Thung lũng Aosta

Thung lũng Aosta Valle d'Aosta Vallée d'Aoste
—  Vùng tự trị của Ý  —
Hiệu kỳ Huy hiệu
Hiệu ca: Montagnes Valdôtaines
Thung lũng Aosta
Quốc gia	Ý
Thủ phủ	Aosta
Chính quyền
• Thủ hiến	Augusto Rollandin (UV)
Diện tích
• Tổng cộng	3.263 km^2 (1,260 mi^2)
Dân số (ngày 30 tháng 10 năm 2012)
• Tổng cộng	126.933
• Mật độ	39/km^2 (100/mi^2)
• Ngôn ngữ chính thức[1]	Tiếng Ý, tiếng Pháp
Công dân[2]
• người Ý	95%
Múi giờ	UTC+1, UTC+2
• Mùa hè (DST)	CEST (UTC+2)
Mã ISO 3166	IT-23
GDP danh nghĩa	€4,3[3] tỉ (2011)
GDP bình quân đầu người	€33.700[3] (2011)
NUTS-1	ITC
Website	www.regione.vda.it

Thung lũng Aosta (tiếng Ý: Valle d'Aosta [ˈvalle daˈɔsta] (văn phạm) hay Val d'Aosta (đại chúng); tiếng Pháp: Vallée d'Aoste [vale daɔst]^[4]/[vale dɔst]^[5] (văn phạm) hay Val d'Aoste (thông thường); tiếng Arpitan: Val d'Outa) là một vùng bán tự trị ở miền tây bắc Ý. Nó giáp với Auvergne-Rhône-Alpes, Pháp về phía tây, Valais, Thụy Sĩ về phía bắc và vùng Piedmont về phía nam và đông.

Trên một diện tích 3.263 km² (1.260 dặm vuông Anh) và dân số 128.000, đây là vùng nhỏ nhất, ít dân nhất và cũng thưa dân nhất của Ý. Đây là vùng duy nhất của Ý không được chia thành vùng (tỉnh Aosta được giải thể năm 1945).^[6] Chức năng quản lý cấp tỉnh được trao cho chính phủ vùng. Thung lũng Aosta được chia ra làm 74 comuni (xã).

Tiếng Ý và tiếng Pháp là các ngôn ngữ chính thức,^[1] dù đa số cư dân còn nói Valdôtain, một phương ngữ tiếng Arpitan (Franco-Provençal), như bản ngữ; khoảng một nửa dân số nói cả ba ngôn ngữ.^[7]

Thủ phủ vùng là Aosta.

Văn hóa

Ẩm thực

Ẩm thực Thung lũng Aosta mang nét đơn giản và tập trung vào những loại thực phẩm như khoai tây, polenta; pho mát và thịt; và bánh mì đen. Nhiều món được thêm vào Fontina,^[8] một loại pho mát, được làm từ sữa bò bắt nguồn từ nơi đây. Nó là thành phần của món súp à la vâpeuleunèntse^[9] (Valpelline). Những loại pho mát khác được làm trong vùng là Toma^[10] và Seras. Fromadzo (Valdôtain nghĩa là pho mát) đã được làm từ thế kỷ 15.^[11]

Đặc sản khu vực, ngoài Fontina, là Motzetta (thịt sơn dương Chamois sấy khô, làm như prosciutto), Vallée d'Aoste Lard d'Arnad^[12] (một món thịt mỡ lên muối), Vallée d’Aoste Jambon de Bosses^[13] (một loại giăm bông), và bánh mì đen.

Bộ sưu tập ảnh

• 
  Khu di tích gần lâu đài Chenal, Montjovet
• 
  Dê núi Alps đực ở vườn quốc gia Gran Paradiso, Aosta
• 
  Sóc đất núi Alps ở vườn quốc gia Gran Paradiso, Aosta
• 
  Núi Castor
• 
  Lâu đài Fénis
• 
  Lâu đài Saint-Pierre
• 
  Thành Fénis

Chú thích

1. ^ “Statut Special Pour La Vallee D'Aoste” (bằng tiếng Pháp). Conseil de la Vallée d'Aosta. 2001. Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2015.
2. “Statistiche demografiche ISTAT”. Demo.istat.it. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2010.
3. ^ “Regional GDP GDP per capita in the EU in 2011: seven capital regions among the ten most prosperous” (PDF). European Commission - Press Release Database. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015. Liên kết ngoài trong |publisher= (trợ giúp)
4. phát âm tiếng Pháp chuẩn.
5. phát âm tiếng Pháp Aosta - Jean-Marie Pierret, Phonétique historique du français et notions de phonétique générale, Peeters, Louvain-la-Neuve, 1994, p.|104.
6. Italian Parliament - VI Commission document ngày 18 tháng 7 năm 2000 (in Italian)
7. Decime, R.; Vernetto, G. biên tập (2009). Profil de la politique linguistique de la Vallée d’Aoste (bằng tiếng Pháp). Le Château. tr. 20.
8. “Fontina”. Valle D'Aosta Official Tourism Website. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015.
9. “Seupa à la Vapelenentse (Valpelline Soup)”. Valle D'Aosta Official Tourism Website. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015.
10. “Gressoney toma cheese”. Valle D'Aosta Official Tourism Website. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015.
11. “Fromadzo cheese”. Valle D'Aosta Official Tourism Website. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015.
12. “Valleé d'Aoste Lard d'Arnad”. Valle D'Aosta Official Tourism Website. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015.
13. “Vallée d'Aoste Jambon de Bosses”. Valle D'Aosta Official Tourism Website. 2014. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2015.

Đọc thêm

• Janin, Bernard (1976), Le Val d'Aoste. Tradition et renouveau, Quart: éditeur Musumeci
• Cerutti, Augusta Vittoria, Le Pays de la Doire et son peuple, Quart: éditeur Musumeci
• Henry, Joseph-Marie (1967), Histoire de la Vallée d'Aoste, Aoste: Imprimerie Marguerettaz
• Riccarand, Elio, Storia della Valle d'Aosta contemporanea (1919-1945), Aoste: Stylos Aoste
• Colliard, Lin (1976), La culture valdôtaine au cours des siècles, Aoste

Liên kết ngoài

• Website of the Aosta Valley Regional Authority
• Image Vallée - Aosta Valley's landscape photo gallery
• Weather forecast and map of the Aosta Valley
• Associazione regionale Pro Loco Valle D'Aosta / Association régionale des syndicats d'initiative Vallée d'Aoste Lưu trữ 2012-01-17 tại Wayback Machine

Các đô thị của thung lũng Aosta

Allein • Antey-Saint-André • Aoste • Arnad • Arvier • Avise • Ayas • Aymavilles • Bard • Bionaz • Brissogne • Brusson • Challand-Saint-Anselme • Challand-Saint-Victor • Chambave • Chamois • Champdepraz • Champorcher • Charvensod • Châtilon • Cogne • Courmayeur • Donnas • Doues • Emarèse • Etroubles • Fontainemore • Fénis • Gaby • Gignod • Gressan • Gressoney-La-Trinité • Gressoney-Saint-Jean • Hône • Introd • Issime • Issogne • Jovençan • La Magdeleine • La Salle • La Thuile • Lillianes • Montjovet • Morgex • Nus • Ollomont • Oyace • Perloz • Pollein • Pont-Saint-Martin • Pontboset • Pontey • Pré-Saint-Didier • Quart • Rhêmes-Notre-Dame • Rhêmes-Saint-Georges • Roisan • Saint-Christophe • Saint-Denis • Saint-Marcel • Saint-Nicolas • Saint-Oyen • Saint-Pierre • Saint-Rhémy-en-Bosses • Saint-Vincent • Sarre • Torgnon • Valgrisenche • Valpelline • Valsavarenche • Valtournenche • Verrayes • Verres • Villeneuve