Thanh Nam

Nghệ sĩ Nhân dân
Thanh Nam
Biệt danh	Hề Thanh Nam
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Phạm Hoàng Nam
Ngày sinh	17 tháng 8, 1958 (66 tuổi)
Nơi sinh	Châu Thành, Hậu Giang, Việt Nam Cộng hòa
Giới tính	nam
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Diễn viên sân khấu; Diễn viên truyền hình; điện ảnh;
Gia đình
Vợ	Vũ Thị Mỹ Phương
Con cái	Phạm Phương Thảo; Phạm Hoàng Thái
Lĩnh vực	Cải lương
Danh hiệu	Nghệ sĩ ưu tú (2007); Nghệ sĩ nhân dân (2019);
Sự nghiệp nghệ thuật
Nghệ danh	Thanh Nam
	[sửa trên Wikidata]x • t • s

Phạm Hoàng Nam (sinh ngày 17 tháng 8 năm 1958), thường được biết đến với nghệ danh Thanh Nam, là một nghệ sĩ cải lương, diễn viên hài, diễn viên điện ảnh người Việt Nam. Ông nổi danh với biệt danh Hề Thanh Nam. Suốt 40 năm gắn bó với nghệ thuật, ông được công chúng mến mộ bởi hình ảnh "Hai Lúa" chất phác, giản dị và giành được vô số giải thưởng nghệ thuật lớn.^[1]

Năm 2019, ông được nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, trước đó, ông đạt danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2007.^[2]

Với nhiệt huyết và đam mê dành cho nghệ thuật, bên cạnh sự kính trọng, yêu thương của đồng nghiệp, khán giả khắp nơi, Thanh Nam còn được những giải thưởng vô cùng ý nghĩa: Danh hài được yêu thích nhất vào các năm 1991, 1995 và 1996 do báo Sân khấu (Hội Sân khấu TP. Hồ Chí Minh) tổ chức, Huy chương Bạc tại Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000, Huy chương Vàng tại Liên hoan Sân khấu khu vực Nam bộ, Nam diễn viên được yêu thích nhất tại HTV Awards 2010, Nam nghệ sĩ hài được yêu thích nhất tại Cù nèo Vàng 2012... Ngoài ra, ông còn được tặng huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa cùng nhiều bằng khen khác.^[1]Ông hiện sống cùng với vợ ở Rạch Giá, Kiên Giang.

Tiểu sử

Thanh Nam tên khai sinh là Phạm Hoàng Nam, ông sinh năm 1958 tại quận Châu Thành, tỉnh Phong Dinh (nay thuộc Châu Thành, Hậu Giang). Ông sinh ra trong một gia đình nông dân lao động nghèo.^[1]

Sự nghiệp

Năm 17 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn Văn công huyện Châu Thành. Tại đây, ông được các nghệ nhân đờn ca Tư Bé, Sáu Chăm truyền dạy nhiều bài cải lương. Không lâu sau, ông chuyển về Đoàn cải lương Dạ Lan Hương. Trong một lần kép hề tên Sỹ Liêm bị bệnh, không ai đóng vai Tý theo hầu nhân vật Dương Lễ (vở Lưu Bình – Dương Lễ), ông được đóng thế, vai diễn thành công và nhận được sự đón nhận từ khán giả.^[3]

Từ đó gắn cả sự nghiệp mình với những vai hài. Hai năm liên tiếp là năm 1995 và năm 1996, ông được báo Sân khấu (Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh) bình chọn là danh hài được yêu thích nhất.^[1]

Vào khoảng thập niên 80, làng hài cải lương bắt đầu xuất hiện những giọng ca "không đụng hàng". Đó là cách ca "tưng tửng" kiểu Vua vọng cổ hài Văn Hường và cách ca "sặc mùi" châm biếm, bất cần đời của danh hài Thanh Nam. Khi đó, thế hệ cải lương hài của miền Nam đều đã bước vào tuổi ngũ tuần. Đây chính là cơ hội để một anh hề trẻ như Thanh Nam có cơ hội để "tung tẩy" và thể hiện hết khả năng của mình. Với thế mạnh là các vai diễn hài hước, Thanh Nam đã bước chân vào "địa hạt" cải lương bằng những vai kép độc nhưng có chút hài.

Trong khoảng thời gian cải lương gặp khó khăn, Thanh Nam chuyển qua dòng phim truyền hình. Vẫn là ông nông dân cục mịch, chân chất, quê mùa nhưng giàu lòng thương người, Thanh Nam đã được nhiều khán giả gọi với cái tên thân thương "Hai Lúa" (cũng là một trong số những vai diễn của ông) và được các đạo diễn "đo ni đóng giày" vào những vai nặng ký về người nông dân.

Năm 1978, ông chính thức bước vào con đường diễn viên cải lương chuyên nghiệp với Đoàn cải lương Kiên Giang II. Hai năm sau, ông về Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang và làm tại đây đến nay. Ông được nhiều người tín nhiệm cử vào tham gia công tác quản lý, làm Phó đoàn phụ trách nghệ thuật và hiện tại là Trưởng Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang.

Trong sự nghiệp diễn xuất của mình, ông thể hiện khá thành công những vai ông già Nam Bộ với tính cách và ngữ điệu của các lão nông tri điền. Nhiều vai diễn thành công như ông Tư Kèn trong Quãng đời còn lại (Huy chương bạc Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000), ông Tư Chờ trong Niềm đau gia phả (Huy chương vàng Liên hoan sân khấu khu vực Nam Bộ), Hương quản Mùi trong Tiếng chuông chùa Tam Bảo (giải B), Độ Lượng trong Tiếng thét nơi pháp trường (Bằng khen)... Ngoài ra ông còn được tặng Huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa cùng nhiều bằng khen khác. Ở lĩnh vực hài, năm 1991, ông được xếp hàng thứ ba trong 10 danh hài được yêu thích nhất, do Báo Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức với hình thức trưng cầu ý kiến độc giả. Cũng cuộc trưng cầu ý kiến này, năm 1996 ông được xếp hàng thứ tư trong 20 danh hài được yêu thích nhất.^[4]

Năm 2010, ông được bầu chọn là Diễn viên chính được yêu thích nhất giải HTV Awards 2010. Năm 2012, ông tiếp tục nhận được giải Cù nèo Vàng của báo Tuổi trẻ Cười tổ chức và bình chọn.^[5] Hiện ông là trưởng Đoàn nghệ thuật cải lương nhân dân Kiên Giang.^[6]

Ngày 29 tháng 8 năm 2019, ông vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm đợt IX - 2019 cùng với các nghệ sĩ khác như Thanh Tuấn, Thoại Miêu, Minh Vương, Giang Châu, Việt Anh...^[3]

Năm 2024, ông làm giám khảo cuộc thi Chuông vàng vọng cổ truyền hình của Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh.

Giải thưởng

Tiêu biểu:^[1]^[5]

Top 3 danh hài được yêu thích nhất năm 1991 do Báo Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức
Danh hài được yêu thích nhất năm 1995 do Báo Sân khấu (Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh) bình chọn
Top 4 danh hài được yêu thích nhất năm 1996 do Báo Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức
Danh hài được yêu thích nhất năm 1996 do Báo Sân khấu (Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh) bình chọn
Huy chương bạc Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000
Huy chương vàng Liên hoan sân khấu khu vực Nam Bộ
Danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2007
Giải B vai Hương quản Mùi trong Tiếng chuông chùa Tam Bảo
Bằng khen cho vai diễn trong vở Độ Lượng trong Tiếng thét nơi pháp trường
Huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa
Diễn viên chính được yêu thích nhất giải HTV Awards 2010
Giải Cù nèo Vàng năm 2012 do báo Tuổi trẻ Cười tổ chức
Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2019
Cùng nhiều bằng khen khác^[2]

Danh sách phim

Phim truyền hình

Năm	Tựa Phim	Vai diễn	Kênh
2002	Chuyện tình bên dòng kinh Xáng^[7]	Ông Ba Thợ	HTV7
2003	Thời vi tính		HTV9
2005	Người đánh trống trường
2009	Cuộc phiêu lưu của hai lúa	Ông Hai Lúa
	Những cuộc tình trắng đen
	Trang tỷ phú	Ông Đại Trú
2011	Người hoàn hảo	Ông Phước Lợi
	Sắc màu hạnh phúc	Ông Nội	SCTV14
	Về quê cưới vợ	Ba Lém	SCTV14
2012	Xuân tình	Ông Năm Chỉ	VTV9
	Mua láng giềng gần	Ông Tư Huỳnh	HTV7
	Tay chơi miệt vườn	Ông Tổ	SCTV14
	Cô nàng nặng cân	Ông Tâm	THVL1
2013	Sông dài	Ông Hai Tuất	VTV9
2014	Cha rơi	Ba Trí
	Hàng xóm	Ông Tơ
	Khung trời mơ ước	Ông Hai	HTV9
2015	Tấm lòng của biển	Ông Du	HTV9
	Cuộc phiêu lưu của hai lúa 2	Ông Hai Lúa	THVL1
	Nhà chung	Ông Bảy Núi Sập	VTV9
2016	Dòng nhớ	Cậu Út	THVL1
2016	Song sinh bí ẩn	Sáu Giàu	THVL1
2018	Bố là tất cả	Ông Minh Hiếu	HTV7
2018	Ngậm ngùi	Ba Bảnh	THVL1
2019	Ngũ hợi tấn hỷ	Ông Minh Dương	HTV7
	Con ông Hai Lúa	Ông Hai Lúa	THVL1
	Dập tắt lửa lòng	Ông Tư Trê	THVL1
	Dìa đi tía ơi	Ba Đía	SCTV14
	Tiếng sét trong mưa	Ông Quý	THVL1
2020	Làm rể Mười Xuân	Ông Mười Xuân	HTV7
	Yêu trong đau thương	Bảy Khá	VTV3
	Bánh mì ông Màu	Ông Màu	HTV7
	Vương miện xương rồng	Ông Đồ
2021	Bánh mì ông Màu 2	Ông Màu
2021	Bác Ba Phi thời @	Ba Phi	HTV9
2022	Hẹn hò cùng thần tượng	Ông Lộc	SCTV14
	Sống ảo mất thật	Bác Hai	HTV9
	Sui gia hay xui gia	Ông Bảnh	HTV7
	Xứng lứa vừa đôi	Ông Tư	SCTV1
2023	Vạn dặm nhân sinh	Ông Nguyễn Ba	VTV9
2023	Tết này có má có ba	Ông Lộc	THVL1
2024	Điệp khúc sum vầy	Ông Hai	SCTV1

Phim chiếu mạng

Năm	Tựa Phim	Vai diễn	Kênh
2024	7 năm chưa cưới sẽ chia tay	Ông Dũng	VieON

Phim điện ảnh

Năm	Tựa Phim	Vai diễn
2005	Lấy vợ Sài Gòn^[8]	Ông Ba Hân
2005	Tiếng chuông trôi sông^[9]	Ông Kim
2006	Trưởng giả kén rể (phim Phật giáo)	Ông Trưởng giả
2014	Hai lúa	Ông Hai Lúa
2015	Em là bà nội của anh^[10]	Ông Bé
2016	Sài Gòn, anh yêu em	Ông Sáu Lương
2024	Mùa hè đẹp nhất	Thái

Và một số bộ phim khác

Danh sách kịch

Tiêu biểu:^[3]

Dòng nhớ^[11] (Cải lương)
Thần tài giủ sổ^[12] (Hài kịch)
Hết biết^[13] (Hài kịch)
Hai Lúa lên đời (Hài kịch)
3 tây 9 nút (Hài kịch)
Hai Lúa đi Phú Quốc (Hài kịch)
Hàn Mặc Tử (Cải lương)
Không bán tình em (Cải lương)
Lưu Bình - Dương Lễ - vai Tý (Cải lương)
Tô Ánh Nguyệt (Cải lương)
Mùa thu trên Bạch Mã Sơn
Quãng đời còn lại - vai ông Tư Kèn (Cải lương)
Niềm đau gia phả - vai ông Tư Chờ (Cải lương)
Tiếng chuông chùa Tam Bảo - vai Hương quản Mùi (Cải lương)
Tiếng thét nơi pháp trường (Bằng khen) - vai Độ Lượng (Cải lương)
Yêu và ghen (Hài kịch)
Vợ tôi tôi sợ (Cải lương & Hài kịch)
Song tấu hài (Hài kịch)
Hai đi hớt tóc (Hài kịch)
Tân cổ hài (Cải lương & Hài kịch)
Người lính già vui vẻ (Hài kịch)
Tôn tẫng bàng quyên (Cải lương & Hài kịch)
Và nhiều vở kịch khác

Chương trình truyền hình

Tiêu biểu:

Tài tiếu tuyệt^[14] - Diễn viên
Phim trên THVL - Khách mời
Bác Ba Phì thời @ - Diễn viên, MC
Nhịp cầu ước mơ^[15] - MC
Sao nối ngôi^[16] - Giám khảo
Và nhiều chương trình khác

Gia đình

Năm 1978, ông kết hôn cùng nghệ sĩ cải lương Y Phương, người cùng hoạt động ở Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang.^[6] Bà từng đoạt được Huy chương bạc Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000 (với vai diễn Bình trong "Quãng đời còn lại"), Huy chương bạc Liên hoan sân khấu khu vực Nam Bộ năm 2002 (với vai Bích trong "Niềm đau gia phả"), từng được đề cử danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú cùng đợt với chồng. Ông có con gái là ca sĩ Phạm Phương Thảo.^[17] Gia đình ông còn rất quan tâm tới công tác từ thiện.^[2]