russia's Bucha 'Facts' Versus the Evidence”. Bellingcat (bằng tiếng Anh). 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  17. ^ Litavrin, Maksim (5 tháng 4 năm 2022). “Буча. Разбираем российские версии” [Bucha. Parsing Russian versions]. Медиазона (bằng tiếng Nga). Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  18. ^ “Accounting of bodies in Bucha nears completion”. Washington Post (bằng tiếng Anh). 8 tháng 8 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  19. ^ Sachalko, Borys (5 tháng 4 năm 2022). “Inside An 'Execution Cellar' In Ukraine”. Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  20. ^ Rainsford, Sarah (16 tháng 5 năm 2022). “The children's camp that became an execution ground”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  21. ^ a b Limaye, Yogita (11 tháng 4 năm 2022). “Ukraine conflict: 'Russian soldiers raped me and killed my husband'”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  22. ^ Stashevskyi, Oleksandr; Anna, Cara (6 tháng 4 năm 2022). “In Bucha, Ukraine, burned, piled bodies among latest horrors”. ABC News. Associated Press. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  23. ^ Nsubuga, Jimmy (6 tháng 4 năm 2022). “Women and girls as young as 14 report being raped by Russian soldiers”. Yahoo! News. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  24. ^ “Retreat of Russian forces uncovers evidence of possible war crimes”. El País. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  25. ^ Kinetz, Erika (4 tháng 4 năm 2022). “War Crimes Watch: Hard Path to Justice in Bucha, Ukraine, Atrocities”. Frontline. PBS. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  26. ^ “Russia denies military forces killed Bucha civilians in Ukraine”. Al Jazeera English. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  27. ^ “Russia denies killing civilians in Ukraine's Bucha”. Reuters. Reuters. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  28. ^ a b c d Eliot Higgins (4 tháng 4 năm 2022). “Russia's Bucha 'Facts' Versus the Evidence”. Bellingcat. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  29. ^ Weber, Joscha; Wesolowski, Kathrin (5 tháng 4 năm 2022). “Fact check: Atrocities in Bucha not 'staged'”. Deutsche Welle. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  30. ^ “Bucha killings: Satellite image of bodies site contradicts Russian claims”. BBC News. 11 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  31. ^ Lajka, Arijeta; Tulp, Sophia (4 tháng 4 năm 2022). “Video does not show staged bodies in Bucha”. AP News. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  32. ^ “No, the discovery of bodies in Ukraine's Bucha was not 'staged' with 'actors'”. AFP Fact Check. Agence France-Presse. 6 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  33. ^ a b c “Ukraine: Russian forces must face justice for war crimes in Kyiv Oblast”. Tổ chức Ân xá Quốc tế. 6 tháng 5 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  34. ^ a b c Browne, Malachy; Botti, David; Willis, Haley (4 tháng 4 năm 2022). “Satellite images show bodies lay in Bucha for weeks, despite Russian claims”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  35. ^ de Abreu, Catalina Marchant (4 tháng 4 năm 2022). “Truth or Fake - Debunking Russian claims that Bucha killings are staged”. France 24. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  36. ^ Lee, Joseph; Faulkner, Doug (6 tháng 4 năm 2022). “Ukraine war: Bucha deaths 'not far short of genocide' – PM”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  37. ^ a b c Gardner, Simon; Bensemra, Zohra; Boumzar, Abdelaziz (2 tháng 4 năm 2022). “Russian retreat leaves trail of dead civilians in Bucha, a town near Kyiv”. Reuters. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  38. ^ a b Spiridonov, Alik (3 tháng 4 năm 2022). “"Стреляли либо в затылок, либо в сердце". Рассказ свидетеля казней жителей Бучи в оккупации” ["Họ bị bắn vào sau gáy hoặc vào tim". Lời kể của nhân chứng về vụ hành quyết cư dân Bucha trong thời gian bị chiếm đóng]. Vot-Tak.tv (bằng tiếng Nga). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  39. ^ “У Бучі під Києвом тривають бої, колона ворога проривається до столиці (відео)” [Các cuộc giao tranh vẫn đang tiếp diễn ở Bucha gần Kyiv, đoàn quân địch đột phá vào thủ đô (video)]. Konkurent (bằng tiếng Ukraina). 27 tháng 2 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  40. ^ a b AFP (4 tháng 4 năm 2022). “What We Know About What Happened in Ukraine's Bucha”. The Moscow Times. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  41. ^ Mirovalev, Mansur (4 tháng 4 năm 2022). “Bucha killings: 'The world cannot be tricked anymore'”. Al Jazeera English. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  42. ^ Cole, Brendan (6 tháng 4 năm 2022). “Who Is Azatbek Omurbekov? Commander Believed To Be Behind Bucha Killings”. Newsweek. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  43. ^ Farmer, Ben; Kozyreva, Tanya; Townsley, Simon (30 tháng 3 năm 2022). “I'm building 2,500 war crimes cases against Vladimir Putin's invasion, says Ukraine's chief prosecutor”. The Daily Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  44. ^ Raycraft, Richard (3 tháng 4 năm 2022). “'Very high levels' of civilian casualties in Ukraine, UN human rights monitor says”. CBC. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  45. ^ a b c d e Rudenko, Olga (2 tháng 4 năm 2022). “Hundreds of murdered civilians discovered as Russians withdraw from towns near Kyiv (graphic images)”. The Kyiv Independent. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  46. ^ Myroniuk, Anna (8 tháng 3 năm 2022). “Russian soldiers murder volunteers helping starving animals near Kyiv”. The Kyiv Independent. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  47. ^ “'It is a war crime': two young boys among neighbours shot dead during attempted evacuation”. The Guardian. 2 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  48. ^ “Live updates: Nissan plans to halt production in Russia”. AP NEWS. 7 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  49. ^ “Russian media campaign falsely claims Bucha deaths are fakes”. ABC News. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  50. ^ “Russian media campaign dismisses Bucha deaths as fakes”. Japan Today. 6 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  51. ^ “Guerra Ucraina, sindaco Bucha: "Zona occupata da Russia, viviamo orrori da II guerra mondiale"” [Chiến tranh Ukraina, Thị trưởng Bucha: "Khu vực bị Nga chiếm đóng, chúng tôi đang trải qua những điều kinh hoàng của Thế chiến thứ hai"] (bằng tiếng Ý). Adnkronos. 28 tháng 3 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 3 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  52. ^ Ough, Tom (4 tháng 4 năm 2022). “Debunking Russia's Bucha massacre conspiracy theories”. The Daily Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  53. ^ a b Stern, David (3 tháng 4 năm 2022). “Bodies and Rubble in the streets of Bucha following Russian retreat”. The Washington Post. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  54. ^ “'It was like a movie': Recaptured Bucha recounts violence of Russian invasion”. The Guardian. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  55. ^ Callaghan, Louise (2 tháng 4 năm 2022). “Bodies of mutilated children among horrors the Russians left behind”. The Times (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  56. ^ “Ukraine says 'torture room' found after Russian troops withdrawal from Bucha”. The Independent. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  57. ^ “Inside An 'Execution Cellar' In Ukraine”. Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  58. ^ a b “War in Ukraine: Street in Bucha found strewn with dead bodies”. BBC News. 2 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  59. ^ Swinford, Steven; Waterfield, Bruno; Ames, Jonathan (3 tháng 4 năm 2022). “Zelensky accuses Russia of genocide in Irpin and Bucha”. The Times. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  60. ^ “Russia Accused Of Atrocities In Kyiv Suburb Of Bucha”. Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  61. ^ “En la ciudad ucraniana de Bucha, los cuerpos sin vida yacen en las calles” [Tại thành phố Bucha của Ukraina, những thi thể vô hồn nằm la liệt trên đường phố]. CNN (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  62. ^ “Ukraine war: Gruesome evidence points to war crimes on road outside Kyiv”. BBC News. 1 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  63. ^ “War in Ukraine: Street in Bucha found strewn with dead bodies”. BBC News. 2 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  64. ^ a b “Almost 300 people buried in "mass grave" in Bucha, dozens of bodies found in the streets”. Ukrayinska Pravda. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  65. ^ “At least 20 bodies seen in one street in town near Kyiv”. Times of Malta. AFP. 2 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  66. ^ “Ukraine war: Ukraine investigates alleged execution of civilians by Russians”. BBC News. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  67. ^ “Associated Press journalists witness more evidence of civilian killings, torture in Bucha”. CBC. Associated Press. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  68. ^ Bearak, Max; Loveluck, Louisa. “In Bucha, the scope of Russian barbarity is coming into focus”. The Washington Post. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  69. ^ “With bloodied gloves, forensic teams uncover gruesome secrets of Bucha in Ukraine”. The Guardian (bằng tiếng Anh). 9 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  70. ^ “Ukraine: Russian Forces' Trail of Death in Bucha”. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền. 25 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2023.
  71. ^ Tondo, Lorenzo (24 tháng 4 năm 2022). “Dozens of Bucha civilians were killed by metal darts from Russian artillery”. The Guardian (bằng tiếng Anh). Kyiv. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  72. ^ Bowen, Jeremy (7 tháng 4 năm 2022). “Ukraine War: 'Russian soldiers held us as human shields'”. BBC News (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  73. ^ Boffey, Daniel (2 tháng 4 năm 2022). “Ukrainian children used as 'human shields' near Kyiv, say witness reports”. The Guardian (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  74. ^ “One killing among many in a Kyiv suburb”. The Economist. 5 tháng 4 năm 2022. ISSN 0013-0613. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  75. ^ a b c “Devastation and Loss in Bucha, Uhan: Life for Civilians in a Town Encircled by Russian Forces”. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền. 30 tháng 3 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  76. ^ “Human Rights Watch documents alleged war crimes by Russian forces in occupied regions of Ukraine”. CNN. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  77. ^ Berehulak, Daniel (11 tháng 4 năm 2022). “Bucha's Month of Terror”. The New York Times. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  78. ^ “Bucha survivor: One man was tortured ... They cut out his cheek and shot him in the heart”. The Daily Telegraph (bằng tiếng Anh). 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  79. ^ “Ukraine authorities discover 410 bodies in Bucha, accusing Russia of war crimes and a massacre”. ABC News (bằng tiếng Anh). 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  80. ^ Stek, Levko. “Bucha Residents Describe 'Systematic' Killings By Russian Troops”. Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  81. ^ “25 women and girls say they were raped by Russian troops in Bucha - Ukrainian official” (bằng tiếng Anh). BBC News. 6 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  82. ^ “Russian soldiers open fire on cyclist in Bucha in video verified by The New York Times”. Reuters. 6 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  83. ^ a b Al-Hlou, Yousur; Froliak, Masha; Hill, Evan; Browne, Malachy; Botti, David (19 tháng 5 năm 2022). “New Evidence Shows How Russian Soldiers Executed Men in Bucha”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  84. ^ Kossov, Igor (22 tháng 4 năm 2022). “Uncovering the scope of the Bucha massacre”. Kyiv Independent. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  85. ^ “Almost 300 buried in mass grave in Bucha, near Kyiv: Mayor”. Al Jazeera. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  86. ^ a b Gall, Carlotta; Kramer, Andrew E. (3 tháng 4 năm 2022). “In a Kyiv Suburb,'They Shot Everyone They Saw'”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  87. ^ “Russia claims Bucha civilian massacre faked as a "provocation" as outrage builds over Ukraine war atrocities”. CBS News. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  88. ^ Gardner, Simon (4 tháng 4 năm 2022). “In Ukrainian street, a corpse with hands bound and a bullet wound to the head”. Reuters (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  89. ^ Hunder, Max; Winning, Alexander; Jones, Gareth (12 tháng 4 năm 2022). “Mayor of Ukraine's Bucha says 403 bodies found so far”. Reuters (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  90. ^ “Death toll in Bucha already higher than Croatia's Vukovar massacre, says Ukraine's defense minister”. english.nv.ua (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  91. ^ “Collecting the dead in Bucha”. BBC News. 13 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2023.
  92. ^ Gall, Carlotta (3 tháng 9 năm 2022). “'We Do Not Want Unknown Graves': The Struggle to Identify Bucha's Victims”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  93. ^ Sly, Liz (8 tháng 8 năm 2022). “Accounting of bodies in Bucha nears completion”. Washington Post (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  94. ^ “The children's camp that became an execution ground”. BBC News. 16 tháng 5 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  95. ^ a b “Bucolic Ukraine forest is site of mass grave exhumation”. AP News (bằng tiếng Anh). 13 tháng 6 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 10 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  96. ^ The situation of human rights in Ukraine in the context of the armed attack by the Russian Federation, 24 February to 15 May 2022 (Bản báo cáo). OHCHR. 29 tháng 6 năm 2022. para. 53, 80. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  97. ^ “Bucha killings: Ukrainian dean of Evangelical seminary among the dead”. premierchristian.news (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  98. ^ “After Russian withdrawal, Ukrainian journalists found killed in Bucha and Yahidne”. Committee to Protect Journalists (bằng tiếng Anh). 13 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  99. ^ “'History can come back': Passover sorrow at a Jewish burial near Kyiv”. NBC News (bằng tiếng Anh). 22 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  100. ^ “В Бучі п'яні окупанти застрелили екс-нардепа та кандидата в президенти Олександра Ржавського” [Tại Bucha, những kẻ chiếm đóng say xỉn đã nổ súng bắn chết cựu Đại biểu Nhân dân và ứng cử viên tổng thống Oleksandr Rzhavsky]. УКРАИНА КРИМИНАЛЬНАЯ (bằng tiếng Nga). 8 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  101. ^ Mirovalev, Mansur. “Bucha killings: 'The world cannot be tricked anymore'” (bằng tiếng Anh). Al Jazeera. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  102. ^ “Main Intelligence Directorate of Ukraine published a list of Russian soldiers involved in the atrocities in Bucha”. Ukrayinska Pravda (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  103. ^ “US believes it can 'identify the Russian units' that carried out Bucha atrocities, official says” (bằng tiếng Anh). CNN. 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  104. ^ Amann, Melanie; Gebauer, Matthias; Schmid, Fidelius (7 tháng 4 năm 2022). “Possible Evidence of Russian Atrocities: German Intelligence Intercepts Radio Traffic Discussing the Murder of Civilians in Bucha”. Der Spiegel (bằng tiếng Anh). ISSN 2195-1349. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  105. ^ “Gräueltaten von Butscha: BND fing russische Funksprüche ab”. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  106. ^ “'There are maniacs who enjoy killing,' Russian defector says of his former unit accused of war crimes in Bucha”. CNN. 14 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  107. ^ “Ukraine war: Zelensky fears worst atrocities still to be found”. BBC News (bằng tiếng Anh). 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  108. ^ için, Bucha'da sivillerin cansız bedenleri toplu mezarlara gömülüyordaha fazla video (5 tháng 4 năm 2022). “Ukrayna her yerde onu arıyor... İşte Buça katliamının baş şüphelisi”. Hurriyet Daily News (bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ). Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  109. ^ Gall, Carlotta (5 tháng 4 năm 2022). “In Bucha 'they shot everyone they saw'”. The Sydney Morning Herald. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  110. ^ Stewart, Will (4 tháng 4 năm 2022). “Hunt for Russian commanders in charge of Bucha atrocities as colonel named”. Evening Standard (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  111. ^ “The invaders who were in Bucha will be returned to Ukraine – Ukrainian Intelligence Directorate”. Ukrayinska Pravda (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  112. ^ “Everyone should know their names! Ukrainian intelligence published the names of the Russian military who staged the #BuchaMassacre”. Odessa Journal (bằng tiếng Anh). 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  113. ^ “Hunt for 'out of control' Russian forces suspected of Bucha war crimes focuses on seven units”. inews.co.uk (bằng tiếng Anh). 4 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  114. ^ “How Russian soldiers ran a 'cleansing' operation in Bucha” (bằng tiếng Anh). Associated Press. 3 tháng 11 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  115. ^ “Kuleba calls on ICC mission to come to Bucha to collect evidence of Russian war crimes”. Interfax-Ukraine. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2022.
  116. ^ “Evidence grows of civilian killings in Bucha”. BBC News (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  117. ^ “Russia Seeks UN Security Council Meeting on Bucha, Ukraine”. The Moscow Times. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  118. ^ “Russia orders probe of Ukrainian 'provocation' over civilian deaths in Bucha”. Reuters. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  119. ^ Al-Hlou, Yousur; Froliak, Masha; Khavin, Dmitriy; Koettl, Christoph; Willis, Haley; Cardia, Alexander; Reneau, Natalie; Browne, Malachy (22 tháng 12 năm 2022). “Caught on Camera, Traced by Phone: The Russian Military Unit That Killed Dozens in Bucha”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  120. ^ “Killing of civilians in Bucha and Kyiv condemned as 'terrible war crime'”. The Guardian. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  121. ^ AP. “Kyiv mayor says Russian attacks in Bucha are 'genocide'”. The Times of Israel. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  122. ^ “Zelenskyy visits Bucha after Russians left civilians dead in streets”. Radio New Zealand. 5 tháng 4 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  123. ^ “Ukraine's Zelenskyy to UN: Bucha is 'only one' example of Russian atrocities”. DW.com. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  124. ^ a b “Ukraine war: Zelensky tells UN of horrors of Russian invasion”. BBC News. 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  125. ^ “EU accuses Russian troops of committing atrocities in Ukrainian town Bucha”. Reuters. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  126. ^ Ioanes, Ellen (3 tháng 4 năm 2022). “Russian troops pull back from Kyiv, leaving horrors in their wake”. Vox. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  127. ^ “Secretary-General, Deeply Shocked by Killings in Ukraine, Urges Accountability”. United Nations Meetings Coverage and Press Releases. 3 tháng 4 năm 2022.
  128. ^ “U.N. chief calls for independent probe of civilian deaths in Ukrainian town”. Reuters. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  129. ^ “Ukraine's President calls on Security Council to act for peace, or 'dissolve' itself”. news.un.org. 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  130. ^ “Describing Relentless Russian Attacks against His Country, Ukraine President Challenges Security Council to Act for Peace or Disband United Nations”. Liên Hợp Quốc Meetings Coverage and Press Releases. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2023.
  131. ^ a b Lederer, Edith M. (6 tháng 4 năm 2022). “UN to vote Thursday on suspending Russia from rights council”. AP News. Associated Press. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  132. ^ a b Lederer, Edith M. (7 tháng 4 năm 2022). “UN ousts Russia from Human Rights Council”. The Belfast Telegraph. Associated Press. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  133. ^ “G7 Condemns 'In Strongest Terms' Russian 'Atrocities' In Bucha”. Đài Châu Âu Tự do/Đài Tự do. 7 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  134. ^ “'Unthinkable': Ursula von der Leyen shown mass grave in Bucha”. The Guardian. 8 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  135. ^ “Ukraine: EU chief offers Kyiv fast track to membership”. Deutsche Welle. 8 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  136. ^ Raun, Miikael (3 tháng 4 năm 2022). “HÄIRIVAD KAADRID | Venemaa korraldas Butša linnas massimõrva” [KHUNG CAN THIỆP | Nga thực hiện vụ thảm sát ở thành phố Bucha]. Delfi (bằng tiếng Estonia). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  137. ^ “Premiér: Barbarské vyčíňanie ruských vojakov na Ukrajine bude tvrdo potrestané” [Thủ tướng: Những hành động tàn bạo của binh sĩ Nga tại Ukraina sẽ bị trừng phạt một cách nghiêm khắc]. aktuality.sk (bằng tiếng Slovak). 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  138. ^ “Maia Sandu anunță zi de doliu național în Republica Moldova după Masacrul de la Bucha” [Maia Sandu thông báo về việc tổ chức một ngày tưởng niệm quốc gia tại Cộng hòa Moldova sau vụ thảm sát Bucha.]. Digi24 (bằng tiếng Romania). 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  139. ^ “Sanna Marin ja Sauli Niinistö järkyttyivät: "Sotarikokset on tutkittava"” [Sanna Marin và Sauli Niinistö bàng hoàng: "Tội ác chiến tranh cần phải được điều tra"]. Uusi Suomi (bằng tiếng Phần Lan). 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  140. ^ “Lietuvos reakcija į karą prieš Ukrainą: Rusijos ambasadorius išsiunčiamas iš šalies, uždaromas konsulatas Klaipėdoje” [Phản ứng của Litva đối với cuộc chiến tại Ukraina: Đại sứ Nga bị trục xuất, lãnh sự quán tại Klaipeda đóng cửa]. LRT. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  141. ^ “Polish Minister Calls for Investigation of Russian Army's Actions in Kyiv Region”. US News (bằng tiếng Anh). 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  142. ^ “Turkey calls for probe into civilian deaths in Bucha”. Al Arabiya. 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  143. ^ “Six EU countries to expel Russian diplomats”, Politico (bằng tiếng Anh), 5 tháng 4 năm 2022, truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023
  144. ^ “EU allies expel 200 Russian diplomats in two days after Bucha killings”. The Guardian (bằng tiếng Anh). 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  145. ^ “Japan expels eight Russian diplomats, condemns situation in Ukraine”, Reuters (bằng tiếng Anh), 8 tháng 4 năm 2022, lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022, truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023
  146. ^ a b McCarthy, Simone; Xiong, Yong (6 tháng 4 năm 2022). “As the world reacts in horror to Bucha, China's state media strikes a different tone”. CNN. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  147. ^ Carey, Alexis (7 tháng 4 năm 2022). “Chinese state media's shocking claim after evidence of Russian torture revealed”. news.com.au. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  148. ^ “China's envoy to U.N. calls images of dead civilians from Bucha 'very disturbing'”. Reuters. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  149. ^ Laskar, Rezaul H. (5 tháng 4 năm 2022). “'Deeply disturbing': India condemns civilian killings in Ukraine's Bucha at UNSC meet, seeks independent probe”. Hindustan Times (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  150. ^ “China calls for probe into 'disturbing' Bucha killings, assigns no blame”. Hindustan Times. 6 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  151. ^ Mozur, Paul; Myers, Steven Lee; Liu, John (11 tháng 4 năm 2022). “China's Echoes of Russia's Alternate Reality Intensify Around the World”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  152. ^ “Talks with Kiev and provocation in Bucha: what Putin, Lukashenko discussed”. TASS. 12 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  153. ^ Ball, Tom (12 tháng 4 năm 2022). “Belarus leader Lukashenko: Britain staged Bucha massacre of civilians”. The Times. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  154. ^ Wilkie, Christina (12 tháng 4 năm 2022). “Putin and Lukashenko falsely claim British operatives committed the atrocities in Bucha”. CNBC. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  155. ^ Batchelor, Tom (12 tháng 4 năm 2022). “Belarus leader Lukashenko makes baseless claim UK responsible for Bucha atrocities”. The Independent (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  156. ^ Saavedra, Alejandro (22 tháng 4 năm 2022). “La prensa castrista desinforma sobre la masacre de Bucha en Ucrania | DIARIO DE CUBA”. Diario de Cuba (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  157. ^ “Bucha o la mentira fabricada”. Granma (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  158. ^ “Alleged Russian army massacre in Bucha a fake news story”. Telesur. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  159. ^ “Biden calls for war crimes trial after Bucha images surface”. CNN (bằng tiếng Anh). 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  160. ^ “Biden Floats Putin War-Crimes Trial, More Sanctions on Russia”. bloomberg.com (bằng tiếng Anh). 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  161. ^ “Ukraine war: Boris Johnson condemns Russia's 'despicable' civilian attacks”. BBC News. 3 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  162. ^ “Bucha killings demand new sanctions on Russia, Macron says”. Reuters. Paris. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  163. ^ “EU adopts fresh sanctions against Russia including coal import ban”. France24. 8 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  164. ^ “Lavrov slams situation in Bucha as fake attack staged by West”. TASS. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  165. ^ “Russia to demand convening UN SC session over Bucha provocation again”. TASS. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  166. ^ Seitz, Amanda; Lajka, Arijeta (6 tháng 4 năm 2022). “Russian media campaign falsely claims Bucha deaths are fakes”. Associated Press. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  167. ^ Ball, Tom (5 tháng 4 năm 2022). “Satellite images show bodies in Bucha before Russian retreat”. The Times. ISSN 0140-0460. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  168. ^ “Bucha killings: Satellite image of bodies site contradicts Russian claims”. BBC News. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  169. ^ Hern, Alex. “Satellite images of corpses in Bucha contradict Russian claims”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  170. ^ “West's media admit that civilians died in Bucha in shelling by Ukrainian troops – diplomat”. TASS (bằng tiếng Anh). 23 tháng 5 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  171. ^ a b “Bucha killings: Satellite image of bodies site contradicts Russian claims”. BBC News. 5 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  172. ^ “Satellite images show long trench at Ukrainian mass grave site, Maxar says”. Reuters. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  173. ^ “Questions over Russian Bucha denials”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2023.
  174. ^ “Fact-check: Viral video does not prove Bucha killings were staged”. euronews (bằng tiếng Anh). 8 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  175. ^ Dejaifve, Aude; Bamas, Arthur (6 tháng 4 năm 2022). “Fresh round of fake videos claim the Bucha massacre was staged”. France 24 (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  176. ^ “GRAPHIC: Bodies dot streets on outskirts of Kyiv”. Associated Press. 2 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  177. ^ Jack, Victor (12 tháng 4 năm 2022). “Shoring up domestic propaganda, Putin describes Bucha killings as 'fake'”. Politico. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  178. ^ Sniegon, Tomas (6 tháng 4 năm 2022). “Russia's denial of responsibility for atrocities in Bucha recalls 50 years of lies over the Katyn massacre”. The Conversation (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  179. ^ “Vox Populi: Horrors of Bucha echo the 1940 Soviet massacre in Katyn, Poland”. The Asahi Shimbun (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  180. ^ “Janša likens Bucha killings to Katyn massacre”. Slovenia Times. 4 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  181. ^ Dress, Brad (11 tháng 5 năm 2022). “Here's who Russia has punished for speaking out against the war in Ukraine”. The Hill. Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  182. ^ Rozovsky, Liza (8 tháng 9 năm 2022). “Kremlin Threatens Russian Star Comedian Who Fled to Israel”. Haaretz. Haaretz.com. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  183. ^ Hopkins, V. (9 tháng 12 năm 2022), “Russia Finds a War Critic Guilty of 'Spreading False Information'”, New York Times, lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 1 năm 2023, truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023
  184. ^ “Kremlin Critic Yashin Given 8.5 Years in Jail for Bucha Massacre Claims”. The Moscow Times. 9 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.
  185. ^ a b Garner, Ian (2022). “'We've Got to Kill Them': Responses to Bucha on Russian Social Media Groups”. Journal of Genocide Research: 1–8. doi:10.1080/14623528.2022.2074020. S2CID 248680376. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 2 năm 2023. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2023.

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài viết tốt "Thảm sát Bucha" là một bài viết tốt của Wikipedia tiếng Việt.
Mời bạn xem phiên bản đã được bình chọn vào ngày 4 tháng 1 năm 2024 và so sánh sự khác biệt với phiên bản hiện tại.
Chúng tôi bán
Áo Bóng Đá CLB Newcastle United GIẢM 18%
135.000 ₫ 165.000 ₫
Áo Bóng Đá CLB Newcastle United
Nước Tẩy Trang LOREAL tím 400ml - dành cho da dầu mụn, da khô, da nhạy cảm GIẢM 50%
125.000 ₫ 250.000 ₫
Nước Tẩy Trang LOREAL tím 400ml - dành cho da dầu mụn, da khô, da nhạy cảm
Nước hoa nữ Chanel Coco Mademoiselle Intense EDP chiết 10ML GIẢM 50%
99.000 ₫ 198.000 ₫
Nước hoa nữ Chanel Coco Mademoiselle Intense EDP chiết 10ML
Sách - Nghệ Thuật Kaizen Tuyệt Vời Của Toyota GIẢM 15%
102.500 ₫ 120.000 ₫
Sách - Nghệ Thuật Kaizen Tuyệt Vời Của Toyota
[Tóm tắt sách] Vượt bẫy cảm xúc | Cẩm năng cân bằng hệ thống cảm xúc phức tạp trong mỗi người GIẢM 20%
150.000 ₫ 188.000 ₫
[Tóm tắt sách] Vượt bẫy cảm xúc | Cẩm năng cân bằng hệ thống cảm xúc phức tạp trong mỗi người
[Review sách] Đến lượt bạn làm thần rồi đấy GIẢM 21%
148.000 ₫ 188.000 ₫
[Review sách] Đến lượt bạn làm thần rồi đấy
Bài viết liên quan
Nhân vật Gamma - The Eminence in Shadow
Nhân vật Gamma - The Eminence in Shadow
Gamma (ガンマ, Ganma?) (Γάμμα) là thành viên thứ ba của Shadow Garden, là một trong Seven Shadows ban đầu
12/27/2022 4:37:58 PM 632
Về nước làm việc, bạn sợ điều gì?
Về nước làm việc, bạn sợ điều gì?
Hãy thử những cách sau để không bị “shock văn hoá ngược" khi làm việc tại Việt Nam nhé!
4/19/2023 3:47:33 PM 473
[Review] Wonder Woman 1984: Nữ quyền, Sắc tộc và Con người
[Review] Wonder Woman 1984: Nữ quyền, Sắc tộc và Con người
Bối cảnh diễn ra vào năm 1984 thời điểm bùng nổ của truyền thông, của những bản nhạc disco bắt tai và môn thể dục nhịp điệu cùng phòng gym luôn đầy ắp những nam thanh nữ tú
4/12/2021 7:51:29 PM 974
Akatsuki no Goei - Trinity Complete Edition [Tiếng Việt]
Akatsuki no Goei - Trinity Complete Edition [Tiếng Việt]
Cậu chuyện lấy bối cảnh Nhật Bản ở một tương lai gần, giai đoạn cảnh sát hoàn toàn mất kiểm soát, tội phạm ở khắp nơi
12/6/2021 5:34:12 PM 7,534